تصادفات رانندگی در ایران بحرانی است که تازگی ندارد، کارشناسان راهداری و پلیس راهور براین اعتقادند که در ایران در بروز تصادفات جاده ای، سه عامل انسان، خودرو و جاده سهیم است و حوادث رانندگی در ایران پس از آلودگی هوا بیشترین قربانی را دارد. ایران بالاترین تلفات جاده‌ای در جهان را داراست.
بیشتر تصادفات رانندگی در نتیجه بی دقتی، بی‌توجهی و سهل انگاری راننده صورت می‌گیرد که ضایعات جبران ناپذیری به وجود می‌آورد. ضررهای ناشی از تصادفات رقم بسیار زیادی را تشکیل می‌دهد. در هر تصادف و یا حادثه جدا از ضررهای روانی، ضررهای مالی چون هزینه‌های بیمارستانی، هزینه‌های کفن، دفن و دیه و در مورد خودرو هزینه‌های صافکاری، رنگ و تعمیرات به راننده یا خانواده وی تحمیل می‌شود.
آثار حقوقی تصادفات یعنی جبران ضرر و زیان‌های ناشی از تصادفات، این ضررها می‌تواند مادی باشد یا اجتماعی - روانی. ضررهای مادی یعنی جبران هزینه‌های ناشی از تصادف خودرو یا هزینه‌های بیمارستانی است. ضررهای اجتماعی - روانی یعنی بازداشت راننده و زندانی شدن او که از نظر روانی لطمه هایی به خود راننده و خانواده‌اش می‌رساند.
مهم‌ترین عوامل انسانی در تصادفات سرعت زیاد، بی‌احتیاطی رانندگان و بی‌توجهی به مقررات راهنمایی و رانندگی (فرهنگ رانندگی) است.
بیش از نیمی از جاده‌های ایران در وضعیت نامناسبی قرار دارد این در حالی است که سازمان یونیسف در سال ۱۳۹۳ در همکاری مشترک با وزارت بهداشت و درمان ایران، در گزارش خود نرخ سوانح رانندگی در ایران را ۲۰ برابر میانگین جهانی اعلام کرد و نوشت هر ساله در ایران حدود ۲۸ هزار نفر قربانی تصادفات جاده‌ای شده و ۳۰۰ هزار نفر نیز دچار مصدومیت یا معلولیت می‌شوند.
مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی که در تیرماه ۱۳۹۴ اعلام کرد، تصادف‌های جاده‌ای، هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی تصادفات رانندگی را حدود هشت درصد تولید ناخالص داخلی برآورد کرد. هزینه مورد نظر در سال ۱۳۹۰ در حدود ۵۱ هزار و ۹۱۰ میلیارد تومان است.
به گزارش کارشناسان پلیس راهور علت‌های انسانی در بروز تصادفات خواب‌آلودگی رانندگان، سبقت‌گیری غیرمجاز، افزایش غیرمجاز سرعت، رانندگی طولانی در شب، انجام ندادن معاینات فنی وسیله نقلی و بی‌توجهی به قوانین است.
عامل دیگر در بروز تصادفات در ایران نا ایمن بودن خودروها است از جمله، نبود ایربگ که نداشتن آنیا کیسه هوا در ماشین‌های ایرانی، موجب ضربه سر به شیشه جلویی ماشین و در نتیجه ضربه مغزی می‌شود .عامل دیگر نبود امکانات پزشکی است که برخی از مصدومان تصادف در درمانگاه‌ها به علت نداشتن امکانات پزشکی، جان خود را از دست می‌دهند. کمبود فوریت‌های اضطراری ، آتش نشانی و اورژانس در جاده‌های ایران از دیگر مشکلات است.
استاندارد نبودن، پیچ‌درپیچ و شیب‌دار بودن جاده‌ها از مهم ترین علل بروز تصادف بویژه در زمستان است چرا که برخی از جاده‌های بین‌راهی ایران از استاندارد لازم برخوردار نیستند، همچنین اکثر جاده‌های ایرانی دوبانده هستند و کوچکترین انحراف موجب برخورد خودروها خواهد شد و در بسیاری از مواقع در شرایط جوی نامساعد و مه آلود، شاهد تصادفات زنجیره ای هستیم.
