به گزارش خبرنگار علم و آموزش ایرنا، دکتر محمد اسماعیل اکبری روز دوشنبه در نشست خبری هفته ملی سرطان (یکم تا هفتم بهمن ماه)، هدف از برگزاری این نشست را انتقال اطلاعات بیماری سرطان به عنوان سخت ترین بیماری در دنیا و ایران و اقدامات انجام شده در این زمینه عنوان کرد.
وی با تاکید براینکه، در حال حاضر بیماری سرطان پس از بیماری های قلبی و عروقی دومین دلیل مرگ و میر در ایران و جهان است، افزود: حدود ۴۰ درصد از سرطان ها به صورت عام قابل پیشگیری و درمان هستند؛ به شرط آنکه برنامه مدون حاکمیتی در این حوزه داشته باشیم.
رییس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، یکی از گرفتاری های حال حاضر در حوزه سرطان را هزینه‌های سنگین درمان این بیماری عنوان کرد و ادامه داد: میزان بار مالی درمان سرطان چه در بخش دولتی و چه از خیریه ها و همچنین جیب مردم هزینه می شود که بالاترین رقم است.
اکبری با تاکید بر اینکه می توان در ایران نیز همچون سایر کشورهای دنیا بار مالی هزینه درمان سرطان را کاهش داد، گفت: ابتدایی ترین کار برای کاهش هزینه های مردمی درمان سرطان این است که رفتار جامعه پزشکان باید به نفع و بهبودی بیمار باشد.
وی توضیح داد: اگر پزشکان تنها برای کسب اطلاعات و تجربه آزمایش یا عکسی را برای بیمار تجویز می کنند، این برخلاف اصول اخلاقی و علمی است و نباید صورت گیرد.
رییس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی در ادامه با بیان اینکه، در حال حاضر سرطان پستان در ایران از همه سرطان ها بین مردان و زنان شایع تر و بار مالی آن نیز از همه بیشتر است،خاطرنشان کرد: پزشکان در این بخش باید در موارد محدودی ام آر ای برای بیماران تجویز کنند. در حالی که در برخی مراکز متاسفانه تا ۹۰ درصد از ام آر آی استفاده می کنند که علاوه بر هزینه های مالی، زیاد تخلفات اجباری علمی دیگری اعم از جراحی و سایر درمان های بدون نیاز برای بیمار ایجاد می کنند.
وی افزود: علت اصلی این است که لزوم بهره وری و استفاده از تجهیزات پزشکی و آزمایش های گوناگون برای بیمار مورد توجه بخشی از پزشکان قرار نمی گیرد.
ضرورت تعریف راهنمای بالینی مدون در زمینه بیماری های پرهزینه
اکبری اظهار داشت: انتظار این است یک راهنمای بالینی مدون توسط وزارت بهداشت در زمینه بیماری های پرهزینه به ویژه در بخش سرطان تعریف و برای اجرا به بخش درمانی کشور ابلاغ شود. متاسفانه با وجود دهها بار نامه نگاری مکتوب، در راهنماهای نوشته شده این مهم یعنی کاهش هزینه و بیمار محوری مورد توجه قرار نگرفته است.
وی افزود: به عنوان مثال آخرین راهنمای بالینی که در حوزه سرطان پستان نیز داده شده، از ابعاد علمی بسیار ضعیفی برخوردار است و شاخص های لازم در آن رعایت نشده است.
رییس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، با تاکید بر اینکه، جامعه پزشکی مکلف به ارزان سازی خدمات در حوزه سرطان است، گفت: این کاری علمی است و طبیب باید به صورت عالمانه بار مالی برای بیمار ایجاد نکند.
وی در ادامه باذکر مثالی تصریح کرد: هزینه درمان سرطان پستان در این مرکز تحقیقاتی جدای از کیفیت و بقای مریض، تا یک سوم بسیاری از مراکز درمانی کشور است. علت این است که چارچوب های علمی رعایت می شود. اینکه در ایران زیادی ام آر آی یا پت و آزمایش برای بیمار نوشته می شود، مفهوم آن این نیست که در اروپا و آمریکا اینکار صورت می گیرد و اگر اینکار در آنجا صورت گیرد، دیگر آن فرد را پزشک نمی دانند.
۳ هزار میلیاردتومان بودجه مصرفی در حوزه سرطان بیهوده هزینه می شود
رییس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی در ادامه، ضمن تایید وجود بحث تعارض منافع در حوزه پزشکی کشور تاکید کرد: این مهم که بیش از حد معمول، هزینه پزشکی به مردم تحمیل می شود، ممکن است به این علت باشد که ما خودمان را بیشتر از مردم دوست داشته باشیم و این بحث قضایی است.
اکبری تصریح کرد: به صورت رسمی نیز به وزارت بهداشت اعلام کرده ایم که سه هزار میلیاردتومان بودجه مصرفی این وزارتخانه در حوزه سرطان اضافی است و این پول بیهوده هزینه می شود و بهتر است به شکل موثرتری صرف شود.
