ادامه تاخت‌وتاز کرونا در جامعه آمریکا، مشکلات اقتصادی به ویژه تورم بی‌سابقه و محقق نشدن وعده‌های «جو بایدن» در حوزه‌هایی مانند مهاجرت طی یک سالی که از ورود او به کاخ سفید در قامت رئیس‌جمهوری می‌گذرد، باعث شده تا محبوبیت وی و دموکرات‌ها به‌شدت افت کند.
در کنار همه این‌ها باید چالش‌های سیاست خارجی به ویژه نحوه خروج نظامیان آمریکایی را یادآور شد که به گفته ترامپ رئیس‌جمهوری سابق «شرم آور» و «فضاحت‌بار» بوده است.
نظرسنجی‌های متعددی درباره محبوبیت رهبران دموکرات آمریکا در ماه‌های گذشته انجام شده و اکثر نتایج برای این حزب و ساکنان کاخ سفید دلسردکننده بوده است.
به گزارش روزنامه «هیل»، موسسه «گالوپ» ۱۳ نظرسنجی در سال ۲۰۲۱ انجام داده که میانگین آن‌ها محبوبیت ۴۸.۹ درصدی بایدن در نخستین سال ریاست‌جمهوری است؛ میانگینی که هرچند از ترامپ بالاتر بوده اما از خیلی از روسای جمهوری دیگر در آمریکا کمتر است.
دموکرات‌ها و بحران محبوبیت
با وجود گمانه‌زنی‌های مختلف در زمینه جایگزینی بایدن با «کامالا هریس» معاون رئیس‌جمهوری برای انتخابات ۲۰۲۴، آخرین تصمیم، نامزدی بایدن برای دومین دور ریاست‌جمهوری است.
اگر کامالا هریس بتواند در ۲۰۲۴ به عنوان نامزد حزب دموکرات وارد رقابت نهایی با جمهوریخواهان شود این اولین‌بار در تاریخ آمریکا خواهد بود که یک حزب تصمیم می‌گیرد رییس جمهوری مستقر را دوباره نامزد نکند.
با این حال، بایدن ۷۹ ساله تا ۲۰۲۴ پا به ۸۲ سالگی خواهد گذاشت و اوضاع جسمانی وی به‌علاوه نتایج انتخابات میاندورهای نوامبر ۲۰۲۲ شاید قرعه را به نام هریس برای جانشینی بایدن بیاندازد؛ چهره‌ای که با امیدهای فراوان پا به کاخ سفید گذاشت اما به دلایلی چون ناکامی در پیشبرد ماموریت‌هایی چون رفع مشکلات مهاجرتی و نیز اصلاح قوانین انتخاباتی اوضاع بهتری از بایدن ندارد.
نظرسنجی «یو اس ای تودی» در نوامبر ۲۰۲۱ نتیجه‌ای ناامیدکننده برای هریس داشت و آن محبوبیت ۲۸ درصدی در جامعه آمریکا بود. با این حال، هنوز امیدواری‌هایی برای طرفداران اولین زن رنگین‌پوست آمریکایی که به معاونت ریاست‌جمهوری رسید، باقی مانده است.
اگر هریس بتواند در ۲۰۲۴ به عنوان نامزد حزب دموکرات وارد رقابت نهایی با جمهوریخواهان شود این اولین‌بار در تاریخ آمریکا خواهد بود که یک حزب تصمیم می‌گیرد رییس جمهوری مستقر را دوباره نامزد نکند. همچنین، با وجود اینکه «باراک اوباما» در ۲۰۰۸ تابوی نامزدی و ریاست‌جمهوری یک آمریکایی-آفریقایی را در آمریکا شکست اما هنوز زنی با تبار مشابه اوباما موفق به تکرار تجربه او نشده است.
اگرچه آرای منفی هریس به دلایل نژادپرستانه و سوگیری‌های جنسیتی کم نیست اما شکل‌گیری همین مساله می‌تواند به ایجاد نوعی دوقطبی کمک کند و دوباره موتور رنگین‌پوستان و زنان را در انتخابات روشن کند.
حزب دموکرات و گزینه‌های دیگر
در میانه تردیدها درباره نامزدی مجدد بایدن یا جانشینی هریس، برخی رسانه‌های آمریکایی از امکان حضور چهره‌هایی مانند «هیلاری کلینتون» سخن می‌گویند.
شبکه «سی ان ان» به تازگی در گزارشی به بحث و بررسی این گزینه پرداخته است. به گفته گزارشگر این شبکه تلویزیونی، برخی تحلیلگران و چهره‌های سیاسی تحت عنوان طرفداران حزب دموکرات به دنبال جاانداختن نام کلینتون به‌عنوان یک نامزد موفق و نماینده تغییر در انتخابات آینده‌اند و می‌گویند وزیر امور خارجه دولت اول اوباما خواهد توانست پلی بین رئیس‌جمهوری نامحبوب و معاون متزلزل وی باشد؛ این در حالی است که کلینتون اوضاعی بهتر از بایدن ندارد و مشخص هم نیست تمایلی برای جانشینی او داشته باشد.