مهم ترین عوامل فنی و محیطی در بروز تصادفات، خودروهای فرسوده، پایین بودن سطح ایمنی خودروها، کاستی‌ها در کنترل کیفی خودروهای موجود و کیفیت پایین و غیر استاندارد بودن جاده‌ها است. وضعیت هندسی جاده‌ها یکی از اصلی‌ترین عوامل تصادفات جاده‌ای است و رسیدگی به این موضوع خارج از کنترل پلیس و در حوزه اختیارات و فعالیت‌های وزارت راه و شهرسازی است.
یکی دیگر از مشکلات جاده‌ای در ایران مربوط به مشکلات جاده‌های روستایی است. بیشتر جاده‌های فرعی روستایی نیازمند تسطیح و شن پاشی و راه‌های اصلی نیازمند عملیات بهسازی و آسفالت است. بخش قابل‌توجهی از راه‌های روستایی و حتی برخی از شهرهای کوچک کشور نامناسب و دسترسی به آن ها بر اثر تغییرات محیطی و آب و هوایی از جمله بارندگی، سرما، توفان و باد شدید یا مه‌گرفتگی امکان‌پذیر نیست. به گونه‌ای که در فصل‌های مختلف سال ارتباط این مناطق با جاده‌ها و شهرهای بزرگ کشور قطع می‌شود و افراد در حال تردد در این جاده‌ها در راه می‌مانند.
به گفته کارشناسان راهداری، کمبود یا نبود علایم رانندگی و شب نما نبودن بسیاری از آن ها، نبود یا وجود اشکال در گاردریل و استفاده نکردن از گاردریل فنری، نبود امکانات جدا کننده مسیرهای رفت و برگشت در تعدادی از جاده‌های کشور و مشکلات آسفالت و آب گرفتگی از جمله مشکلاتی است که موجب ناامن شدن جاده‌های کشور می‌شود.
همان طور که گفته شد، برخی از مکان‌های حساس از جمله جاده‌های نزدیک به دره، گاردریل یا ریل‌گارد وجود ندارد و وسیله نقلیه به دره سقوط می‌کند و موجب مرگ تمامی سرنشینان می شود. بی‌کیفیتی خودروها نیز از دیگر دلایل افزایش مرگ‌ومیر و معلولیت در تصادفات است.
فصل سرد زمستان و وجود جاده های برفی و مه آلود به دیگر عوامل بروز تصادفات و جان باختگان افزوده است. عموما تصادف دو خودرو سه حالت دارد، تصادف از عقب (برخورد جلوی ماشین به سپر عقب ماشین دیگر)، تصادف از بغل و تصادف از روبرو (شاخ به شاخ شدن) که در فصل سرد سال، بسیاری از تصادفات شامل برخورد ماشین از عقل و شاخ به شاخ شدن است.
البته به گفته پلیس راهور برخی عادت های اشتباه در رانندگی نیز میزان تصادفات را در شرایط جوی تشدید می کند از جمله رانندگی با چراغ خاموش در شب، صحبت و توجه به همراه در حین رانندگی، خوردن و نوشیدن در رانندگی، عدم رعایت فاصله ایمنی و توجه نکردن به سرعت، حرکات نمایشی در حین رانندگی، بی‌توجهی به علائم راهنمایی رانندگی، صحبت با تلفن همراه در حین رانندگی، وجود نقص فنی در خودرو و بی‌توجهی به آن، جر و بحث در داخل خودرو، خوردن شربت یا قرص های مسکن و خواب‌آور، مصرف مواد افیونی و سرعت و سبقت غیرمجاز.
یکی دیگر از عوامل تصادفات بویژه در فصل سرد سال، خطای دید است. عده‌ای از افرادی که دارای گواهینامه با عینک هستند زمان رانندگی از عینک استفاده نمی‌کنند و این مساله در دید آن ها خطا ایجاد می‌کند و باعث بروز تصادف می‌شود. همچنین خواب آلوده بودن راننده و مصرف داروهای مسکن هم باعث خطا در دید وی خواهد شد.
رانندگی با حالت خستگی و در مدت طولانی زمان عکس‌العمل راننده را افزایش می‌دهد و به ویژه با رانندگی طولانی استثنایی. نوشیدن مشروبات الکلی و مصرف مواد افیونی هم درک راننده را پائین خواهد آورد.
