افراطگرایی در ایالات متحده موضوع تازهای نیست و از گذشتهها انگیزههای گوناگون نژادی، مذهبی، جنسیتی، سیاسی و ... موجب بروز سویههایی از تندروی و حتی خشونت در این کشور شده است. در سالهای اخیر نیز شکلهای گوناگونی از افراط را در رفتار برخی گروههای فکری بهصورت آشکار و پنهان و حتی در میان اعضای پلیس آمریکا شاهد بودهایم؛ با اینحال در دوره ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» افراط در هر تصمیمی بخش بارز سلوک سیاسی وی بود و اظهارات بیپرده و تحریککننده وی موجب تهییج بسیاری از مردم و طرفداران وی به ویژه در حزب جمهوریخواه شد.
امروزه افراطگرایی به تدریج در حال انتشار از گروههایی خاص به بطن جامعه آمریکایی است. کارشناسان اعتقاد دارند تاریخ نژادپرستی در ایالات متحده هم زمینه مساعدی برای ظهور بروز فاشیسم است. حمله به قوه قضائیه، آموزش، حق رای و حقوق زنان گامهای تدریجی در مسیر سرنگونی دموکراسی هستند.
«تونی موریسون» در سال ۱۹۹۵ در سخنانی در دانشگاه هوارد با عنوان نژادپرستی و فاشیسم، ۱۰ رویه یا گام برای انتقال یک جامعه به مرحله افراطگرایی را یادآور شد.
وی معتقد است، پیش از اینکه راهحل نهایی برای این معضل وجود داشته باشد، باید راهحل اول، دوم و سپس سوم وجود داشته باشد. حرکت به سمت راهحل نهایی یک جهش بلند نیست و یک قدم طول میکشد؛ سپس یک گام و بعد گام دیگر.[۱]
برخی نظریهپردازان، فاشیسم را امری درونی در رویههای نژادپرستی ایالات متحده میدانند و اکنون نیروهای علاقهمند به راهحلهای فاشیستی بیش از هر زمان دیگری به پیروزی در یک مبارزه ملی چند دههای نزدیک شدهاند.موریسون بیشتر به راهحلهای فاشیستی برای مشکلات ملی و رویهها برای عادیسازی چنین راهحلهایی پرداخت و ساخت دشمن داخلی، انزوا، شیطانسازی و جرمانگاری آن و هواداران این ایدئولوژیدر کنار استفاده از رسانهها، توهم قدرت و نفوذ را مورد ارزیابی قرار داد.
موریسون یکسال بعد در نشریه «نیوزویک» در مطلبی با عنوان «ابر شکارچیان: آیا نسل جدید بچههای شرور را باید در قفس نگه داریم؟»، فاشیسم را امری درونی در رویههای نژادپرستی ایالات متحده دانست.
امروزه ۲۵ سال بعد از آن تاریخ، نیروهایی که علاقهمند به راهحلهای فاشیستی برای رفع مشکلات ملی هستند، بیش از هر زمان دیگری به پیروزی در یک مبارزه ملی چند دههای نزدیک شدهاند.
اعتقاد بر این است که جنبش فاشیستی معاصر آمریکا توسط منافع الیگارشی هدایت میشود و منافع عموم برای آن مانعی است. مانند همه جنبشهای فاشیستی، این نیروها، رهبر مردمی که از قید و بند قواعد دموکراسی آزاد است پیدا کردهاند. آنها اکنون رهبری خود را در شخصیت دونالد ترامپ پیدا کردهاند.
نکته جالبتر اینکه اکنون افراطگرایان در چارچوب راهبردی ِ خود تاکتیکهایشان را تغییر دادهاند و برای یک زورآزمایی دیگر به ویژه تا انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۴ آمریکا آماده میشوند. دونالد ترامپ در انتخابات سال ۲۰۲۰ توانست حدود ۷۰ میلیون رای را به خود اختصاص دهد و هر روز هم ادعا میکند دموکراتها با روشهای مختلف تقلب، باعث از دادن رایهای الکتورال و شکست وی شده است. ترامپ این ترفندها را دزدیدن انتخابات مینامند.
دگرگونی تاکتیکهای افراطگرایان
تحول چند ساله اخیر آن است که راست افراطی در حال حرکت به سوی جنبشهای غیرمتمرکز در محلات غیرشهری و حومه است و کارشناسان پیامدهای آن را گسترده و خطرناک ارزیابی میکنند. در همین ارتباط روزنامه «گاردین» در گزارشی به پاسخ این پرسش پرداخت که چرا گروههای راست افراطی آمریکا بر جوامع محلی تمرکز کردهاند؟[۲] .
