رضا اسماعیلی روز دوشنبه در گفت و گو با ایرنا با اشاره به چالش‌های پژوهش در نهاد آموزش و پرورش افزود: در سطح کلان جایگاه آموزش و پرورش در نظام بودجه‌ای، روند نزولی را در سال‌های اخیر طی کرده است بطوری‌که در سال ۹۲ در مجموع ۱۸ درصد از بودجه کشور متعلق به دستگاه عظیم تعلیم و تربیت بود و این مهم در سال‌های اخیر براساس گزارش مجلس به ۸،۹ دهم درصد رسیده است.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه بیش از ۹۰ درصد این بودجه صرف هزینه‌های جاری، حقوق، دستمزد و مسائل مربوط به نظام اداری، آموزشی و خدماتی می‌شود، سهم بسیار کمی برای کیفیت آموزش و پرورش و مسائل مربوط به تحقیق و پژوهش باقی می‌ماند و مشخص نیست که چه میزان از این بودجه به بحث نوآوری، شکوفایی و پژوهش اختصاص می‌یابد.
عضو سابق شورای تحقیقات آموزش و پرورش استان اصفهان افزود: براین اساس وقتی موضوعی در بودجه آموزش و پرورش تعریف نشده باشد، مدیران و معلمان رغبت و انگیزه‌ای برای ورود به مباحث تحقیقی و پژوهشی جهت کیفیت بخشی به امور نخواهند داشت.
نگاه به آموزش و پرورش نگاهی هزینه‌بَر است تا سرمایه‌آفرین
اسماعیلی تصریح کرد: نگاه به آموزش و پرورش یک نگاه هزینه‌بَر است تا یک نگاه سرمایه آفرین و دستگاه تعلیم و تربیت همچنان ازاین نگاه قوی و گسترده رنج می‌برد و به این منظور هنوز نتوانسته است که از مرحله شعار به عمل تبدیل شود.
وی خاطرنشان کرد: این مهم نیازمند بازنگری به جایگاه آموزش و پرورش در اقتصاد ملی کشور است که باید در درجه اول نزد نمایندگان مجلس مورد بازنگری قرار گیرد و نگاه واقعی، اصیل و راهگشا به آموزش و پرورش در تدوین بودجه کشور داشته باشند و سپس این نگاه در مسوولان دولتی و حکومتی تغییر یابد.
بهسازی فرهنگ پژوهش در مدارس ضروری است
این پژوهشگر اجتماعی و فرهنگی گفت: از منظر درونی اگر کوچکترین واحد نهاد آموزش و پرورش را مدرسه تلقی کنیم این نهاد نیازمند آن است که مدرسه حول محور پژوهش تنظیم شده باشد و براساس آن معلم و مدیر پژوهش محور و دانش‌آموز پژوهنده داشته باشد که این مهم نیازمند بهسازی فرهنگ پژوهش در مدارس است.
وی خاطرنشان کرد: با این اقدام ارزش‌های پژوهشی مبتنی بر دانایی، نوآوری و شکوفایی به عنوان ارزش‌های اصلی در راستای پژوهش خواهی، پژوهش خوانی و پژوهش محوری مورد توجه قرار خواهد گرفت.
اسماعیلی یادآور شد: اگر آموزش و پرورش از چالش‌های جدی در ارتباط با نهاد اقتصاد، سیاست، اجتماع و فرهنگ رنج می‌برد نیازمند بررسی مسائل با مطالعه دقیق، جامع و کامل و با رویکردهای علمی است که نتایجی آن در قالب قواعد، مقررات و قوانین وضع شود.
استاد مدیریت برنامه ریزی فرهنگی و اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان تاکید کرد: بر این اساس باید به آموزش و پرورش به عنوان یک نهاد تغییردهنده و تحول‌آفرین و نه صرف یک نهاد تثبیت کننده توجه شود تا بتواند موتور محرکه پیشرفت و توسعه جوامع باشد.
به گفته وی در این صورت است که علاوه بر مدیریت پژوهش در مدرسه، مدیر پژوهش محور که پژوهش را ترویج، تسهیل و رهبری می‌کند و معلمان پژوهنده که در مسائل تدریس، یاددهی و یادگیری دانش‌آموزان به بحث پژوهش با رویکرد اقدام‌پژوهی به شیوه کشف راه‌حل برای مسائلی که حین تدریس با آن مواجه هستند و در نهایت دانش‌آموزانی که بتوانند مسائل یادگیری را بدون تاکید صرف بر حافظه محوری فرا بگیرند تربیت می‌شوند.
این پژوهشگر اجتماعی و فرهنگی با بیان اینکه پژوهش نیازمند تفکر نو و اندیشه خلاق است گفت: در این راستا باید بر تدریس درس‌هایی که نماد خلاقیت در دانش‌آموزان است از جمله انشا و هنر تاکید بیشتری صورت گیرد.
وی تاکید کرد: در این راستا اگر آموزش وپرورش جایگاه واقعی خود را در نظام اقتصادی و اجتماعی پیدا نکند و به عنوان موتور محرکه تغییر، توسعه و الگوی پیشرفت مورد توجه قرار نگیرد بر همان کارکردهای سنتی که تحکیم و تقویت حافظه و توجه به آموز ش و پرورش گذشته‌گرا و گذشته‌محور است بسنده می‌کند و هیچگاه وارد فرآیند تغییر نخواهد شد.
پیشینه آموزش و پرورش اصفهان در جایگاه‌بخشی به پژوهش درخشان است
عضو سابق شورای تحقیقات آموزش و پرورش اصفهان گفت: پیشینه آموزش و پرورش اصفهان در جایگاه بخشی به پژوهش با گسترش پژوهش‌سراهای دانش‌آموزی و مراکز تحقیقاتی مربوط به معلمان درخشان است.
وی ادامه داد: در این راستا اولین مرکز تحقیقات معلمان کشور در اصفهان به عنوان یک نهاد اطلاع رسانی و کتابخانه‌ای برای دسترسی دانش آموزان و معلمان به محصولات پژوهشی، کتاب‌ها، مقالات و مجلات دایر شد که به عنوان اقدامی نوآورانه و مبتکرانه مطرح است.
اسماعیلی یادآور شد: در دوره های مختلف شاهد گسترش پژوهش‌سراهای دانش آموزی در استان و شهر اصفهان بودیم که این مراکز تحقیقاتی دانش‌آموزی از دانش‌آموزانی که علاقه‌مندی بیشتری به بخش تحقیقات داشتند با توجه به مباحث جدیدی که در فضای علمی کشور مطرح و نیازمند انجام مطالعه و تحقیق است و در چارچوب آموزش و پرورش رسمی تعریف نشده است این پژوهش‌سراها نقش بسیاری در شکوفایی استعداد دانش‌آموزان استان داشته است.
۲۲ تا ۲۷ آذر به عنوان هفته پژوهش و فناوری نام‌گذاری شده است.