تهران- ایرنا- در حالی که موضوع فرزندآوری به عنوان یکی از اولویت‌های مورد تاکید در کشور طی سالیان اخیر مطرح شده و با توجه به نقش رسانه‌ها در فرهنگ سازی این مهم، تعداد برنامه‌های صداوسیما در این حوزه محدود و انگشت شمار است.

به گزارش ایرنا، بحث فرزندآوری یکی از مولفه‌های مهم علم جمعیت است که طی سالیان اخیر به عنوان یک مساله ملی بارها مورد تاکید رهبری بویژه برای مسئولان جهت برنامه ریزی و سیاستگذاری بوده است.

صاحب‌‎نظران دلایل مختلف فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی را عامل تغییرات در میزان باروری می‌‎دانند. در این میان آگاهی، مهم‌ترین موضوعی است که نقش تعیین‌کننده‌ای در این زمینه ایفا می‌‎کند، اینکه افراد چه نگاهی به فرزندآوری دارند و در مقابل این مسئله چه انتخاب‌هایی می‌‎‌کنند.
از سوی دیگر کارشناسان امر برای حل معضل فرزند آوری، بر ضرورت «فرهنگ‌سازی» تأکید می‌کنند؛ که در این میان نمی توان نقش مهم، تاثیرگذار و پر نفوذ رسانه ها بویژه صداوسیما را در اندیشه خانواده ها منکر شد.

بر اساس قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت که در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده، صدا و سیما مکلف است ۱۰ درصد برنامه‌های خود را به موضوع فرزندآوری اختصاص دهد. این در حالی است که مجموع برنامه‌هایی که از گذشته تا به حال سراغ این موضوع رفته‌اند از تعداد انگشتان دو دست تجاوز نمی‌کند.

اولین گام با «کودک شو»

پنچ سال پیش کودک شو اولین برنامه‌ای بود که پای کودکان را به یک برنامه بزرگسالانه باز کرد و از شیرینی‌های داشتن فرزند گفت.

رضا نصیری نیا، تهیه کننده برنامه کودک شو با مرور خاطرات ساخت این برنامه در گفتگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا گفت: در اسفند سال ۹۵ که کودک شو را شروع کردیم هیچ برنامه مشابهی نبود. این برنامه ۳۸ درصد مخاطب داشت و رتبه سوم پربیننده‌های تلویزیون را کسب کرد.

این تهیه کننده با انتقاد از برخی برنامه‌های سیما اظهار داشت: برنامه‌ای که با موضوع فرزندآوری روانه آنتن می‌شود باید هدف و مخاطب مشخصی داشته باشد. بعضا می‌بینیم که دو کودک دارند با هم مسابقه می‌دهند تا یک نفر برنده شود. در حالی که از نظر روانشناسان این کار اشتباه است. در نظام آموزشی نمره را حذف کرده‌اند تا بچه‌ها سرخورده نشوند.

به گفته نصیری نیا کودک شو یک مسابقه خانوادگی بود که در آن خانواده ها برای جایزه بزرگ با هم رقابت می کردند اما بچه ها در دنیای کودکانه خود به بازی مشغولند!

پژمان بازغی و حمید گودرزی هر کدام برای مدتی اجرای این برنامه را بر عهده داشتند. دو خانواده همراه با فرزندان شان در این برنامه با هم رقابت می کردند.

انتظار برای فرزند دار شدن در «پریزاد»

مستند گفت ‌وگومحور پریزاد با رویکرد تشویق به فرزندآوری بهار امسال روی آنتن شبکه پنج سیما رفت.


این مستند با هدف تجربه کردن حس پدر و مادر شدن برای زوج هایی که در حسرت فرزند دار شدن هستند تولید و پخش شد. دوربین این مستند به سراغ زوج‌هایی می‌رفت که نابارور بودند و آرزوی داشتن فرزند را داشتند. 
فصل اول این مجموعه در ۲۶ قسمت ۲۰ دقیقه‌ای و با حضور ۲۶ خانواده به تهیه کنندگی میثم ماه انباری و کارگردانی رضا محمد نیا از شبکه پنج پخش شد.

تربیت فرزندان از زبان «مامان‌ها»

فصل اول مامان‌ها در ۵۱ قسمت روی آنتن شبکه سه رفت. در طول تولید و پخش برنامه بیش از ۱۰۰ مادر در آن حضور یافتند و موضوعات مختلفی در باب تربیت فرزندان محور بحث قرار گرفت.

موضوعاتی، چون تغییر روابط خانواده و نبود همبازی برای کودکان و نحوه استفاده فرزندان از تکنولوژی های روز مثل موبایل و تبلت از جمله مباحث این برنامه بود.

