هر چند در آغاز دور هفتم مذاکرات وین، کشورهای حاضر در گفت و گوها نسبت به دور قبل ارزیابی مثبت تری از نشست های برگزار شده دارند؛ اما از آنجا که تعهدات درج شده در برجام از سوی گروه ۱+۴ و اتحادیه اروپا صرفا روی کاغذ باقی ماند، مراجع عظام قم همصدا با دیگر مسوولان بر این اعتقاد هستند که شرط ایران برای بازگشت به برجام لغو یکجای تمام تحریم ها است.
همفکری و بهره گیری از رهنمودهای مراجع عالیقدر موجب شد تا حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان پنجشنبه ۱۸ آذرماه ۱۴۰۰ همزمان با نشست کمیسیون مشترک برجام و برگزاری گفت و گوی کارشناسان درباره متون پیشنهادی ایران در وین، به قم سفر کند.
وزیر امور خارجه در دیدارهای جداگانه با آیات عظام جوادی آملی، حسین نوری همدانی، لطف‌الله صافی گلپایگانی، جعفر سبحانی و ناصر مکارم شیرازی و آیت الله سید محمد سعیدی تولیت حرم کریمه اهل بیت بر این موضوع تاکید کرد که کار دولت بسیار سخت است و ما باید از ظرفیت امور خارجه برای رونق اقتصادی و توسعه پایدار استفاده کنیم.
وی به این مطلب هم اشاره کرد که مردم از دولت انتظارهای بسیاری دارند و در وزارت امور خارجه می‌توانیم از ظرفیت حوزه‌های علمیه در راستای ترویج آموزه‌ها و اندیشه‌های دینی استفاده کنیم.
دیدار با آیت‌الله جوادی آملی از مراجع عالیقدر از جمله برنامه های سفر امیرعبداللهیان به قم بود که این مرجع تقلید با تاکید بر اینکه باید توافقات را به گونه‌ای نوشت که کسی نتواند از آن خارج شده و از تعهدش شانه خالی کند، متذکر شد: اگر کشوری توانست یک‌طرفه و یک‌جانبه از توافقی خارج شود، یعنی آن قرارداد عوامانه نوشته شده است.
این مرجع عالیقدر با بیان اینکه مذاکره با جهان نیازمند یک فکر جهانی است، اظهار داشت: ما از جهان جدا نیستیم و چه بخواهیم و چه نخواهیم باید با آنها مذاکره کنیم و با آنها دست بدهیم اما بعد از آن حتما باید انگشتان خود را بشماریم.
این استاد برجسته حوزه با تاکید بر اینکه باید توافقات را به‌گونه‌ای نوشت که کسی نتواند زیر آن بزند و از آن خارج شود و از تعهد خود شانه خالی کند و با انتقاد از غفلت از تکیه گاهی که در انعقاد برجام محل سوء‌استفاده دشمن قرار گرفته تا بر اساس آن از توافق خارج شود، خاطرنشان کرد: این یعنی همه جوانب کار دیده نشده و در قرارداد دیده نشده که اگر یکی از طرفین به صورت یک‌جانبه از توافق خارج شود و آن را فسخ کند، چه عواقبی دارد؟
دیگر مراجع عظام تقلید نیز در این دیدارها بر موضوعاتی همچون مذاکره نکردن درباره توان موشکی جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از خطوط قرمز، دارا بودن آمادگی دفاعی و داشتن بصیرت و آگاهی به اوضاع زمان در مقابل دشمنان، سخت بودن اعتماد به مذاکره کنندگان با توجه به سوابق و عهدشکنی ها، غافل نشدن از رژیم نامشروع و غیرقانونی صهیونیستی، بهبود بخشیدن روابط جمهوری اسلامی ایران با همسایگان و کشورهای منطقه، توجه به شیعیان افغانستان و یمن و کشورهایی امثال اینها که وضعیت خوبی ندارند، لزوم هوشیاری تیم مذاکره کننده و کوتاه نیامدن در مقابل خواسته های آنان، اهمیت هماهنگی میان قوای سه گانه در پیشرفت امور کشور و مذاکره‌های بین‌المللی، استفاده از آرا و نظرهای دانشگاهیان و حوزویان در امور مربوط به روابط خارجی، شعاری بودن ادعای دموکراسی غربی و هشدار نسبت به نفوذ مظاهر ابتذال فرهنگ غرب به دانشگاه‌های کشور، تاکید کردند.