در ماه جاری بیش از ۱۰۰ نفر از اعضای یک گروه برتری طلب سفیدپوست به نام «جبهه میهن پرستان» (Patriot Front) در راهپیمایی با سپر و پرچمهای آمریکا در بنای یادبود لینکلن در واشنگتن دی.سی تلاش کردند تا در عرصهای ملی قدرتنمایی کنند. همچنین مدتی است اعضای گروه فالانژی «stormtrooper» در خیابانهای پایتخت آمریکا پرسه میزنند؛ اگرچه این افراد و رفتار آنها در ظاهر خندهدار به نظر میرسد اما به صورت برنامهریزی شده برای شوکه کردن افکارعمومی و ایجاد سرفصلی نو فعالیت میکنند.
جامعهشناسان و متخصصان افراطگرایی میگویند راست افراطی آمریکا درحال نوعی بومیسازی و اتمیزهشدن یا دوری از سازمانهای مرکزی هستند که تحت نظارت قانون فدرال است. اکنون آنها به سمت ایجاد جنبشهای غیرمتمرکز در مکانهای حاشیهای و غیرشهری و کسب مناصب و قدرت حرکت میکنند.
گروههای راست افراطی ملی مانند Proud Boys و Oath Keepers (پسران مغرور و نگهبانان سوگند) مدیریت تصمیمگیری خود را برای سطح ملی نقض کردهاند و به گروههای ایالتی و یا درون ایالتی تجزیه شدهاند.
«جرد هولت» پژوهشگر افراطگرایی داخلی اعتقاد دارد بسیاری از خلاءهای سازمانی و رهبری پس از واقعه ۶ ژانویه سال گذشته پدیدار شد. فشار برای تمرکززدایی و حرکت به سوی محلات، آشکارا از سوی چهرهها و رهبران این گروهها دنبال میشود؛ ضمن آنکه هدف آن دوری جستن از نظارت مجریان قانون بوده و همزمان افزایش انعطافپذیری حزب جمهوریخواه را به همراه دارد.
بسیاری از فعالیتهای راست افراطی، دموکراسیهای محلی را به چالش میکشند، دیگر آن ها اینگونه نیستند که با مردان مسلح به ساختمانها حمله کنند اما آنها هدف مشابهی را دارند: نابودی مکانیسم و دموکراسی آمریکایی.راستافراطی جدید اشکال گوناگونی را به خود گرفته اما پسران مغرور و محافظان سوگند، شناختهشدهترین گروهها هستند. برای نمونه، محققان دانشگاه شیکاگو دریافتند ۸۹ درصد از شورشیان ۶ ژانویه به ساختمان کنگره، به باند یا گروههای شبه نظامی مشخصی وابستگی نداشتند. بسیاری از آنها تندروهای منفردی هستند که انگیزههایی همچون توطئه در انتخابات، جنبشهای ضدواکسن تا مخالفت با آموزشهای نژادی در مدارس را دنبال میکنند.
بسیاری از فعالیتهای راست افراطی که دموکراسیهای محلی را به چالش میکشند، اینگونه نیستند که با مردان مسلح به ساختمانها حمله کنند اما آنها هدف مشابهی را دارند: نابودی مکانیسم و دموکراسی آمریکایی.
این فرایند در پی ادعاهای ترامپ مبنی بر سرقت رفتن نتیجه انتخابات ۲۰۲۰ و پذیرش ادعای دروغ بزرگ از سوی طیف بزرگی از محافظهکاران آمریکایی در حال تقویت است.
به عنوان نمونه، در کلورادو اتهام نفوذ به دستگاههای رایگیری با تهدید مقامها به دلیل نپذیرفتن سرقت آرا در انتخابات همراه بود. برخی چهرههای مهم، درگیر موضوع ویژگیهای راستگرایی و راست افراطی را در خود داشتند؛ همچون یک مقام منطقهای جمهوریخواه و یک عضو گروه شبه نظامی ۳ درصدی و یک فرد بانفوذ «کیو انان»[۳] . در مجموع شواهد آشکاری از تشکیل گروههای مختلف از یک جنبش وجود دارد.
