تهران-ایرنا- سویه جدید اومیکرون و ارتقای واکسن‌های کرونا، ماموریت‌ها در مریخ و ستاره‌ها، فیزیک ذرات و تلاش برای حفظ تنوع زیستی ازجمله موضوعاتی هستند که قرار است تحقیقات سال آینده میلادی را در عرصه علمی جهان تشکیل دهند.

به گزارش روز شنبه گروه علم و آموزش ایرنا از پایگاه اینترنتی نیچر، جهان از آنجایی که وارد سومین سال همه‌گیری کووید-۱۹ می‌شود و پایانی برای آن متصور نیست، یک چالش فوری درک بهتر تأثیر اومیکرون - سویه جدید کرونا است که برای اولین بار در پایان ماه نوامبر (آذرماه) مشاهده شد و تهدیدی که ایجاد می کند.

نتایج اولیه نشان می‌دهد که واکسن‌ها در برابر اومیکرون مؤثر نیستند و محققان همچنان در حال رقابت برای یافتن اطلاعات بیشتر درمورد شدت بیماری ناشی از آن هستند. در سال ۲۰۲۲، محققان و مقامات بهداشت عمومی همچنان به نظارت بر ظهور انواع جدید SARS-CoV-۲ و همچنین اثرات بلندمدت آن بر افرادی که از عفونت بهبود یافته‌اند، ادامه خواهند داد.

کشورهای ثروتمند شروع به ارایه واکسن‌های تقویت‌کننده به جمعیت خود کرده‌اند و این عرضه به احتمال زیاد در بحبوحه نگرانی‌ها درمورد اومیکرون ادامه می یابد  اما تقریبا نیمی از جمعیت جهان هنوز حتی یک دز واکسن خک دریافت نکرده اند.

اکنون یک سوال بزرگ این است که آیا شرکت‌های داروسازی از حق ثبت اختراع چشم پوشی می‌کنند یا گام‌های دیگری برای کمک به مقرون‌به‌ صرفه‌تر کردن واکسن‌های خود برای کشورهای کم‌درآمد، برای شروع پر کردن شکاف بزرگ در پوشش جهانی بر می‌دارند. در همین حال، به احتمال زیاد بحث درباره منشا ویروس ادامه می یابد.

سازمان جهانی بهداشت با انتصاب گروهی متشکل از ۲۶ محقق، تلاش‌های خود را برای حل این معما تجدید کرده است.

ارتقای واکسن ها

توسعه دهندگان واکسن، نگاه خود را به نسل بعدی واکسن های طراحی شده برای محافظت در برابر ویروس کرونا که به سرعت در حال تکامل است، معطوف کرده اند. سال آینده ممکن است شاهد توسعه واکسن‌های RNA پیام‌رسان باشیم که سویه های خاصی از کرونا را هدف قرار می‌دهند و برخی از مقامات بهداشت عمومی به نقش فزاینده واکسن ها با استفاده از فناوری های دیگر امید دارند.

واکسن‌های مبتنی بر پروتئین نوع مرسوم‌تری از ایمن‌سازی هستند - برخی از آنها برای دهه‌ها در برابر بیماری‌هایی از جمله هپاتیت و زونا استفاده شده‌اند - و در سال ۲۰۲۱ در مرحله سوم آزمایش‌های بالینی کووید-۱۹ نتایج امیدوارکننده ای داشته اند.

واکسن‌های مبتنی بر دی ان ای DNA ارزان‌تر از واکسن‌های mRNA هستند و نیازی به نگهداری در دمای فوق سرد ندارند، بنابراین می‌توانند جایگزین خوبی برای کشورهای کم‌درآمد باشند.  همچنین پیشرفت هایی در زمینه ساخت واکسن برای سایر ویروس‌ها و بیماری‌های مهم از جمله  اچ آی وی HIV، مالاریا و بیماری لایم، پیش‌بینی می‌شود.

رونق بزرگ فیزیک در سال ۲۰۲۲

پس از یک تعطیلی چند ساله و کارهای گسترده تعمیر و نگهدار ، قرار است «برخورد دهنده بزرگ هادرونی» در ماه ژوئن فعالیت خود را در سرن، آزمایشگاه فیزیک ذرات اروپایی خارج از ژنو، سوییس، از سر بگیرد.  آزمایش‌های اصلی LHC ATLAS و CMS ارتقاء و  با لایه‌های اضافی از اجزای آشکارساز گسترش یافتند.

این کار به محققان اجازه می دهد تا داده های بیشتری را از۴۰ میلیون برخورد پروتون که هر کدام از آنها در هر ثانیه تولید می شود، جمع آوری کنند.  همچنین چهار آشکارساز امواج گرانشی جهان - یکی در ژاپن، یکی در ایتالیا و دو آشکارساز در آمریکا - در ماه دسامبر یک رصد جدید را آغاز می کنند.

در دانشگاه ایالتی میشیگان در «ایست لنسینگ»، انتظار می‌رود که «تأسیسات پرتوهای نادر ایزوتوپ»  در اوایل سال ۲۰۲۲ شروع به کار کند. هدف این شتاب‌دهنده چند مرحله‌ای ۷۳۰ میلیون دلاری، سنتز هزاران ایزوتوپ جدید از عناصر شناخته‌شده است و ساختار هسته‌ای و فیزیک ستاره‌های نوترونی و انفجارهای ابرنواختری را بررسی خواهد کرد.