مراجع عظام تقلید همچنین فعالیت وزارت امور خارجه در چند ماه اخیر را مثبت ارزیابی کرده، شخص وزیر خارجه را فردی انقلابی، پیگیر و توانمند دانستند و از اقدام های این وزارتخانه در ارتباط با کشورهای منطقه و جهان اسلام قدردانی کردند.
پیرو آغاز مذاکرات وین و دیدار وزیر امور خارجه کشورمان با مراجع عظام تقلید، تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، نمایندگان مجلس خبرگان رهبری ، نمایندگان ولی فقیه در استانها و کارشناسان در گفت و گو با خبرنگاران ایرنا نظرات و پیشنهادات خود را درباره نحوه ادامه مذاکرات مطرح کردند که در ادامه به مهمترین آنها اشاره می شود:
در دولت قبل برای مذاکرات تضمین لازم اخذ نشده بود
حجت الاسلام والمسلمین جواد مجتهد شبستری نماینده مردم آذربایجان غربی در مجلس خبرگان رهبری معتقد است که در دوره قبل تضمین‌های لازم اخذ نشد و یک طرف از قرارداد خارج شد و این امر قابل قبول نبود و این بار باید با چشم باز به گونه‌ای وارد مذاکرات شد که حرکت در مسیر عزت و رعایت مصلحت کشور انجام گیرد و طرف مقابل توانایی فریبکاری نداشته باشد.
حجت‌الاسلام سید سلمان ذاکر رییس مجمع نمایندگان آذربایجان غربی هم گفت: اشتباهات دوره های گذشته مذاکرات نباید در این دوره تکرار شود و به عزت مردم ایران در این گفت و گوها باید مورد توجه قرار گیرد، بازده مذاکرات منجر به باز شدن گره های اقتصادی شود و همچنین شروط ۹ گانه رهبر معظم انقلاب فصل الخطاب گفت و گوها باشد.
وی با اشاره به سابقه عهدشکنی آمریکا در اجرای برجام طی سال های گذشته، اظهار داشت: دست اندرکاران باید در مذاکرات به این نکته مهم توجه کنند که زمینه خروج از مذاکرات فراهم نشود.
تضامین در مذاکرات دولت قبل مدنظر قرار نگرفت
بدعهدی طرف های مقابل در عمل به مفاد برجام از موضوعاتی است که مسوولان ارشد کشورمان بارها به آن اشاره کرده و خواستار اخذ تضمین در مذاکرات جدید هستند، در این رابطه محمدرضا پورابراهیمی نماینده مردم کرمان و راور و رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در اظهاراتی گفت: آنچه درباره مذاکرات برجامی در دولت قبل می توان مطرح کرد این است که طرف های مقابل در برابر ایران به تعهدات خود عمل نکردند و تضامین لازم در عدم اجرای تعهدات در این موضوع مد نظر قرار نگرفت از این رو دور جدید مذاکرات هسته ای باید بر اساس یک چارچوب حرفه ای و منطقی شکل گیرد و تضامین به شکلی به کار گرفته شود که هرگونه ورود به این موضوع، متضمن منافع ملی جمهوری اسلامی ایران شود.
به عقیده پورابراهیمی در این دوره اگر جمهوری اسلامی ایران می خواهد با رویکرد مبتنی بر کار حرفه ای و نتیجه بخش حرکت کند و خروجی آن مشهود باشد و به نتایج قابل توجهی برسیم، باید محور تصمیمات، نگاه رهبری باشد که در ابتدای مذاکرات به عنوان توصیه ها، تاکیدات و الزامات خود مطرح کردند و دولت آقای رییسی باید آنها را مرور کند زیرا چارچوب آنها می تواند مبنای مستحکمی برای مذاکرات جدید باشد.
