به گزارش ایرنا، «رشید حسن پور» در مصاحبه با روزنامه پلیتیکا که امروز چهارشنبه منشتر شد، در پاسخ به پرسش خبرنگار این روزنامه در مورد سرنوشت دور کنونی مذاکره وین اظهار کرد : وقتی صحبت از برنامه هسته‌ای ایران می‌شود، باید به یاد آوریم که ما عملا ۱۰ سال در حال مذاکره برای حل این بحران بوجود آمده از سوی غربی ها هستیم.
در این مدت چهارچوب ایران و پنج بعلاوه یک، شکل گرفته است که آن را کاملا پذیرفتیم. بدین صورت در سال ۲۰۱۵ موفق به تدوین برنامه جامع اقدام مشترک شدیم. توافقنامه امضا شده به شورای امنیت سازمان ملل ارسال و پس از آن قطعنامه ۲۲۳۱ صادر شد. پس از آن، این توافق تا تصمیم ترامپ در سال ۲۰۱۸ برای خروج از آن معتبر بود و این توافق با بد عهدی و خروج آمریکا با توجه به اینکه یکی از ستون های اصلی آن بود، عملاً فروپاشید.»
سفیر کشورمان افزود: توافق، اصولا یک معادله ساده بود. از یک طرف تعهدات و از طرف دیگر تحریم‌ها. قرار بود ایران به تعهدات خود عمل کند و در ازای آن تحریم‌ها لغو شود. با خروج ترامپ از توافق با ادامه تحریم‌ها، یک طرف معادله به معنای واقعی کلمه پاک شد. هیچ یک از این تحریم‌ها، از سوی سازمان ملل نبوده، بلکه تحریم‌هایی است که آمریکا به صورت فراسرزمینی اجرا می‌کند.
حسن پور اضافه کرد: مقامات اروپایی در آن زمان شدیدا وارد عمل شدند و از نمایندگان ما خواستند که از توافق خارج نشویم، حمایت آنها فقط سیاسی بود. پس از آن، راه دیگری برای ما باقی نماند جز اینکه طبق مواد ۳۶ و ۳۸ موافقت‌نامه، شروع به کاهش تعهدات خود کنیم و با کاهش تعهدات، افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم را شروع کردیم.
«سپس پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، فرصت جدیدی به وجود آمد، فردی که معاون «اوباما» بود در انتخابات پیروز شد، در حالی که اعضای دولت او کسانی بودند که با ایران مذاکره می‌کردند، این یک فرصت و شانسی بود تا تغییراتی رخ دهد. با این حال، اوضاع آنطور که در تهران انتظار می‌رفت پیش نرفت.»
آیا آمریکا توافق را زیر پا نمی گذارد
حسن پور اضافه کرد: ایران انتظار داشت آمریکا به توافق برگردد و قسمت دوم معادله را که تعهد آنها بود، انجام دهد و آن وقت ما بطور کامل به تعهداتمان احترام خواهیم گذاشت. البته در رابطه با تمامی این مساله، دولت‌ها و موجودیت‌های دیگری عمدتاً در منطقه ما یعنی در خاورمیانه هم بودند که تلاش داشتند در مراحل توافق و احتمال دسترسی به آن کارشکنی کنند.
«در ادامه، اروپایی‌ها فعال شدند و پیشنهاد دادند تا دوباره مذاکرات را شروع کنیم که قبول کردیم.از زمان پیروزی بایدن، شش دور مذاکرات برگزار شده بود و ادامه آن به دلیل برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ایران متوقف گردید. دولت جدیدی در تهران تشکیل شده است. اکنون ایران در مواردی سرسختانه‌تر عمل می کند که این مساله نیز دلیل خاص خود را دارد. زیرا طرف مقابل، توافق را زیر پا گذاشت و در واقع به حسن نیت ما خیانت کرد. برای جلوگیری از تکرار این اتفاق، قصد داریم اطمینان یابیم که آمریکا دیگر نمی‌تواند به این راحتی توافق را زیر پا بگذارد.