تشکیل سلولهای مجزا اما هماهنگ
استراتژی از پایین به بالا به طور گسترده از سوی چهرههای برجسته راست افراطی مانند «استیو بنن» دستیار ارشد سابق ترامپ ترویج میشود که بر کنترل دوباره کشور به صورت حوزه به حوزه تاکید دارد. این استراتژی بنن، به شدت بر جناح راست افراطی تاثیرگذار بوده و در حال اجراست. حضور در تصمیمگیریهای محلهای، هیات مدیریه مدارس و غیره به رویکرد جدید گروههای افراطی تبدیل شدهاست.
«حقوق مردم» (People’s Rights) گروه ضددولتی است که به وسیله چهره راستگرای شبهنظامی «Ammon Bundy» تاسیس شده که در هر ایالت به صورت سلولهایی مستقل از دیگر ایالتها عمل میکند و بر ایجاد ائتلافهای منطقهای متمرکز است.
یکی از سازماندهندگان سلول آیداهو در ماه نوامبر(آبان- آذر) در پیامی در وبسایت خود، دگرگونی روشها را اینگونه آشکار ساخت که دیگر اعتراضی در ساختمان کنگره تکرار نمیشود و آنها در دفاتر منطقهای، در دفاتر حومه یا محلههای نزدیک وجود دارند. وی تاکید کرد: به دولت محلی فکر کنید.
حضور و تاثیرگذاری در تصمیمگیریهای محلهای، هیات مدیریه مدارس و غیره به رویکرد جدید گروههای افراطی تبدیل شدهاست.دگرگونیهای محلی باعث بازگشت گروه پسران مغرور به چرخه جریان محافظهکاری شده است. تندروهای جنجالساز در میان جنبشهای محافظهکار حومههای شهر در زمینههای تئوریهای ضدانتقادی نژادی تا توطئه کووید۱۹ نقش دارند.
هولت اعتقاد دارد که پسران مغرور بهعنوان یک عنصر افراطیتر، خود را وارد نگرانی محافظهکارانه حومه شهرها میکند. آنها خود را در محافل سیاسی اصلیتر ادغام میکنند. برای مثال عضویت در هیات مدیره مدارس بخشی از استراتژی آنها برای رفتن به عرصههای محلی است. آنها در ماه نوامبر در مدرسهای در ایلینویز به محافظهکاران در زمینه ممنوع شدن کتابهای جنسیتی در مدرسه کمک کردند.
این گروه در جلسههای هیات مدیره مدارس در کارولینای شمالی، اورگان، فلوریدا، ویسکانسین و نیوهمپشایر نیز با ظرفیتهای مشابه ظاهر شدند. آنها در برخی مدارس از دانشآموزانِ مخالف ماسکزدن حمایت کردند یا به امنیت رویدادهای مذهبی خاص کمک کردند و در سازماندهی تجمعها و تظاهرها (Black Lives Matter) مشارکت داشتند.
هولت معتقد است، گروههایی همچون پسران مغرور از حوزههای قضایی کوچکتر با توجه به زمانبندی اجرای قوانین، برای آزمایش شرایط بازگشت به خشونت آشکار استفاده میکند. اگرچه در سطح ملی تهدید راست افراطی پس از ۶ ژانویه جدیتر گرفته میشود اما در سطح ملی نظارت مستقیم کمتری وجود دارد. نتیجه این امر آن است که استرس بیشتری را به دولتهای محلی در ایالات متحده وارد میکند زیرا تاکتیکهای افراطی را وارد زندگی شهروندی و مدنی میکند.
در نمونهای دیگر، در این ماه در شمال ویرجینیا، فرماندهی آتشنشانی و معاون کلانتر جلسهای را برای اقدام در جهت بازدارندگی در مقابل تجمع و تبلیغ کتابسوزی تشکیل دادند. در حومه شهر واشنگتن، هیات مدیره مدرسهای کتابهای غیراخلاقی جنسی را ممنوع کرد و حتی دو عضو هیات مدیره، آشکارا از سوزاندن کتابها سخن گفتند. هیات مدیره البته یک هفته بعد ممنوعیت کتاب را لغو کرد اما پیش از آن صفحههایی در فیسبوک، رویداد کتابسوزی در پارکینگ مدرسه را تبلیغ کردند.