عقب‌نشینی از مواضع ترسیم شده هسته‌ای دشمن را جری‌تر می‌کند
کلید واژه مشترک مسوولان کشورمان در مذاکرات وین آن است که ایران همواره به برجام پایبند بوده و به همین دلیل اکنون از مواضع خود کوتاه نخواهد آمد، موضوعی که الله وردی دهقانی نماینده مردم ورزقان و عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی نیز به آن اشاره کرده و با بیان اینکه دولت سیزدهم در مورد توافق هسته ای بر اساس اصول ترسیم شده رهبری و نظام حرکت کرده است، اظهار کرد: عقب نشینی از مواضع ترسیم شده رقیب را گستاخ تر می‌کند.
وی اظهار داشت: ایران برای به نتیجه رسیدن مذاکرات جدی است و منطقی حرکت می کند اما طرف های مقابل برجام بر خلاف ادعایشان وقت کشی می کنند، آن ها اگر حسن نیت دارند باید تضمین بدهند که دیگر از توافق خروج نخواهند کرد.
مذاکرات براساس راهبرد هوشمندانه رهبری نتیجه‌بخش است
موضوع دیگری که مسوولان کشورمان بر آن اتفاق نظر دارند درایت در طول مذاکرات و پیروی از راهبردهای رهبر معظم انقلاب است، مساله ای که شهریار حیدری عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی هم مورد تاکید قرار داد و گفت: توصیه‌ها و تاکیدات رهبر معظم انقلاب اسلامی در خصوص مذاکرات، هوشمندانه و بر اساس حفظ منافع جمهوری اسلامی ایران است و حرکت در این مسیر منتج به نتیجه می‌شود و به سرانجام می‌رسد.
دولت سیزدهم در مذاکرات شتابزده عمل نمی‌کند
پرقدرت ظاهر شدن دولت سیزدهم در مذاکرات موضوع دیگری است که این روزها همه توجهات را به خود جلب کرده و از نگاه مسوولان و کارشناسان یک امتیاز برای کشورمان محسوب می شود، مساله ای که حجت الاسلام حسین جلالی نماینده مردم رفسنجان و انار در مجلس با تشریح تفاوت ها در مذاکرات دولت سیزدهم گفت: دولت در این زمینه شتابزده عمل نمی‌کند زیرا نمی‌خواهد به توافق خام دست یابد و هدف توافقی اصولی و مناسب است.
دولت سیزدهم تن به مذاکرات هسته‌ای عوام‌فریبانه نمی‌دهد
اعتماد و اطمینان به دولت سیزدهم برای پیشبرد امور در مذاکرات وین از دیگر مسائلی است که مسوولان بر آن تاکید دارند در این خصوص آیت الله رمضانعلی معلمی نماینده مردم مازندران در مجلس خبرگان رهبری نیز درباره مذاکرات وین گفت : دولت سیزدهم در مذاکرات هسته‌ای به دنبال گفت‌وگوهای سازنده و عملی و توافق برد - برد است و تن به مذاکرات تبلیغاتی و عوام‌فریبانه نمی‌دهد.
وی تصریح کرد : در مذاکرات هسته ای قبلی ایران با کشورهای غربی به هیچ عنوان آمریکا و کشورهای اروپایی به تعهدات خود عمل نکردند و ایران حاضر نیست در مذاکره‌ای که نتیجه ای ندارد و توافقی که طرف مقابل عمل نمی کند ، وارد شود.
علی کریمی فیروزجایی عضو هیات رییسه مجلس شورای اسلامی هم با اشاره به خسارت‌های ناشی از عجله در پذیرش برجام، گفت: متاسفانه به علت نگاه سیاسی دولت قبل در بی توجهی به متون توافق برجام و نیز عبور از برخی خطوط قرمزها، مشکلات حقوقی و سیاسی فراوانی برای کشورمان پدید آمده است.
دبیر هیات رییسه مجلس همچنین عملکرد دیپلماسی دولت جدید را موفق ارزیابی کرد و افزود : هیات مذاکره کننده دولت سیزدهم برای تصمیم گیری در هر سطحی در مذاکرات دارای توانایی و اختیار در انجام کار است و نگهبانی از حریم امنیت ملی را اصل مهمی در مذاکرات می داند.
