انقلاب اسلامی ایران حاصل تلاش و خیزش مردم ایران است که آغاز آن با قیام ۱۵ خرداد سال ۱۳۴۲ به رهبری حضرت امام خمینی (ره) و شهادت جمعی از هموطنان شکل گرفت و در نهایت به دستگیری و زندانی شدن امام خمینی(ره) منجر شد.
امام خمینی(ره) پس از ۱۰ ماه زندانی در ۱۷ فروردین سال ۱۳۴۳ آزاد شد اما از آنجا که قیام را برای خدا می‌دانست، پس از آزادی نیز دست از مبارزات برنداشت تا زمانی که با نفوذ و تحمیل آمریکا، دولت ایران مجلس وقت را وادار به تصویب قانون کاپیتولاسیون یا حق مصونیت قضایی به اتباع آمریکایی مقیم ایران کرد.
امام خمینی(ره) پس از اطلاع در چهارم آبان ۱۳۴۳ علیه این قانون، شاه و آمریکا و اسرائیل را مورد هجمه قرار می‌دهد که این اقدام خشم رژیم شاه و آمریکایی‌ها را که تحمل این انتقادات را نداشتند بر انگیخت و باعث دستگیری مجدد ایشان در ۱۳ آبان ماه همان سال و تبعید به ترکیه شد.
یازده ماه بعد در ۱۳ مهر ماه سال ۱۳۴۴ امام از ترکیه به عراق منتقل و بیشتر دوران تبعید را در نجف گذراند، پس از تبعید ایشان رژیم پهلوی با ایجاد یک فضای بسته سیاسی مانع از اعتراضات و قیام‌های مردمی شد تا اینکه در اواسط دهه ۱۳۵۰ جیمی کارتر به عنوان رئیس جمهوری آمریکا انتخاب شده و نظریه و دکترین سیاست خارجی خود را حمایت از «حقوق بشر» اعلام می‌کند.
این سیاست آمریکا به دلیل سال‌ها جنگ افروزی و استبداد آن کشور در جهان بود که موجب بدبینی افکار عمومی جهان علیه آنها شد، که در این رابطه می‌توان به جنگ آمریکا در ویتنام و کشتن میلیون‌ها انسان بی گناه در آن کشور اشاره کرد.
بر همین اساس ایالات متحده آمریکا در صدد تغییر چهره مخدوش خود در نظام بین‌الملل با اعلام شعار حمایت از حقوق بشر به دنبال جلوه کردن خود به عنوان مدافعان دموکراسی و آزادی‌خواه برآمد.
هر چند از اهداف اصلی آمریکا در طرح شعار «حقوق بشر» مقابله با سیاست‌های توسعه طلبانه بلوک شرق به رهبری شوروی به عنوان دولتی که حقوق بشر را رعایت نمی‌کرد بود اما هدف او پیاده کردن این نظریه در کشورهای دست نشانده خود نیز بود که در این میان ایران به عنوان یکی از کشورهای هدف به شمار می‌آمد.
در این میان، شاه در ۲۰ آبان ماه سال ۵۶ در یک فضای باز سیاسی به آمریکا سفر می‌کند و هنگام ملاقاتش با کارتر جمع زیادی از ایرانیان معترض به حکومت پهلوی در مقابل کاخ او به نشان اعتراض به شاه ایران تجمع کرده و شعارهایی علیه او می‌دهند هر چند که اردشیر زاهدی با کمک ساواک تلاش می‌کند تمام قوای خود را به نفع شاه در مقابل معترضین جمع کند.
تجمع اعتراضی دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف در ۲۸ آبان ۵۶
به دنبال اعتراضات ایرانیان به رژیم پهلوی در ۲۰ آبان سال ۱۳۵۶، هشت روز بعد، تجمع اعتراضی دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف در ۲۸ آبان همان سال شکل می‌گیرد که دانشجویان مورد ضرب و شتم قرار گرفته، یک نفر کشته و تعدادی مجروح و بیش از صد نفر زندانی می‌شوند که این اقدام کثیف نشان از شعار دروغین شاه بود.
اولین جرقه اصلی انقلاب اسلامی علیه حکومت پهلوی در سال ۱۳۵۶ به دنبال مقاله توهین آمیز دربار، با نام مستعار احمد رشیدی مطلق با عنوان «ایران و استعمار سرخ و سیاه» تنظیم و در ۱۷ دی ۵۶ در روزنامه اطلاعات چاپ شده بود، به وقوع پیوست.
