به گزارش ایرنا سرقت درب منهولها در شهرهای مختلف خوزستان از ۲ سال پیش تشدید شد؛ زمانی که با افزایش نرخ ارز، قیمت آهن نیز سیر صعوی پیدا کرد و سرقت دربهای ۵۰ کیلویی منهول برای سارقان صرفه اقتصادی پیدا کرد.اگر چه در سال های دور نیز سرقت دربهای منهول در اهواز و برخی شهرهای استان وجود داشت ولی ثبت رکورد ۹ هزار سرقت درب منهول در ۹ ماه امسال در خوزستان، که حدود ۶ هزار مورد مربوط به اهواز است، رکورد جدید و بی‌سابقه‌ای در این دزدی است.
عملیات اجرایی شبکه فاضلاب اهواز در حالی از سال ۱۳۷۲ آغاز و تاکنون حدود ۴۱ درصد پیشرفت فیزیکی دارد که شبکه موجود نیز به دلیل استفاده از لوله‌های بتنی و فرسوده بودن با مشکل عدیده از جمله بالازدگی فاضلاب، اختلاط فاضلاب و آب شرب، مرگ تعدادی از کودکان به دلیل سقوط در جوی‌های روباز، و معضل دفع آب‌های سطحی در زمان بارش باران روبه رو است که سرقت دربهای منهول این مشکلات را بیشتر کرده است.
سرقت ۹ هزار درب منهول در خوزستان از ابتدای امسال تاکنون، علاوه بر تحمیل حدود ۱۵۰ میلیارد ریال خسارت به شرکت آب و فاضلاب خوزستان باعث سقوط عابران، موتورسیکلت سواران و خودروهای عبوری درون این چاه‌ها شده وخسارات مالی و جسمی فراوان بر شهروندان تحمیل کرده است.
فاضلاب قاتل
هر چند تلخ و دردناک، اما به نظر می‌رسد که دیگر شنیدن خبر آن در خوزستان عادی شده است، خبرهایی که کلیدواژه مشترک آنها "مرگ، کودک، فاضلاب" است. ترکیب این کلیدواژه‌ها تاکنون خبر مرگ چندین کودک در چاه‌های بدون درپوش منهول فاضلاب و جوی فاضلاب روباز در اهواز و خوزستان را رسانه‌ای کرده است. خبری که زخم کاری بر دل والدین این کودکان زده و خطری است در کمین آرزوهای کودکانه کودکان خوزستان.
همین چند روز پیش یعنی جمعه ۱۹ آذر ۱۴۰۰ بود که "فارِس" کودک ۲ ساله قربانی جوی روباز فاضلاب در گلدشت اهواز شد. وی هنگامی که غرق در بازی کودکانه بود، مقابل درب منزل در جوی روباز دفع فاضلاب افتاد و جان داد تا پرونده زندگی این کودک مانند کودکان دیگری که چنین سرنوشت تلخی داشتند، بسته شود و پرونده حقوقی آن در دستگاه قضا باز.
حالا افزایش سرقت دربهای منهول به تهدیدی جدی‌تر برای کودکان این دیار تبدیل شده است، سارقانی که به هر دلیلی در حال بازی با جان کودکان هستند.
گرفتار شده‌ایم
گشتی در شهر زدم و وارد یک خیابان فرعی در منطقه ۲ شهرداری اهواز شدم. از ابتدا تا انتهای خیابان، یکی در میان بر روی چاه‌های منهول، لاستیک‌های خودرو به صورت عمودی قرار داده شده تا کسی داخل آن نیفتد. به نظر می رسد سارقان منصفی بوده اند چرا که به جای بردن تمام دربهای منهول، تنها به نیمی از آنها رضایت داده اند.
علیرضا از ساکنان منطقه است و ۴۵ سالی سن دارد خودش را کارمند معرفی می‌کند. از سرقت درب منهول که می‌پرسم، دستش را به سمت خیابان دراز می‌کند و می‌گوید: "این سومین بار است که دربهای منهول این خیابان را می‌دزدند، اما این بار دزدش منصف بوده چرا که در سرقت‌های قبل تمام دربهای منهول دزدیده می‌شد و اینبار نیمی از آن". "گرفتار شده‌ایم! بچه کوچک دارم و نگرانم که خدای نکرده داخل فاضلاب سقوط کند. لاستیک خودرو را خودمان به جای دربهای منهول گذاشته‌ایم تا آبفا فکری به حال آنها کند..."