در دی ماه امسال متاسفانه شاهد تصادفات بسیاری در برخی استان ها و جاده ها بودیم که در این گزارش به صورت اجمالی به برخی از آن ها اشاره می شود:
۲۰ دی ماه / تصادف جاده بهبهان سوژه رسانه ها
تصادفی که چندی پیش در بهبهان اتفاق افتاد، رسانه ها را به سوی خود جلب کرد، تصادفی زنجیره ای و گره خوردن ۵۹ خودرو به یکدیگر. ۵۹ خودرو در تصادف زنجیره‌ای محور بهبهان - رامهرمز پنج کشته و ۴۱ مصدوم برجا گذاشت.
این تصادف زنجیره‌ای در کیلومتر ۱۰ محور بهبهان- رامهرمز، روبه‌روی روستای دودانگه بهبهان اتفاق افتاد. از ساعت‌های اولیه بامداد جاده مه‌آلود و دید رانندگان محدود بود. به همین دلیل رانندگان تلاش می‌کردند با احتیاط بیشتری رانندگی کنند. با وجود این، نخستین تصادف در خط مخالف، یعنی مسیر رامهرمز به بهبهان اتفاق افتاد و در جریان آن ۹دستگاه خودرو به‌دلیل دید کم به شکل زنجیره‌ای با یکدیگر برخورد کردند. این تصادف خسارتی بود و مصدومی به‌دنبال نداشت اما اتفاق بزرگ‌تر دقایقی بعد در خط دیگر اتفاق افتاد. ابتدا ۲ خودرو با یکدیگر برخورد کردند اما این پایان کار نبود و در ادامه خودروهای دیگر که رانندگان‌شان دید کافی نداشتند و نمی‌دانستند در مسیر پیش رو چه اتفاقی افتاده با خودروهای دیگر برخورد می‌کردند. شلوغی جاده از یک سو و مه‌آلودبودن از سوی دیگر باعث شد تا در چند لحظه تعداد زیادی خودرو با یکدیگر تصادف کنند.
۲۱ دی ماه/ تصادف در جاده الشتر- فیروزآباد و سه کشته
سرهنگ علی راست عبادی فرمانده پلیس راه سلسله و دلفان گفت: وقوع یک فقره تصادف بین یک دستگاه خودروی پیکان سواری با یک دستگاه کامیون در جاده الشتر- فیروزآباد، سه کشته و یک مجروح بر جای گذاشت.
وی افزود: به علت شدید بودن سانحه سه نفر از سرنشینان خودروی پیکان، همگی از ساکنان روستای ده حسنعلی فیروزآباد در دم فوت کرده بودند و یک نفر نیز با خونریزی شدید مغزی به بیمارستان امام (ره) شهرستان اعزام شد.
۲۱ دی ماه / آمار تکان‌دهنده تصادف در جنوب کرمان با ۱۵ کشته و ۴۷۵ مصدوم
ابراهیم محمدی رییس اورژانس پیش بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی جیرفت گفت: از ابتدای ماه جاری تا ۲۱ دی ماه ۵۱۸ ماموریت تصادفی یعنی به صورت میانگین ۲۶ ماموریت تصادفی در روز توسط اورژانس پیش بیمارستانی و مدیریت حوادث در جنوب استان انجام شده است.
وی اظهارداشت: طی ۲۰ روز از ماه جاری ۱۵ نفر از هموطنان به علت بی احتیاطی و رعایت نکردن مقررات راهنمایی و رانندگی جان خود را از دست دادند.
محمدی خواستار رعایت بیشتر قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی شد و گفت: مسئولان مربوطه باید فکری برای وضعیت تصادفات منطقه جنوب کنند تا مصدومان و فوتی های ترافیکی به حداقل ممکن برسند.
به گزارش ایرنا تنها در دو حادثه اخیر در جنوب استان کرمان ۱۷ دی ماه در حادثه برخورد چند خودرو در شهرستان منوجان و حریق آنها که به علت قاچاق سوخت یکی از خودروها انجام شد هفت نفر کشته و سه نفر نیز زخمی شدند.
۲۰ دی ماه/ تصادف در محورهای شرق استان سمنان ۲ فوتی و یک مصدوم
محسن مزجی معاون مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی شاهرود گفت: ۲ تصادف در راه‌های شهرستان های شاهرود و میامی رخ داد ۲ فوتی و یک مصدوم برجا گذاشت. در نخستین حادثه، ۲ خودروی ایسوزو و کامیون با هم برخورد کردند که یک نفر فوت کرد و یک نفر نیز مصدوم شد.