ماموریت ها به ماه

قرار است مجموعه‌ای از مدارگردها و فرودگرهای سازمان های فضایی و شرکت‌های خصوصی در سال ۲۰۲۲ راهی ماه شوند.  ناسا مدارگرد «آرتمیس ۱» را در اولین آزمایش این سیستم پرتابی که مدت‌ها به تاخیر افتاده است، پرتاب خواهد کرد؛ قرار است  در نهایت این مدارگرد فضانوردان را به سطح ماه بازگرداند.

همچنین و مدارگرد CAPSTONE ناسا، آزمایشاتی را برای آماده سازی Gateway، اولین ایستگاه فضایی که به دور ماه می چرخد، انجام خواهد داد. سومین ماموریت قمری هند به نام Chandrayaan-۳، نیز قصد دارد اولین فرود نرم (فرودی که به فضاپیما آسیب نمی رساند) خود را انجام دهد و کاوشگر خود را حمل کند.

ژاپن نیز با مأموریت SLIM اولین فرود نرم خود را روی ماه انجام خواهد داد و روسیه نیز قصد دارد با فرودگر Luna ۲۵ شکوه برنامه قمری شوروی را احیا کند.  مدارگرد قمری  «رهیاب»  کره جنوبی نیز اکتشاف ماه خود را آغاز خواهد کرد.

در بخش خصوصی، شرکت  ispace مستقر در توکیو در حال پرتاب کاوشگر Hakuto-R است که حامل کاوشگر  «رشید مون» (Rashid Moon ) امارات متحده عربی است.  دو شرکت آمریکایی به نام های «استروبوتیک تکنولوژی»  در پیتسبورگ، پنسیلوانیا، و «اینتویتیو مشین» در هیوستون، تگزاس، نیز در حال آماده سازی کاوشگرهایی هستند که ابزارهای ناسا را ‌به سطح ماه حمل خواهند کرد.

سفر به مریخ و ستاره ها 

یکی دیگر از سفرهای فضایی حماسی که باید در سال ۲۰۲۲ تماشا کرد، ماموریت مشترک «اگزومارس روسیه و اروپا» خواهد بود که قرار است در ماه سپتامبر آینده (شهریور - مهرماه) منفجر شود و مریخ نورد «روزالیند فرانکلین» سازمان فضایی اروپا را به مریخ ببرد و در آنجا نشانه هایی از حیات گذشته را جستجو کند.

این پرتاب در ابتدا برای سال ۲۰۲۰ برنامه ریزی شده بود، اما تا حدودی به دلیل مشکلات مربوط به چترهای مورد نیاز برای فرود ایمن روی زمین به تعویق افتاد.

چین همچنین قصد دارد ایستگاه فضایی خود را به نام «تیانگونگ» تکمیل کند و بیش از هزار آزمایش از رصد نجومی و زمین گرفته تا اثرات ریزگرانش و تشعشعات کیهانی را بر رشد باکتری ها ترتیب داده است.

اقدام اقلیمی

پس از برگزاری اجلاس معروف به کاپ ۲۶ (بیست‌وششمین نشست سران کشورهای عضو سازمان ملل و امضاکنندهٔ کنوانسیون تغییرات اقلیمی

COP۲۶) در سال جاری میلادی در گلاسکو انگلیس، نمایندگانی از سراسر جهان در نوامبر ۲۰۲۲ در شرم الشیخ مصر در اجلاس آینده برای انجام دور دیگری از مذاکرات آب و هوایی سازمان ملل متحد، گرد هم می آیند.

 انتظار می‌ رود کشورها تعهدات اقلیمی منطبق با هدف توافقنامه پاریس در سال ۲۰۱۵ را مبنی بر محدود کردن گرمایش جهانی به زیر ۲ درجه سانتی‌گراد بالاتر از دمای پیش از صنعتی شدن، مطرح کنند.

در همین حال، محققان بر انتشار گازهای گلخانه ای به دنبال تعهدات در COP۲۶ - که شامل وعده هایی برای کاهش استفاده از زغال سنگ و کاهش انتشار متان بود - نظارت خواهند کرد. انتشار کربن پس افتی که به دلیل همه گیری بیماری کرونا در سال ۲۰۲۰ پیدا کرد، در سال ۲۰۲۱ دوباره افزایش یافت.

تلاش برای حفظ تنوع زیستی

کشورها بر روی مجموعه جدیدی از اهداف برای کاهش سرعت از دست دادن تنوع زیستی فعالیت می کنند. اهداف تنوع زیستی Aichi که در سال ۲۰۱۰ تأسیس شد، عمدتاً تا ضرب الاجل تعیین شده در سال ۲۰۲۰ از قلم افتاد.

نشست بعدی اعضای کنوانسیون سازمان ملل در مورد تنوع زیستی - که در ابتدا برای سال ۲۰۲۰ برنامه ریزی شده بود -قرار است از ۲۵ آوریل تا ۸ مه در «کونمینگ» در چین برگزار شود، اما نگرانی در مورد سویه اومیکرون  SARS-CoV-۲ ممکن است دوباره این برنامه ها را لغو کند.