در میانه تردیدها درباره نامزدی مجدد بایدن یا جانشینی هریس، برخی از امکان حضور چهره‌هایی مانند «هیلاری کلینتون» در انتخابات ۲۰۲۴ سخن می‌گویند.
دیگر زنی که نام او به عنوان یکی از گزینه‌های احتمالی دموکرات‌ها مطرح شده «میشل اوباما» است. بر اساس نظرسنجی «هیل-هریس‌ایکس» که نتایج آن نوامبر ۲۰۲۱ منتشر شد، در صورت نامزد نشدن بایدن، میشل اوباما بعد از هریس که با ۱۳ درصد بیشترین حمایت‌ها را به خود اختصاص داده، در رتبه دوم قرار می‌گیرد.
زن دیگری که نام او در میان نامزدهای حزب دموکرات قرار گرفته، «الکساندریا اوکاسیو کورتز» نماینده نیویورک است که از ابتدای ۲۰۱۹ کار خود را در مجلس نمایندگان آمریکا آغاز کرد و اکنون با ۳۲ سال سن از جوانترین سیاستمداران این کشور به شمار می‌آید.
در کنار نام کورتز که از طیف چپ حزب دموکرات توانست نام خود را به عنوان جوانی جویای نام مطرح سازد، «برنی سندرز» ۸۰ساله از همین طیف قرار دارد که سابقه دو بار نامزدی ناموفق در حزب دموکرات در کارنامه‌اش ثبت شده و در رقابتی نسبتا نزدیک با هیلاری کلینتون و جو بایدن نتوانست وارد رویارویی انتخاباتی مستقیم با دونالد ترامپ شود.
دیگر نامزد مطرح دموکرات‌ها، «پیتر پال بوتجج» وزیر ترابری دولت بایدن نیز احتمالا به جمع نامزدهای این حزب خواهد پیوست. شهردار سابق ایندیانا در سال ۲۰۲۰ هم وارد گود رقابت‌های درون‌حزبی برای قرار گرفتن مقابل ترامپ شده بود.
در کنار چهره‌های سیاسی حزب دموکرات مانند «الیزابت وارن» سناتور ماساچوست، رسانه‌های آمریکایی از «اندرو یانگ» و «مایکل بلومبرگ» به عنوان چهره‌های اقتصادی یاد می‌کنند که ممکن است باز هم برای نامزدی این حزب پیشگام شوند. در این فهرست طولانی نام‌هایی مانند «دوین جانسون» بازیگر سرشناس آمریکایی (راک) هم قرار گرفته که شاید بخواهد شانس خود را برای برداشتن قدمی بسیار بلندتر از «آرنولد شوارتزنگر» فرماندار سابق کالیفرنیا بیازماید.
جمهوریخواهان و پدیده‌ای که هنوز تمام نشده است
ترامپ که در هفته‌های اخیر به خاطر تلاش برای راه‌اندازی شبکه اجتماعی شخصی و کمپین‌های انتخاباتی با سرمایه ۱۱۵ میلیون دلاری خبرساز بوده، اعلام کرده تصمیم نهایی‌اش برای ۲۰۲۴ را بعد از انتخابات میاندورهای ۲۰۲۲ اعلام خواهد کرد.
در اردوگاه جمهوریخواهان، ترامپ همچنان بیش از سایر نامزدها در مرکز توجه قرار دارد. این در حالی است که بسیاری از رسانه‌های مخالفش می‌گویند او نخواهد توانست در سال ۲۰۲۴ در راس حزب جمهوریخواه قرار گیرد.
ترامپ که در هفته‌های اخیر به خاطر تلاش برای راه‌اندازی شبکه اجتماعی شخصی و کمپین‌های انتخاباتی با سرمایه ۱۱۵ میلیون دلاری خبرساز بوده، اواسط پاییز گذشته به «فاکس نیوز» گفت تصمیم نهایی‌اش برای ۲۰۲۴ را بعد از انتخابات میاندورهای ۲۰۲۲ اعلام خواهد کرد. در ادامه، هیلاری کلینتون اظهار داشت اگر اهل شرط‌بندی بودم روی نامزدی مجدد ترامپ شرط می‌بستم.
با این حال و همچنان که اشاره شد، نظر کلینتون مخالفان زیادی هم دارد. به گزارش تارنمای «آتلانتیک» طرفداران ترامپ به او توصیه می‌کنند از شرکت در انتخاباتی که در آن شکستی دوباره خواهد خورد، خودداری کند. این تارنما به نقل از یکی مشاوران رئیس‌جمهوری سابق آمریکا می‌نویسد: نفرت از باختن را در سراسر زندگی ترامپ می‌توان دید و این عامل می‌تواند مانعی بزرگ برای پذیرفتن ریسک نامزدی دوباره باشد.
در این باره «نوت گینگریچ» رئیس مجلس نمایندگان آمریکا در دهه ۹۰ و یکی از نامزدهای جمهوریخواه برای انتخابات ۲۰۱۲ به آتلانتیک گفته است: من فکر نمی‌کنم ترامپ بخواهد برای بار دوم ریسک شکست در انتخابات را تحمل کند. شما یک بار می‌توانید در مورد نتایج انتخابات جدال کنید، اما برای بار دوم نپذیرفتن شکست به هیچ وجه پذیرفتنی نیست.
