لباس های کشاورز دیگر مثل گذشته گلی نیست و مدت هاست که انگار عطر نم باران و بوی خوش علوفه ها به مشامش نرسیده است اما با وجود این دائما با لب های ترک خورده اش دعای باران را زمزمه می کند.
انگار لباس های خشک و لب های ترک خورده می گویند دیگر حتی از کمی باران هم خبری نیست تا زمین ها کمی نمناک شوند و بذرها هوای باروری و جوانه زدن پیدا کنند.
به تعبیری انگار ابرها بخیل تر از همیشه خیال باریدن و بذرهای پاشیده شده نیز رمقی برای روییدن ندارند.
تغییر آب و هوا از مدت ها قبل آثار خود را در خراسان شمالی و شهرستان مرزی رازوجرگلان همانند دیگر نقاط نشان داده است، به خوبی واضح است سایه شوم خشکسالی، امان مرزنشینان خراسان شمالی را بریده است؛ مرزنشینانی که قوت لایموت ۸۰درصد آنها از محل زراعت و باغداری تامین می شود.
در این میان آنهایی که طاقت‌شان طاق شده است به گفته اهالی این منطقه غالبا زندگی‌شان را بار کرده اند و مستاجران حاشیه کلان شهرها شدند، آنهایی که به تعبیری چاره‌ای جز رفتن نداشتند.
یکی از کشاورزان که تنها درآمد سالانه‌اش از پی کشت گندم و جو تامین می شود، می گوید: تا چند سال پیش کلی آب داشتیم تا حدی که آب سدهای این شهرستان بدلیل پربودن ظرفیت در برخی از روزها رهاسازی می شدند و انگار رحمت الهی از هر سویی جاری می شد.
مسعود جرمک با اشاره به کشت های پاییزه که هنوز سبز نشده اند، می گوید: امسال تنها نیمی از زمین هایمان را آن هم به اصرار برادرم بذرپاشی کردیم، به خیال اینکه خدا بزرگ است و شاید شاهد رحمت الهی باشیم اما انگار با خساست آسمان، بذرها تمایلی به جوانه زدن ندارند.
وی ادامه داد: این وضعیت زمین های دیم ما است برای آبیاری زمین های آبی نیز باید با موتور برق از چاه آب می کشیم و کلی هم باید پول برای گازوییل بدهیم.
این کشاورز می گوید: اگر بخواهم بدون تعارف بگویم، خشکسالی و بی‌آبی امان مردم را بریده است و بسیاری از جوانان این روستا برای اینکه نانشان آجر نشود برای کسب روزی حلال، آواره کلان شهرهای تهران و مازندران می شوند.
براساس اظهارات اداره کل هواشناسی خراسان شمالی، امسال ۹۶.۳ میلیمتر بارندگی در استان ثبت شده است که این میزان نسبت به مدت مشابه پارسال ۴۵ درصد کاهش دارد.
کاهش بارندگی بیش از میانگین کشوری
معاون توسعه و پیش‌بینی اداره کل هواشناسی خراسان شمالی گفت: سه ماهه پاییز امسال ۲۶.۹ میلیمتر باران در استان ثبت شده است که این رقم در مدت مشابه سال آبی گذشته ۳۱.۹ میلی متر و در بلند مدت ۵۸.۷ میلیمتر بوده است.
مهدی کمالی افزود: میزان بارندگی های پاییزه امسال نسبت به سال قبل ۱۵.۶ درصد کاهش و نسبت به بلند مدت ۵۴ درصد کاهش دارد.
وی با بیان اینکه میزان کاهش بارندگی در خراسان شمالی بیش از میانگین کشوری است اظهار داشت: میزان بارندگی های پاییزه امسال به نسبت بلند مدت در سطح کشور به طور میانگین کشوری ۳۵ درصد کاهش دارد که این رقم در این استان ۵۴ درصد است.
معاون توسعه و پیش‌بینی اداره کل هواشناسی خراسان شمالی گفت: اکنون ۶۹.۹ درصد از پهنه این استان ۲۸ هزار کیلومتر مربعی واقع در شمال شرق کشور درگیر خشکسالی و تحت تاثیر پدیده خشکسالی است.
کمالی یادآور شد: خشکسالی در شهرستان های اسفراین، بجنورد و راز و جرگلان بیش از ۹۰ درصد است که شدیدترین میزان خشکسالی را دارند.
