سال هاست که تب زیباتر جلوه دادن چهره و گاهی اندام و پیکر موجب شده که اعمال زیبایی افزایش یابد، تا جایی که به اذعان کارشناسان ایرانیان در انجام برخی اعمال زیبایی از جمله زیبایی بینی در صدر قرار دارند.
اما مشکل آنجایی شروع می شود که برخی افراد بخصوص جوانان و باز هم به ویژه دختران جوان بعد از مدتی از عمل زیبایی که انجام داده اند راضی نیستند و دست به اعمال متعدد و حتی پیکر تراشی می زنند و در صورت دامن زدن به تب زیبابی نه تنها نارضایتی از ظاهر برای این افراد افزایش می یابد، به بیان دیگر جراحی برای جراحی را چاره کار می پندارند و به قول معروف خود را می کوبند و دوباره از نو می سازند و حتی در این صورت هم باز ناراضی هستند.
حال با فرض اینکه حتی اگر افراد بعد از عمل جراحی برای زیبایی از نتیجه جراحی انجام شده بر روی چهره یا پیکر خود راضی باشند، اما بازهم ممکن است به دلیل روانی و برداشت های نادرست یا دور از انتظار، وقوع برخی قصورها ، ناآگاهی بیمار از نتیجه عمل، نگرفتن نتیجه آنچه مد نظر وی است، نا آگاهی یا متخصص نبودن پزشک در زمینه عمل انجام شده موجب می شود که کار به شکایت بکشد و طرفین چه پزشک و چه بیمار برای احقاق حق خود راهی مراجع قانونی و قضایی شوند و در اینجا هم برای بهره گرفتن از نظرات کارشناسان مرتبط با نوع عمل انجام شده پای پزشکی قانونی در میان می آید تا براساس آن مراجع قضایی احقاق حق کنند.
تمایل به انجام اعمال جراحی پلاستیک و خدمات زیبایی طی سال های اخیر در کشور ما روندی رو به رشد و افزایشی قابل توجه داشته است و همواره تعداد زیادی از مردم برای دریافت این خدمات به مراکز و کلینیک های زیبایی مراجعه می کنند؛ خدماتی که به نظر می رسد در بسیاری موارد غیرضروری و تنها به دلیل برخی وسواس‌های نابجا نسبت به زیبایی ظاهری انجام می شود و بعضی تبعات و آسیب های جبران ناپذیری را برای افراد ایجاد می کند.
به ویژه در مواردی که افراد به دلایلی همچون پایین تر بودن هزینه و یا تحت تاثیر تبلیغات نامعتبر برای دریافت خدمات زیبایی به مراکز و یا افراد غیرمتخصص مراجعه می کنند و پس از اقدام زیبایی دچار عوارض و نواقصی در چهره یا سایر اعضای بدن خود می شوند که به سادگی قابل جبران نیست و منجر به شکایت و تعیین خسارت می شود.
مراجعه مردم به افراد غیرمتخصص از مشکلات عمده پرونده های قصور پزشکی
مدیرکل امور کمیسیون های سازمان پزشکی قانونی کشور با اشاره به افزایش شکایات در حوزه خدمات زیبایی گفت: یکی از مشکلات عمده در بررسی پرونده های قصور پزشکی به ویژه در رشته جراحی های پلاستیک و زیبایی مراجعه مردم به افراد غیرمتخصص و غیرکارشناس و یا مراکز نامعتبر برای دریافت خدمات زیبایی است که عمدتا مشکلاتی را برای این افراد ایجاد می کند.
بابک سلحشور افزود: دلیل اصلی مراجعه مردم به افراد غیرمتخصص برای دریافت خدمات ترمیمی و زیبایی عدم آگاهی در خصوص آن اقدام تشخیصی یا درمانی و نیز اعتماد به تبلیغات مطرح شده از مراکز نامعتبر در صفحات اینستاگرام و شبکه های مجازی است.
افراد از طریق مراجع غیر رسمی و شبکه های مجازی با مراکز خدمات زیبایی آشنا شده اند
وی با اشاره به اینکه بسیاری از شاکیان امور زیبایی که به کمیسیون های پزشکی قانونی مراجعه می کنند از طریق مراجع غیر رسمی و شبکه های مجازی با مراکز خدمات زیبایی آشنا شده اند، افزود: بسیاری از مردم در مورد کارشناس و یا مرکزی که مدعی اقدام درمانی و خدمات زیبایی است، پرس و جو نمی کنند و بدون کسب اطلاعات دقیق، خود را در معرض اقدامات و مداخلات زیبایی قرار می‌دهد.