در پشت صحنه این مقاله توهین آمیز شخص شاه با تشویق دولت آمریکا بود که در این مقاله کمونیست‌ها را استعمار سرخ و روحانیان به ویژه حضرت امام(ره) را به عنوان استعمار سیاه نامیده و آن ۲ را استعمار گرانی می‌خواند که مقابل انقلاب سفید شاه به مخالفت پرداخته اند.
انتشار این مقاله که مقارن با جشن‌های کشف حجاب و آزادی زنان بود موجی از انزجار، تنفر و عکس العمل مردم قم به ویژه حوزویان و بازاریان را به دنبال داشت، روز ۱۸ دی ۵۶ طلاب و روحانیان در مدرسه علمیه خان تجمع و سپس به بیت آیات عظام گلپایگانی، حائری، طباطبایی، مرعشی رفته و علما و آیات عظام حمایت خود از حضرت امام خمینی و تنفر و بیزاری خود از حکومت پهلوی را اعلام داشتند.
این اعتراض تا ۱۹ دی نیز ادامه می‌یابد تا اینکه معترضان در منزل آیت الله نوری همدانی اجتماع و وی علیه رژیم شاه سخنرانی می‌کند سپس مردم به خیابان‌ها ریخته و علیه حکومت شعار می‌دهند که در این میان ماموران نیز مردم را به گلوله بسته و تعدادی از معترضان کشته و مجروح می‌شوند.
هر چند این قیام به بهانه انتشار مقاله توهین آمیز ساواک علیه امام خمینی شکل گرفت ولی به تعبیر رهبر فرزانه انقلاب، از مضامین قیام ۱۹ دی ۱۳۵۶ را «ضدّ آمریکایی و ضدّ استکباری» خواندند و یادآوری کردند: چند روز قبل از آن قیام، رییس‌جمهور وقت آمریکا در تهران حمایت صد در صدی خود را از رژیم منحط، مستبد و وابسته پهلوی اعلام کرده بود، بنابراین حرکت مردم قم علیه رژیم پهلوی یک حرکت ضد آمریکایی هم بود.
به دنبال سرکوب مردم قم توسط رژیم پهلوی حوزه‌های علمیه نجف به مدت یک هفته تعطیل و علمای نجف از قبیل حضرت امام، آیت الله العظمی خویی با صدور اعلامیه‌هایی این جنایات را محکوم و همبستگی خود و حوزه‌های علمیه نجف با مردم قم را اعلام می‌دارند، رژیم غاصب پهلوی نیز علمای مبارز از جمله مقام معظم رهبری، آیات عظام نوری همدانی، مکارم شیرازی، گرامی وآیت الله محمد یزدی، ربانی املشی، جنتی،ربانی شیرازی و... را به شهرهای دور تبعید می‌کند.
به دنبال این قیام، مردم تبریز مراسم چهلم شهدای قم را در ۲۹ بهمن ۵۶ برگزار و سپس به راهپیمایی می‌روند که با مقابله ماموران حکومت مواجه و تعدادی از آنها شهید و مجروح می‌شود، در نهم فروردین ماه سال ۱۳۵۷ نیز مردم یزد و برخی شهرهای دیگر در مراسم اربعین شهدای تبریز این راه را ادامه می‌دهند تا سرانجام منجر به پیروزی انقلاب در بهمن ۵۷ شد.
از مهمترین پیام ها این قیام، سرعت بخشیدن به روند انقلاب اسلامی و جهت بخشی به آن بود که ماهیت این انقلاب دینی است و زمینه نفوذ و گسترش کلام رهبری قیام را فراهم کرد و از جهتی پوچی شعار حقوق بشری آمریکا را بر ملا ساخت و در عرصه سیاسی نیروهای مردمی و مذهبی را به عنوان بازیگری جدید جایگزین احزاب و گروه های سیاسی کرد.
آنچه موجب این پیروزی شد بصیرت و همبستگی ملت ایران و بیداری و وحدت حوزه‌های علمیه با رهبری مردی الهی بود که توانست رژیم تا دندان مسلح طاغوت را ساقط کند و استقلال و آزادی را در زیر سایه پرچم ولایت الهی برای ایران به ارمغان بیاورد.
- حجت‌الاسلام و المسلمین «علی مراد کیانی» مسئول دفتر نماینده ولی فقیه در بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان همدان