به گزارش ایرنا، درست پنج سال بعد از حادثه پلاسکو تهران، برج تجاری ۸ طبقه موسوم به صالح المهدی شهر کرمان واقع در چهارراه طهماسب آباد این شهر ظهر روز یکشنبه ۲۱ آذرماه جاری در قسمت نمای آلومینیومی آن دچار آتش سوزی گسترده شد که تلفات و مجروح نداشت اما خسارت های زیادی را به دنبال داشت.
مسئولان آتش نشانی می گویند که اگر مانع سرایت آتش به داخل طبقات نمی شدند، احتمال داشت خیلی وضعیت بحرانی شود به طوری که معلوم نبود چه خسارت هایی را به دنبال داشته باشد.
این حادثه از چند منظر طی روزهای اخیر بازتاب های وسیعی داشته است؛ کمبود تجهیزات سازمان آتش نشانی که از خودرو و نردبان مناسب بی بهره است و نکته مهمتر وضعیت برج های تجاری بلندمرتبه ای که ناایمن هستند و آتش نشانی می گوید تعدادشان زیاد است اما ضمانت اجرایی و قانونی الزام آور برای آنکه مالکان را مجبور به نصب تجهیزات کند آنچنان که باید وجود ندارد.
هرچند آتش نشانی تاکید دارد که کمبود تجهیزاتش در این حادثه سبب بروز مشکل نشده و با تجهیزات در اختیار به بهترین شکل ممکن حریق را مدیریت کرده است.
اما همه بخوبی یادمان هست، پنج سال پیش و پس از حادثه آتش سوزی پلاسکو، موضوع کمبود تجهیزات سازمان آتش نشانی شهر کرمان بسیار خبرساز و بر ضرورت تامین آنها تاکید شد؛ همان زمان می گفتند اگر حادثه مشابه پلاسکو در کرمان رخ بدهد وضعیت تلفات و خسارت ها معلوم نیست چطور باشد.
و حال پس از پنج سال حادثه آتش سوزی یک برج تجاری در کرمان تلنگر دوباره ای شده تا وضعیت تجهیزات این سازمان آسیب شناسی شود و متاسفانه آنطور که متولیان شهری می گویند، وضعیت تجهیزات چندان تغییر درخوری نکرده و همان است که بوده.
صرفنظر از تجهیزات آتش نشانی، موضوع مهم دیگری هم که مغفول مانده ایمنی برج های تجاری یا ساختمان های بلندمرتبه است که به گفته مدیرعامل سازمان آتش نشانی شهر کرمان، تعدادشان زیاد است زیرا عمده ساختمان هایی که قبل از سال ۹۵ ساخته شده اند، ناایمن هستند.
به گفته وی بعد از سال ۹۵ ساختمان های بلندمرتبه ( بالای سه طبقه) موظف به گرفتن تاییدیه سازمان آتش نشانی هستند اما مشکل به دهها یا صدها ساختمانی برمی گردد که قبل از سال ۹۵ در شهر کرمان ساخته شده اند و ایمنی لازم و تجهیزات مناسب را ندارند و آنطور که متولیان آتش نشانی می گویند، مالکانشان هم گوششان بدهکار این موضوعات نیست.
برای آنکه عمق فاجعه در این موضوع بیشتر خودش را نشان دهد به این نکته توجه کنید که براساس اعلام مسئولان شهرداری کرمان، ساختمان تجاری صالح المهدی که دچار آتش سوزی شده و طی چندسال اخیر فعالیت داشته، حتی پایان کار هم نداشته است؛ سازمان آتش نشانی هم اعلام کرده بارها به مالکان این ساختمان اخطار داده بوده است.
گستره ساختمان های ناایمن کرمان
مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری کرمان در پاسخ به مطالبه خبرنگار ایرنا درباره آمار دقیق برج های ناایمن شهر کرمان می گوید: آمار کاملی از ساختمان های غیرایمن در شهر کرمان نداریم اما اکثر ساختمان هایی که پیش از سال ۹۵ احداث شده اند غیرایمن هستند.