وی اظهار کرد: متاسفانه ترامپ مسائل را بسیار پیچیده کرده است. زیرا ترامپ ماهیت تعداد زیادی از تحریم‌ها را که به دلیل برنامه هسته‌ای وضع شده بود، تغییر داد و آنها را با موضوعات حقوق بشر و... مرتبط کرد.
سفیر ایران گفت: موضع ما این است که توافق برجام منعقد شده در سال ۲۰۱۵ باید به طور کامل اجرا شود. همچنین به دنبال تضمینی برای اجرای آن هستیم. برجام، اصل مرجع ایران است. از ما می‌خواهند به تعهدات خود به طور کامل عمل کنیم و تحریم‌ها ادامه پیدا کند. ما کشور ثروتمندی هستیم و ده ها میلیاردها دلار سرمایه ما در خارج از کشور مسدود شده است. با این حال در مورد مذاکرات می‌گوییم که هرگز مذاکرات را ترک نمی‌کنیم. زیرا معتقدیم مذاکره بهترین رویکرد برای حل مسایل است.
حمایت از تحقق چند جانبه گرایی
سفیر جمهوری اسلامی ایران در صربستان در سئوال خبرنگار روزنامه پلیتیکا بلگراد مبنی بر اینکه؛ تهران جایگاه خود را در عرصه دنیای چند قطبی امروزه چگونه می‌بیند؟، گفت:اصل اساسی سیاست ایران این است که هر چه قطب‌های دنیا بیشتر باشد برای تمامی جهان بهتر است. زیرا ثبات و تعادل بهتری برقرار خواهد شد. به محض برهم خوردن تعادل، سلطه گری ظهور می‌کند.
حسن پور کشورمان در این باره افزود: خوشبختانه اصل چندقطبی، دوباره در حال تقویت است. ما شاهد ظهور قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای هستیم که می‌توانند به تقویت چند جانبه گرایی کمک کنند و در عین حال تعداد زیادی از سازمان‌های منطقه‌ای تشکیل شده قادر هستند که به تقویت این اصل کمک کنند تا روابط بین‌الملل تا حد امکان دمکراتیک شود.
وی خاطر نشان کرد: ایران واقعاً از همه ابتکارات منطقه‌ای مانند؛ سازمان همکاری شانگهای، بریکس، اکو در منطقه ما، سازمان همکاری اسلامی، جنبش غیرمتعهدها حمایت می‌کند. واقعیت این است که دو سوم کشورهای جهان عضو جنبش غیرمتعهدها هستند و اخیرا شصتمین سالگرد تاسیس آن در بلگراد جشن گرفته شده و همه اعضا در آن حضور داشتند. »
سفیر حسن پور ادامه داد: اگر قرار است به اصول حقوق بین‌الملل احترام گذاشته شود، چنین سازمان‌هایی باید وجود داشته باشند. به محض اینکه فقط یک بازیگر داشته باشید، سلطه و هژمونی در کار است. در عین حال اگر دنیای چندقطبی وجود داشت و اگر قوانین و اصول پذیرفته شده جامعه جهانی از جمله حاکمیت به راحتی نقض نمی‌شد، ترور سردار «قاسم سلیمانی» توسط آمریکا در عراق نمی‌توانست اتفاق بیفتد. متاسفانه هنوز چندجانبه گرایی به درستی شکل نگرفته است.
«در این میان ایران پیشنهاد کرده تا در منطقه خاورمیانه یک ساز و کار امنیت جمعی تشکیل شود و همه کشورهای منطقه در آن نقش داشته باشند. زیرا این امر عاملی برای حفظ صلح، ثبات، امنیت و نیز تشویقی برای توسعه خواهد بود. ایران از هر فرصتی برای حمایت از تحقق و تقویت چندجانبه گرایی در جهان حمایت می‌کند.»
