با آغاز جنگ تحمیلی با توجه به اوضاع و شرایط داخلی، حمایت و مشارکت همه جانبه مردم امری اجتناب‌ناپذیر بود و مردم ایران اسلامی پای اعتقادات و وطنشان با تمام قدرت ایستادند. در میان اقشار مختلف مردم، حضور پرشور و چشمگیر ادیان توحیدی به ویژه مسیحیان و آشوریان در جبهه‌ها و پشتیبانی همه‌جانبه از خط مقدم جنگ در برابر رژیم بعثی عراق نقشی مهم و تاثیرگذار بود.
با نگاهی به تعالیم حضرت عیسی مسیح (ع) درمی‌یابیم که در مسیحیت نیز همچون سایر ادیان الهی مقام والایی برای کسانی که در راه دفاع از آرمان‌های الهی جان خود را فدا می‌کنند ذکر شده و به شهادت در راه دین و ایمان بسیار تاکید شده است.
بی‌شک در کنار غیرت مسیحیان ایرانی برای دفاع از خاکشان، این تعالیم نیز در حضور فعال آنها در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل اثر به سزایی داشته است، تا جایی که پس از فراخوان شورای خلیفه‌گری ارامنه ایران در مراکزی چون تهران، تبریز و اصفهان خیل عظیمی از جوانان و اقشار مختلف مسیحی برای این وظیفه ملی اعلام آمادگی کردند.
مشارکت و همراهی ارامنه در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران منحصر به جانبازی رزمندگان و از خودگذشتگی جوانان ارمنی نبوده است. تقریبا تمامی قشرهای ارامنه با استقبال از فراخوان شوراهای خلیفه گری در مراکز تهران، تبریز و اصفهان و پاسخ به ندای وجدان به پشتیبانی از عملیات خطوط مقدم جبهه‌ها برخاستند.
نوجوانان و جوانان ارمنی در سنگرهای مدارس و بسیاری از خانواده‌ها و انجمن‌های مختلف و صاحبان صنایع، همه در جمع‌آوری کمک‌های نقدی و غیرنقدی برای پشتیبانی از جبهه‌های جنگ مشارکت می‌کردند. آنها که با وجدان پاک، حقانیت و مظلومیت ایران را در این جنگ نابرابر یافتند و بر اساس انسانیت‌شان به دفاع از مظلوم رفتند و آنها که خودشان را بخشی از این ملت دیدند و جنگ را یک مسئله ملی دانستند و با جان و دل در این دفاع شرکت کردند.
گواه این ایثار و فداکاری، گرچه در اوج، شهدا و خانواده های آنها هستند، اما حمایت و امدادرسانی منسجم ارامنه در طول هشت سال دفاع مقدس نیز موید این احساس است. در همان ماههای ابتدایی جنگ، ستاد کمک‌رسانی به جبهه‌ها در شورای خلیفه‌گری ارامنه تشکیل شد.
در بیانیه‌ای که روزهای اول جنگ توسط ارامنه صادر شد آمده است: «همکیشان عزیز؛ چنان که می‌دانید، ایران عزیز ما در حال جنگ است؛ جنگی که به کشور تحمیل شده است و در این روزهای بسیار حساس، همه ایرانیان با از خود گذشتگی کامل، به امر مقدس دفاع از از وطن پرداخته‌اند.
ما مانند هر ایرانی، وظایفی داریم و باید در امر مقدس حفظ تمامیت ارضی ایران، فعالانه شرکت کنیم. از این رو با درک این وظیفه، تصمیم گرفته شده است که ما نیز از طریق انجام کمک‌های مالی، وظیفه و سهم خود را در انجام این امر مقدس ادا کنیم.»
کمک‌های نقدی و کاروان‌های کمک‌های غیرنقدی، مرتب از طرف این ستاد به جبهه فرستاده می‌شد. تخصص و مهارت ارامنه ایران، همیشه در کارهای فنی و به خصوص امور مربوط به خودروها زبانزد بوده، همین تخصص باعث شد تا چندین گروه از افراد ماهر فنی ارمنی، برای خدمت‌رسانی، راهی جبهه‌ها شوند و ماه‌ها و سال‌ها بمانند و با تخصص و مهارت خود نقش ارزنده‌ای را در پشتیبانی از رزمندگان ایفا کنند.
حضور صدها صنعتگر مسیحی در جبهه برای تعمیر و راه‌اندازی خودروها و ادوات نظامی، تشکیل دهها کاروان هدایای هموطنان مسیحی، زرتشتی و کلیمی، ارسال دهها دستگاه بلدوزر، لودر، آمبولانس، موتورسیکلت و دیگر وسائل مورد نیاز جبهه، از فعالیت‌های این هموطنان گرانقدر است.
برای دفاع از استقلال و تمامیت ارضی ایران، جوانان ادیان توحیدی با به تن کردن لباس مقدس سربازی و همچنین حضور داوطلبانه در مناطق عملیاتی جنگ، از خط مقدم تا پشتیبانی و تدارکات و تقدیم صدها شهید، مفقودالاثر، جانباز و آزاده، کارنامه سرافرازی و رشادت‌های خود را در این سرزمین ثبت کردند.
