به گزارش ایرنا، قیمت این قطعه برای خودروهای تولید داخل به طور متوسط در مرز بین ۱۰ تا ۱۲ میلیون تومان است و در صورتی که از خودرو جدا شود علاوه بر افزایش بار آلایندگی وسیله نقلیه ممکن است خطرات دیگری را متوجه راننده و سرنشینان کند.
تحریم‌های ظالمانه یکی از عوامل وارد نشدن این قطعه و افزایش قیمت داخلی آن است، هرچند اخیرا یک خط تولید در کشور راه اندازی شده اما واقعیت آن است که پاسخگوی نیازهای ۱۰۰ درصدی داخلی نیست و در چنین شرایطی برخی تعمیرکاران در رفتاری غیراخلاقی نسبت به جداسازی این قطعه از خودروی مراجعان می‌کنند و آنها زمانی متوجه می‌شوند که برای انجام معاینه فنی به مراکز یاد شده می‌روند و تازه متوجه سرقت کاتالیست وسیله نقلیه شان می‌شوند.
سرقت کاتالیست خودروها حتی در سایر کشورها هم وجود دارد و به عنوان مثال در گزارشی که نشریه «ژورنال دو مونترال» کانادا منتشر کرد، از قول یک شیمیدان به بررسی دلایل افزایش سرقت مبدل کاتالیستی نصب شده در خودروها پرداخته شد که وی عمده ترین این اقدام را بالا بودن قیمت «رودیوم» یکی از فلزات درون این قطعه عنوان کرد.
هدف ما از تهیه این گزارش در اصل آگاه سازی مالکان خودروها است تا مراقبت باشند برای امور تعمیراتی به مراکز مجاز و شناسنامه دار رجوع کنند ضمن اینکه خودروهای بدون کاتالیست یکی از عوامل اصلی آلودگی محیط زیست است و چنانچه دست سودجویان در این زمینه برای عموم مردم رو شود، در حقیقت با یک تیر ۲ نشان زده خواهد شد هم ممانعت از زیان مالی صاحبان خودروها و هم کمک به پاسداشت هوا و محیط زیست.
به تعمیرگاههای مجاز مراجعه کنید؛ جرائم باید بازدارنده باشد
رئیس انجمن قطعه سازان خودرو استان مرکزی و عضو انجمن قطعه سازان خودرو کشور در این خصوص به ایرنا، گفت: کاتالیست یکی از قطعات حساسی است که بر روی خودروهای نسل سوم و چهارم برای جلوگیری از ایجاد آلایندگی هوا و مضرات زیست محیطی نصب شده است.
«احمدرضا رعنایی» اظهار داشت: در شرایط فعلی به دلیل اعمال تحریم علیه کشورمان کاتالیست خودروها وارد نمی شود و تکنولوژی تولید آن هم در ایران به تازگی از سوی چند شرکت برای برخی انواع خودروها در حال انجام است به همین دلایل این قطعه در داخل با قیمتی بالا خرید و فروش می‌شود.
وی ادامه داد: متاسفانه برخی‌ها در این خصوص اقدام به سوءاستفاده های غیراخلاقی می‌کنند و در موارد متعدد شنیده می‌شود که خودروهایی به تعمیرگاه مراجعه داشته‌اند و پس آنکه اقدام برای دریافت معاینه فنی در اواخر سال متوجه می‌شوند که کاتالیست ندارند و بدین ترتیب متوجه سرقت این قطعه از سوی برخی افراد سودجو خواهند شد.
رعنایی گفت: از مالکان خودروها تقاضا داریم که برای امور تعمیراتی به مراکز معتبری که شناخت و اطمینان کافی از آنها دارند، مراجعه کنند.
رئیس انجمن قطعه سازان استان مرکزی افزود: برداشته شدن کاتالیست علاوه بر ایجاد آلایندگی خودرو، برخی ایرادهای فنی دیگر را به همراه دارد و ممکن است با جابجایی برخی قطعات سبب بروز خطر جانی برای سرنشینان هم بشود.
وی تاکید کرد: اطلاع رسانی این موضوع مهم به آحاد جامعه به خصوص مالکان خودروها بسیار مهم است و در کنار آن امیدواریم مسأله خطیر نظارت از سوی بخش های حاکمیتی و اتحادیه صنفی با قاطعیت اجرا شود و با اتخاذ مکانیسم های پیشگیرانه دست سودجویان را کوتاه کنند.
