پژوهش سبب رشد علمی و فرهنگی افراد می شود و انسان را از جهل و ناآگاهی به علم می رساند. حقایق و واقعیت ها را آشکار و راه را برای رفع مسایل و مشکلات پیچیده هموار می کند.
مقالات متعدد اثبات کرده اند که پژوهش در ابتدای کار نیازمند تفکر بوده به گونه ای که ذهنی که اندیشه مدار است می‌تواند برای مشکلات پیرامون خود راه حل هایی ارائه دهد و یا معضلات جامعه خود را ریشه یابی کند.
بر اساس این مقالات یکی از علل متعدد فقر پژوهش در کشور ما بی گمان نهادینه نشدن تفکر و اندیشه در نظام آموزشی ما است.
برای دستیابی به افرادی توانمند که ذهنی پویا و اندیشه ای شکوفا دارند نیازمند آن هستیم که نظام آموزش و پرورش را از «معلومات محوری» به «اندیشه محوری» سوق دهیم و اندیشیدن، پرسیدن و نقد کردن را ارج نهیم و در این صورت است که پژوهشگرانی پویا را به جامعه تقدیم داشته ایم.
گرچه طی دهه های گذشته اقدامات خوبی در مدارس و دیگر حوزه های پژوهشی انجام گرفته ولی اینکه تنها در هفته پژوهش به امر پژوهش در مدارس توجه شود کافی نیست و باید برنامه ریزی مدونی برای بهره بردن از حوزه پژوهشی سیستم آموزشی کشور داشته باشد.
ترویج فرهنگ پژوهش از دوره ابتدایی
بر اساس نظر کارشناسان چنانچه آموزش و پرورش قصد توسعه فرهنگ پژوهش در مدارس را دارد باید این فرهنگ را در دوره ابتدایی ایجاد نموده و در دوره های تحصیلی بالاتر آن را گسترش دهد تا کودکان از همان ابتدای راه به اهمیت خلاقیت و تحقیق و پژوهش پی ببرند.
اما نشانه های این خلاء زمینه سازی پژوهش را ما از آنجا می بینیم که در دوره ابتدایی جایگاه پژوهش خالی بوده و در کتب درسی مجالی برای پرداختن به این امر مهم و اساسی پیش بینی نشده است.
پژوهشگران در مقالات متعدد علمی آورده شده است که آموزش و پرورش در اولین گام باید تغییراتی را در کتب درسی اعمال نماید تا از این طریق حس کنجکاوی دانش آموزان بیشتر شود.
سرپرست دانشگاه یاسوج در این باره گفت: آموزش و پرورش کشور نیاز به تحولی اساسی دارد تا از همان سال های اول ( دوره ابتدایی) دانش آموزان با تحقیق و حل مساله آشنا شوند.
بهادر کرمی افزود: امر پژوهش و حل مساله باید از سال های نخست تحصیل آغاز شود.
وی با بیان اینکه استقلال واقعی در کشور باید ماحصل پژوهش باشد و دانش فنی مشکلات کشور را رفع می کند اظهار داشت : زمانی ما می توانیم استقلال واقعی داشته باشیم که خودمان بتوانیم دانش فنی مورد نیازمان را تامین کنیم.
تصمیمات مبتنی بر پژوهش نتایج بهتری دارند
مدیرکل آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد هم در این ارتباط گفت: بررسی ها نشان داده که کارهایی که بر اساس پژوهش صورت می گیرد یا تصمیم های مبتنی بر پژوهش پنج الی ۱۰ برابر نتایج بهتری نسبت به کار بدون پژوهش دارد.
هادی زارع پور تصریح کرد: مهم ترین شاخصه کارهای پژوهشی پرهیز از تصمیماتی با آزمون و خطاست که یکی از معضلات کشور در سال های گذشته بوده است.
زارع پور تاکید کرد: موتور محرکه توسعه و پیشرفت پژوهش است و نیازمند نگرش، دانش و مهارت پژوهشی در جامعه هستیم.
مدیرکل آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد ادامه داد: در سطح جامعه این سه اصل باید اصل قرار گیرند تا راه توسعه و پیشرفت هموار شود.
وی تاکید کرد: امسال در هفته پژوهش ۱۴۰۰ در حوزه آموزش و پرورش یکی از پژوهشگران استانی رتبه دوم کشوری، یکی از دانش آموزان رتبه برگزیده کشوری و رساله دانشجوی فارغ التحصیل دکترا نیز رتبه دوم کشوری را کسب کرده اند.
زارع پور ابراز داشت: ۳۶۵ مقاله علمی و پژوهشی و علمی و ترویجی و ۱۶۳ کتاب تالیفی از معلمان و غیره دریافت کرده ایم که می توان گفت در مجموع استان جایگاه خوبی در حوزه پژوهش کشور داراست.
رویکرد سند تحول بنیادین آموزش و پرورش توجه به امر پژوهش است
رئیس آموزش و پرورش شهرستان بویراحمد نیز گفت: در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش بر تقویت بنیه تحقیق و پژوهش برای دانش آموزان و فرهنگیان تاکید شده است.
کورش دلشاد ابراز داشت: هدف از پژوهش صرفا تولید علم نیست بلکه هدف اصلی آن ارتقای صلاحیت های علمی و رشد دانش آموزان است.
وی تصریح کرد: توانایی دانش آموزان برای پاسخ به سوالات، افزایش روحیه کنجکاوی و جستجو و پرسشگری باید تقویت شود.
دلشاد عنوان کرد: انسان های اندیشمند، توانمند، مبتکر و پرسشگر باید تربیت کنیم و البته باید تجهیزات و امکانات مناسب برای رسیدن به این هدف مهیا شود.
رئیس آموزش و پرورش شهرستان بویراحمد تاکید کرد: به طور کلی باید هر مدرسه به یک پژوهش سرا تبدیل شود تا شاهد رشد پایه ای و اصولی دانش آموزان باشیم.
تاکنون به دلایل عدیده ، پژوهش وتحقیقات در آموزش و پرورش کشورمان نتوانسته جایگاه اصلی خود را پیدا کند که شاید یکی از اصلی ترین علت آن ، عدم باور و اعتقاد مدیران به نتایج اینگونه پژوهش و تحقیقات باشد.
نظام آموزش و پرورش برجسته ترین سازمان علمی انسان ساز و مترقی است که لزوم توجه به پژوهش و انجام تحقیقات در آن محسوس است، اما این در حالی است که در نظام آموزشی به جای توجه و اهتمام به نوآوری و خلاقیت و ترویج شیوه های علمی، بر حافظه و پرورش قوای ذهنی تاکید می شود و همچنان پژوهش جایگاه مشخصی، نه در میان معلمان بلکه در میان دانش آموزان نیز ندارد.
سیزدهم تا نوزدهم آذرماه به عنوان هفته پژوهش نامگذاری شده است.