سید «مهدی مصطفوی» روز دوشنبه به مناسبت ۲۹ دی ماه روز ملی هوای پاک در جمع خبرنگاران افزود: از ابتدای امسال تاکنون ۱۴۵ روز ناسالم در اراک به ثبت رسیده است که ۱۲۷ روز برای گروه‌های حساس ناسالم بوده، ۱۶ روز برای تمام گروه‌های سنی در وضعیت خطرناک قرار داشته، یک روز بسیار ناسالم و یک روز خطرناک نیز سپری شده است.
وی بیان کرد: خشکسالی‌های ۶ ماهه اول امسال، وزش باد و ذرات معلق، علت آلودگی هوای اراک بوده و نیمه دوم سال تاکنون علت بیشتر آلودگی هوای این شهر وارونگی دما و در کنار آن آلایندگی زیست محیطی ناشی از خودروها و صنایع به ویژه نیروگاه شازند است.
سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی ادامه داد: در راستای کاهش آلودگی هوا، پایش و بررسی خوداظهاری و غیر خوداظهاری واحدهای صنعتی در دستور کار جدی قرار دارد و از ابتدای امسال تاکنون یک هزار و ۶۸۸ پایش و بازرسی صورت گرفته است.
مصطفوی عنوان کرد: در ۹ ماه امسال، ۴۰ واحد صنعتی به عنوان صنایع آلاینده در استان مرکزی شناسایی شده که ملزم هستند یک درصد از عوارض فروش خود را بر اساس ماده ۳۸ قانون مالیات بر ارزش افزوده پرداخت کنند و فهرست این صنایع در اختیار امور مالیاتی قرار گرفته شده است.
وی گفت: پایش‌های صورت گرفته منجر به ۱۲۰ اخطاریه زیست محیطی برای واحدهای صنعتی شده است و ۱۳۱ پرونده قضایی نیز از ۲ سال گذشته در این استان مفتوح و در حال رسیدگی است.
سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی افزود: هفت واحد صنعتی به دلیل آلایندگی‌های زیست محیطی در این استان مهر و موم شده و همه ابزارهای قانونی برای برخورد با صنایع آلاینده به کار گرفته شده است.
مصطفوی اظهار داشت: تعیین خسارت صنایع آلاینده و موضوع ماده ۱۲ قانون هوای پاک که به تازگی ابلاغ شده یک گام مثبت است که می‌تواند بازدارنده باشد و صنایع آلاینده طبق قانون ملزم به پرداخت خسارت‌های زیست محیطی می‌شوند.
وی گفت: این قانون برای نخستین بار به نیروگاه شازند اعلام شده و روال آن در جریان است و این واحد صنعتی باید جرایم زیست محیطی خود را پرداخت کند.
سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی ادامه داد: نیروگاه شازند از ابتدای سال تا اوایل آذرماه از سوخت گاز استفاده کرده بود اما از ۹ آذرماه با کاهش میزان گاز کشور، از سوخت مازوت استفاده کرده است.
مصطفوی عنوان کرد: رایزنی‌های مختلفی از سوی مسئولان استان مرکزی برای کاهش مصرف مازوت و گرفتن سهمیه گاز صورت گرفته که این سهمیه با سردی و گرمی هوا و روزهای مختلف متغییر از پنج میلیون متر مکعب تا یک میلیون مترمکعب بوده است و هم‌اکنون سهمیه گاز روزانه این واحد صنعتی ۲ میلیون متر مکعب گاز و پنج میلیون لیتر مازوت است.
وی تاکید کرد: محیط زیست با مازوت سوزی مخالف است و طبق قانون باید مازوت در نیروگاه‌هایی مصرف شود که امکان اجرای فیلتراسیون را داشته باشند یا مازوتی که می‌سوزانند با گوگرد حداقلی باشد.
سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی اضافه کرد: بحث تعمیرات دوره‌ای نیروگاه شازند نیز پیشنهاد شده که یک مرحله انجام شده و هر واحد نیروگاهی که از مدار خارج شود، مصرف سوخت تا ۲۵ درصد کاهش پیدا می‌کند که همین امر در کاهش آلودگی این واحد صنعتی اثرگذار است.
مصطفوی عنوان کرد: امید است با پیگیری‌های صورت گرفته، از اول بهمن‌ماه امسال، یکی دیگر از واحدهای نیروگاهی برای تعمیرات از مدار خارج شود.
وی گفت: در کنار آلایندگی نیروگاه نباید از آلایندگی زیست محیطی پالایشگاه نیز غافل شد و امید است مدیران و مسئولان پیگیری و اقدامات لازم را برای کاهش اثرات زیست محیطی این واحد صنعتی نیز داشته باشند.
سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی افزود: خودروها نیز از دیگر منابع تاثیرگذار در آلودگی هوای شهر اراک است و انتظار است توجه ویژه به بحث معاینه فنی خودروها صورت گیرد و نظارت بر مراکز معاینه فنی خودروها نیز از دیگر ضروریات است.