سرآتشیار رضا میرزایی افزود: پس از این سال متقاضیان برای دریافت پروانه و پایان کار به آتش نشانی باید مراجعه کنند تا دستورالعمل ایمنی را دریافت کنند و بر این اساس باید موارد لازم ایمنی را رعایت کنند.
وی افزود: از بعد از سال ۹۵، زمان دریافت پایان کار همکاران آتش نشانی موارد مطرح شده را در ساختمان ها بررسی می کنند که در صورت رعایت شدن، پایان کار دریافت می کنند و در صورت وجود کوچکترین مورد تا زمان رفع مشکل، به آنان پایان کار داده نمی شود.
میرزایی گفت: در مجموع اکثر قریب به اتفاق ساختمان هایی که پیش از سال ۹۵ احداث شده، نکات ایمنی را ندارند، در حالی که ساختمان های تجاری، اداری و مسکونی سه طبقه به بالا باید به سیستم اعلام و اطفای حریق پله های فرار، دریچه تهویه و رعایت دیگر ضوابط مجهز باشند.
وی تصریح کرد: ساختمان های بزرگ هم تا برای دریافت پایان کار اقدام نکنند، سمت آتش نشانی نمی آیند و همکاران آتش نشانی در سال های اخیر به همه مجتمع های بزرگ شهر کرمان و محله های پرخطر همچون بازار مراجعه کرده اند و ضمن ممیزی به آنها اخطار داده اند.
میرزایی درباره ایمنی ساختمان صالح المهدی کرمان گفت: شهرداری پیش از حادثه به مالک این ساختمان اخطار داده بود که این مجتمع سیستم اعلام و اطفای حریق ندارد و متأسفانه وضعیت خیلی نابسامانی دارد.
ضمانت قانونی برای تامین ایمنی برج ها نداریم
وی در توضیح اینکه چرا این مالکان نباید از قانون تمکین کنند یا چرا پلمب نمی شوند؟ اظهارداشت: متاسفانه چنین ساختمان‌هایی در شهر کرمان زیاد داریم که مدام به مالکان آنها اخطار می‌دهیم، اما باید پشتوانه قانونی باشد تا سیستم اعلام و اطفای حریق نصب کنند.
مدیرعامل آتش نشانی شهر کرمان اظهارداشت: دستگاه قضا، راه و شهرسازی، نظام مهندسی، شهرداری و ارگان های متولی می توانند رعایت ضوابط آتش نشانی را از مالکان این ساختمان ها بخواهند؛ همانطور که شرایط رعایت ضوابط ایمنی را تقریبا همه ارگان ها از جمله آب، برق و گاز به نوعی دارند.
وی ادامه داد: آتش نشانی نمی تواند هرسال به همه ساختمان ها مراجعه کند و اخطار بدهد زیرا باید فرهنگ سازی شود و مردم خود ضوابط را رعایت کنند اما متاسفانه همچنان مشاهده می شود که باوجود اخطارهای مکرر آتش نشانی، این ضوابط رعایت نمی شود.
اگر آتش سوزی ساختمان صالح المهدی کرمان در عمق بود تجهیزات نداشتیم
میرزایی به نکته دیگری که مشکل آتش نشانان شهر کرمان است اشاره می کند، کمبود تجهیزات. وی با اشاره به کمبود تجهیزات آتش نشانی در کرمان گفت: اگر می خواهیم آتش نشانی شهر کرمان و شهرستان ها بروز شود، ابتدا باید نیازهای اولیه از جمله تجهیزات انفرادی، کلاه، چکمه، لباس عملیاتی و دستگاه های تنفسی، خودروهای فوماتیک و پشتیبانی با ظرفیت آب بالا مجهز شود؛ البته ساختمان های ما هم دستگاه های سیستم های اطفای حریق نیاز دارند.