آن طرف‌تر در یکی از خیابان‌های اطراف، خانم جوانی سوار بر خودروی پراید سفید رنگ خود با احتیاط در حال خروج از پارکینگ منزل است و چاه بدون درب منهول نیز درست در مقابل ورودی منزل او قرار دارد. چند بار عقب جلو می‌کند تا به سلامت بیرون آید. به سراغش رفتم و هنوز جمله‌ام در مورد سرقت دربهای منهولها تمام نشده که زبان به نفرین سارقان باز می‌کند... "خدا ازشون نگذره ...آخه چی از جون این دربهای فاضلاب می‌خوان.... پرستار هستم و چند ماه قبل که شب کاربودم، وقتی می‌خواستم از منزل خارج شوم، بی اطلاع از اینکه درب منهول را چند ساعت قبل دزدیده اند، هنگام عقب آمدن لاستیک ماشین داخل چاه افتاد... خدا لعنتشون کنه... کلی به ماشین خسارت وارد شد ... آغا چرا کسی جلوی اینا رو نمی‌گیره ؟؟"
به دزدها اطلاع دهید!
غلامرضا یکی از کارگران آب و فاضلاب که در حال نصب درپوش یکی از منهولهای ربوده شده بودبا عصبانیت و اندکی خواهش می‌گوید: "آقا به دزدها اطلاع دهید ... دربهای منهولِ جدید کامپوزیتی هستند و قابل بازیافت نیستند و به همین دلیل دیگر ارزشی برای سرقت ندارند... لطفا اینها را ندزدید" وی ادامه می‌دهد: این درب پوش را که نصب کنم پنجاهمین درپوش در یک هفته اخیر است.
یکی دیگر از کارکنان آبفا که با چفیه صورت خود را پوشانده بود با زبان فارسی دست و پا شکسته که غلظت عربی کلماتش، فهم جملاتش را برای من سخت کرده بود، از خطر سقوط شهروندان در چاه منهول می‌گفت.
وی افزود: آلودگی بالا و گازهای متصاعد شده از آن در چاه فاضلاب، حتی برای بزرگسالان هم خطرناک است چه به رسد به کودکان که ممکن است در آن هم سقوط کنند.
عبده که خودش را یکی از کارگران باسابقه آبفا معرفی کرد، می‌گوید: این حجم از سرقت را در هیچ دوره‌ای از عمر کاری خود ندیده‌ام. "ما همیشه دزدی دربهای منهول را داشته‌ایم ولی این همه سرقت بی سابقه است. حجم دزدی ها به قدری است که سرعت دزدها از کار ما بیشتر شده است."
نگران کودکانیم
محمد رضا کرمی نژاد مدیرعامل آبفای خوزستان در واکنش به حجم بالای سرقت دربهای منهول فاضلاب در استان نگرانی از سقوط کودکان در چاه‌های منهول را مهمترین دغدغه خود می‌داند و معتقد است که سرقت این درب‌ها به نقطه بحرانی رسیده است.
وی می‌گوید: با وجود نصب دربهای کامپوزیتی که غیرقابل بازیافت بوده و ارزش مادی ندارند باز هم شاهد سرقت این درب‌ها هستیم.
وی ادامه می‌دهد: وقتی از خیابان‌های اهواز بازدید می‌کنم و می‌بینم درب منهول سرقت رفته و به جای آن لاستیک یا شاخه درخت گذاشته‌اند غم سنگینی بر دلم می‌نشیند.
مدیرعامل آبفا خوزستان با بیان اینکه از ابتدای امسال تاکنون بیش از ۹ هزار درب منهول فاضلاب در خوزستان به سرقت رفته است، گفت: نگرانی ما فقط از افتادن کودکان در شبکه فاضلاب است.
کرمی نژاد، با بیان اینکه این سرقت‌ها علاوه بر خسارت جدی به آبفا موجب نارضایتی مردم شده است، ادامه داد: با گزارش سرقت، این شرکت به سرعت درب منهول جدید را نصب می‌کند ولی شاهد هستیم که در برخی مناطق دربهای جدید نیز به سرقت رفته‌اند.
وی گفت: سرقت درب منهول می‌تواند خسارت مالی و جانی، خطر سقوط کودکان و سالمندان، ایجاد تصادف و ترافیک و آسیب به شبکه دفع فاضلاب برساند که در این زمینه به همکاری مردم و همیاری ماموران انتظامی نیاز داریم.
کرمی نژاد با بیان اینکه گرفتگی فاضلاب هزینه بر و مشکل زا خواهد بود، افزود: ورود زباله و نخاله در لوله‌های دفع فاضلاب، منجر به گرفتگی سخت مسیر می‌شود.
مدیرعامل آبفا خوزستان با بیان اینکه ما در استان درب منهول آهنی و چدنی را تبدیل به کامپوزیت کردیم اما باز هم شاهد سرقت این دربهای منهول هستیم، ادامه داد: در حال خریداری ۱۰ هزار درب منهول کامپوزیت هستیم تا در صورت نیاز از آنها استفاده کنیم.