وضعیت آب شرب مصرفی خیلی مناسب نیست
رییس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، همچنین توجه به بحث پیشگیری در حوزه سلامت را نیازمند تدوین یک برنامه حداقل ۲۰ ساله دانست و افزود: به طور معمول فرایند شکل گیری سرطان در یک فرد حدود ۲۰ سال است. به عنوان مثال سال ۲۰۱۳ در دنیا تایید شد که هوای آلوده سرطان زا است و حدود ۱۵ تا ۲۰ سال زمان می برد که در فرد خود را بروز دهد.
اکبری همچنین درباره برخی فلزات سنگین در آب شرب تهران اظهار داشت: با نمونه گیری آب در فصل تابستان متوجه شدیم خیلی وضعیت بهداشتی مناسب نیست که البته با متفاوت شدن وضعیت آب در زمین و نمونه گیری و آزمایش آب در فصول زمستان و بهار نتیجه نهایی را سال آینده اعلام خواهیم کرد.
وی افزود: البته وزارت نیرو در این زمینه کار کرده و بیماری های میکروبی در آب را رفع کرده است و دیگر بیماری وبا یا شبه وبا نداریم، اما فلزات سنگین که ارتباط مستقیم با زیرساخت های شهری دارد، همچنان منبع آلوده کننده آب تهران است.
اکبری افزود: به عنوان مثال در منطقه جنوب تهران و دشت ورامین بخش زیادی از آب مصرفی برای کشت سبزیجات از فاضلاب های صنعتی دارای فلزات سنگین سرطان زا است که البته یک کار تحقیقاتی در این زمینه در دست اقدام داریم.
۹۷ درصد سرطان ها در افراد بالغ بروز می کند
رییس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با بیان اینکه، ۹۷ درصد سرطان ها در ایران در افراد بالغ اتفاق می افتد، تصریح کرد: تقریبا در کشورمان به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر حدود ۱۴۵ تا ۱۵۰ نفر دچار سرطان می شوند.
اکبری با بیان اینکه، در پنج سال گذشته سن سالمندی در کشور افزایش داشته و جمعیت بالای ۶۰ سال از ۶.۵ درصد به ۱۰.۵ درصد رسیده است، گفت: هرچه سن بالاتر برود میزان و انواع سرطان نیز افزایش خواهد یافت.
سرطان معده، شایع ترین سرطان در مناطق شمالی ایران
رییس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با بیان اینکه، سرطان تنها به سن افراد وابستگی ندارد و به جغرافیا نیز بستگی دارد، افزود: به عنوان مثال در شمال ایران سرطان معده و مری با رقم قابل توجهی شایع شده است و سالانه قریب به ۴۵ تا ۵۰ نفر به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر دچار این نوع سرطان می شوند.
اکبری همچنین اظهار داشت: در استان های اردبیل، خراسان شمالی، گیلان، مازندران و میزان سرطان معده بالا است؛ به طوری که در استان اردبیل ۲۱ درصد همه سرطان ها را سرطان معده تشکیل می دهد و در این منطقه ۵۰ نفر در ۱۰۰ هزار نفر دچار سرطان معده می شوند.
وی افزود: این در حالی است که در جنوب کشور همچون بندرعباس و بوشهر ابتلا به سرطان حدود ۹.۵ نفر در ۱۰۰ هزار نفر است، این یعنی اگر سن را هم بالای ۵۰ سال در نظر بگیریم، استان های شمالی مذکور چهار برابر استان های جنوبی دچار این نوع سرطان می شوند.
اکبری علاوه بر جغرافیا یکی دیگر از دلایل سرطان را تغذیه نامناسب و رفتارهای ناصحیح دانست و افزود: در استان گلستان چای را داغ می نوشند و در اطراف گرگان از سبزیجات و میوه کمتری استفاده می کنند و یا ناس مصرف می کنند.
وی، همچنین درخصوص رژیم غذایی ناسالم در بین مردم، افزود: اگر مردم نتوانند از پروتئین ها استفاده کنند از مواد قندی به صورت عام مصرف می کنند و این به طور طبیعی در بروز انواع بیماری ها از جمله سرطان موثر است. ما اصرار داریم کالری بدن از مواد غذایی مناسب تامین شود.
اکبری گفت: افرادی که به هر دلیلی در مراکز شلوغ شهر و سر چهارراه های تهران می ایستند، به طور حتم به دلیل آلودگی شهر تهران بیشتر در معرض ابتلا به سرطان قرار دارند.
این نشست به خبری به مناسبت هفته ملی سرطان امروز در سالن اجتماعات مرکز سرطان بیمارستان تجریش برگزار شد.
روز شمار هفته ملی سرطان
یکم بهمن ۱۴۰۰ : پیشگیری از سرطان با شیوه زندگی و محیط سالم.
دوم بهمن ۱۴۰۰ : سرطان و اهمیت تشخیص زودهنگام آن
سوم بهمن ۱۴۰۰ :سرطان و بهبود کیفیت زندگی بیماران و خانواده ها
چهارم بهمن ۱۴۰۰ : سرطان و جایگاه نهادهای دولتی و حاکمیتی
پنجم بهمن ۱۴۰۰ : سرطان و نقش زنان و خانواده در مدیریت آن
ششم بهمن ۱۴۰۰ : سرطان و نقش سازمان های مردم نهاد و خیریه
هفتم بهمن ۱۴۰۰ : مدیریت سرطان در کودکان و جوانان