رخنه افراطگرایی به درون ارتش آمریکا
نه تنها جامعه آمریکایی بلکه دولت و حتی ارتش ایالات متحده نیز اکنون افراطگرایی را از نزدیک احساس میکند و آن را بسیار خطرناک میبیند. چندی قبل سه ژنرال بازنشسته ارتش ایالات متحده هشدار دادند درصورتی که نتایج انتخابات سال ۲۰۲۴ منجر به شکست ترامپ شود، برخی از اعضای ارتش ایالات متحده آن را نخواهند پذیرفت و همین امر به وقوع شورش یا حتی جنگ داخلی منتهی میشود.[۴]
برخی از اعضای ارتش ایالات متحده شکست ترامپ در انتخابات ۲۰۲۴ را نخواهند پذیرفت و همین امر به وقوع شورش یا حتی جنگ داخلی منتهی میشود. «پل ایتون»، «آنتونیو تاگوبا» و «استیون اندرسون» سه ژنرال ارشد سابق در مقالهای در روزنامه «واشنگتن پست» گفتند که بهشدت نگران انتخابات ۲۰۲۴ و پتانسیل هرجومرج مرگبار آن در داخل ارتش ایالات متحده هستند.
ژنرالها، تعداد کهنهسربازان و اعضای فعال ارتش را که در حمله ۶ ژانویه به ساختمان کنگره توسط حامیان ترامپ شرکت داشتند نگرانکننده دانستند زیرا بیشتر از یک نفر از هر ۱۰ نفری که متهم شدند، سابقه خدمت در ارتش را داشتهاند.
این سه ژنرال پیشبینی میکنند پس از انتخابات ۲۰۲۴، برخی از نیروهای نظامی ممکن است به ترامپ در انتخابات وفادار باشند و از پذیرفتن شکست خودداری کنند و در نتیجه به یک دولت در سایه به رهبری وی وفادار بمانند. آنها تصریح کردند: در چنین سناریویی، عجیب نیست که بگوییم یک فروپاشی نظامی میتواند به جنگ داخلی منجر شود.
از زمان انتخابات گذشته، بسیاری از مقامهای ارشد ارتش آمریکا هشدار دادهاند که آشفتگی و تفرقه در نیروهای مسلح بیشتر شده؛ نمونههایی از آن در مقاومت نظامیان در مقابل دستورات فدرال برای انجام واکسیناسیون و اطاعت نکردن از ژنرال «توماس مانچینو» فرمانده گارد ملی اوکلاهاما قابل مشاهده بودهاست.
سه ژنرال یادشده در این مقاله اعلام کردند، هراس دارند اگر انتخابات سال ۲۰۲۴ نتیجه مناقشهبرانگیزی داشته باشد ظرفیت شکست کامل زنجیره فرماندهی در امتداد خطوط حزبی وجود دارد. نمیتوان منکر شد واحدهای سرکش خود را برای حمایت از فرماندهی دارای استحقاق هماهنگ میکنند. بنابراین باید کاری انجام داد که یکی از اقدامات، دادگاهی کردن رهبرانی است که الهامبخش شورش شده بودند.
همچنین ارتش باید شیوه برخورد با دستورات غیرقانونی و انجام اقدامات اطلاعاتی برای شناسایی و حذف افراد متمرد را بررسی کند. ضمن آنکه ارتش باید شیوه انتشار اطلاعات و اخبار نادرست در صفوف ارتش را هم شناسایی کند.
شرایط به میزانی حاد و افراط گرایی به اندازهای شده است که پنتاگون هم نسبت به تعمیق آن در میان نظامیان آمریکایی ابراز نگرانی کرده است و برای مقابله با آن قوانینی را اجرا میکند.
پایگاه خبری تحلیلی «اکسیوس» در گزارشی نوشت[۵]: پنتاگون قوانین مربوط به مقابله با افزایش افراطگرایی را بهروز کرده است و با اینکار تلاش میکند انگیزه گرایش به ایدئولوژیهای افراطی را کاهش دهد. زیرا در ۶ ژانویه سال گذشته برخی از نظامیان کنونی و سابق حتی با تجهیزات نظامی در ساختمان کنگره در حمایت از ترامپ تظاهرات کرده بودند.
بررسیهای رسانه آمریکایی NPR نیز نشان داد که به طور تقریبی از هر پنج شورشی شرکتکننده در آشوب کنگره، یک نفر با ارتش ایالات متحده ارتباط دارد.
این نهاد خبری افزود: طبق دادههای اداره سرشماری ایالات متحده، حدود ۷ درصد از بزرگسالان ایالات متحده کهنهسربازان ارتش هستند. گفته میشود وزارت دفاع آمریکا ۱۰۰ نفر از نیروهای نظامی را شناسایی کرد که در سال ۲۰۲۱ در اقدامات افراطگرایانه شرکت داشتند.