اعتماد به غرب دستاوردی جز توافق بی‌نتیجه و عوامانه نداشت
دولت سیزدهم از آنجا که معیشت و رفع مشکل اقتصادی مردم را به این دور از مذاکرات گره نزده بنابراین لازم است تا در گفت و گوها تمامی منافع ملی کشورمان مدنظر قرار گیرد، موضوعی که محمدعلی محسنی بندپی نماینده مردم چالوس، نوشهر و کلاردشت در مجلس شورای اسلامی هم به آن اشاره کرده و گفت: دولت سیزدهم با درس گرفتن از توافق قبلی، در این دور از مذاکرات با در نظر گرفتن منافع ملی، هوشمندانه با طرف مقابل در حال مذاکره است تا قرارداد احتمالی صورت گرفته از ضمانت اجرایی بالایی برخوردار باشد.
وی با بیان این مطلب که اعتماد به غرب، دستاوردی جز توافق بی‌نتیجه و عوامانه به همراه نداشته است، اظهار داشت: دولت قبلی با عجله و شتاب در حالی با آمریکا و همپیمانانش به یک توافق دست یافت که از تضمین کافی برای منافع نظام برخوردار نبود و توافق قبلی به علت اینکه از ضمانت اجرایی برخوردار نبود، باعث شد تا آمریکا به راحتی از توافقنامه خارج شود و علاوه بر اینکه به هیچ از تعهدات خود عمل نکرد، بلکه تحریم های ظالمانه بیشتری را علیه کشورمان وضع کرد.
وی تاکید کرد: در این دور از مذاکرات اگر توافقی شکل بگیرد باید آن قدر از ضمانت اجرایی بالایی برخوردار باشد تا دولت فعلی و حتی دولت بعدی آمریکا و یا کشورهای اروپایی، نتوانند از توافق خارج شوند و این آن چیز مهمی است که دولت سیزدهم به دنبال آن است.
مذاکره هوشمندانه افقی روشن مقابل کشور باز می‌کند
ماموستا مامد کلشی نژاد امام جمعه اهل سنت ارومیه نیز با بیان اینکه دقت کامل در گرفتن تضمین و مذاکره هوشمندانه، افقی روشن مقابل کشور باز می‌کند، گفت: فصل الخطاب قرار دادن فرمایشات رهبر معظم انقلاب اجازه نخواهد داد اشتباهات گذشته در مذاکرات تکرار شود.
حجت الاسلام موسی غضنفرآبادی رییس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی هم گفت: توافق بین‌المللی باید استحکام داشته باشد و اینقدر ساده‌لوحانه نباشد که هر کسی هر زمان خواست بتواند از آن خارج شود.
نماینده مردم شهرستان های شرق استان کرمان شامل بم، نرماشیر،فهرج و ریگان در مجلس شورای اسلامی افزود: این ضرورت زمانی پررنگ تر می شود که قدرت های مستبد طرف دیگر قرارداد باشند زیرا ممکن است عرصه را ترک کنند و به تعهد خود وفادار نمانند به طوری که در گذشته نیز این مشکلات را داشته ایم.
اتحاد داخلی متضمن موفقیت مذاکرات هسته‌ای خواهد بود
اگر تمامی مسوولان و ملت ایران درباره مفاد مذاکرات و پیشنهادت ایران متفق القول باشند، پیگیری گفت و گوها در وین روند مطلوبی به خود می گیرد، موضوعی که علیرضا پاک فطرت نماینده مردم شیراز و زرقان در مجلس شورای اسلامی هم بر آن صحه گذاشته و معتقد است: اتحاد و همبستگی داخلی در موفقیت مذاکرات هسته‌ای بسیار موثر و راهگشا خواهد بود و هرچه دولت در داخل از حمایت و پشتوانه مردمی قوی تری برخوردار باشد، در جریان مذاکرات با دست بازتر و ابتکار عمل بهتری می‌تواند با دیگر قدرت ها بر سر میز مذاکره بنشیند.