وی تصریح کرد: باید تجهیزات اولیه را داشته باشیم؛ نردبان هیدرولیک خیلی خوب است، قیمت این نردبان اما بالاست و شهرداری خود توان خریداری آن را ندارد. ساختمان ۱۴ طبقه با ۵۴ متر ارتفاع در شهر کرمان وجود دارد که برای آن به نردبان ۵۶ متری نیاز داریم که به قیمت روز نزدیک به ۶۰ میلیارد تومان هزینه می خواهد.
«این نوع نردبان براساس اعلام نیاز ساخته و تحویل می شود که باید پیش پرداخت و در نهایت هزینه را پرداخت کرد که شهرداری توان مالی خرید آن را ندارد».
وی می گوید: البته در حادثه آتش سوزی صالح المهدی نردبان هیدرولیک نیاز نبود؛ حتی نردبان فعلی ما هم که تکنولوژی ۳۰ سال قبل را دارد در این آتش سوزی کارایی نداشت زیرا اول اینکه سیم های برق مانع می شد و سپس اینکه این نردبان ۳۲ متر است و باید در کنار ساختمان عمود می شد که زمان استفاده از آن از استقرار تا اتصال آب ۲۰ تا ۳۰ دقیقه می طلبد و ما این زمان را در آتش سوزی برج صالح المهدی نداشتیم و مجبور بودیم به شیوه دیگری آتش را خاموش کنیم.
میرزایی در واکنش به برخی انتقادها که خودروهای آتش نشانی آب نداشته است اظهارداشت: برخی از مردم فکر می کنند خودروهای ما آب نداشته درحالی که چندین بار در این حادثه خودروهای آتش نشانی باوجود ظرفیت بالایی که دارند آبگیری شدند.
وی در عین حال با اشاره به ضرورت خریداری خودروهای فوماتیک افزود: پس از اعلام گزارش حریق، ابتدا اولین خودرو پیشرو می‌آید که برخی یکهزار و ۵۰۰ لیتر و برخی ۲ هزار و ۵۰۰ لیتر آب دارند که بسرعت خالی می‌شوند.
به گفته میرزایی آتش نشانان در این حادثه ابتدا از سرایت آتش به دیگر مغازه های طبقات جلوگیری کردند و با این حرکت در نهایت واحدهای پشت نما در نخستین مرحله می سوختند اما همکاران بخوبی از پیشروی آتش در طبقات جلوگیری به عمل آوردند.
وی تصریح کرد: اگر می خواستیم ابتدا نمای ساختمان را خاموش کنیم آتش سوزی به عمق پاساژ سرایت می کرد و در نهایت حتی طبقات پایین هم می سوخت و اگر آتش سوزی به عمق می رسید به ۲۰۰ دستگاه تنفسی نیاز داشتیم که به ساختمان وارد شدیم و این تجهیزات را در اختیار نداشتیم.
میرزایی در عین حال با بیان اینکه این عملکرد حاصل تجهیزات موجودمان است و اگر تجهیزات انفرادی بیشتری داشتیم در حادثه صالح المهدی هم بهتر عمل می‌کردیم تصریح کرد: ما در مسیر مشکلات بسیاری برای تامین تجهیزات و امکانات آتش نشانی کرمان هستیم؛ به نظر می رسد که نداشتن اعتبار مشکل اصلی است و باوجود اینکه خودروها و تجهیزات دهه های گذشته آتش نشانی کرمان، دیگر کارایی لازم را ندارند، ضرورت تامین و پشتیبانی این سازمان بیش از گذشته احساس می شود.
