به گزارش ایرنا بافت تاریخی منسجم و خانه های تاریخی فاخر بروجرد، نشان دهنده قدمت زندگی شهرنشینی در این منطقه است، علاوه بر مسجد امام و مسجد جامع، خانه های تاریخی فاخری در این شهر وجود دارد که از این میان می توان به خانه تاریخی آیت الله بروجردی اشاره کرد که ثبت ملی شده است و باتوجه به اینکه گردشگری مذهبی نیز علاقه مندان خود را دارد، خانه های تاریخی اینچنینی می تواند برای این نوع گردشگری جذاب باشد.
نکته‌ای که در مورد گردشگری مذهبی وجود دارد این است که صرفا سفرهای زیارتی نیست، آشنایی با شخصیت های مذهبی و بازدید از خانه های تاریخی مرتبط با این اشخاص هم در زیرمجموعه گردشگری مذهبی گنجانده می شود که شهرستان بروجرد در این زمینه نیز آیت الله بروجردی را به عنوان یک شخصیت برجسته شیعه دارد.
در مجموع خانه‌های تاریخی، اصلی‌ترین بخش تشکیل‌دهنده بافت قدیمی بروجرد هستند که وسعت آنها ۲۸۰ هکتار است، دقیق نمی‌توان گفت چند خانه تاریخی در بروجرد وجود دارد، زیرا برخی خانه‌ها تفکیک شده و تغییر یافته‌اند، برخی هم هنوز شناسایی نشده و از چشم کارشناسان پنهان مانده‌اند.
بنابر گفته کارشناسان این حوزه، بروجرد با سابقه تاریخی حداقل یکهزار و ۳۰۰ ساله یکی از مراکز اصلی شهرنشینی و سکونتگاهی در شمال لرستان محسوب می‌شود و بافت مسکونی و تاریخی بسیار با ارزشی دارد.
ظرفیت بروجرد در تبدیل شدن به قطب گردشگری فرهنگی، تاریخی و شهری
عطا حسن پور دکترای باستان شناسی، میراث فرهنگی و گردشگری در این خصوص می گوید: ۲۸۰ هکتار بافت تاریخی منسجم و در هم تنیده مرکز شهر بروجرد ۲ برابر خرم آباد است و البته با داشتن آثار تاریخی فاخری همچون مسجد امام و مسجد جامع نیز بزرگترین بافت تاریخی کشور را دارد.
وی می افزاید: بروجرد در عین حال در تاریخ ایران نقطه ای مورد توجه است که آخرین میعادگاه یزدگرد ساسانی، آخرین شاه ایران قبل از اسلام است که یارانش بر گرد او جمع می‌شوند و به همین دلیل "بروگرد" خوانده می شود، اما هنوز در راستای شناسایی دیوار تاریخی بروجرد حتی کلنگی بر زمین زده نشده است در حالیکه احیای این میراث فرهنگی به جا مانده از دوران گذشته قابلیتی شگرف در جذب گردشگر دارد.
حسن پور گفت: با احیای این زمینه های تاریخی نهفته و آشکار، بروجرد می تواند مقصدی برای گردشگران باشد آنجا که با آب و هوای بی نظیر و چشم انداز زیبای گرین، رودخانه ها و صنایع دستی شهرت دارد.
این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه گردشگری صنایع دستی بروجرد قابلیت خوبی دارد اظهار داشت: بروجرد بعنوان شهر ملی ورشو ثبت ملی شده اما باتوجه به قابلیت و توانمندی های موجود، باید بعنوان شهر جهانی ورشو ثبت شود.
حسن پور افزود: بروجرد شهر فرزانگان و مفاخر عالم شیعه از جمله آیت الله بروجردی است و با وجود ثبت ملی شدن خانه وی در کنار کهن‌ترین و بزرگترین مسجد غرب کشور می توان به ظرفیت گردشگری مذهبی این شهر هم توجه کرد.
وی با بیان اینکه خانه تاریخی آیت الله بروجردی خود یک موزه تاریخی است که در مرکز شهر قرار دارد تصریح کرد: مفاخری همچون نفیسی، شهیدی، اوستا و زرین کوب هر کدام سهمی در تاریخ ادبیات، مذهب، هنر و فرهنگ ایران زمین دارند که خاستگاه آنها بروجرد است و باید بخوبی معرفی شوند.