وی افزود: در تصادف دگیری وانت مزدا تک کابین با کامیون برخورد کرد، کارشناسان اعزامی آتش نشانی با تلاش فروان پیکر بی جان راننده مزدا را بیرون کشیدند.
معاون مرکز مدیریت حوادث وفوریت‌های پزشکی شاهرود گفت: وانت مزدای تک کابین روبروی نیروگاه برق دهملای شاهرود با عقب کامیون برخورد و براثر شدت حادثه راننده در دم جان باخت.
۱۹ دی ماه/ تصادف زنجیره‌ای در جاده آبادان- اهواز و سه مصدوم
سیدنادر نقیبی رئیس فوریت‌های پزشکی دانشگاه علوم پزشکی آبادان گفت: تصادف زنجیره‌ای پنج دستگاه خودرو در جاده آبادان - اهواز باعث مصدومیت سه نفر شد. در این حادثه پنج دستگاه خودرو شامل ۲ دستگاه ون، پژو، سمند و پراید در نزدیکی پلیس راه آبادان با هم برخورد کردند که با هماهنگی و هدایت به موقع مرکز پیام چند دستگاه آمبولانس از نزدیک‌ترین پایگاه اورژانس به محل حادثه اعزام شدند.
نقیبی اظهار داشت: مصدومان این حادثه رانندگی برای مداوا به بیمارستان شهید بهشتی آبادان منتقل شدند.
روز گذشته نیز تصادف زنجیره ای بین ۲۸ دستگاه خودرو در جاده اهواز – رامهرمز رخ داد.
علت این حادثه رانندگی کاهش دید ناشی از مه گرفتگی اعلام شد.
چهارم دی ماه نیز تصادف زنجیره‌ای چهارم در جاده اهواز - خرمشهر رخ داد که ۱۰ کشته برجا گذاشت.
۱۹ دی ماه/ تصادفات جنوب سیستان و بلوچستان ۲۱کشته برجای گذاشت
سرهنگ مصطفی کول‌زاده فرمانده پلیس‌راه جنوب سیستان و بلوچستان گفت: حوادث رانندگی اول تا ۱۹ دی ماه در جنوب این استان ۲۱ کشته و ۹۱ مجروح برجا گذاشت. این تعداد فوتی و مجروح نتیجه ۶۴ فقره تصادف در جاده‌های جنوب سیستان و بلوچستان بوده است.
وی سرعت زیاد، انحراف و تجاوز به چپ و سبقت را از دلایل عمده بروز حوادث رانندگی این مدت در جاده‌های جنوب سیستان و بلوچستان ذکر کرد و افزود: بیشترین تصادفات این مدت به سرعت زیاد و عدم توجه به جلو اختصاص دارد.
فرمانده پلیس راه جنوب سیستان و بلوچستان گفت: خودداری از عجله در سفر و داشتن استراحت کافی حدود ۱۵ دقیقه پس از هر ۲ ساعت رانندگی برای جلوگیری از خستگی و خواب آلودگی برای راننده وسیله نقلیه ضروری است تا بازگشت مسافران به شهر و دیار خود ایمن و سلامت انجام شود.
۱۷ دی ماه/ تصادف خودرو حامل سوخت قاچاق در جنوب کرمان با ۷ کشته و ۳ زخمی
رضا خوشاب مدیر بحران دانشگاه علوم پزشکی جیرفت از مرگ هفت نفر و زخمی شدن سه نفر در سانحه رانندگی منجر به حریق در شهرستان منوجان خبر داد و گفت: گزارش تصادف زنجیره ای و آتش سوزی ۲ دستگاه پراید، یک دستگاه پژو ۴۰۵ و ۲ دستگاه موتورسیکلت در کیلومتر هفت محور منوجان - هرمزگان، ابتدای جاده هشت بندی به مرکز فوریت های پزشکی اعلام شد.
وی با بیان اینکه سه دستگاه آمبولانس از پایگاه های سرراس، منوجان و نودژ به محل حادثه اعزام شد، افزود: متاسفانه به دلیل حمل سوخت قاچاق توسط یکی از خودروها پس از برخورد دچار حریق شده و هفت کشته و سه مصدوم نتیجه این حادثه بوده است.