مدیرکل امور کمیسیون های سازمان پزشکی قانونی کشور، به مردم توصیه کرد: همانطور که مردم در بسیاری از امور زندگی خود حساس و دقیق هستند، از آنان درخواست می کنم قبل از دریافت هر اقدام درمانی و تشخیصی به خصوص اقدامات زیبایی که در کشور ما بسیار زیاد شده وبه نظر می رسد تعدد اعمال جراحی در حوزه زیبایی از میانگین جهانی هم بالاتر رفته است، تحقیقات کافی به عمل آورند و با حساسیت و وسواس زیاد، پزشک و درمانگر خود را انتخاب کنند.
انواع جراحی های پلاستیک و زیبایی
سلحشور با اشاره به اینکه جراحی های پلاستیک و زیبایی به سه نوع تقسیم می شوند، گفت: اقدامات زیبایی و جراحی های پلاستیک یا صرفا جنبه درمانی دارد یا درمانی- زیبایی است و یا آنکه تنها با هدف زیبایی انجام می شود.
وی ادامه داد: در دسته اول که اقدام درمانی است اعمال جراحی پلاستیک و ... به منظور درمان فرد و رفع یک مشکل یا ضایعه انجام می شود، مثل سوختگی شدیدی که برای فرد اتفاق افتاده و آثار ناشی از آن برای بیمار بسیار شدید و از نظر اختلال حسی، خارش های شدید، شکل و ظاهر غیر طبیعی و ... مشکل آفرین شده است که در زندگی روزمره تاثیر منفی گذاشته؛ بنابراین اقدام برای رفع این مشکل جنبه درمانی خواهد داشت.
مدیرکل امور کمیسیون های سازمان پزشکی قانونی کشور افزود: در اقدامات همزمان درمان و زیبایی، فرد علاوه بر درمان، خدمات زیبایی را نیز دریافت می کند، به عنوان مثال گاهی فردی برای جراحی انحراف شدید تیغه بینی و مشکلات ناشی از آن مثل خرخر شبانه و اشکال در خواب شبانه و سردردهای طولانی مدت ناشی از سینوزیت به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه می کند و ممکن است در حین عمل جراحی تیغه بینی که گاهی در شکل ظاهری آن هم تأثیرگذار است، عمل زیبایی بینی را هم انجام دهد که در این حالت برای فرد سپتورینوپلاستی انجام شده است.
وی در خصوص اعمالی که صرفا با هدف زیبایی انجام می شود نیز گفت: گاهی یک عمل جراحی صرفا با هدف زیبایی انجام می شود. در موارد اقدامات درمانی، انجام عمل یا هر اقدام دیگری بر اساس نیاز بیمار و حسب ضرورت، اجتناب ناپذیر بوده و گریزی از آن نیست، اما در خصوص انجام اقدامات زیبایی مثل تزریق ژل یا انجام مزوتراپی یا تزریق فیلر، میکرونیدلینگ ها و بسیاری از موارد دیگر و نیز اقدامات جراحی پلاستیک برای لیفت صورت، رینوپلاستی و .... باید گفت که این اقدامات به وفور در کشورمان انجام می شود در حالیکه شاید در برخی موارد هیچ ضرورتی نیز برای انجام آن وجود نداشته باشد.
برخی عوارض اعمال جراحی زیبایی اجتناب ناپذیر است
سلحشور با تاکید بر اینکه برخی عوارض اعمال زیبای اجتناب ناپذیر است، گفت: در پزشکی معتقد هستیم که یکسری عوارض در اعمال جراحی اجتناب‌ناپذیر هستند و به رغم رعایت کلیه موازین علمی ممکن است برای بیمار اتفاق بیفتد و این موضوعی بسیار مهم و نقطه عطف اعمال جراحی است.
وی خاطرنشان کرد: فردی که صرفا با هدف زیبایی عمل جراحی انجام می‌دهد باید بداند که ممکن است به دلیل تزریق مواد و داروها، حساسیت هایی در بدنش ایجاد شود که این موضوع هیچ ارتباطی به پزشک و ارتکاب قصور از جانب او ندارد.