سبز نشدن ۶ هزار هکتار از زمین های زراعی
مدیرجهاد کشاورزی رازوجرگلان گفت: پاییز امسال حدود ۲۱ هزار هکتار به کشت گندم و جو دیم و بیش از ۲ هزار هکتار نیز به کشت آبی اختصاص یافته است که تاکنون ۶ هزار هکتار از این زمین های زراعی جوانه نزده اند.
موسی آهنگری با تایید خشکسالی در این منطقه، افزود: بسیاری از کشاورزان این منطقه با امید بارش رحمت الهی زمین های زراعی را کشت کردند و چشم امید کشاورزان به بارش ها در هفته های اخیر است.
وی افزود: امیدوار هستیم باران ببارد زیرا در صورت نباریدن کشاورزان خسارت های زیادی را همانند پارسال متحمل خواهند شد.
آهنگری با اشاره به زیان های خشکسالی در برداشت کلزا، افزود: برای نمونه در سال جاری میانگین تولید کلزا در هر هکتار حدود ۶۰ درصد کاهش یافت به گونه ای که میانگین برداشت کلزا در هر هکتار از پنج تن سال گذشته به ۲ تن در سال جاری رسید.
وی افزود: در سال جاری ۱۲۷ هکتار از اراضی کشاورزی زیر کشت محصول کلزا قرار گرفت که میانگین برداشت ما حداقل ۶۰ درصد کمتر از سال قبل است و این کاهش تولید خسارت شدیدی به کشاورزان وارد کرد.
خسارت ۵۶ میلیارد تومانی خشکسالی
مسوول امور زراعی و باغبانی جهادکشاورزی رازوجرگلان نیز گفت: در سال جاری و سال ۹۹ براساس برآورد اولیه تاکنون خشکسالی ۵۶ میلیارد تومان به محصولات زراعی، باغی و دامی این شهرستان مرزی خسارت زد که بیشترین آن مربوط به افت محصولات زراعی بود.
امیرنیا افزود: پیش بینی می شود با احتساب خسارت های ناشی از خشکسالی بر قیمت دام و حتی تولید محصولات دامی این خسارت ها بیشتر شود.
وی با اشاره به کاهش تولید علوفه در شهرستان، گفت: بسیاری از کشاورزان این شهرستان نیز همانند دیگر شهرستان ها در تامین علوفه مورد نیاز دام های خود مشکل دارند و سعی شده با توزیع به موقع نهاده های دامی تا حدودی مشکل آنها رفع شود.
تیغ خشکسالی بر گلوی دام مولد
معاون جهاد کشاورزی شهرستان راز و جرگلان نیز می گوید: علاوه بر خسارت های خشکسالی بر حوزه تولیدات زراعی، شاهد افتی ۶۰ درصدی میزان تولید علوفه مورد نیاز دامداران نیز هستیم که با این روند دامداران ما برای تامین علوفه با مشکل جدی مواجه شدند.
کامیار آذین فر ۸۰ درصد هزینه نگهداری و پرورش دام را مربوط به تغذیه آن دانست و افزود: دامداران نهاده های دامی و علوفه را ۲ تا سه برابر قیمت خریداری کردند و این در حالیست که قیمت دامشان نسبت به حداقل اواخر سال قبل تا ۲ برابر در هر کیلوگرم کاهش یافته است.
وی دلیل کاهش قیمت دام زنده را در ماههای اخیر ناشی از ازدیاد آمار فروشندگان دانست و اظهارداشت: در شرایط فعلی اکثر دامداران، برای تامین امرار معاش و خرید علوفه زمستانی به ناچار در صف فروشنده قرار دارند و دلالان نیز با سوء استفاده از این موقعیت، قیمت ها را کاهش می دهند.
شهرستان راز و جرگلان شهرستانی در استان خراسان شمالی ایران است و مرکز آن شهر راز می‌باشد. بخش راز و جرگلان در سال ۱۳۹۲ به شهرستان تبدیل شد و پیش از آن بخشی از شهرستان بجنورد بود.
این شهرستان شمالی غربی ترین شهرستان خراسان شمالی و استان‌های خراسان است که با شهرستان مانه و سملقان از جنوب و غرب، شهرستان بجنورد از جنوب شرقی و با کشور ترکمنستان از شمال، شرق و غرب به حدود ۱۶۵ کیلومتر مرز مشترک دارد.
براساس سرشماری سال ۹۵ میزان جمعیت این شهرستان حدود ۶۰ هزار نفر برآورد شد که حدود ۶ تا ۷ درصد کل جمعیت استان خراسان شمالی در این شهرستان مرزی سکونت دارند که عمده ساکنان این شهرستان را قوم ترکمن تشکیل می دهند.