رعنایی، همچنین خواستار وضع جرایم مالی بازدارنده برای مکان‌هایی که مبادرت به خارج کردن کاتالیست خودروها می شوند شد و گفت: جریمه باید به گونه‌ای باشد که دیگر کسی جرات ارتکاب چنین اقدامی را نداشته باشد.
وی گفت: کاتالیست در همه خودروهای تولید داخل در زمره استانداردهای الزامی است و نصب می شود.
برداشتن کاتالیست سرقت است و ماهیت صنفی و تعزیراتی ندارد
رئیس اتاق اصناف شهرستان ساوه نیز در این خصوص به ایرنا، گفت: از نظر قانونی مساله جداسازی کاتالیست خودروها از سوی برخی افراد به این دلیل که سرقت محسوب می‌شود در زمره پرونده‌های تعزیراتی و صنفی قرار ندارد و باید مالباختگان برای اعاده حق خود به مراجع قضائی مراجعه و تشکیل پرونده دهند.
«مرتضی سعیدی» اظهار کرد: از مردم و مالکان خودروها درخواست می‌کنیم که برای امور تعمیراتی به مراکز مجاز و شناخته شده مراجعه کنند.
وی گفت: موارد زیادی در رابطه با سرقت قطعه کاتالیست خودروها در شهرستان ساوه داشتیم و ما نیز مواردی را به مراجع قضائی راهنمایی کردیم.
رئیس اتاق اصناف شهرستان ساوه گفت: نقش این اتاق اصناف و بازرسان در موضوع جداسازی کاتالیست خودروها بیشتر جنبه هشداری و بازدارنده دارد اما این نکته خیلی مهم است که مردم در این خصوص آگاهی لازم را داشته باشند و تعمیر خودروی خود را در هر مکانی انجام ندهند.
سعیدی گفت: برخی مراکز معاینه فنی هم در این زمینه کوتاهی می‌کنند و بدون در نظر گرفتن موضوع مهم کاتالیست نسبت به صدور تاییدیه اقدام می کنند البته در این رابطه اخیرا نامه ای به این مراکز نوشتیم و حالا کمی جدی تر عمل می کنند.
انگیزه های سرقت کاتالیست خودرو چیست؟
نایب رئیس اتحادیه صنف مکانیک شهرستان ساوه هم گفت: مدتی است که شکایت های متعددی از سوی مالکان خودروها در خصوص سرقت کاتالیست را دریافت می‌کنیم.
«جواد وثیقی» که خود یک مکانیک و تعمیرکار خودرو است، اظهار داشت: کاتالیست یک قطعه است که در خودروها با هدف جلوگیری از آلودگی هوا و محیط زیست تعبیه شده است و نبود این قطعه مهم باعث می شود که خطای سنسور اکسیژن در خودروها نمایان شود و مصرف سوخت نیز افزایش یابد که این مساله راندمان موتور را هم کاهش خواهد داد و باعث ایجاد بوی نامطبوع و خام سوزی در خروجی اگزوز می‌شود.
وی ادامه داد: معمولا بعد از هر ۱۲۰ هزار کیلومتر کارکرد، کاتالیست خودروها دچار فرسایش می شوند و وقتی که این قطعه خراب شد، شتاب خودرو کاهش می یابد و باید تعویض شود و برخی مردم وقتی با گلایه از کندی خودرو مراجعه می کنند، افرادی سودجو آنها را فریب می دهند و کاتالیست را بر می‌دارند و به جای آن لوله قرار می‌دهند که با این اقدام مصرف سوخت افزایش و آلایندگی خودرو هم به محیط زیست آسیب می رساند.
این مکانیک خودرو، گفت: این در حالی است که اگر کاتالیست خودرو دچار فرسودگی شد، نیازی به دور ریختن آن نیست و شهروندان و مالکان خودروها می توانند با مراجعه به نمایندگی‌های مجاز و با ارائه قطعه فرسوده، با مبلغی بسیار کم یک قطعه نو دریافت و آن را نصب کنند اما به دلیل ناآگاهی مردم، برخی افراد به بهانه اینکه قیمت این قطعه بالای ۶ میلیون تومان است آنها را از تعویض منصرف و در نهایت در اقدامی سودجویانه برای خود خارج می‌کنند.
وثیقی گفت: حتی در بسیاری از موارد افرادی اقدام به برداشتن قطعه سالم کاتالیست می کنند و دلیل عمده این رفتار هم به نوعی به مراکز معاینه فنی باز می گردد زیرا معاینه فنی در اصل برای جلوگیری از آلایندگی هوا ایجاد شده است و تنها قطعه ای که در خودروها از بروز آلودگی ممانعت می کند، کاتالیست است اما در کمال تعجب برخی معاینه فنی ها با علم به اینکه خودرو کاتالیست ندارد اما باز هم تاییدیه فنی آنها را صادر می کنند که اقدامی غیرقانونی محسوب می‌شود.