وی افزود: در برخی مواقع، عفونت های ناشی از اعمال جراحی نیز از عوارض اجتناب ناپذیر اقدام جراحی است و بدین معنا نیست که لزوما پزشک قصور و کوتاهی داشته است؛ چراکه یک سری از عوارض اجتناب ناپذیر و غیر قابل پیشگیری هستند و حتی با رعایت تمام مسائل باز هم ممکن است اتفاق بیفتد.
مدیرکل امور کمیسیون های پزشکی قانونی تصریح کرد: هرچند برخی عوارض در اعمال جراحی و اقدامات زیبایی اجتناب ناپذیر هستند، اما اگر ضمن بررسی ها مشخص شود کوتاهی و یا قصوری از جانب پزشکی اتفاق افتاده و بیمار به دلیل آن دچار عارضه شده است، حتما در کمیسیون مورد توجه قرار می گیرد و خطای پزشک گزارش می شود.
وی در این خصوص به یکی از پرونده های ارجاعی به کمیسیون اشاره کرد و گفت: برخی مواقع تغییر رنگ پوست بعد از انجام لیزر می تواند امری طبیعی تلقی شود که عارضه موقتی بوده و رفع می شود، اما چندی پیش پرونده ای به کمیسیون ارجاع شد که فردی پس از انجام لیزر دچار سوختگی شدید پوستی و عارضه ای جدی شده بود. بررسی ها در خصوص این پرونده نشان داد که هرچند پزشک معالج تخصص لازم را در این زمینه داشته، اما لیزر توسط اپراتور و متاسفانه با طول موج بالاتر انجام شده بود و همین امر عارضه سوختگی پوستی را برای فرد ایجادکرده بود.
سلحشور با تأکید بر اینکه به طور قطع در این پرونده قصور اتفاق افتاده، تصریح کرد: اگر پزشک همه موازین علمی را رعایت کند و عارضه ای اجتناب ناپذیر برای بیمار اتفاق بیفتد قصوری رخ نداده است، اما اگر فرد در حین اقدام درمانی کوتاهی و قصور کرده باشد، به طور قطع برایش در نظر گرفته خواهد شد.
تنها افراد صلاحیت دار برای اعمال زیبایی، پزشکان تایید شده وزارت بهداشت هستند
وی با تاکید دوباره بر مراجعه مردم به افراد صلاحیت دار برای دریافت خدمات زیبایی گفت: در حوزه جراحی پلاستیک و زیبایی تنها افرادی قابل اعتماد هستند که صلاحیت آنان به صراحت از طرف وزارت بهداشت تایید شده باشد و در این زمینه فارغ التحصیل شده و یا دارای مدرک معتبر و مورد تایید وزارت بهداشت باشند.
سلحشور تصریح کرد: برای دریافت خدمات زیبایی از مراجعه به آرایشگرها و افرادی که هیچگونه تخصص و مدرک تحصیلی در این مورد ندارند و صرفا با گذراندن یک دوره آموزشی کوتاه مدت دست به این اعمال می زنند، خودداری کنند، زیرا در صورت مراجعه به این افراد عوارض بیشتر و درمان های طولانی تری برای آنان ایجاد خواهد شد.
وی به پرونده ای در این خصوص اشاره کرد و افزود: اخیرا پرونده ای به کمیسیون ارجاع شد که توسط فرد غیر پزشک و در یک آرایشگاه برای یکی از مشتریان خانم ژل لب و گونه تزریق شده بود. از آنجا که این ژل حاوی مواد تاریخ گذشته، غیر استاندارد و بدون تایید وزارت بهداشت بوده موجب عفونت خیلی پیشرفته و نکروز(بافت مردگی) در لب تحتانی آن خانم شده بود.
وی با تاکید بر اینکه برخی به دلیل ارزان بودن و یا تحت تاثیر تبلیغات نادرست به افراد غیر متخصص مراجعه می کنند، گفت: این خانم بعد از تزریق ژل برای اصلاح مشکل ایجاد شده در چهره اش، دو یا سه بار تحت عمل جراحی پلاستیک قرار گرفت، اما متاسفانه شرایط نرمال و قابل قبولی پیدا نکرد و زیبایی ظاهری اش را تقریبا از دست داد.
سلحشور خاطر نشان کرد: در موارد این چنینی که فرد در پی مراجعه به افراد یا مراکز غیر متخصص دچار عارضه می شوند، پزشکی قانونی بر اساس صدمه وارده تعیین خسارت کرده و تاکید می کند که انجام این اقدام در صلاحیت آن فرد نبوده، پس از آن هر گونه جریمه و خسارت توسط قاضی تعیین می شود.
