محسن پاک‌آیین در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا درباره سیاست خارجی دولت سیزدهم برای توسعه روابط با همسایگان خاطرنشان کرد، در مجموع، توسعه روابط با همسایگان و تلاش برای کاهش اختلافات همسایگان، یکی از مزیت‌های سیاست خارجی هر کشوری است. به هر میزان که یک کشور بتواند ارتباطات نزدیک و دوستانه و مبتنی بر اعتماد و احترام متقابل با همسایگان خود داشته باشد آن کشور در سیاست خارجی موفق‌تر بوده و دارای دیپلماسی پیشرفته‌تر و سازنده‌تری است.
جمع‌بندی عربستان مذاکره با ایران است
وی به مذاکرات بین تهران و ریاض و همچنین سفر مقامات اماراتی به ایران اشاره کرد و افزود: گفت‌وگوهای ایران و عربستان و سفر مقامات امارات به تهران از نکات مثبت و سازنده برای کاهش تنش میان ایران و این دو کشور عربی است. دیدارهای هیات ایرانی با هیات عربستان در چند نوبت انجام و مذاکرات خوبی را شاهد بوده ایم. موضوع مهمی که بین تهران و ریاض وجود دارد موضوع یمن است و انتظار ما این است که عربستان به تجاوز علیه یمن و کشتار مردم بی‌گناه این کشور خاتمه دهد.
مشاور پیشین وزیر امور خارجه تصریح کرد: امیدواریم که عربستان راه حل مسالمت‌آمیزی را برای قطع تجاوز در پیش بگیرد؛ راه‌حلی که به نفع مردم یمن و مورد پذیرش انصارالله باشد و بتواند به جنگ پایان دهد. ما ضمن اینکه به توسعه روابط با همسایگان اعتقاد داریم ولی حمایت از مستضعفان و کشورهای مظلوم به خصوص کشورهای اسلامی را هم از وظایف خودمان در سیاست خارجی می‌دانیم.
پاک‌آیین گفت: عربستان هم به این جمع بندی رسیده که اتکا به آمریکا و رژیم صهیونیستی و گروه‌های افراطی نمی‌تواند موجب اعمال فشار بر ایران شود زیرا جمهوری اسلامی به نقطه اقتدار بسیار خوبی رسیده و قویترین کشور منطقه است. ریاض امروز به این نتیجه رسیده است که ارتباطاتش با واشنگتن نمی‌تواند وزنه عربستان را در مقابل ایران سنگین‌تر کند به همین دلیل، سعودی‌ها به این جمع بندی رسیده اند که با جمهوری اسلامی وارد مذاکره و گفت و گو شوند. ایران از گفت‌وگو با عربستان استقبال کرد اما نباید انتظار داشت که یک‌شبه اختلافات ایران و عربستان حل شود ولی اینکه در مسیر تلاش برای حل اختلافات هستیم، نکته مثبتی است.
اجازه ندهیم اسرائیل از مسیر امارات در منطقه حضور یابد
وی همچنین درباره روابط تهران و ابوظبی گفت: امارات کشور همسایه ماست. گرچه مانند عربستان تجاوز به یمن را دنبال می کند اما در مجموع اختلافات ما با این کشور کمتر از اختلافات با عربستان است و کماکان رابطه سیاسی دو کشور برقرار است و نمایندگی‌های سیاسی در تهران و ابوظبی فعالیت می‌کنند.
سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان، سفر مشاور امنیت ملی امارات به ایران را یادآور شد و افزود: در مقطع فعلی، این سفرحرکت مثبت و سازنده ای است که دستگاه دیپلماسی و دولت سیزدهم برای تقویت سیاست همسایگی از آن استقبال کردند.
پاک آیین با بیان اینکه اعلام نارضایتی از عربستان، یکی از دلایل سفر مشاور امنیت ملی امارات متحده عربی به ایران بود، گفت: امارات از سفر محمد بن سلمان ولیعهد سعودی به قطر راضی نیست زیرا رابطه ابوظبی و دوحه بسیار سرد است و امارات در این مقطع انتظار نداشت که این مقام عالی عربستان به قطر سفر کند.
وی به سفر اخیر نفتالی بنت نخست وزیر رژیم صهیونیستی به امارات اشاره کرد و گفت: در عین حال، ابوظبی در یک خطای محاسباتی جدی به دنبال عادی سازی مناسبات با رژیم صهیونیستی است. ما به دنبال تقویت سیاست همسایگی هستیم نباید اجازه دهیم این رژیم جعلی در منطقه خلیج فارس حضور داشته باشد. تحقق این هدف نیازمند یک دیپلماسی فعال با امارات است و سفر مشاور امنیت ملی امارات به ایران در این چارچوب نیز قابل تحلیل است.
