عابدین خرّم روز چهارشنبه در آئین تجلیل از پژوهشگران برتر استان در دانشگاه تبریز، با بیان اینکه پژوهش نقطه عزیمت کشور به سمت پیشرفت است، تاکید کرد: شرکت‌های دانش‌بنیان، حلقه وصل دانشگاه و صنعت هستند و صاحبان صنایع برای پیشرفت و بهره‌وری باید به سراغ پژوهشگران بروند.
وی با بیان اینکه اقدامات پژوهشی دانشگاه‌ها، گنجینه‌ای است که می‌تواند تمام عرصه‌ها را تحت پوشش قرار دهد، افزود: امروز دانشگاه‌های ما پژوهش‌محور بوده و به‌دنبال ثروت‌آفرینی می‌روند.
خرّم با تأکید بر اینکه محققان نباید برای جذب منابع و تسهیلات، در سازمان‌ها و ادارات گرفتار شوند، گفت: همه بخش‌ها باید برای ارتقای کیفیت محصولات و رقابت در عرصه جهانی، به پژوهشگران و شرکت‌های دانش‌بنیان مراجعه کنند.
استاندار آذربایجان شرقی با اشاره به اینکه سهم پژوهش از تولید ناخالص داخلی کشور، تا سال ۱۴۰۴ باید به چهار درصد برسد، افزود: آذربایجان شرقی یکی از استان‌های برتر در حوزه پژوهش است و به دلیل تجارب و کارنامه گذشته و استعدادهای فراوان، می‌تواند نقش به سزایی در این حوزه داشته باشد.
وی با تأکید بر اینکه نوآوری باید به گفتمان مدیریتی استان تبدیل شود، افزود: برای تحقق این امر، راه‌اندازی کارخانه نوآوری و فناوری ضروری است و اگر این اتفاق نیفتد، اکوسیستم فناوری استان ناقص می‌ماند.
خرّم همچنین بر اهتمام اساتید و روسای دانشگاه‌ها برای تربیت پژوهشگران تأکید کرد و گفت: بهره‌وری بالا در بخش تولید و صنعت، بدون پژوهش ممکن نیست و بخشی از بهره‌وری پایین، به خاطر نبود رابطه معنادار میان بخش صنعت و حوزه پژوهش است.
وی همچنین با اشاره به اینکه آذربایجان شرقی می‌تواند محور علم و فرهنگ در منطقه باشد، بر تبادل دانشجو و استاد با کشورهای همسایه تأکید کرد و گفت: این تبادل علمی مطمئنا دستاوردهای بسیاری را برای استان فراهم می‌کند.
مراکز پژوهشی وابستگی شدید به بودجه دولتی دارند
رئیس دانشگاه تبریز هم در این آئین با اشاره به مسائل مالی تحقیقات و پژوهش‌ها اظهار کرد: وضعیت ما از این لحاظ چندان خوب نبوده و دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی ما وابستگی شدیدی به بودجه دولتی دارند در حالی که سهم اعتبار پژوهش و فناوری به نیم درصد از تولید ناخالص داخلی هم نمی‌رسد.
صفر نصراله زاده خاطرنشان کرد: شرکت‌های دانش بنیان و مراکز رشد و نوآوری در تامین مالی دانشگاه‌ها نقش موثری دارند اما وابستگی دانشگاه‌های ما به بودجه دولتی در برخی موارد حتی تا ۹۰ درصد است که این موضوع باعث می‌شود نتوانیم تحقیقات خود را آنطور که باید تجاری سازی کنیم.
وی ادامه داد: ظهور دانشگاه‌های کارآفرین و فناور، منجر به ایجاد تحولی عظیم در کارکرد دانشگاه‌ها و تلاش آنها به انجام پژوهش‌های کاربردی و مسئله محور با هدف دستیابی به پیشرفت در ابعاد ملی، منطقه‌ای و جهانی شده است و پیشرفت جوامع با کیفیت تحقیقات کاربردی و نوآورانه دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی ارتباط تنگاتگی دارد.
نصراله زاده با بیان اینکه آمارها ناشی از برقراری ارتباط خوب دانشگاه‌ها با مراکز پژوهشی است، افزود: اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها و پژوهشگران به‌عنوان مجری اصلی طرح‌های تحقیقاتی نقش تاثیرگذاری در اجرای پروژه‌ها و به حرکت درآوردن چرخ اقتصاد و صنعت ایفا کرده‌اند.