پزشکان افراد دارای اختلال شخصیتی را عمل زیبایی نکنند
مدیرکل امور کمیسیون های سازمان پزشکی قانونی ، به وجود برخی مشکلات روانشناختی در تعدادی از متقاضیان اعمال جراحی زیبایی اشاره کرد و افزود: نکته دیگر در مورد اقدامات درمانی زیبایی آن است که متاسفانه برخی افراد نوعی اختلال شخصیتی دارند، به گونه ای که هیچگاه از ظاهر خود راضی نبوده و احساس رضایت نمی کنند و صرفا به دنبال اقدامات مختلف زیبایی به درجات مختلف هستند.و حتی پس از عمل زیبایی نیز از ظاهر خود راضی نیستند.
وی خاطرنشان کرد: توصیه می کنیم فردی که چنین شخصیتی دارد و خودش می‌داند که هیچگاه از ظاهرش راضی نخواهد بود، دست به اقدامات جراحی زیبایی نزند، زیرا در صورت رعایت همه نکات و اقدام درست پزشک و کادر درمان باز هم فرد از ظاهر خود احساس رضایت نخواهد داشت.
مدیرکل امور کمیسیون های سازمان با بیان اینکه هر چه تعداد اعمال جراحی زیبایی (سرپایی یا اتاق عمل) بیشتر شود احتمال خطا و عوارض نیز بالاتر می‌رود، گفت: گاهی شاکیانی را در کمیسیون‌ها می‌بینیم که اعمال جراحی متعددی را روی صورت یا سایر اعضای بدن خود انجام داده اند، اما باز از ظاهر خود راضی نیستند و برای شکایت از پزشک معالج به کمیسیون ارجاع شده اند، درحالیکه تصاویر قبل از عمل جراحی آنان به مراتب زیباتر و قابل قبول‌تر از شکل ظاهری آنان بعد از انجام اعمال جراحی است.
توصیه به انجام مشاوره روانشناسی پیش از عمل زیبایی
مدیرکل امور کمیسیون های سازمان پزشکی قانونی کشور در ادامه سخنان خود به همکاران پزشک توصیه کرد: در صورتیکه اقدام جراحی زیبایی برای فرد مراجعه کننده ضرورتی ندارد، از همکاران پزشک خواهش می کنم تا جایی که ممکن است دست به عمل زیبایی نزنند و سعی کنند با مشاوره و صحبت و بیان عوارضی که ممکن است برای متقاضی اتفاق بیفتد، فرد را از عمل زیبایی منصرف کنند؛ اما اگر فرد اصرار به انجام آن عمل زیبایی داشت توصیه من این است که در مورد عوارض عمل جراحی رضایت و برائت (رضایت نامه برای جراحی )کافی از فرد مراجعه کننده گرفته شود.
وی افزود: البته صرف گرفتن برائت ملاک این نیست که هیچگاه قصوری برای پزشک اعمال نشود، بلکه برائت زمانی ارزشمند است که پزشک و کادر درمان در اقدام درمانی قصور یا کوتاهی مرتکب نشده باشند.
سلحشور با اشاره به پرونده های کمیسیون توصیه دیگری به پزشکان کرد و گفت: از پزشکان فعال در حوزه زیبایی می خواهم پیش از عمل زیبایی فرد را برای مشاوره روانپزشکی ارجاع دهند؛ ممکن است فرد از آن دسته افرادی باشد که هیچگاه از ظاهر خود راضی نیست و بعد از انجام هر جراحی و عملی همچنان از ظاهر خود ابراز نارضایتی کند، پس پیشنهاد می‌کنم فرد از نظر اختلالات شخصیتی که ممکن است نهفته هم باشد به یک روانپزشک ارجاع شود.
افزایش میزان شکایت در حوزه جراحی پلاستیک و زیبایی
مدیرکل امور کمیسیون های سازمان پزشکی قانونی کشور با اشاره تعداد بالای عمل های جراحی زیبایی در کشور، گفت: به نظر می رسد تعداد اعمال جراحی زیبایی در کشور ما بالاتر از میانگین جهانی است و به تبع همین افزایش میزان شکایات در حوزه زیبایی نیز طی سال های اخیر افزایش یافته است.
وی افزود: هرچند تعداد شکایات به نسبت تعداد اعمال جراحی و اقدامات زیبایی انجام شده در کشور چندان زیاد نیست اما شکایت از این حوزه رو به افزایش بوده است.