به گزارش ایرنا، یکی از مهمترین و برجسته‌ترین نکات لایحه بودجه ۱۴۰۱ افزایش حدود ۶۲ درصدی درآمدهای مالیاتی است که اتفاق مثبت و نادری در یک اقتصاد نفتی مثل اقتصاد ایران به شمار می‌رود. تاکنون وابستگی بودجه به درآمدهای نفتی بزرگترین ضعف نظام بودجه‌نویسی و همچنین بزرگترین نقص اقتصاد کشور به شمار می‌رفته است.
از نظر میزان درآمدها، دولت در لایحه بودجه امسال حدود ۶۶۴ هزار میلیارد تومان درآمد در نظر گرفته که نزدیک به ۲۱۰ هزار میلیارد تومان بیشتر از سال گذشته است. از آنجایی که عمده درآمدهای دولت را مالیات تشکیل می‌دهد به نظر می‌رسد دولت سیزدهم حساب بیشتری روی این نوع درآمدهای پایدار باز کرده است. بنا بر گفته‌های سید احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد تلاش دولت سیزدهم بر افزایش ۵۰ درصدی نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی است.
جریانی که نگران اخذ مالیات از مرفهان لاکچری‌نشین است
مالیات بر خانه‌های گران‌قیمت و خودروهای لوکس از جمله پایه‌های مالیاتی جدیدی است که در لایحه بودجه ۱۴۰۱ آمده است. منتقدان دولت با دست گذاشتن بر این نوع مالیات می‌گویند دولت می‌خواهد از خانه‌هایی که به واسطه تورم گران شده‌اند، مالیات بگیرد.
با جدیت دولت سیزدهم در اخذ مالیات از مرفهان به‌خصوص مالکان املاک لوکس و بالای ۱۰ میلیارد تومان، در روزهای اخیر جریانات سیاسی حامی دولت قبل نسبت به این نوع مالیات انتقاد کرده‌اند.
برخی کارشناسان حامی دولت قبل هم اخذ مالیات از املاک لاکچری را ظلم خوانده‌اند زیرا معتقدند تورم سبب افزایش قیمت این خانه‌ها شده و دولت خودش مسبب تورم است و نباید از مالکان این خانه‌ها که به علت تورم، گران شده‌اند مالیات بگیرد.
این در حالی است که جامعه هدف مالیات بر خانه‌های لوکس، افرادی است که قیمت خانه‌های آنها بالای ۱۰ میلیارد تومان است و اتفاقا تورم به طور کامل به نفع آنها شده چرا که در دولت قبل قیمت مسکن بیش از هشت برابر شد و آنها پس از سود چند ده میلیارد تومانی از تورم دولت قبل، اکنون از پرداخت ۵۰۰ هزار تومان مالیات هم فرار می‌کنند.
جالب این است که این نوع مالیات به قبل از شروع به کار دولت سیزدهم مربوط می‌شود و این دولت نقشی در وضع قانون مالیاتی یادشده ندارد. بعلاوه میزان مالیات آن‌قدر نیست که فشاری به صاحبان این نوع املاک و خودروها وارد کند.
همه اینها در حالی است که مالیات بر دارایی و ثروت در همه دنیا وجود دارد و معلوم نیست که مخالفان مالیات بر خانه و خودرو گران‌قیمت با چه استدلال و منطقی این امر ضروری و بدیهی را زیر سؤال می‌برند.
به‌علاوه، دولت فعلی نه تنها در تورمی که در این سال‌ها به وجود آمده و هنوز گریبان جامعه را رها نکرده، نقشی نداشته است بلکه کنترل و مهار آن را هدف اصلی خود قرار داده و تاکنون نشان داده که به نتایج ملموسی نیز دست یافته است.
مالیات بر ثروت در دنیا مرسوم است
موضوع مالیات بر خودروهای لوکس و خانه‌های گران‌قیمت و ارتباط آن با تورم را با «علی ملک‌زاده» کارشناس امور مالیاتی به بحث گذاشتیم.
این کارشناس اقتصادی در مورد اینکه خانه‌ها و خودروهای لوکس و گران‌قیمت چرا با وجود تورم مشمول مالیات می‌شوند اظهار داشت: موضوع این است که در دنیا این نوع مالیات را با عنوان مالیات بر ثروت می‌شناسند. اما متأسفانه مالیات بر ثروت در ایران خیلی معمول نیست. در سایر کشورهای دنیا این یک امر معمولی است که از درآمدی که ذخیره شده و انباشته شده و در اقتصاد جریان ندارد مالیاتی به عنوان مالیات بر ثروت اخذ شود.
ملک‌زاده ادامه داد: بنابراین ما می‌بینیم که در کشورهای مختلف مالیات‌هایی با عنوان مالیات بر دارایی و یا مالیات بر املاک وجود دارد؛ به‌ویژه اینکه مالیات بر املاک که بخش قابل توجهی از درآمدهای مالیاتی کشورها را تشکیل می‌دهد.
این کارشناس امور مالیاتی عنوان داشت: البته این مالیات بر خانه‌های گران‌قیمت هم که در لایحه بودجه آورده شده و سال گذشته نیز در بودجه وجود داشت آنچنان مالیاتی را از صاحبان این خانه‌ها نمی‌گیرد. همانطور که می‌دانید زمانی این خانه‌ها مشمول مالیات می‌شوند که قیمتشان به ۱۰ میلیارد تومان برسد، آن هم مالیات یک در هزار، از یک میلیارد تا ۱۵ میلیارد تومان اخذ می‌شود. یعنی اگر خانه کسی ۱۰ میلیارد تومان هم قیمت داشته باشد نهایتاً پنج میلیون تومان مالیات باید بپردازد و اگر ۲۵ میلیارد تومان قیمت داشته باشد حداکثر ۲۵ میلیون تومان مالیات به آن تعلق می‌گیرد.
وی گفت: تورم برای همه وجود دارد. اگر ما اثر تورم بر دهک‌های درآمدی را مشاهده کنیم خواهیم دید که دهک‌های پایین و کم‌درآمد بیشترین فشار را از تورم تحمل می‌کنند و بیشترین سود و منفعت تورم هم نصیب دهک‌های پر درآمدی می‌شود که دارای خانه‌های گران‌قیمت و خودروهای لوکس هستند.
ملک‌زاده در ادامه افزود: خوب در اینجا لازم است که یک توازنی بین این دهک‌ها ایجاد شود. یکی از کارکردهای مالیات کاهش نابرابری است، و اینکه برای دولت درآمدزایی داشته باشد تا بتواند صرف رفاه عمومی مردم بشود و از این ناحیه تا حدی بتواند حتی به کاهش تورم هم کمک کند.