وی گفت: مصدومان حادثه توسط آمبولانس های اورژانس به بیمارستان امام حسین(ع) منوجان منتقل شدند.
وی با بیان اینکه سه مصدوم سرنشینان خودرو سواری پراید بوده اند، افزود: سرنشینان مصدوم مردی ۱۷ ساله با ۷۰ درصد سوختگی، آقایی ۲۵ ساله و خانم ۲۵ ساله در حال درمان هستند.
۱۷ دی ماه/ تصادف زنجیره ای ۲۴ دستگاه خودرو در همدان و ۲ مصدوم
سرهنگ فرخ جمالی رییس پلیس راهنمایی و رانندگی شهرستان همدان از وقوع ۲ فقره تصادف زنجیره ای در شهر همدان که منجر به برخورد ۲۴ دستگاه خودروی سواری با یکدیگر و مصدومیت ۲ نفر شد، خبر داد و گفت: این حوادث در بلوار آیت الله نجفی و بلوار فرودگاه شهر همدان روی داد که در این حادثه ۲۴ دستگاه خودرو با یکدیگر برخورد کردند.
به گفته وی، براساس نظر کارشناسان راهور این ۲ حادثه به علت تردد با سرعت غیرمجاز و بی توجهی رانندگان به جلو برای حفظ فاصله ایمن روی داده است.
وی افزود: ۲ مجروح این حادثه نیز با حضور عوامل اورژانس و انتقال به مراکز درمانی مورد مداوا قرار گرفتند.
سرهنگ جمالی اظهار داشت: سرعت زباد و عدم رعایت دقیق قوانین راهنمایی و رانندگی در معابر پر ترافیک عامل بروز این قبیل تصادفات است.
وقوع سالانه ۵۳۳ هزار تصادف در کشور
سردار سیدکمال هادیانفر رئیس پلیس راهور ناجا با اشاره به مرگ ۱۶ هزار نفر در تصادفات سالیانه، گفت: به طور میانگین سالانه ۵۳۳ هزار تصادف در کشور روی می‌دهد.
وی گفت: پلیس راهور در کاهش تصادفات ۱۹ درصد نقش دارد، گفت: بر اساس قانون سهم دستگاه‌ها را در حوزه تصادفات مشخص کردیم و وزارت راه بر اساس قانون ۳۳ درصد، وزارت صمت ۱۵ درصد، صدا و سیما ۱۲ درصد، وزارت بهداشت ۱۱ درصد، وزارت کشور ۱۰ درصد و پلیس ۱۹ درصد در کاهش حوادث ترافیکی نقش دارد.
سردار هادیانفر با اشاره به مرگ ۱۶ هزار نفر در تصادفات سالانه افزود: به طور میانگین ۵۳۳ هزار تصادف در کشور روی می‌دهد، در بحث جان‌باختگان در سال ۸۵، عدد متوفی‌ها حدود ۲۷ هزار و ۵۰۰ نفر بود که به حدود ۱۵ هزار و ۳۰۰ متوفی کاهش پیدا کرده است، به طور میانگین در این ۱۵ سال، ۱۹ هزار و ۵۴۱ نفر در تصادفات جان باخته‌اند.
رئیس پلیس راهور ادامه داد: افزایش جرائم رانندگی، ورود خودروهای خارجی و افزایش قیمت سوخت در برهه‌ای حدود دو ساله روی کاهش جان‌باختگان تصادفات اثرگذار بود، اما از اواخر سال ۹۶، این اثربخشی متوقف شد و در سال ۹۶ و ۹۷ میزان جان‌باختگان تصادفات افزایش یافت، اما مجدد کاهشی شد.
۱۵ تا ۲۰ درصد مصدومان تصادفات معلول می‌شوند یا دیگر قادر به حرکت نخواهند بود. به گزارش سازمان بهداشت جهانی درباره تصادفات اشاره کرد و گفت: در سال ۸۵، به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر، ۳۹ نفر فوتی در تصادفات داشتیم که به حدود ۱۸ نفر در سال ۹۹ کاهش پیدا کرد حدود ۳۷ میلیون وسیله نقلیه در کشور داریم، در سال ۸۵ به ازای هر ۱۰ هزار وسیله نقلیه ۱۹.۵ نفر در تصادفات جان باختند که این رقم در سال ۹۹ به ۴.۲ کاهش پیدا کرد.