در طول دفاع مقدس، ارامنه حدود ۵۰ شهید، ۱۱۰ جانباز، ۳۵ آزاده و ۵ مفقودالاثر تقدیم وطنشان کردند. در کنار این جوانان نظامی، نزدیک به دهها نفر از زن، مرد و کودک ارمنی، در اثر بمباران‌ها و موشک‌باران‌های ظالمانه دشمن شهید شدند. مشابه همین فداکاری‌ها، در میسحیان آشوری کشور نیز اتفاق افتاد و بیش از ۳۰ نفر از آنها در جریان جنگ تحمیلی شهید و دهها نفر جانباز و مجروح شدند.
هموطنان ادیان توحیدی در طول دفاع مقدس ۱۴۷ شهید و ۱۹۷ جانباز تقدیم دفاع از مرزهای کشور کردند. ادیان توحیدی و به ویژه جوانان مسیحی در دفاع مقدس، دوشادوش سایر هموطنان خود به نبرد با دشمن متجاوز و دفاع از کشور و ناموس خود پرداختند و ایثارگری‌های رزمندگان مسیحی در طول جنگ تحمیلی، جلوه باشکوهی از همگرایی ادیان در نظام جمهوری اسلامی را به نمایش گذاشت که در حافظه تاریخ ایران ثبت و ضبط شده و فراموش نخواهد شد.
رهبر معظم انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله العالی) با بصیرت و دوراندیشی خاص و ویژه‌ای از سال ۱۳۶۳ برنامه حضور در منازل شهدای ادیان توحیدی را آغاز کردند. این برنامه حضور در حال حاضر نیز همچنان ادامه دارد و هر سال در ایام تولد حضرت عیسی (ع) و سال نوی میلادی؛ معظم‌له با حضور در منزل خانواده‌های شهدای مسیحی ارامنه و آشوری درد دل مادران، پدراران، برادران و خواهران شهدای مسیحی را می‌شنوند و یاد شهدای مسیحی را گرامی می‌دارند و مقام شامخ شهدای ادیان توحیدی به ویژه مسیحی را ارج می‌نهند و خانواده آنها را مورد تفقد و دلجویی قرار می‌دهند و برای‌شان آرزوی سلامتی، توفیق و عاقبت بخیری می‌کنند و با بزرگترها از خاطرات و مسائل مربوط به مسیحیت و با جوانان درباره تحصیلات و کارشان و توصیه و تاکید به استفاده از فرصت ناب جوانی و تبدیل آن به سرمایه سفارش می‌کنند.
برای خانواده‌های ادیان توحیدی، حضور رهبری نظام اسلامی در خانه‌های‌شان باورپذیر نیست و چه برسد به خودمانی و بی‌تکلف نشستن و صحبت کردن و با همدیگر چای نوشیدن و شیرینی خوردن. مسیحیان ایران اعم از ارمنی و آشوری صدها شهید و جانباز و آزاده را تقدیم حفظ آب، خاک، امنیت و پایداری نظام جمهوری اسلامی کرده‌اند.
تاکنون درباره نقش ادیان توحیدی ایرانی و به ویژه مسیحیان در دفاع مقدس و شهدای آنها، کتاب‌هایی منتشر شده است که می‌توان به کتاب‌هایی از قبیل «جان‌باختگان مسیحی»، «لاله‌های سرخ انقلاب»، «گل مریم»، «جنگ تحمیلی هشت ساله» و «ارامنه ایران» اشاره کرد.
ایثارگری، اسارت، جانبازی و شهادت تعداد زیادی از مسیحیان در طول جنگ تحمیلی جلوه باشکوهی از وحدت کلمه ایرانیان را در واژه‌هایی چون وطن و استکبارستیزی به نمایش گذاشت.
دفاع مقدس ۸ ساله ایران، مسلمان، کلیمی، مسیحی و زرتشتی نمی‌شناخت. همه آمدند، پیر، جوان، زن و مرد به میدان آمدند تا صدام و یاران غربی وی نتوانند یک هفته‌ای به تهران برسند و این یک هفته ۸ سال طول بکشد و سرانجام نیز شکستی مفتضحانه را قبول کند.
ایرانی بارها نشان داده که بیعتش ایمانی است و تا پای جان پای قول و قرار خود می‌ایستد. دفاع مقدس تنها یکی از عرصه‌هایی بود که به خوبی ید واحده ملت ایران را به رخ جهانیان کشاند، دشمنان این ملت همواره در طول تاریخ با استفاده از توطئه‌ها و نقشه‌های شوم در تلاش بودند تا این وحدت مثال‌زدنی را که قدرتمندترین سلاح این کشور است خدشه‌دار کنند، اما مردم ایران در هشت سال دفاع مقدس نشان دادند که این وحدت ریشه در ایمان و غیرتی قوی دارد و گسستنی نیست.
وحدت میان ایران و ایرانی جلوه های زیادی مثل دفاع مقدس، ۲۲ بهمن، روز جهانی قدس، حماسه ۹ دی دارد. وحدتی که روزی نهالی نو پا بود، اما امروز به درختی قدرتمند و مقتدر تبدیل شده است. رحمت خدا بر آنها و درود و دعای بندگان صالح خدا، نثار تربت آنها باد.