تفاوت این برنامه با سایر برنامه های کارشناس محور در این حوزه، تجربه هایی بود که از زبان مادران بیان می‌شد؛ در هر برنامه سه مادر در مقابل منصوره مصطفی زاده قرار می‌گرفتند و نسبت به موضوع طرح شده در برنامه، تجربه ها و دغدغه های شخصی خود را بیان می کردند.

تحلیل ۴ دوره زمانی در «به وقت مادری»

مستند ۴۲ دقیقه‌ای به وقت مادری با موضوع فرزندآوری زوج های جوان به کارگردانی محمدحسین یادگاری از شبکه‌های پنج و مستند پخش شد.

این مستند به موضوع افزایش جمعیت در سال‌های اخیر به عنوان یکی از موضوعات اصلی و مهم در کشور ایران می‌پردازد.

در به وقت مادری چهار مقطع زمانی خانواده های ایرانی یعنی پیش از تصمیم به بارداری، مشکلات زمان بارداری، پس از تولد فرزند اول و تصمیم به داشتن بیش از یک فرزند، بررسی می‌شود.

«دردانه‌ها»؛ زندگی پرفرزندها از نمای نزدیک

مستند دردانه ها به تهیه کنندگی سید هاشم موسوی در ۲۵ قسمت از شبکه افق در حال پخش است و هر هفته پنج شنبه ها ساعت ۱۸:۳۰ روی آنتن این شبکه می‌رود. این مجموعه به دغدغه کاهش موالید و بی رغبتیِ زوج های جوان به دارا بودن فرزندانِ زیاد می‌پردازد.

دوربین دردانه‌ها سراغ سوژه هایی می‌رود که هم در زمینه شغلی و هم خانوادگی، زنان موفقی بوده‌اند. یعنی به لحاظ تحصیلی و جایگاه اجتماعی به درجه بالایی رسیده و در کنارش دو تا پنج فرزند دارند.

مهدی لاروئی، کارگردان مجموعه مستند دردانه‌ها در گفتگو با خبرنگار ایرنا گفت: برنامه‌ای شبیه به دردانه‌ها تا به حال ساخته نشده است. ما با صراحت با مردم صحبت می‌کنیم و نشان می‌دهیم خانواده‌هایی که چند فرزند دارند، چگونه زندگی می کنند. جامعه ما دارد به سمت پیری می رود. دور و بر خودمان افرادی را می دیدیم که فرزندان زیادی داریم. به سراغ شان رفتیم که ببینیم چگونه زندگی می‌کنند. این مستند را ساختیم به جواب سوال برسیم.

نمایش شیرینی‌ دنیای کودکان در «اعجوبه‌ها»

فصل اول و دوم برنامه اعجوبه‌ها در راستای نشان دادن توانمندی‌های کودکان و نوجوانان پخش شد. در فصل‌های قبل محوریت برنامه بر این بود که بچه هایی که ویژگی یا هنر خاصی داشتند جلوی دوربین حضور پیدا کنند.

در نظرسنجی آبان ماه سازمان صدا وسیما، اعجوبه‌ها عنوان دومین برنامه پرمخاطب را به خود اختصاص داد. مجری فصل اول این برنامه مهران غفوریان بود و نادر سلیمانی فصل دوم این برنامه را اجرا کرد. اعجوبه‌ها اکنون با اجرای حامد سلطانی روی آنتن است و بیشتر بر روی نمایش شیرینی‌های دنیای کودکان متمرکز است.

بخش تشخیص چهره مادر توسط بچه‌ها یکی از محبوب‌ترین بخش‌های این برنامه است.

«پایان ناباروری» در شبکه ۴

برنامه ترکیبی پایان ناباروری به تهیه‌کنندگی مرجان بیات از سه سال پیش آغاز شد. فصل هفتم این مجله تلویزیونی از ۴ دی ماه، ساعت ۱۹ روی آنتن شبکه چهار سیما رفت و هم اکنون در حال پخش است. 

این برنامه با مشارکت پژوهشگاه و مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا تولید می‌شد.

ناباروری و سیاست‌های جمعیتی، علت‌های ناباروری، روش‌ها و فناوری‌های درمان ناباروری و ابعاد اجتماعی، روانشناختی، حقوقی و اخلاقی ناباروری و روش‌های درمان از جمله موضوعات برنامه است.

در سری جدید برنامه که در ۴۰ قسمت تولید شده به جای گفتگوی استودیویی، در قالب مستندهای سوژه محور به فرآیند درمان ناباروری پرداخته می شود.