به گزارش ایرنا، رئیس جمهوری ترکیه به دنبال سفر چهار روزه خود به کشورهای آفریقایی نیجریه، آنگولا و توگو در ماه اکتبر گذشته که رهبران این قاره در آن سفر به خرید پهپاد از ترکیه ابراز تمایل کردند، به بهانه برگزاری سومین نشست ترکیه - آفریقا با انتقاد از بی‌عدالتی نسبت به این قاره، بر علاقه آنکار به آفریقا تاکید کرد گفت که این نه علاقه‌ای موقت که تعهدی پایدار است. اردوغان این را هم افزود که برادران و خواهران آفریقایی ما هم به همکاری بهتر با ترکیه علاقه‌مند هستند.
او دیروز (شنبه) در آخرین روز نشست در جمع رهبران آفریقایی حتی به ترکیب شورای امنیت سازمان ملل اعتراض کرد و گفت: تحولات سال‌های اخیر به ما نشان می‌دهد این‌که به پنج کشور عضو سازمان ملل اجازه بدهیم سرنوشت کل جهان را تعیین کنند، اشتباه بوده است.
رئیس جمهوری ترکیه که در شرق مدیترانه نیز با وجود مخالفت‌های فرانسه و یونان همچنان بر تداوم عملیات اکتشاف نفت و گاز برای احاطه بیشتر بر شمال آفریقا در عین دخالت در امور لیبی پافشاری می‌کند، برای نشان دادن توجه ترکیه به قاره سیاه این را هم گفت که منصفانه نیست قاره آفریقا با جمعیت ۱ میلیارد و ۳۰۰ میلیون نفر که معادل یک ششم جمعیت جهان است، نماینده ای در میان اعضای دائم شورای امنیت نداشته باشد.
حال، اردوغان با چنین اظهاراتی به دنبال چیست؟ شبکه خبری «ایندیپندنت» در این باره نوشت: این موضع‌گیری بخشی از تلاش اردوغان برای جلب توجه کشورهای آفریقایی است که ترکیه سالها است روی آن سرمایه‌گذاری کرده و پس از کشورهای ابرقدرت جهان، بویژه چین، شاید بیش از هر کشوری در آن قاره روابط و نفوذ ایجاد کرده است. تلاش اردوغان به‌ویژه معطوف به تعمیق روابط اقتصادی و نظامی است که مهم‌ترین شاخص آن فروش پهپادها به کشورهای آفریقایی خواهد بود؛ اتفاقی که هم به نفع اقتصاد ترکیه است و هم می‌تواند تاثیری چشمگیر بر تخاصم‌های نظامی قاره آفریقا بگذارد. اردوغان در سخنان خود بر خواست آنکارا برای صدور مهارت‌های ضدتروریستی و فن‌آوری‌های نظامی به آفریقا تاکید کرد.
چالش‌های امنیتی مثل گروههای تروریستی «داعش»، «بوکوحرام» و «الشباب»، دیگر اشاره رئیس جمهوری ترکیه خطاب به رهبران آفریقایی بود و تاکید کرد که این چالش‌ها نه مختص چند کشور خاص، که چالشی مشترک است. اردوغان تصریح کرد: ترکیه در صنایع پدافندی فن‌آوری‌هایی پیشرفته و در زمینه عملیات ضد تروریستی نیز تجربیات بسیاری دارد. ما آماده‌ایم این قدرت را در اختیار برادران و خواهران آفریقایی‌مان بگذاریم.
به نوشته ایندیپندنت، ترکیه یک پایگاه بزرگ نظامی در سومالی دارد و نقش مهمی در تجهیز و تعلیم نیروهای دولتی در آن کشور داشته است. نیروهای ترکیه در جنگ داخلی لیبی نیز دخالت کرده‌اند و پهپادهای ساخت آن کشور از دلایل موفقیت‌های نظامی دولت مستقر در طرابلس دانسته می‌شود.
چند ماه پیش «ابی احمد» نخست‌وزیر اتیوپی از رهبران جنجالی آفریقا که خود که درگیر جنگ داخلی با منطقه «تیگرای» در شمال آن کشور است، به آنکارا رفت و توافقی نظامی با ترکیه امضا کرد. اتیوپی هم‌اکنون همراه با مراکش و تونس، جزو خریداران آفریقایی تسلیحات ترکیه است.