روابط با همسایگان باید راهبردی شود/ نباید نگاه تاکتیکی به روابط با همسایگان داشته باشیم
معاون پیشین فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با بیان اینکه عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای گام بسیار خوبی در جهت تقویت سیاست نگاه به شرق است، افزود: سیاست نگاه به شرق ایران در جهت تقویت سیاست همسایگی هم هست زیرا برخی از اعضای این سازمان همسایه ایران هستند.
پاک آیین تصریح کرد: عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای همچنین در چارچوب تقویت و افزایش روابط با کشورهای اوراسیایی و اقدام بسیار سازنده ای بود که هم در بعد امنیتی منافع زیادی برای جمهوری اسلامی دارد و هم در بعد اقتصادی به خصوص درشرایط تحریم موجب شود که بتوانیم ارتباطات اقتصادی را تقویت کنیم.
وی افزود: روابط ما با همسایگان، یک روابط راهبردی باید باشد و فقط به خاطر خنثی تحریم‌های ظالمانه به عنوان یک حرکت تاکتیکی نباید به آن نگاه کنیم و حتی اگر تحریم‌های ظالمانه هم لغو شود باید همکاری با کشورهای همسایه به خصوص در حوزه اوراسیا و اعضای سازمان همکاری شانگهای را دنبال کنیم. ما باید یک نگاه راهبردی به همکاری با کشورهای همسایه داشته باشیم تا بتوانیم ظرفیت‌های موجود در منطقه در حوزه‌های مختلف تجارت، انرژی، ترانزیت، کشاورزی و گردشگری را شناسایی و عملیاتی کنیم.
تنش‌ها با آسیای مرکزی کاهش یافته است
این دیپلمات پیشین، سیاست دولت سیزدهم در حوزه تنش‌زدایی را قابل تقدیر دانست و گفت: بحث تنش زدایی دقیقا در چارچوب تقویت روابط با همسایگان قابل تحلیل است و دولت سیزدهم عزم خود را برای تقویت روابط با همسایگان در عمل نشان داده است.
پاک‌آیین، تنش لفظی بین ایران و جمهوری آذربایجان در ماه‌های ابتدایی دولت سیزدهم را یادآور شد و افزود: خوشبختانه با رویکرد سازنده دولت سیزدهم و همچنین دولت جمهوری آذربایجان، این اختلافات خیلی سریع کاهش پیدا کرد و ظرفیت‌های همکاری تقویت شد. در حاشیه اجلاس اخیر سازمان همکاری اقتصادی اکو، شاهد امضای قرارداد سواپ صادرات گاز از ترکمنستان به آذربایجان با وساطت ایران بودیم که گامی رو به جلو برای کاهش اختلافات بود.
وی به اختلافات ایران و ترکمنستان در حوزه گازی و ترانزیت اشاره کرد و گفت: با تدابیری که دستگاه دیپلماسی در دولت سیزدهم اتخاذ کرد اختلافات تهران و عشق آباد هم کاهش پیدا کرده است. روابط تهران و دوشنبه نیز در وضعیت خوبی است و توانستیم رای مثبت تاجیکستان برای عضویت جمهوری اسلامی در سازمان همکاری شانگهای را کسب کنیم که یک موفقیت برای دستگاه دیپلماسی ماست.
این کارشناس ارشد مسائل بین الملل با بیان اینکه با برخی از کشورهای آسیای مرکزی، تنش‌هایی داشتیم که خوشبختانه کاهش پیدا کرده است، افزود: این رویه را با حفظ عزت، اقتدار و احترام متقابل و همچنین احترام به تمامیت ارضی کشورها و مخالفت با تغییر مرزها و تغییر ژئوپلیتیک منطقه باید ادامه دهیم. ما می‌توانیم با کشورهای همسایه ارتباطات دقیقی داشته باشیم و در این راستا، ترکیه را نباید فراموش کنیم و آنکارا از دوستان خوب ما است و کماکان می توانیم رابطه نزدیکی را با این کشور همسایه داشته باشیم.
پاک آیین گفت: چنانچه مبنای دولت سیزدهم افزایش همکاری‌ها و کاهش رقابت‌ها باشد منافع جمهوری اسلامی و همه کشورهایی که با ایران همکاری می‌کنند تامین خواهد شد زیرا وضعیت جهان امروز به شکلی است که کشورهایی که باهم رقابت غیرسازنده دارند، ضرر خواهند کرد. لذا در چارچوب همکاری و دوستی، منافع تمام کشورها تامین می‌شود و جمهوری اسلامی ایران هم خوشبختانه دست دوستی خودش را به سوی کشورهای همسایه دراز کرده و دست های آنها را برای تقویت همکاری‌ها می فشارد.