با توجه به اینکه حملات کنگره از طریق کانالهای رسانههای اجتماعی بازتاب داده شد؛ یکی از قابل توجهترین بخشهای دستورالعمل جدید وزارت دفاع این است که نسبت به لایکها یا اشتراکگذاری مجدد محتواها حساس است.
یک مقام وزارت دفاع به خبرنگاران گفت: این وزارتخانه قصد ندارد حسابهای رسانههای اجتماعی اعضای خود را بهطور فعال بررسی کند اما در صورت وقوع یک حادثه به موضوع میپردازد.
این دستورالعمل همراه با گزارش تهیه شده توسط کارگروه مقابله با افراطگرایی در کنگره تدوین شدهاست و مواردی مانند تولید یا اشتراکگذاری مجدد محتوای مربوط به تبعیض غیرقانونی گسترده بر اساس نژاد، رنگ، ملیت، مذهب، جنسیت (ازجمله موضوع بارداری)، هویت جنسیتی یا گرایش جنسی را هم یک فعالیت افراطی تلقی میکند.
پنتاگون همچنین اعلام کرد روشهای غربالگری نیروهای جدید و همچنین افراد در شُرف بازنشستگی را اصلاح خواهد کرد تا نیروهایش هدف گروههای افراطی قرار نگیرند. گزارش کارگروه کنگره تصریح دارد نظامیان طعمههای بسیار ارزشمندی برای افراطگرایان هستند زیرا به آنها مشروعیت میبخشند و تواناییشان را برای انجام حملات را افزایش میدهند.
حدود نیمی از اعضای ارتش آمریکا اعتقاد دارند خطر شماره یک در ارتش مربوط به نژادپرستی و برتری طلبی سفیدپوستان است که حتی امنیت ملی را هم تهدید میکنند.«سوزان کورک» مدیر پروژه اطلاعات در مرکز «ساترن پاورتی لا» که موسسهای در زمینه ردیابی گروههای مروج نفرت است، در این زمینه اظهار داشت[۶] «بیش از ۸۰ نفر از ۷۰۰ نفری که توسط وزارت دادگستری برای وقایع روز ۶ ژانویه متهم شدهاند، با ارتش ایالات متحده ارتباط دارند. بیشتر آنها مجروح جنگ و برخی نیز پرسنل فعال هستند. این برای ما تعجب آور نبود، زیرا برای گروههای افراطی استخدام کهنهسربازان و سربازان فعال فوقالعاده ارزشمند است. آنها برای گروههای افراطی مشروعیت میآورند، زمینه را برای آموزش تخصصی اعضا فراهم میکنند و ظرفیت خشونت را برایشان افزایش میدهند.
وی بر این باور است کهنهسربازان آمریکایی نیز افراطگرایی در ارتش را تهدیدی میدانند که با داشتن اعضای القاعده یا داعش در ارتش برابری میکند. این یک تهدید است. وقتی در ارتش آمریکا برتریطلبان سفیدپوست وجود دارند، تهدیدی محسوب میشود زیرا ضمن نقض قانون اساسی، محیطی فوقالعاده خطرناک را در ارتش ایجاد میکند. حدود نیمی از اعضای ارتش اعتقاد دارند خطر شماره یک در ارتش مربوط به نژادپرستی و برتریطلبی سفیدپوستان است که حتی امنیت ملی را هم تهدید میکنند.
کورک اعتقاد دارد این تغییرات قوانین مورد استقبال سازمان او و دیگر نهادهای ضدافراطگری قرار گرفته است، اما برای متوقف کردن افراطگرایی در نیروهای مسلح آنقدر قوی نیست.
کورک میگوید: نباید واقعه ششم ژانویه ما را تحریک میکرد تا واقعا به مشکل افراطگرایی در ارتش رسیدگی کنیم.
[۱] https://www.theguardian.com/world/۲۰۲۱/dec/۲۲/america-fascism-legal-phase
[۲] https://www.theguardian.com/world/۲۰۲۱/dec/۲۲/us-far-right-groups-local-impacts
[۳] QAnon
[۴] https://www.businessinsider.com/retired-army-generals-insurrection-or-civil-war-۲۰۲۴-wapo-۲۰۲۱-۱۲?international=true&r=US&IR=T
[۵] https://www.axios.com/pentagon-updates-rules-combat-rising-extremism-۲f۶۳۰۵df-۴f۸۳-۴c۳d-۹bf۸-dd۱d۳fbfd۱۵f.html
[۶] https://www.democracynow.org/۲۰۲۱/۱۲/۲۳/pentagon_white_supremacy_extremism_military
www.tahririeh.com/news/۱۵۳۴۴