هیات مذاکره کننده از مذاکرات قبلی برجام تجربه بگیرد
بهره گیری از تجربه تلخ مذاکرات برجام موضوع دیگری است که مسوولان بر آن اتفاق نظر دارند، در این رابطه ماموستا عبدالسلام امامی امام جمعه مهاباد بر این اعتقاد است که هیات مذاکره کننده باید از مذاکرات برجام تجربه گرفته و به گونه ای توافق نکنند که همانند گذشته امریکا علاوه بر اینکه بی ادبانه و غیرمسوولانه از آن خارج شد بلکه تحریم های فراوانی را نیز برای کشورمان وضع کرد، دوباره تکرار شود.
وی با تاکید بر توجه هیات مذاکره کننده براساس ریل گذاری دقیق رهبر معظم انقلاب در مورد این مذاکرات، اضافه کرد: هر گونه توافقی در این زمینه باید در راستای تحقق منافع ملی و مصالح ملت ایران بر پایه سه اصل اساسی سیاست خارجی یعنی "عزت، حکمت و مصلحت" صورت گیرد.
مذاکرات در دولت سیزدهم دقیق تر دنبال می‌شود
دقت در لایه های مختلف مذاکرات نیز اصل مهم دیگری است که در سخنان مسوولان بر آن تاکید شده است به گونه ای که آیت الله امان نریمانی نماینده کرمانشاه در مجلس خبرگان رهبری در این رابطه گفت: آنچه که تاکنون مشخص بوده حرکت دقیق تر تیم های اعزامی بر اساس ریل گذاری رهبر معظم انقلاب بوده و همین موضوع امیدواری ها را برای به سرانجام رسیدن مذاکره به نفع ملت ایران افزایش داده است.
دولت سیزدهم توافق با هر قیمتی را نمی پذیرد
از سرگیری مذاکرات برای ملت ایران باید رهاورد و نتایج مثبتی به همراه داشته باشد و ایران خود را ملزم می داند که با در نظر گرفتن منافع ملی عمل کند، مساله ای که جعفر قادری نماینده مردم شیراز و زرقان در مجلس شورای اسلامی هم به آن اشاره کرده و معتقد است: هدف دولت سیزدهم از انجام مذاکرات،احقاق حقوق ملت است و این دولت توافق را با هر قیمتی نمی‌پذیرد و بر این باور است که توافق بدون تضمین، رهاوردی ندارد.
تداوم منافع عامل پایبندی طرفین به توافق‌های بین‌المللی است
از آنجا که مذاکرات گذشته هیچ گونه منفعتی برای کشور و ملت ایران نداشته است، تاکید بر این است که در دور جدید گفت و گوها الزام به تعهدات به عنوان یک اصل از سوی طرف های مقابل پذیرفته شود، در این رابطه علی علیزاده دبیر اول کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: توافق قبلی چیزی جز خسارت برای کشور به ارمغان نیاورد و در مذاکره‌های وین، متن توافق باید طوری تنظیم شود که به واسطه تداوم منافع، طرفین به اجرای تعهداتشان پایبند باشند.
دولت سیزدهم اقتصاد ایران را به مذاکرات هسته ای گره نمی زند
کمال علیپور نماینده مردم شهرستان های قائمشهر، جویبار، سوادکوه و سوادکوه شمالی و سیمرغ در مجلس شورای اسلامی هم گفت :دولت در مذاکرات هسته ای برخلاف دولت قبلی، اقتصاد ایران را به مذاکرات هسته ای گره نخواهد زد و طرف ایرانی اگر احساس کند که کشورهای غربی حُسن نیت ندارند، با قاطعیت برخورد می کند.
به گزارش ایرنا مذاکرات وین با محور رفع تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی علیه ایران اکنون در شرایطی پیگیری می‌شود که با وجود فشارهای ناشی از خط تخریبی رسانه‌های معاند و کارشکنی‌های رژیم صهیونیستی، گفت‌وگوها به همت تلاش‌های هیات جمهوری اسلامی ایران پیشرفت‌های ملموسی را تجربه کرده است.
مذاکرات که از پنجشنبه (۱۸ آذرماه) آغاز شده با برگزاری نخستین جلسه کارشناسی سوم، موسوم به کارگروه تدابیر اجرایی جان تازه‌ای گرفته است این جلسه که با حضور نمایندگان گروه ۱+۴، اتحادیه اروپا و ایران برگزار شده و ادامه خواهد داشت بر نحوه اجرای توافق احیای مفاد برجام نظارت دارد.