سابقه کهن شهرنشینی در بروجرد
بروجرد با تعدد بناهای تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی کشور دارای رتبه قابل توجهی است که محمد مهدی گودرزی کارشناس میراث فرهنگی نیز می گوید: این شهرستان با سابقه تاریخی حداقل یکهزار و ۳۰۰ ساله یکی از مراکز اصلی شهرنشینی و سکونتگاهی در شمال لرستان محسوب می‌شود و بافت مسکونی و تاریخی بسیار با ارزش و نمونه‌های منحصر بفردی از منازل مسکونی دارد که بر اساس شرایط اقلیمی، اعتقادی، اجتماعی و مذهبی شهر شکل گرفته‌اند.
وی افزود: خانه‌های تاریخی بروجرد با توجه به نوع اقلیم و ساختار اجتماعی که بر منطقه حاکم بوده، ساخته شده است و از این نظر با خانه‌های سایر نقاط کشور تفاوت‌هایی دارد به اینصورت که مهندسی معماری مطابق با اقلیم بروجرد در ساخت خانه‌های تاریخی از ویژگی‌های برجسته این آثار است و علاه بر این ماهیت اجتماعی، عشیره‌ای و طوایفی بروجرد آن زمان در نوع ساختار شهری موثر بوده است.
گودرزی یادآور شد: رعایت مباحث امنیتی متاثر از ناامنی‌های حاکم بر منطقه و ماهیت درون‌گرایی برگرفته از پیشینه اعتقادی و مذهبی مردم بروجرد در ساختار خانه‌های تاریخی آن نیز دیده می‌شود.
حدود ۷۰ درصد آثار ثبت شده بروجرد در محدوده بافت تاریخی شهر است
رییس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بروجرد نیز گفت: حدود ۲۸۰ هکتار از وسعت شهر بروجرد بنای تاریخی است و در حال حاضر حدود ۷۰ درصد از بناهای تاریخی این شهر که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده اند در این بافت قرار دارد.
حجت اله یارمحمدی افزود: از مسجد جامع گرفته که قدیمی ترین مسجد تاریخی غرب ایران است تا خانه های تاریخی، مسجد امام، بقاع متبرکه، بازار قدیمی و سایر عناصری که دارای ارزش تاریخی هستند در محدوده بافت تاریخی منسجم شهر قرار دارند.
وی یادآور شد: بقاع امامزاده جعفر" (ع) و "امامزاده قاسم" (ع)، "مسجد امام خمینی" (ره ) و "مسجد جامع" بروجرد از جمله آثار تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی کشور در این بافت است.
رییس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بروجرد مجموع آثار تاریخی شناسایی شده شهرستان را ۴۰۰ اثر عنوان کرد و افزود: تاکنون ۱۷۵ اثر تاریخی این شهرستان ثبت ملی شده است.
یارمحمدی یادآور شد: بروجرد شهری با ریشه های عمیق و کهن در تاریخ است که مجموع آثار تاریخی منسجم و بناهای تاریخی ارزشمند دیگری که در محدوده باغات و یا روستاهای آن وجود دارد بیانگر قدمت شهرستان و نشان دهنده ظرفیت گردشگری آن است.
وی ادامه داد: در گذشته شهر بروجرد از چهار محله مجزا تشکیل می‌شده که پیرامون بازار اصلی شکل گرفته و شامل محلات دودانگه، صوفیان، یخچال و رازان و بروا است، هر کدام از این محلات نیز به زیر محلات کوچکتری تقسیم شده، یک گذر اصلی داشته که به مرکز شهر متصل شده و دارای بناهای عمومی همچون مساجد، آب انبار، حمام، بازارچه و حتی قبرستان مجزا بوده است.
گردشگری در چند دهه گذشته به تقویت اقتصاد بسیاری از کشور ها کمک کرده است، مردم به سفر و تعطیلات به عنوان یک نیاز ضروری و نه یک امر تجملاتی و غیر ضروری نگاه می کنند، با در نظر گرفتن یک نیاز ضروری برای انسان از یک طرف و رونق گردشگری بعنوان یک صنعت و فعالیت اقتصادی از سوی دیگر باید انگیزه و جاذبه های گردشگری را تقویت کرد که گردشگری بافت تاریخی، فرهنگی، شهری و مذهبی از جمله جذابیت هایی است که به فراخور سلیقه هر فرد می تواند مورد توجه قرار گیرد.