در بخش نخست نگاهی داشتیم به تحلیل شماری از رسانه‌های آمریکایی و روسی از پشت پرده وقایع قزاقستان و چگونگی شروع بحران؛ در بخش دوم به تحلیل دیگر رسانه‌های غربی از نقش «بنیاد سوروس» برای انقلاب رنگی در قزاقستان پرداختیم.
در بخش سوم مقصد بعدی احتمالی انقلاب رنگی در آسیای‌میانه مورد بررسی قرار گرفت و در بخش چهارم مصاحبه‌ای با استاد تاریخ دانشگاه تولسای آمریکا انجام دادیم که و به تفصیل درباره دلیل شکست خوردن انقلاب رنگی در قزاقستان توضیح می‌دهد.
اندیشکده رند، بازوی سیاست‌گذاری پنتاگون، در دوسال گذشته از آمریکا درخواست کرده جنگ نیابتی را علیه روسیه در اوکراین، سوریه، بلاروس و آسیای مرکزی به راه بیندازد. اعتراض‌هایی که به‌تازگی در قزاقستان به وقوع پیوستند نیز بخشی از برنامه‌های اندیشکده رند بوده و منطقه «ترانسنیستریا» که در همسایگی اوکراین واقع شده، بدون شک هدف بعدی این اندیشکده است.
«جو بایدن» رئیس‌جمهوری آمریکا، ۳۰ دسامبر(۱۰ دی‌ماه) ۲۰۲۱ در گفت‌وگو تلفنی با «ولادیمیر پوتین» همتای روس خود درباره پیشنهاد روسیه برای «تضمین صلح بر اساس رعایت دقیق منشور سازمان ملل» صحبت کرد.
بایدن به اصل درخواست روسیه پاسخ نداد و فقط به پایان احتمالی عملیات آمریکا در اوکراین اشاره کرد. در همین حال، شورای امنیت ملی آمریکا اقدامات متعددی را علیه این کشور آغاز کرده است. راه‌اندازی جنگ و سرنگونی دولت‌ها مساله جدیدی نیست، آمریکا قصد دارد از این طریق مسکو را مجبور کند دست از مداخله در خارج از مرزهایش بردارد. روسیه با نام رسمی فدراسیون روسیه، با حدود ۱۵۰ میلیون نفر جمعیت نهمین کشور پر جمعیت جهان محسوب می‌شود.
اندیشکده رند در ماه می سال ۲۰۱۹(اردیبهشت-خرداد ۱۳۹۸)، ۶ گزینه نظامی-دفاعی به دولت آمریکا ارائه داد:
- ارسال تجهیزات نظامی به اوکراین
- حمایت از جهادگران در سوریه
- تغییر رژیم بلاروس
- سوءاستفاده از تنش‌ها در قفقاز جنوبی
- کاهش نفوذ روسیه در آسیای میانه
- رقابت با روسیه در ترانسنیستریا
«ویکتوریا نولاند» دستیار وزیر خارجه آمریکا در امور سیاسی ۱۱ تا ۱۳ اکتبر ۲۰۲۱(۱۹ تا ۲۲ مهر) برای دیدار با مقام‌های ارشد روسیه وارد مسکو شد. نولاند سابقه‌ای طولانی در وزارت امور خارجه ایالات‌متحده دارد و برای هر دو حزب جمهوری‌خواه و حزب دموکرات کار کرده‌است.
در سال ۲۰۰۱ با وجود مخالفت «ژاک شیراک» رئیس‌جمهوری فرانسه و «گرهارد فریتز کورت شرودر» صدراعظم آلمان، متحدان آمریکا را به جنگ در افغانستان فراخواند. همچنین در جنگ اسرائیل و لبنان که به جنگ دوم لبنان معروف است، به اسرائیلی‌ها کمک کرد تا لبنان را مورد هدف قرار دهند و در نهایت برای اینکه از شکست نظامی رژیم صهیونیستی جلوگیری کند، آتش‌بس یکطرفه اعلام کرد. نولاند در سال ۲۰۱۴ «ویکتور یانوکوویچ» رئیس‌جمهوری اوکراین را سرنگون کرد و نازی‌ها جایگزین او شدند. تحقیر اروپایی‌ها در آن زمان باعث ناراحتی بروکسل و تحریم مسکو شد.
ویکتوریا نولاند، فرزند پروفسور «شروین نولاند» همسرش «رابرت کیگن» (مورخ)، یکی از بنیانگذاران پروژه قرن جدید آمریکایی است. در حقیقت، به دنبال عملیات انتحاری ۱۱سپتامبر ۲۰۰۱، جریان نومحافظه‌کار که با حضور «جورج بوش» در کاخ سفید به عرصه سیاست‌گذاری آمریکا بازگشته بود، فرصت را برای ایجاد پروژه «قرن جدید آمریکایی» فراهم ساخت. برادر همسرش «فردریک کارگان» پژوهشگر مؤسسه پژوهش سیاست عمومی «امریکن انترپرایز» مشهور به مؤسسه امریکن انترپرایز از اندیشکده‌های محافظه‌کار مستقر در واشینگتن دی‌سی است و خواهر همسرش، «کیمبرلی کاگان» ریاست مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ را برعهده دارد.
