همدان- ایرنا- مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان گفت: مراتب ثبت ۶ اثر میراث‌ فرهنگی ناملموس این استان از سوی قائم مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی کشور در ۲ نامه جداگانه به استاندار همدان ابلاغ شد.

«علی مالمیر» روز چهارشنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: این آثار شامل، جشن تیرگان در روستای ورکانه به شماره ۲۴۳۳، مهارت تهیه مربای گل زرد در تویسرکان به شماره ۲۴۳۴، مراسم قنبرخوانی تویسرکان در ۲۱ رمضان به شماره ۲۴۳۵ در فهرست ملی میراث‌فرهنگی ناملموس به ثبت رسیده است. 

وی اضافه کرد: همچنین در نامه مشابه دیگر سه میراث‌فرهنگی ناملموس که با عنوان مراسم گردوتکانی در تویسرکان به شماره ۲۳۴۴، مهارت پخت حلوای گردو تویسرکان به شماره ۲۳۴۵ و مهارت پخت کوکوی گردو تویسرکان به شماره ۲۳۴۶ در فهرست ملی میراث‌فرهنگی ناملموس نیز به ثبت رسیده است.

جشن تیرگان

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی همدان اظهار داشت: حفظ آیین‌ پیشینیان و شکرگزاری از نعمت‌های خداوند از جمله اهداف اصلی برگزاری جشن تیرگان است چراکه حفظ این آثار فرهنگی و تاریخی نماد هویت کشور و مردم است.

وی ادامه داد: در راستای پاسداشت آئین و سنن میراث معنوی و احیای بسیاری از جشن‌ها و رسوم دیرین، مقرر شد که این‌گونه آیین ها در روستاهای هدف گردشگری استان همدان به منظور احیای رسوم و با هدف جذب گردشگران برگزار شود. 

وی افزود: این جشن در واقع مراسم مذهبی نیاکان ما محسوب می‌شود که برای شکرگزاری نعمت آب از خداوند به کنار رودخانه رفته و در آنجا به روی یکدیگر آب می‌پاشند.

مالمیر تصریح کرد: این جشن با شادی و آب‌پاشی همراه است و اعتقاد به شکرگزاری از خداوند برای نعمت آب و نیز افزایش خیر و برکت بر زندگی انجام می‌شود. 

وی اظهار کرد: جشن تیرگان از جمله جشن‌های ایران باستان است که به جشن آبپاشان نیز معروف است و توسط مردم در کنار رودخانه و جوی انجام می‌شود و در دی ماه سال ۸۹ در فهرست آثار معنوی کشور به ثبت رسیده است.

مربای گل زرد 

گل زرد، گلی منحصر به فرد است که مردم تویسرکان برای صدها سال از بوته اش به عنوان پرچین باغ‌ها و از گل برگش، مربا و حلوا درست می‌کنند.

از سالیان دورتاکنون، برخی از باغداران تویسرکان به جای دیوارهایی از جنس خشت یا آهن و سیمان از این بوته‌های (درختچه ها) همگون با طبیعت برای ایجاد حریم و جداسازی باغ هایشان استفاده می کنند و در کنار آن از خاصیت‌های مختلف گل نیز بهره مند می‌شوند. 

بانوان هم با گلبرگ آن به اضافه شکر، گلاب، هل و زعفران به شیوه‌ای خاص مربایی با طعمی منحصر به فرد می‌پزند.

بخش عمده گلبرگ به صورت خانگی و یا کارگاهی خشک شده و یا تبدیل به مربا و روانه بازار می‌شود.

قنبرخوانی 

قنبر، غلام و از اصحاب نزدیک حضرت علی (ع) و پرچمدار سپاه اسلام در جنگ صفین بود ؛ این مراسم عزاداری، زبان حال قنبر در ماتم شهادت مولایش است.

در روز ۲۱ ماه مبارک رمضان، مردم در قالب هیات های سینه زنی به دور یک تابوت سرپوشیده به نام صله که عمامه‌ای برروی آن قرار داده شده، مسجد به مسجد حرکت می‌کنند.

جماعت در مقابل هر مسجد می‌ایستند و فردی با لباس مخصوص با عنوان قنبر، دور صله می‌چرخد و همزمان ۱۵ بیت سروده مرحوم حاج ابوالقاسم نوری از شعرای تویسرکان را می‌خواند.

این مراسم شبیه خوانی بیش از ۱۰۰ سال در شهرستان تویسرکان سابقه دارد.

گردو تکانی

زندگی در تویسرکان با گردو عجین شده است و آداب و رسوم گردو تکانی، پوست کندن، خشک کردن ، گردو شکستن و کاربرد اصطلاحات خاص حوزه گردو از جمله مفاهیم مرتبط با فرهنگ تویسرکان شده است.

گردوی تویسرکان در اواخر تابستان و اوایل پاییز برداشت و وارد بازارهای داخلی و خارجی می شود و جشن گردو تکانی در اوایل مهرماه در این شهرستان برگزار می‌شود.

گفتنی است، طبق آیین‌نامه و دستورالعمل‌های مصوب، شورای ملی ثبت آثار، بررسی و تصویب شرایط و ارزش ثبت آثار در چهار حوزه آثار غیرمنقول (اماکن تاریخی فرهنگی)، آثار منقول (اموال فرهنگی و اشیا تاریخی)، آثار طبیعی (مناظر بدیع جغرافیایی، محوطه‌های طبیعی- تاریخی، پدیده‌ها و نمونه‌های ارزشمند گیاهی، جانوری و زیستگاه‌ها) و آثار ناملموس (رویدادها، مراسم و آیین‌های معنوی و فرهنگی، آواها و مهارت‌ها و شیوه‌های پخت غذاهای سنتی و...) در فهرست ملی را در بر می‌گیرد.