رکورددار سرقتیم
معاون بهره‌برداری و توسعه فاضلاب شرکت آب و فاضلاب خوزستان از رکوردزنی چهار نقطه خوزستان در سرقت دربهای منهول در کشور خبر می‌دهد و می گوید: بخش مهمی از پس زدگی فاضلاب اهواز ناشی از سرقت دربهای منهول و ورود کلوخ و نخاله ساختمانی به شبکه فاضلاب است.
فرزان عباسیان می‌گوید: برای خارج کردن کلوخ و سنگ از چاه فاضلاب باید غواص به داخل شبکه فرستاده شود.
وی بیشترین آمار سرقت درب منهول در کشور را مربوط به شهرهای خرمشهر، شادگان، آبادان و بندرامام خمینی(ره) می‌داند و می‌گوید: ۲۰۰ میلیارد ریال از سال ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ برای خرید درب منهول در خوزستان هزینه شده است.
وی با بیان اینکه وضعیت سرقت دربهای منهول در شادگان بحرانی است، افزود: گزارش نیروی انتظامی نشانی می‌دهد از هر ۱۰ مورد سرقت درب منهول پنج مورد مربوط به شادگان است.
وی با اشاره به اینکه هم‌اکنون درخواست ۱۰ هزار درب منهول داده شده است ادامه داد: از پارسال تاکنون یک هزار درب منهول و در یک ماه گذشته ۲۵۰ درب با جنس پلی اتیلن نصب شده که قابل بازیافت و فروشی نیستند و با این وجود ۷۰ مورد به سرقت رفته است.
معاون بهره‌برداری و توسعه فاضلاب شرکت آب و فاضلاب خوزستان با بیان اینکه در یک شب ۸۰ درب منهول به سرقت رفته است گفت: برای خارج کردن کلوخ و سنگ از چاه فاضلاب باید غواص فرستاده شود.
سارقان قوز بالا قوز فاضلاب
دزدها به دربهای منهول که هیچ! به کنتورها و پمپ‌های آب هم رحم نمی‌کنند. این را مدیر آب و فاضلاب اهواز می‌گوید و می‌افزاید: ۵۲ هزار درب منهول فاضلاب در اهواز وجود دارد و تنها از شهریور تا آبان امسال یک هزار و ۹۲۵ فقره دریچه فاضلاب در این شهر به سرقت رفته است. وی می‌گوید: در سه ماه گذشته ۲هزار و ۳۸۴ فقره دریچه فاضلاب و کنتور آب در اهواز به سرقت رفته است.
سعید دشتی زاده می‌افزاید: سرقت دریچه‌های فاضلاب از مهمترین مشکلاتی است که مجموعه آبفای اهواز همواره با آن درگیر بوده به همین دلیل تغییراتی در جنس و نصب آنها اعمال خواهد شد.با توجه به اینکه دریچه‌های فاضلاب از جنس چدن هستند، امکان فروش آنها وجود دارد و سارقان به همین دلیل اقدام به سرقت می‌کنند.
مدیر آبفای اهواز اصلی‌ترین مشکل پس از سرقت این دریچه‌ها را ورود زباله و نخاله ساختمانی به درون شبکه فاضلاب دانست و ادامه می‌دهد: خسارت ناشی از سرقت دریچه‌های فاضلاب در این مدت ۳۰۰ میلیارد ریال بود اما مهمتر از آن ورود زباله و نخاله ساختمانی به درون شبکه فاضلاب است که منجر به گرفتگی و پس زدگی فاضلاب در خیابان و معابر می‌شود.
هشدار قاضی
آش سرقت اموال عمومی اینقدر شور شده است که تمام رکوردها در حال جابه‌جایی است. از سرقت عجیب سازه‌های پُل فولاد اهواز که تردد خودروها را بر روی این پل متوقف کرد، تا دزدی تمام وسایل بازی یک پارک در ۲ روز. کار به جایی رسیده که دایره سرقت‌ها به هر چه که امکان سرقت داشته باشد افزایش یافته است. از شکستن و سرقت پایه‌های برق برای میله‌گردهای داخل آن تا کابل‌های فیبر نوری.
رییس کل دادگستری استان خوزستان با هشدار به سارقان اموال عمومی به ویژه سارقان مسلح، گفت: آنها باید در انتظار مجازات باشند.حجت‌الاسلام صادق مرادی با بیان اینکه همه شهروندان باید نسبت به سرقت اموال عمومی حساس باشند و در کمترین زمان ممکن این موارد را به پلیس اطلاع دهند، تاکید کرد: بخش قابل توجهی از سارقان وسایل مخابراتی و منهولهای فاضلاب بازداشت شده‌اند. البته باید زمینه سرقت از بین برود؛ به طور مثال باید دربهای منهول از نوع غیرقابل بازیافت باشد تا سارقان انگیزه سرقت نداشته باشند.