به دنبال عملیات انتحاری ۱۱سپتامبر ۲۰۰۱، جریان نومحافظه‌کار که با حضور «جورج بوش» در کاخ سفید به عرصه سیاست‌گذاری آمریکا بازگشته بود، فرصت را برای ایجاد پروژه «قرن جدید آمریکایی» فراهم ساخت.
بیشتر جنگ‌هایی که در غرب آسیا به وقوع پیوستند توسط کاگان هدایت شده‌اند. ویکتوریا نولاند در مقاله خود با عنوان «تضعیف قدرت پوتین»، شیوه برخورد با روسیه را به طور کامل شرح داده است. نولاند در آن زمان برای «مادلین کربل آلبرایت» وزیر خارجه اسبق آمریکا کار می‌کرد.
نولاند از ۲۰ سال گذشته تاکنون به طور مداوم روسیه را تهدید می‌کند. در هر حال «سرگئی لاوروف»وزیر خارجه روسیه تائید کرد که آمادگی حمایت از اجرای «توافق مینسک» برای حل بحران اوکراین را ندارد. به محض پایان سفر وی به مسکو، ویکتوریا نولند برای دیدار با دولت جدید «نجیب میقاتی» به بیروت رفت و سپس برای دیدار با مقام‌های انگلیس و صحبت درباره استقرار نیروهای روسیه در مرز اوکراین برای حمله به این کشور، به لندن سفر کرد. سه هفته بعد، «ویلیام برنز» رئیس سازمان جاسوسی سیا، برای سرپوش گذاشتن بر خرابکاری‌های ویکتوریا نولاند به مسکو رفت و تلاش کرد توسط پوتین مورد استقبال قرار گیرد.
واشنگتن قصد دارد از طریق ارسال تجهیزات نظامی به اوکراین، حمایت از جهادگران در سوریه، تغییر رژیم در بلاروس و سواستفاده از تنش‌ها در قفقاز جنوبی و حمله آذربایجان به ارمنستان، با قدرت روسیه مقابله کند و به زودی اهداف شوم بعدی را در قزاقستان و ترانسنیستریا اجرا خواهد کرد.
قزاقستان
قزاقستان به لطف «نور سلطان نظربایف» که توانست قبایل مختلف را متحد کند، چند سالی می‌شود که به استقلال کامل دست یافته است. وی پس از یک دوره ۲۹ ساله به عنوان رئیس‌جمهوری قزاقستان استعفا داد و «قاسم جومارت توقایف» را به عنوان ریاست جمهوری موقت تعیین کرد.
اعتراض‌ها و ناآرامی‌های ۲۰۲۲ قزاقستان در دوم ژانویه(۱۲دی‌ماه) پس از افزایش ناگهانی (۱۳ درصد) بنزین آغاز شد و در پی آن، معترضان نیمی از ساختمان شهرداری را آتش زدند و به کاخ ریاست جمهوری، زرادخانه‌های نظامی و زندان تالدیکورگان که اسلامگرایان در آنجا زندانی هستند، حمله کردند اما خیلی سریع، با مقاومت نیروهای امنیتی مواجه شدند. این اقدامات توسط جهادهایی که در سوریه می‌جنگند و همچنین، کارمندان سابق افغان سازمان جاسوسی سیا صورت گرفت. گروه‌هایی که آنها رهبری می‌کنند متشکل از اسلامگرایان قزاق است.
توقایف هرگونه اعتراض و حمله تروریستی را به شدت سرکوب کرد و در هشتم ژانویه(۱۸ دی‌ماه) کمیته امنیت ملی اعلام کرد «کریم ماسیم اف» رئیس اسبق این کمیته به اتهام خیانت به دولت بازداشت شده‌است. توقایف بعد از این اتفاقات، جانشین خود را تعیین کرد و شورای امنیت را تشکیل داد.
گزارش‌های دولت، تعداد شورشیان را حدود ۲۰ هزار نفر از جمله آشوبگران، اسلامگرایان قزاق و جهادگران خارجی برآورد کرده‌است. این کشور پیش از مطرح شدن «طرح معامله قرن» توسط «جرد کوشنر» مشاور ارشد «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری وقت آمریکا، دائم به فکر عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی بوده‌است.
اگرچه نظربایف در دوران اتحاد جماهیر شوروی بیشتر با حزب‌های کمونیست سر و کار داشت، اما بعد تغییر دین داد و برای زیارت، عازم مکه شد. کلیساها برای انجام تغییر دین به روی مردم باز شدند و اجلاس دینی، درست همانند نشستی که واتیکان در آسیسی برگزار می‌کند، هر ساله در این کشور اجرا می‌شود.