نایب رئیس اتحادیه صنف مکانیک شهرستان ساوه گفت: حتی در مواردی گزارش‌هایی از خارج کردن کاتالیست خودروهایی که برای فروش به نمایشگاه‌های ماشین سپرده می شوند هم دریافت کردیم و مالکان این واحدها به جای کاتالیست لوله قرار می دهند و خودروی بدون کاتالیست را به افراد دیگر می فروشند اما اگر مردم مطلع شوند، موقع خرید خودرو حتما زیر خودرو را باید کنترل کنند تا از داشتن کاتالیست مطمئن شوند.
جایگزینی کاتالیست با لوله های آماده یا نوع بی کیفیت چینی؛ صنف تعمیرکار را بدنام نکنید
وی ادامه داد: برخی افراد سودجو لوله‌های آماده جایگزین کاتالیست را تهیه کرده اند و با توزیع میان همدستان خود در برخی اگزوزسازی ها اقدام به جداسازی کاتالیست و جایگزینی این لوله‌ها می کنند.
وثیقی گفت: هرگز یک اگزوز ساز نمی‌تواند خرابی کاتالیست را تشخیص دهد زیرا او در اصل یک جوشکار است و تنها ۲ قشر در این زمینه تخصص دارند که شامل مراکز معاینه فنی و تعمیرگاههای تنظیم موتور مجهز به دستگاه دیاگ چهارگاز هستند و از این رو مردم باید برای عیب یابی قطعه مذکور به این مراکز مراجعه کنند.
وی گفت: در ایران فقط یک شرکت تولیدی کاتالیست وجود دارد و بر روی همه خودروهای تولید داخل هم به صورت فابریک کارخانه‌ای کاتالیست نصب می شود و شاید مردم ندانند که هنگام خریداری خودرو قیمتی حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیون تومان مازاد بر قیمت خودرو بابت وجود کاتالیست به خودروسازان می پردازند.
این مکانیک خودرو گفت: در این زمینه مالخرهایی هستند که با ارائه پیشنهادات وسوسه انگیز به برخی افراد، آنها را به استخراج غیراخلاقی و قانونی کاتالیست خودروهای مردم ترغیب می‌کنند و در مواردی برخی افراد سودجو روزانه تا پنج کاتالیست خودرو جداسازی می‌کنند و رقمی حدود ۲۰ تا ۲۵ میلیون تومان به جیب می‌زنند.
وثیقی گفت: علاوه بر این اخیرا افرادی هم اقدام به توزیع کاتالیست نامرغوب چینی که خاصیتی ندارد، می کنند و در اقدامی کلاهبردارانه به مالکان خودروها پیشنهاد می کنند که در ازای دریافت کاتالیست کهنه و البته گران قیمت، تنها با پرداخت یک میلیون تومان یکی از این کاتالیست های چینی را نصب کنند به همین دلیل خواهش می کنیم مردم حتما به مراکز معتبر تعمیرگاهی و نمایندگی‌ها مراجعه کنند.
وی گفت: به عنوان نایب رئیس اتحادیه صنف مکانیک ساوه با شکایات فراوانی از سوی شهروندان مواجه بودیم ولی چون این پرونده ها به عنوان سرقت در ید اختیار تعزیرات نیست ناگزیر باید مالباخته به دادگاه مراجعه کند در حالی که به نظر من این مساله باید در صنف مورد رسیدگی قرار گیرد و جرائمی جون ابطال پرونده صنفی یا زدن بنر بر سر درب واحد متخلف نیز اعمال شود.
وی پیشنهاد کرد که مراجع نظارتی مانند محیط زیست با بهره‌گیری از ظرفیت مکانیک‌های کاربلد در سطح شهر گردش و نظارت کنند تا افراد متخلف حساب کار دستشان بیاید و مردم نیز آگاه شوند تا خودروی خود را به هر مکانی نبرند.
وثیقی گفت: لازم است افرادی که در این زمینه چه مالخر و چه سارق که اقدام به تخلف و سرقت کاتالیست خودروها می‌کنند شناسایی شوند زیرا این افراد باعث بدنام شدن صنف تعمیرکاران و سلب اعتماد عمومی مردم به آنها می شوند.