مصطفوی اظهار داشت: ۲۴ هزار خودرو در ۶ ماهه اول امسال معاینه فنی در استان مرکزی را اخذ کردند که این تعداد با توجه به تعداد خودروهای موجود در استان و اینکه سهم آلایندگی خودروها در اراک افزایش یافته، خیلی مناسب نیست.
وی بیان کرد: در قانون پیش‌بینی شده از ابتدای سال ۱۴۰۱ تردد خودروها و موتورسیکلت‌های کاربراتوری در هشت کلانشهر آلوده کشور از جمله اراک ممنوع و این مهم مصوبه هیات وزیران را به همراه دارد که امید است با اجرای آن بخشی از آلودگی هوای این شهر کاهش یابد.
سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی ادامه داد: تکمیل رینگ دوچرخه سواری در اراک نیز از دیگر ضروریات برای کاهش آلودگی هوا است در این راستا اقداماتی صورت گرفته اما فرآیند رینگ حرکت و مسیر دوچرخه‌سواری انجام نشده است.
مصطفوی تصریح کرد: شعار امسال روز هوای پاک « روز هوای پاک، حقوق عامه و اراده ملی» نامگذاری شده است که این شعار اهمیت موضوع حقوق عامه را نشان می‌دهد و حفظ محیط زیست یک وظیفه عمومی و همگانی است که همه افراد و عموم مردم باید عزم و اراده ملی در این راستا همکاری داشته باشند.
سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی در بخش دیگری از سخنانش در خصوص وضعیت آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در تالاب میقان اراک نیز گفت: تالاب میقان اراک در حوزه محیط زیستی به عنوان یکی از کانون‌های اثرگذار به واسطه ایجاد گردو غبار، در آلودگی هوا است اما از طرف دیگر محلی با اهمیت برای زمستان گذرانی پرندگان مهاجر است.
مصطفوی تصریح کرد: سه سال است که تالاب میقان اراک درگیر بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان است و این بیماری مشترک و قابل انتقال به انسان، سرعت انتقال بالایی دارد.
وی یادآور شد: نخستین نمونه آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان تالاب میقان در پنجم آذرماه امسال به ثبت رسیده و با مشاهده این مورد، بلافاصله ستاد مقابله با بیماری تشکیل شد که محیط زیست و دامپزشکی در راس این زنجیره قرار دارند و مدیریت بحران استان نیز مدیریت این ستاد را برعهده دارد.
سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی ادامه داد: وجود لاشه‌های پرندگان در تالاب خود عاملی برای گسترش بیماری است و از روزهای اول شیوع این بیماری تاکنون همه تلاش‌ها برای جمع آوری لاشه‌ها و دفن بهداشتی آنها با همکاری همیاران محیط زیست صورت گرفته است.
مصطفوی اظهار داشت: باتلاقی بودن تالاب میقان اراک کار جمع‌آوری لاشه‌ها را سخت کرده و تنها افرادی می‌توانند حضور یابند که تجربه لازم را داشته باشند.
وی گفت: تاکنون یک‌هزار و ۳۲۷ لاشه پرنده از تالاب میقان اراک جمع‌آوری شده که ۹۰ درصد آنها مربوط به نوع غاز خاکستری است.
سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی اضافه کرد: از چند روز گذشته تعداد لاشه‌ها در تالاب میقان اراک روند کاهشی داشته که امید است در روزهای آینده موردی از آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در این منطقه دیده نشود.
مصطفوی اظهار داشت: درخواست شده تا اعتباری برای انجام کار علمی در خصوص درگیری سه ساله تالاب میقان اراک با آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان اختصاص یابد که امید است این مهم محقق شود.
استان مرکزی به دلیل قرار گرفتن در ناحیه مرکزی ایران، بین سلسله کوه‌های زاگرس و کویر مرکزی از آب و هوای متنوعی متأثر از اقلیم‌های متنوع برخوردار است.
در این استان مناطق حفاظت شده هفتاد قله اراک و الوند خمین، پناهگاه‌های حیات وحش جاسب دلیجان و راسوند شازند و اثر طبیعی ملی غار نخجیر دلیجان، با وسعت ۱۳۲ هزار و ۲۳۸ هکتار که حدود ۵.۴ درصد مساحت استان می‌شود، به عنوان ذخیره گاه‌های زیستی تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد.
تالاب میقان اراک و بازرجان تفرش هم در مجموع با مساحت پنج هزار و ۷۴ هکتار به عنوان مناطق شکار ممنوع اعلام شده اند.
همچنین قسمتی از محدوده پناهگاه حیات وحش موته اصفهان در جنوب استان و مناطق پلنگ‌دره قم در شرق استان و گلپرآباد و آق گل همدان در غرب استان قرار دارد.
استان مرکزی دارای ۱۲ شهرستان و یک میلیون و ۴۸۰ هزار نفر جمعیت است.