سردار هادیانفر افزود: بر اساس گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی، در دنیا به ازای هر ۱۰ هزار وسیله نقلیه هشت نفر، در اروپا سه نفر و در آسیا ۱۱ نفر در تصادفات جان خود را از دست می‌دهند و این رقم در ایران ۴.۲ نفر است.
پنج هزار و ۲۰۰ نقطه حادثه خیز در کشور
رئیس پلیس راهور ناجا اعلام کرد: پنج هزار و ۲۰۰ نقطه حادثه خیز در کشور وجود دارد که سه هزار و ۲۰۰ نقطه مربوط به جاده و بقیه مربوط به شهرهاست و ۴۲ درصد تصادفات در نقاط حادثه‌خیز رخ می‌دهد.
وی با بیان اینکه حدود ۵۰ درصد مردم وسیله نقلیه دارند، گفت: نزدیک ۸۰ درصد راه‌های کشور دوطرفه است و در هفت ماه نخست سال، ۷۱۳ هزار فقره تصادف خسارتی در کشور روی داده است. ۳۸ درصد تصادف به علت بی توجهی به جلو است و بر اساس آمار پزشکی قانونی، در نیمه نخست امسال ۹۲۴ نفر معادل ۱۱ درصد از جان‌باختگان، در نقاط حادثه‌خیز جان خود را از دست داده‌اند.
سردار هادیانفر افزود: ۲۵۰ نفر از متوفیان سوانح رانندگی در نیمه نخست سال جاری مربوط به خودروهای شوتی و حامل کالای قاچاق بودند، به طور مثال در یک پژو تا ۱۴ نفر را جا می‌دهند و در زمان حادثه، این خودروها به میزان یک اتوبوس کشته می‌دهند.
وی افزود: ۱۴۶ هزار و ۶۱۰ نفر در تصادفات نیمه نخست سال ۹۹ مصدوم شدند که این رقم در نیمه نخست سال جاری به ۱۵۹ هزار و ۹۲۴ نفر افزایش پیدا کرده است.
هادیانفر با بیان اینکه ۵۱ درصد متوفی‌های سوانح رانندگی در دم جان خود را از دست می‌دهند، گفت: در نیمه نخست سال آمار جان‌باختگان سوانح رانندگی نیز متاسفانه افزایشی بود. در تصادفات فوتی‌های نیمه نخست سال جاری، ۲۲ درصد متوفی‌ها راننده، ۳۳ درصد، سرنشین، ۲۶ درصد، راکبان موتورسیکلت و ۱۹ درصد هم عابرپیاده بودند.
مرگ ۲ نفر در هر ساعت بر اثر تصادف
رییس پلیس راهور با بیان اینکه سومین عامل مرگ و میر در جهان تصادفات است، گفت: در ایران نیز به ازای هر نفرفوتی در اثر تصادف که در هر ساعت نزدیک به ۲ نفر است، ۲۰ تا ۲۵ نفر مجروح داریم. ۳۲ درصد از فوتی های تصادفات رانندگی مربوط به سرنشینان وسایل نقلیه است که از کمربند ایمنی استفاده نکرده اند. ۲۵ درصد رانندگان هستند که عامل مرگ خود و دیگران می شوند و موتور سیکلت سواران با ۲۴ درصد و عابران هم با ۱۹ درصد از دیگر فوتی های تصادفات هستند.
هادیانفر افزود: در برخی ماه ها کمتر یا بیشتر به طور متوسط ۳۵ تا۶۰ نفر فوتی در اثر تصادف داریم که به ازای هر نفرفوتی که در هر ساعت نزدیک به ۲ نفر است، ۲۰ تا ۲۵ نفر مجروح داریم. به رغم اینکه در سال ۹۸ شاهد کاهش چشمگیر فوتی ها در تصادفات بودیم و در ۹۹ شاخص ۱۱ و نیم درصدی کاهش جانباخته داشتیم ولی امروز در سال ۱۴۰۰ با توجه به رشد ۱۲ درصدی میزان افزایش تردد، حدود ۱۱ هزار و ۱۴۷ نفر جانباخته و ۲۶۱ هزار مجروح و معلول داشتیم؛ معضل جدی که بارها مقام معظم رهبری هم تذکر دادند و تاکید کردند که همه دستگاه های مسوول نقش خود را ایفا کنند تا تصادفات به حداقل برسد.