وی ادامه داد: به عنوان دستگاه قضایی در خوزستان به سارقان، به ویژه سارقان مسلح اخطار می‌دهیم.
سرقت اموال عمومی، مساله ای اجتماعی
جامعه شناس و مدرس دانشگاه چمران اهواز است و پیرامون سرقت درب منهول از منظر جامعه شناسی با او هم کلام می‌شوم. پدیده سرقت به ویژه سرقت اموال عمومی را پدیده‌ای قدیمی می‌داند ولی افزایش تعداد این سرقت‌ها را نشانه‌هایی مهم برای تحلیل جامعه شناختی. وی می‌گوید: پدیده‌های اجتماعی تک بعدی نیستند و به واسطه پیچیدگی خاص خود دلایل مختلفی دارند که باید این موضوع از نظر علمی واکاوی شود. دکتر امیرحسین زندی با تاکید بر اینکه اگر دلسوز جامعه و نظام هستیم باید مسایل را بدون غرض بررسی و تحلیل کنیم و مشکل را برای چاره جویی بیان کرد.
وی گفت: یکی از ویژگی‌های آسیب‌های اجتماعی این است که خود آسیب، تولید آسیب کرده و در امور جامعه اختلال ایجاد می‌کند.
زندی، با تاکید بر اینکه جامعه ما پر از مسایل اجتماعی حل نشده است که روی هم انباشته شده است، افزود: وقوع این مسایل اجتماعی می‌تواند دلایل بسیاری از جمله بیکاری، فقر و اعتیاد داشته باشد و سرقت از اموال عمومی در استان صنعتی خوزستان و در اهواز به عنوان مرکز این استان صنعتی جای تامل دارد.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: شهروندان در استان صنعتی خوزستان، انتظار دارند که زندگی آنها از سطح رفاه مطلوبی برخوردار باشند و از شغل مناسب، امکانات رفاهی و تحصیلی مناسب برخوردار، و زیست مطلوبی در جامعه صنعتی که در آن زندگی می‌کنند داشته باشند.
وی افزود: ابزاری برای دستیابی به چنین اهدافی در جامعه ما در دسترس شهروندان نیست و این موجب شده تا درصدی از جوانان فرصت‌هایی برای تحقق آرزوهای خود نبینند و آن اهداف زندگی مطلوب را خیالی دست نیافتنی تصور کنند و به همین دلیل و زیرفشار برای رسیدن به این خواسته‌ها و در برخی مواقع برای بقای زندگی خود از ابزار نامشروعی مانند سرقت استفاده می‌کنند.
زندی ادامه داد: از نگاه جامعه شناسی، واکنش همه افراد نسبت به فشارهای اجتماعی به دلیل در دسترس نبودن فرصت‌های مشروع برای رسیدن به تحقق اهداف، یکسان نیست و همه برای دستیابی به اهدافشان کج رفتاری نمی‌کنند.
این مدرس دانشگاه، احساس محرومیت را مهمتر از محرومیت دانست و گفت: نابرابری زیادی در خوزستان وجود دارد و مردم احساس محرومیت دارند و این احساس در مسایل اجتماعی از عینیت و واقعیت این نابرابری تاثیرگذاری بیشتری دارد و در چنین شرایطی مردم احساس می‌کنند که به آنها به صورت شایسته‌ای نگاه نمی‌شود و این می‌تواند عاملی باشد تا این ناراحتی و مسایل، خودش را در واکنش‌های این چنینی مانند سرقت اموال عمومی نشان دهد.
وی ادامه داد: وقتی برخی از جوانان ببینند راه‌های پیشرفت بر روی آنها باز نیست و حرفشان به گوش مسوولان نمی‌رسد و واکنش مناسبی برای مطالبه خود نمی‌بینند، سعی می‌کنند با غارتگری، تباه کردن اموال دیگران و سرقت اموال عمومی و با ایستادن در مقابل نظم موجود برای خود احساس رضایت موقت کسب کنند.
زندی با بیان اینکه احساس محرومیت، ناامنی و نابرابری، نبود امکانات رفاهی، بیماری و فقر مسایلی هستند که در جامعه ما وجود دارد و امروز شاهد سر باز کردن آنها هستیم تاکید کرد: استان خوزستان نیازمند نگاه ویژه مسوولان کشور است چرا که این استان در شرایط خوبی به سر نمی‌برد. باید با ورود علمی به این چنین مسایلی، راهکارهای صحیح برنامه‌ریزی و اجرا شود.
گزارش: از محمد زمانی