محمدعلی آذر شب استاد برجسته زبان و ادبیات عرب در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا اظهار داشت: در کشورهای عربی نوعی توجه و استقبال از رمان های معاصر فارسی دیده می شود و در این راستا کلیدر اثر محمود دولت آبادی به عربی ترجمه و در قاهره منتشر شد.
کلیدر (Kelidar) داستانی حماسی درباره زندگی روستایی یک خانواده کرد (کرمانج) ایرانی است که در روستای اطراف سبزوار زندگی میکند. داستان و اتفاقات کتاب بر اساس واقعیت شکل گرفته است که روایت زندگی خانواده کلمیشی گل محمد، قهرمان سبزوار در دوران کودکی دولت آبادی است.
کلیدر که هنوز هم برای بسیاری تلفظ نامشخصی دارد، نام کوهی در اطراف سبزوار است که قصه در آن رخ میدهد. با وجود اینکه داستان در بستری از واقعیت روایت شده است اما نویسنده به اقتضای قصه، هرجا که نیاز داشته تخیل خود را وارد داستان کرده است تا کتاب به یک رمان منسجم و گیرا تبدیل شود.
برخی معتقدند کلیدر دومین رمان بلند جهان پس از کتاب در جست و جوی زمان از دست رفته است با تعداد کلماتی بالغ بر ۹۵۰ هزار کلمه و دولت آبادی ۱۵ سال از عمر خود را صرف نوشتن آن کرده است. کلیدر را انتشارات فرهنگ معاصر در ۱۰ جلد به صورت گالینگور و شومیز منتشر کرده است.
مجموعه ۱۰ جلدی رمان کلیدر بین سالهای ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۳ منتشر شد. ۶ جلد ابتدایی کتاب همزمان با انقلاب ۵۷ چاپ شد که به سرعت میان مردم محبوبیت پیدا کرد و پس از انتشار جلدهای پایانی هم محبوبیت خود را حفظ کرد و بین روشنفکران بحثهای زیادی را راه انداخت. ترجمه آلمانی کلیدر نیز به قلم زیگفرید لطفی در زوریخ منتشر شد.
در بخشی از این کتاب میخوانیم: سنگ تاب میآورد. نعره آسمان و تابش آفتاب و سرمای نیمه شبانه را تاب میآورد. سنگ بر جای چسبیده است. بی جنبشی، سرشت آن است، میتواند تا پایان دنیا خاموش نشسته بماند. اما آدم؟ تپش و جنبش را دمی او را وا نمیگذارد. چیزی، چیزی شناخته و ناشناخته همواره درون او میجوشد. بر افروختگیاش را برای همیشه نمیتواند پنهان دارد. تاب و دوامش را کش و مرزی نیست. سرانجام فواره میزند و از خود بدر میریزد. چشمه گون برون میجوشد.