به گفته سردار هادیانفر، در تصادفات اخیر آنچه کارشناسان به آن رسیده اند این است که در شرایط زمستانی که شرایط ناگهان از پایداری به ناپایداری تبدیل می شود و به استناد ماده ۲۰۱ قانون ابلاغ کردیم که هر جا همکاران احساس خطر کردند بلافاصله مسیر را مسدود کنند و اجاز مسیر و تردد ندهند. اما با این وجود، عدم توجه به جلو با ۳۲ درصد، بیشترین عامل مرگ و میر و تصادفات اخیر شده است که به دلیل استفاده از موبایل یا خواب آلودگی است یا نگاه به جاده هست اما حواس نیست.
رییس پلیس راهور با تاکید بر اینکه در حادثه بهبهان که بسیار دلخراش و ناراحت کننده بود، ایربگ یا کیسه های هوای هیچ یک از خودروهای در حادثه باز نشده بود، گفت: چه تولید خودرویی داریما؟ چرا استانداردها رعایت و درست نظارت نمی شود؟ چرا وزارت صمت کنترل نمی کند؟ در این تصادف خودرو که به نوعی منهدم شده است چرا ایربگ باز نشده است؟ دستور دادم سهم تقصیر تعیین و حتما خودرو ساز را به مراجع قضایی معرفی کنند.
سردار هادیانفر با تاکید بر اینکه علاوه بر راننده، خودروساز هم نقش مهمی در تصادفات دارد، گفت: کارشناسان معتقدند ۹۲ درصد تصادفات عامل انسانی است پس مردم باید بیشتر رعایت کننند و نمی توان به ازای هر نفر پلیس گذاشت.
کدام استان ها در صدر تصادفات هستند؟
سردار سیدتیمور حسینی جانشین رئیس پلیس راهور در گفت و گو با ایرنا گفت: عمد تصادفات در استان های پهناور که جمعیت و میزان تردد در آن بیش از استان های دیگر است، اتفاق می افتد براین اساس به لحاظ عدد مطلق، فراوانی تصادف در استان های سیستان و بلوچستان، فارس، خراسان رضوی، خوزستان و کرمان بالا است و این استان ها جز پنج استان اول در میزان تصادفات است.
سیستان و بلوچستان، فارس، خراسان رضوی، خوزستان و کرمان جز پنج استان پرتصادف کشور است.
وی ادامه داد: عمده علل وقوع تصادفات در کشور واژگونی است که ناشی از خستگی و خواب آلودگی بوده و علل دیگر تخطی از سرعت مطمئنه است. عمده جاده های استان های ذکر شده کویری و یکنواخت است به عنوان مثال در برخی جاده های استان کرمان تا ۲۵۰ کیلومتر حتی یک درخت هم دیده نمی شود این امر منجر به خستگی و خواب آلودگی راننده شده و تهدیدی برای این استان ها است به همین دلیل نرخ تصادفات و واژگونی در این استان ها از متوسط کشور بالاتر است این در حالی است که ۳۲ درصد از کل تصادفات در کشور مربوط به واژگونی است.
جانشین رئیس پلیس راهور ناجا گفت: از دیگر علل وقوع تصادفات در این استان ها جاده های دو طرفه جداسازی نشده است که در طول چند ماه گذشته تصادفات بسیاری ناشی از انحراف به چپ در اثر سبقت غیر مجاز و تصادفات رخ به رخ اتفاق افتاده براین اساس سهم تصادفات رخ به رخ در این گونه جاده ها بسیار است.
سردار حسینی اضافه کرد: از همه این ها گذشته در این استان ها به دلیل شرایط خاص، سرعت بالا منجر به تصادف می شود به عنوان مثال در استان های شمالی کشور از جمله جاده چالوس به دلیل تراکم خودرو ها و چسبیده بودن شهرها به یکدیگر امکان طی مسافت طولانی با سرعت بالا وجود ندارد به همین دلیل سرعت بالا از دیگر دلایل وقوع تصادفات در این استان ها است.
۳۲ درصد کل تصادفات کشور به دلیل واژگونی است.