وی تاکید کرد: ما در حوزه تولید علم دارای رتبه ۱۶ منطقه و در حوزه فناوری، رتبه ۶۷ را هستیم که این امر نشان می‌دهد نتوانسته‌ایم به جایگاه مناسبی مطابق با پژوهش‌های خود دست یابیم.
رئیس دانشگاه تبریز همچنین گفت: حدود ۸۰۰ هزار دانشجوی کارشناسی ارشد و دکتری و تعداد قابل توجهی رساله و پایان نامه داریم ولی همچنان نتوانسته‌ایم از این ظرفیت‌ها به نحو احسن استفاده کنیم و بر اساس آمارها تعداد پایان نامه‌ها و رساله‌های مرتبط با طرح‌های ارتباط با صنعت از سال ۹۲ تاکنون رشد نسبتا خوبی داشته اما مطلوب نیست.
نصراله زاده افزود: باید حداقل از چهار کار پژوهشی، یک مورد به نوآوری ختم شود در صورتی که اغلب کارهای پژوهشی ما تحقیقات بنیادی است که در قفسه‌های دانشگاه‌ها بایگانی می‌شود.
وی با بیان اینکه اصل نگارش مقاله کار پسندیده‌ای است اما باید نقش خود در جامعه را به خوبی ایفا کنند، ادامه داد: ما با ایده آل‌ها فاصله زیادی داریم و باید کار کنیم تا فاصله بین مقالات انتشار یافته با نوآوری و کارهای فناورانه را کاهش دهیم.
رئیس دانشگاه تبریز با اشاره به تاسیس معاونت فناوری در وزارت علوم، گفت: باید از تمامی ظرفیت‌های استان استفاده کنیم چرا که بیکاران زیادی در کشور وجود دارند در حالی که حدود ۵۰ هزار فارغ التحصیلی دانشگاهی استان در شرکت‌های دانش بنیان مشغول به کار هستند.
وی با اشاره به اینکه بیش از ۴۰ درصد بیکاران فارغ التحصیلان دانشگاهی هستند، افزود: اگر بتوانیم شرکت‌های دانش بنیان را به صورت موثر در جامعه گسترش دهیم منجر به اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی و تامین بودجه مالی دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی خواهد شد.
وی افزود: ایران در بین ۱۲۱ کشور در سال ۲۰۲۰ رتبه ۴۸ را در هزینه کرد تحقیقی و توسعه کسب کرده است در حالی که رتبه همکاری دانشگاه با صنعت در همان سال ۱۱۷ است که این امر نشان می‌دهد به رغم انجام هزینه برای تحقیق و توسعه، سهم دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی از لحاظ ارتباط با جامعه پایین است.
نصراله زاده با بیان اینکه در این راستا باید فرهنگ پژوهش محوری و دانش محوری در جامعه شکل بگیرد، خاطرنشان کرد: ارتباط سازمان یافته‌ای بین دانشگاه‌ها و صنعت انجام نگرفته و نظام تبادل فناوری در بین دانشگاه‌ها وجود ندارد.
وی گفت: در راستای ایجاد ارتباط فناوری بین دانشگاه‌ها، کارگزاری‌های علم و فناوری باید در سطح استان تاسیس شود.
در این همایش از مهران رحمانزاده، دانش آموز پایه ۱۱ ریاضی فیزیک به عنوان پژوهشگر برتر در حوزه دانش آموزی، آزیتا بلالی اسکویی دانشیار دانشگاه هنر اسلامی تبریز، مهدی یوسفی دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تبریز، محمد غفاری استاد دانشگاه علوم پزشکی تبریز، علیرضا امانی قدیم دانشیار دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، مهدی سلامی استاد دانشگاه صنعتی سهند، یوسف زرندی دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ابوالفضل قاسم زاده دانشیار دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، افشین جوادی دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، محمد خیاط ناصری مدرس دانشگاه علمی کاربردی استان و مهدی زینالی از دانشگاه صنعتی سهند به‌عنوان پژوهشگران و فناوران برگزیده استان تجلیل شد.