برنامه هسته‌ای صلح امیز
سفیر ایران در مورد این سئوال که بمب هسته ای برای ایران چه معنایی دارد؟ گفت: نمی‌دانم چگونه باید ثابت کنیم که ما به دنبال بمب هسته‌ای و تسلیحات هسته‌ای نیستم. هر کاری که لازم بود انجام دادیم تا نشان دهیم به آن سمت حرکت نمی کنیم. ما نظارت کامل آژانس بین‌المللی انرژی هسته ای را پذیرفته‌ایم. این آژانس تاکنون ده ها گزارش در این رابطه تهیه کرده که در هیچ کدام از این گزارش ها گفته نشده که ایران از چهارچوب‌های تعیین شده خارج شده است. به محض بروز شبهه‌ای که صحت آن تایید نشده جار و جنجال ایجاد می‌کنند، اما هرگز این شبهات قابل اثبات نبوده است. ما می‌خواهیم معاهده منع گسترش سلاح های هسته‌ای و آژانس بین‌المللی انرژی هسته ای وجود داشته باشد.
** حقوق کشورها
حسن پور در باره این سئوال که آیا ایران علاقه مند به توسعه همکاری‌های هسته‌ای صلح‌آمیز با کشورهای منطقه خلیج فارس، خاورمیانه و جهان است؟ گفت: استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای حق همه کشورها است، این نوع انرژی برای همه مردم منفعت دارد و همه باید از آن بهره مند شوند. به همین دلیل ما آمادگی مطلق خود را برای همکاری با هر کشوری که علاقمند باشد، اعلام کرده‌ایم. زیرا منافع استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای در زمینه‌های مختلف از جمله پزشکی مشاهده می‌شود.
وی افزود: اتفاقاً، آمریکایی‌ها قبل از انقلاب اسلامی اولین راکتور هسته‌ای تحقیقاتی را در تهران برای ما ساختند و از اورانیوم با غنی سازی ۲۰ درصد استفاده کردند. ساخت راکتور هسته ای ما در بوشهر که اکنون فعال است، در سال ۱۹۷۵ از سوی آلمانی‌ها آغاز شد. اما حالا که نیروگاه هسته‌ای می‌سازیم، می‌گویند برای ایران توجیه اقتصادی ندارد! به ما می‌گویند شما نفت و گاز دارید، در حالی که قبلا هم نفت و گاز داشتیم!
** رویکرد روابط ایران و صربستان
سفیر کشورمان در پایان این مصاحبه به روابط دوجانبه کنونی ایران و صربستان پرداخت و گفت: ما از روند کنونی روابط راضی هستیم. فضای بسیار خوبی در روابط ما به خصوص در افکار عمومی صربستان حاکم است و این بزرگترین سرمایه برای ما محسوب می شود. اراده سیاسی بسیار خوبی هم وجود دارد، حتی رویکرد روابط دو کشور به تدریج به سمت همکاری و مشارکت راهبردی پیش می‌رود.
وی افزود: استقلال ایران و صربستان در سیاست خارجی در خدمت توسعه و ارتقای روابط دو کشور در عرصه های مختلف است. بنابر این، ما مطلقاً هیچ دلیلی برای همکاری نکردن در همه ابعاد فرهنگی، تجاری، ورزشی و غیره نداریم. مقامات ارشد صربستان از جمله «نیکولا سلاکوویچ» وزیر امور خارجه و «ایویتسا داچیچ» رئیس پارلمان صربستان اخیرا از ایران دیدن کردند. علاوه بر این، صربستان اخیراً ۵۰ هزار دوز واکسن کرونا را به ایران اهدا کرد و این گامی بسیار ارزشمند است.
حسن پور اظهار کرد: به هر حال، دو ستون اصلی همکاری بین دو کشور ایران و صربستان یعنی در بخش های انرژی و کشاورزی وجود دارد. در این زمینه‌ها با وجود ظرفیت های بالا می‌توانیم مکمل یکدیگر باشیم، امیدواریم در آینده نزدیک شاهد راه حل‌های بسیار خوبی برای روابط دوجانبه باشیم و تلاش خواهیم کرد که کارهای زیادی را برای گسترش روابط و همکاری ها انجام بدهیم.