وی با اشاره به میزان تصادفات در دی ماه امسال نسبت به مشابه ۲ سال گذشته، افزود: در دی ماه امسال میزان تصادفات نسبت به دی ماه سال ۹۹ افزایش داشته است زیرا کشور در دی ماه سال گذشته در شرایط کرونایی و محدودیت های تردد قرار داشت و بسیاری از صنوف، ادارات و مراکز آموزشی و فرهنگی دورکار بوده یا نیمه تعطیل بودند اما میزان تصادفات در دی ماه امسال نسبت به دی ماه سال ۹۸، ۶ درصد کاهش داشته است.
درخواست از دولت برای بهبودی جاده های پرخط
جانشین رئیس پلیس راهور ناجا گفت: اغلب استان ها به لحاظ بهره مندی از سامانه های هوشمند عقب ماندگی جدی دارند براین اساس باید در این زمینه کارهای جدی تر و بیشتری انجام شود تا این عقب ماندگی ها جبران شود. به عنوان کارشناس راهور از دولت توقع داریم به واسطه بی توجهی بیش از ۱۰ سال در زمینه راه با صرف بودجه کافی و لازم این عقب ماندگی جبران شود و اقدامات توسعه ای بویژه در بعد کیفی صورت گیرد.
ضرورت دارد تا دولت با تامین بودجه و اعتبارات لازم در راستای بهبود جاده های پرخطر برای کاهش تصادفات فوتی اقدام کند.سردار حسینی اضافه کرد: در تصادفات رخ به رخ در محورهای دو طرفه که جداسازی نشده، نیاز است تا با صرف بودجه و اعتبارات، ایمن سازی جاده ها صورت گیرد به عنوان مثال محور بیستون در کرمانشاه همواره حادثه ساز بوده و مشکلات جدی برای این استان داشته است یا در استان خوزستان محور اهواز به خرمشهر خطر آفرین است به عنوان مثال حدود ۲۰ روز گذشته در این محور در اثر تصادف مینی بوس حامل کارگران شرکت نفت ۱۱نفر کشته شدند که البته در این محور تصادف دیگری اتفاق افتاده است یا در استان گلستان در تصادفی در محور گنبد کاووس به اینچه برون ۱۹ نفر کشته شدند البته از این دست محورهای پرتصادف در کشور زیاد است که نیاز به بودجه و اعتبار دارد براین اساس از دولت انتظار می رود تا مساله ایمنی ترافیک را به عنوان اولویت های جدی محسوب کند به همین دلیل ابتدا باید مشکل تصادف در کشور حل شود چرا که این مساله مهم تر از تامین مسکن، معیشت و شغل است و فرد باید زنده باشد تا زندگی کند به همین دلیل باید حفظ جان این فرد در جاده های کشور تضمین شود تا بتواند کار کند و زندگی تشکیل دهد.
کدام شهر و استان ها در صدر تصادفات جاده ای هستند؟
سرهنگ احمد شیرانی رئیس مرکز اطلاعات و کنترل راهور نیروی انتظامی نیز در گفت و گو با ایرنا گفت: در حوزه برون شهری یعنی در جاده ها بیشترین آمار تصادفات به ترتیب مربوط به استان های سیستان بلوچستان، فارس، اصفهان، خراسان رضوی و کرمان این پنج استان جز استان های پرتصادف در کشور محسوب می شود.
وی ادامه داد: در سال ۱۴۰۰ از نظر فراوانی کمترین آمار تصادفات در جاده های برون شهری به ترتیب شامل ایلام، قم، یزد، اردبیل و البرز بوده است. بیشترین آمار تصادفات فوتی در جاده های درون شهری شامل تهران بزرگ است که به دلیل تراکم خودرو و جمعیت میزان تصادفات فوتی بالا است بعد از تهران به ترتیب آمار تصادفات فوتی در شهرهای خراسان رضوی، فارس، اصفهان و آذربایجان شرقی بالا است.
شیرانی گفت: استان های ایلام، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، سمنان و خراسان جنوبی به ترتیب کمترین تصادفات درون شهری را به خود اختصاص داده اند.
مطالعات انجام شده در کشور نشان می دهد عوامل عمده تصادفات بی توجهی به جلو، رعایت نکردن حق تقدم، رعایت نکردن فاصله طولی، سبقت و سرعت غیرمجاز است البته استاندارد سازی جاده ها می تواند نقش مهمی در کاهش تلفات داشته باشد و از سوی دیگر خودروسازان باید خود را به بالا بردن ایمنی خودروها ملزم کنند.