پهپادهای «بایراکتار» ترکیه که از بهترین‌ها در سطح جهان هستند، به کشورهای متعددی در منطقه اروپای شرقی و نیز جمهوری آذربایجان، اوکراین و لهستان نیز فروخته شده‌اند. در زمان حاضر روسیه با اختلاف بسیار با سایر کشورها، بزرگ‌ترین تامین‌کننده تسلیحاتی قاره آفریقا است و ترکیه باید در این زمینه با صادرکننده عمده سلاح رقابت کند.
به نوشته «آناتولی»، اردوغان در اظهارات دیروز خود این را هم گفت که بیش از ۵۰ بار به آفریقا سفر و از سال ۲۰۰۴ تا کنون از بیش از ۳۰ کشور در آن قاره دیدن کرده است. من هر بار که از این قاره بازدید می‌کنم، باز هم هیجان‌زده می‌شوم.
رئیس جمهوری ترکیه گریزی هم به شیوع «ویروس کرونا» و نرخ پایین (۶ درصدی) واکسیناسیون در آفریقا زد و آن را شرمی برای کل بشریت خواند و در عین حال وعده داد: ترکیه در چند ماه آینده به کشورهای آفریقایی ۱۵ میلیون دوز واکسن ارسال می کند.
اردوغان همچنین با اشاره به افزایش روابط اقتصادی با آفریقا، گفت که بازرگانی دوجانبه در ۱۱ ماه سال جاری میلادی به ۳۰ میلیارد دلار رسیده است و ترکیه قصد دارد آن را به ۵۰ میلیارد دلار برساند. او یادآوری کرد که شرکت‌های ترکیه‌ای در آفریقا پروژه‌هایی به ارزش ۷۸ میلیارد دلار اداره می‌کنند و ۲۵ هزار شهروند آفریقایی در استخدام این شرکت‌ها هستند و بیش از ۱۴ هزار دانشجوی آفریقایی در ترکیه تحصیل می‌کنند.
شبکه «تی.آر.تی» ترکیه هم به نقل از اردوغان گزارش داد: آنکارا هرگز به آفریقا و مردم این قاره پشت نکرده است.
رئیس جمهوری ترکیه گفت: در نتیجه تلاش‌های مشترک، روابط ترکیه و آفریقا را به سطحی رساندیم که ۱۶ سال پیش غیرقابل تصور بود، حجم تجارت ترکیه با قاره آفریقا از ۵.۴ میلیارد دلار به بیش از ۲۵.۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ رسید.
او تصریح کرد: معتقدم که میزان تجارت دوجانبه با آفریقا را با تلاش‌های مشترک، نخست به سطح ۵۰ میلیارد دلار و سپس به ۷۵ میلیارد دلار افزایش خواهیم داد.
اولین نشست آفریقا و ترکیه در سال ۲۰۰۸ در استانبول برگزار شد که طی آن «بیانیه استانبول» صادر شد. دومین دور نیز گینه استوایی میزبان این نشست بود.
«محمد بوهاری» رئیس جمهوری نیجریه، «فلیکس تشیسکدی» رئیس جمهوری دمکراتیک کنگو و رئیس کنونی اتحادیه آفریقا، «نانا آکوفو آدو» رئیس جمهوری غنا و رئیس کنونی «جامعه اقتصادی دولت‌های غرب آفریقا» (اکوواس)، «پل کاگامه» رئیس جمهوری روآندا و «امرسون منانگاگوا» رئیس جمهوری زیمبابوه، از شاخص‌ترین چهره‌های حاضر در نشست سوم در استانبول بودند. در مجموع نمایندگان ۳۹ کشور در سطح وزیر و ۱۶ کشور در سطح رئیس دولت، به استانبول آمده‌اند. بیش از ۱۰۲ وزیر و نماینده از اتحادیه آفریقا و «اکوواس» در این نشست حضور داشتند.
در این پیوند، تارنمای «آفریکانیوز» در گزارش خود از نشست استانبول نوشت که این گردهمایی «تضمین می‌کند که روابط راهبردی بین ترکیه و کشورهای آفریقایی، به سطحی جدید ارتقا یابد».
کارشناسان می‌گویند، هدف ترکیه از افزایش روابط با آفریقا، تنوع بخشیدن به شرکای اقتصادی خود و فراتر رفتن از همسایگان و منطقه خاورمیانه است. در قاره آفریقا نیز کشورها به دنبال روابطی تجاری فرای کشورهای اروپایی و استعمارگران سابق خود، یا قدرت‌های جدید همچون چین هستند.