اختیار شورای امنیت که از قبل به توطئه علیه دولت کشور متهم شده بود، به کرملین انتقال یافته و در بحبوحه اغتشاش‌ها، برای سرکوب معترضان از «سازمان پیمان امنیت جمعی» درخواست کمک کرد. در این میان، توقایف سریع به نیروهای امنیتی دستور داد به آشوبگران تیراندازی کنند. سازمان پیمان امنیت جمعی بلافاصله پس از درخواست توقایف، ۲۵۰۰ سرباز ارمنی، بلاروسی، روس و تاجیک را به فرماندهی ژنرال «آندری سردیو کوف» فرمانده کل چتربازان فدراسیون روسیه به قزاقستان اعزام کرد. جمهوری خلق چین نیز برای کمک‌رسانی، اعلام آمادگی کرد.
«بنیاد ملی دموکراسی» که توسط ویکتوریا نولند اداره می‌شد، از زمان ورود جو بایدن به کاخ سفید، میلیون‌ها دلار صرف آنچه آنها «توسعه دموکراسی» می‌نامند در قزاقستان کرده‌است.
«بنیاد ملی دموکراسی» که توسط ویکتوریا نولند اداره می‌شد، از زمان ورود بایدن به کاخ سفید، میلیون‌ها دلار صرف آنچه آنها «توسعه دموکراسی» می‌نامند در قزاقستان کرده‌است.
«مختار قابیلولی آبلیازوف» رئیس سابق شرکت دولتی شرکت بهره‌برداری شبکه برق قزاقستان، در نوامبر(آبان_آذر) ۲۰۰۱ به همراه دیگر مقام‌های دولت سابق قزاقستان، از جمله «راخات علی‌اف» داماد نور سلطان نظربایف، «حزب انتخاب دموکراتیک قزاقستان» را تأسیس کرد. علی‌اف در سال ۲۰۱۵ در زندان اتریش درگذشت و آبلیازوف به بریتانیا و سپس فرانسه تبعید شد. او چندین بار در اتحادیه اروپا به جرم قتل در روسیه دستگیر شد اما هرگز مسترد نشد افزون بر اینکه در فرانسه پناهندگی سیاسی دریافت کرد و بیش از یک سال است در پاریس زندگی می‌کند. از ابتدای آغاز اعتراض‌ها، خواستار سرنگونی رژیم بود.
گزارش‌ها نشان می‌دهد آبلیازوف با «صامت آبیش» برادرزاده نورسلطان نظربایف که در هفتم ژانویه(۱۷ دی‌ماه) سال جاری میلادی به جرم خیانت به دولت دستگیر شد، در ارتباط است. او مانند پدرش که مسجد بزرگی در آلماتی ساخت، به عنوان شخصی که دین را از سیاست جدا می‌داند، شناخته می‌شود. نور سلطان نظربایف به کشور بازگشته است و به کمک دخترش، «داریگا» کنترل قزاقستان را دوباره در دست خواهد گرفت.
ترانسنیستریا
با توجه به اطلاعاتی که در قسمت بالا ارائه شد، پس از قزاقستان، هدف بعدی آمریکا ایجاد ناآرامی و درگیری در ترانس‌نیستریاست. آمریکا برای ضربه زدن به اقتصاد این کشور که از سال ۱۹۹۲ با نام «جمهوری پردنیسترویایی مولداویایی» به استقلال دست یافته، پای اتحادیه اروپا را نیز وسط کشیده است.
پس از قزاقستان، هدف بعدی آمریکا ایجاد ناآرامی و درگیری در ترانس‌نیستریاست. آمریکا برای ضربه زدن به اقتصاد این کشور که از سال ۱۹۹۲ با نام «جمهوری پردنیسترویایی مولداویا» به استقلال دست یافته، پای اتحادیه اروپا را نیز وسط کشیده است.از اول ژانویه(۱۱ دی‌ماه) ۲۰۲۲، مقام‌های مأموریت کمک مرزی اتحادیه اروپا به مولداوی و اوکراین به رهبری «استفانو سانینو» (نماینده سابق سازمان امنیت و همکاری اروپا در صربستان) برای محاصره این کشور، بر گمرکات مولداوی و اوکراین نظارت می‌کنند.
روسیه نیز برای توسعه پایگاه فضایی شوروی سابق و تامین مواد غذایی ۵۰۰ هزار نفر از ساکنان این منطقه، اقدامات لازم را انجام داده‌است. شهروندان اتحادیه اروپا فراموش کرده‌اند که در سال ۱۹۹۲ آمریکا تلاش کرد با توجه به ارتشی که خود از طریق زندانی‌های رومانی تشکیل داده بود، ترانسنیستریا را نابود کند. شجاعت جمعیت وفادار به شوروی و به ویژه زنان، نقشه شوم سازمان جاسوسی سیا را ناکام گذاشت.
اگرچه بیشتر جمعیت ترانسنیستریا به زبان روسی صحبت می‌کنند اما سه روستا همچنان به زبان فرانسوی مسلط هستند. این مردم از نسل ناپلئون هستند که در طول لشکرکشی روسیه در آنجا ازدواج کردند و ساکن شدند.
در نهایت، اگر واشنگتن پیشنهاد معاهده مسکو برای تضمین صلح را به طور رسمی رد کند، بدون شک زمینه برای وقوع درگیری فراهم خواهد شد.