شهرداری کرمان نیاز به کمک مالی دارد
این وضعیت درحالی است که شهردار کرمان نیز بر ضرورت حمایت سایر دستگاه ها از شهرداری کرمان برای تامین تجهیزات آتش نشانی تاکید می کند و می گوید: شهردار سابق در حوزه تامین تجهیزات آتش نشانی این شهر سال ۹۸ پیگیری و نامه نگاری هایی برای دریافت نردبان آتش نشانی ۵۶ متری انجام داده است؛آن زمان هزینه این نردبان ۱۶ میلیارد تومان بود در حالی که اکنون این رقم به حداقل ۵۵ میلیارد تومان رسیده که نیاز است بخش های مختلف برای خرید آن کمک کنند.
سعید شعرباف تبریزی همچنین با بیان اینکه بیش از نردبان بلند در معابر شهر کرمان، به خودروهای فوماتیک نیاز است تصریح کرد: در معابری همچون محل حادثه ساختمان صالح المهدی، آنچه بیش از همه موجب اطفای حریق شد همین خودرو بود که البته ۲۰ سال از عمر آن گذشته است.
وی تاکید کرد: تجهیزات پشتیبانی و تنفسی، مخازن آب، تجهیزات فوری تر و حیاتی تر برای آتش‌نشانی و معابر کرمان نیاز است که با هزینه ۱۵ میلیارد تومانی می توان خودرو فوماتیک و این تجهیزات را تامین کرد.
مردم هم رعایت نکات ایمنی در ساخت و سازها را جدی بگیرند
شهردار کرمان با بیان اینکه عامل مهم در گسترش آتش سوزی هفته جاری علاوه بر نبود سیستم اطفای حریق، نمای کامپوزیت و آلومینیوم این ساختمان بود که به بمب آماده تبدیل شده بود گفت: بسیاری از بانک‌ها و موسسات اعتباری نیز از این نماها استفاده می‌کنند لذا در مصوبه سیما و منظر شهری که منتظر تصویب آن در کمیسیون ماده ۵ هستیم، ذکر شده که استفاده از این نما ممنوع است.
وی با بیان اینکه مردم نکات ایمنی را در ساخت و سازهای بلندمرتبه جدی بگیرند ادامه داد: خوشبختانه آتش‌سوزی نمای ساختمان تجاری صالح‌المهدی به داخل ساختمان سرایت نکرد.
شهردار کرمان در عین حال از تلاش آتش نشانان در این حادثه تشکر کرد و گفت: در برخورد با ساختمان‌هایی که مستعد خطر و ناایمن هستند و مالکان آنها به اخطارها و هشدارها توجهی نمی‌کنند، هیچ تعارف و اغماضی نداریم.
وی در بحث تامین تجهیزات نیز شهردار کرمان با اشاره به تبصره‌هایی که برای تامین تجهیزات آتش‌نشانی در بودجه سالانه دولت دیده شده، خاطرنشان کرد: تامین بخشی از تجهیزات برعهده شهرداری‌هاست که باید برای آنها اولویت‌بندی کرد اما بخشی از این تجهیزات را می‌توان با استفاده از تبصره‌های مشخص و خوبی که در بودجه دولت وجود دارد تامین کرد.
به گفته وی متاسفانه در برخی موارد مصوبات حتی از سمت شهرداری کرمان هم پیگیری نشده‌اند.
پیشنهاد نصب بنر اخطار
محمود ایرانمنش سرپرست معاونت خدمات شهری شهرداری کرمان نیز درباره ایمنی ساختمان های بلندمرتبه گفته است: ساختمان‌ها برای اخذ پایان‌کار باید به آتش نشانی و دریافت تاییدیه مراجعه کنند اما تعدادی از افراد برای گرفتن پایان‌کار مراجعه نمی‌کنند و تعدادی هم اخطار عدم ایمنی دریافت می‌کنند، اما اهمیت نمی‌دهند.
وی پیشنهاد داد، ضمن نصب بنر و اخطار به مالکان ساختمان‌هایی که به هشدارها و اخطارها اعتنایی نمی‌کنند برای آنها پرونده تشکیل و موارد مستندسازی شود تا دیگر کاهلی و بی توجهی این افراد، گریبان آتش‌نشانان را نگیرد.