به گزارش ایرنا از سازمان حفاظت محیط زیست، محل زندگی یوزها در زمان های گذشته بیشتر در مناطق آفریقایی بوده و در گستره وسیعی از آسیای مرکزی و شبه قاره هند هم گونه هایی از آن یافت می شده، اما اکنون این گونه جاندار در معرض خطر انقراض است و رشد جمعیت رو به افولی دارد.
از این میان دو زیرگونه اصلی یوزپلنگ، یکی از زیرگونه ها با نام «یوزپلنگ آسیایی» شناخته می شود که در خطر جدی انقراض قرار دارد و فقط حدود کمتر از ۳۰ قلاده از آن در دشت های مرکزی ایران وجود دارد، از این رو به آن یوزپلنگ ایرانی هم می گویند.
یوزپلنگ آسیایی پس از جنگ جهانی دوم تنها طی چند دهه جمعیت خود را در همه زیستگاه‌های خاورمیانه آسیای میانه و شرق قاره هند از دست داده است و امروز این گربه سان در زمره در خطر انقراض ترین گونه های حال حاضر دنیاست و این آخرین مأوای تعداد باقیمانده آنها در آسیا است.
از حدود چهار دهه قبل، اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت وضعیت آنها را در بحران انقراض تعیین کرد که به واسطه آن توجه مجامع بین‌المللی و ملی به آینده نگران کننده این گونه افزایش یافت اما تا قبل از سال ۱۳۸۰ اقدام ویژه‌ای برای حفاظت و نجات یوزپلنگ آسیایی صورت نگرفت.
در سال ۱۳۸۰ همکاری سازمان حفاظت محیط زیست با برنامه توسعه سازمان ملل متحد و جمعی از مشاوران بین المللی پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی شکل گرفت و موفق شد تا به امروز با تحت حفاظت قرار دادن ۱۰ زیستگاه به مساحت حدود ۶ میلیون کیلومتر در محدوده هفت استان از روند انقراض این گونه و از دست رفتن زیستگاه آن جلوگیری و آن را به نماد طبیعت و حیات وحش ایران بدل کند.
امروزه با در اختیار داشتن تجربه ۲۰ سال مطالعه، بررسی و حفاظت بی‌وقفه و ارزیابی این فعالیت‌ها می‌توان راهکارهای مشخص و کم اشتباهی را برای نجات این گونه به کار بست و بدون اتلاف و زمان و هزینه به نتایج موفقی دست یافت در این بین توجه خاص دولت به اجرای «طرح ملی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی» و تامین اعتبار لازم کلید موفقیت در حفظ این گونه خواهد بود.
به علت ضرورت حفاظت این گربه سان با ارزش، سازمان حفاظت محیط زیست اقدام به ایجاد مرکز تحقیقات بین المللی یوز در پارک ملی توران کرده و آرزو دارد با همراهی و همکاری متخصصان، شرایط حفاظت بهتر و احیای نسل جمعیت این گونه را فراهم کند.