جمهوریخواهان درباره ترامپ چه می‌گویند؟
اردوگاه جمهوریخواهان به شکلی بی‌سابقه دچار انشقاق است. ترامپ پس از انتخابات ۲۰۲۰ این حزب را به طرفداران و مخالفان خود تقسیم کرد و حملات شدیدی را متوجه همه کسانی ساخت که با او همصدا نشدند و نتیجه انتخابات را پذیرفتند به خصوص «مایک پنس» معاون سابق رئیس‌جمهوری؛ ترامپ حتی از طرفدارانش که پنس را به حلق آویز کردن تهدید کرده بودند، دفاع کرد.
از سوی دیگر ترامپ از همه توانش برای تصفیه حزب از چهره‌های مخالف و منتقد در ایالت‌های مختلف استفاده می‌کند.
«پلیتیکو» در این باره می‌نویسد: طرفداران ترامپ در زیرساخت‌های حزب جمهوریخواه در ایالت‌های مختلف پست‌های حزبی به دست آورده‌اند و جمهوریخواهانِ منتقد ترامپ را از صحنه خارج می‌کنند. «آدام کینزینگر» عضو کنگره آمریکا از ایلی نویز و «آنتونی گنزالس»عضو کنگره از اوهایو دو جمهوریخواهی هستند که پس از شورش در محل کنگره آمریکا به استیضاح ترامپ رای داده بودند و در ادامه اعلام کردند در انتخابات آتی شرکت نخواهند کرد. در ایالت وایومینگ رهبران حزب جمهوریخواه در ماه نوامبر حتی برای تایید عضویت در حزب به «لیز چینی» عضو کنگره و منتقد سرسخت ترامپ که خواستار استیضاح وی شده بود، رای ندادند. ترامپ در انتخابات میاندورهای مجلس سنا و پست‌های فرمانداری، به طور گسترده دخالت می‌کند.
«باب هکمن» مشاور حزب جمهوریخواه که برای مبارزات انتخاباتی ۹ نامزد ریاست‌جمهوری از جمله «لیندزی گراهام» در سال ۲۰۱۶ فعالیت داشته می‌گوید: نگاه کنید، اگر شما نامزد مجلس سنا یا مجلس نمایندگان هستید، تنها چیزی که نمی‌خواهید این است که ترامپ علیه شما موضع‌گیری کند.
طرفداران رئیس‌جمهوری سابق در زیرساخت‌های حزب جمهوریخواه در ایالت‌های مختلف پست‌های حزبی به دست آورده‌اند و جمهوریخواهانِ منتقد ترامپ را از صحنه خارج می‌کنند.
پلیتیکو در گزارش خود می‌افزاید: طبق نظرسنجی دانشگاه «مانموس»، یک سال پس از شورش در محل کنگره آمریکا، تقریبا سه چهارم جمهوریخواهان هنوز ادعای بی‌اساس ترامپ را قبول می‌کنند که بایدن در انتخابات تقلب کرده است. همچنین بررسی‌های دانشگاه «کوینی پیاک» نشان می‌دهد تقریبا هشت نفر از هر ۱۰ جمهوریخواه، می‌خواهند ترامپ دوباره در سال ۲۰۲۴ نامزد شود.
علاوه بر مواضع سیاسی متعارض درباره ترامپ در حزب جمهوریخواه، تحلیل و پیش‌بینی‌ها درباره سرنوشت او هم متضاد است؛ «رالف رید» کارشناس راهبردی جمهوریخواه و موسس «ائتلاف ایمان و آزادی» می‌گوید: شما می‌توانید این طور استدلال کنید که او امروز از هر زمان دیگری در داخل حزب از جایگاه محکمتری برخوردار است. در مقابل، «کارل راو» دیگر تحلیلگر راهبردی حزب جمهوریخواه بر این باور است: ترامپ به طور اساسی سابقه خود را خراب کرد و نخواهد توانست در سال ۲۰۲۴ درانتخابات شرکت کند.
ترامپ زیر ضرب رای دادگاه
ورای همه موانعی که پیش روی ترامپ برای بازگشت به رقابت وجود دارد، پرونده‌های مختلفی علیه وی گشوده مانده که مهمترین آن مربوط به حمله هواداران خشمگین او به کنگره است.
به گزارش «سی ان ان» ترامپ می‌خواهد مثل بیانیه‌های مطبوعاتی‌اش به ادعاهای ساختگی خود ادامه دهد که در انتخابات تقلب شده و اینکه حمله به کنگره اعتراضی غیرمسلحانه به تقلب انتخاباتی بوده است. با این ادعاهای واهی، او همچنین می‌خواهد نفوذش را به حزب جمهوریخواه با نکوهش افراد حزب که نمی‌خواهند داستان خلاف واقع او را بپذیرند، تقویت کند. در هر دو حالت، بازی‌های نمایشی ترامپ نشانگر جایگاه اعتماد و قدرت نیست بلکه بیانگر نگرانی و سردرگمی است. هرکس که خبرهای کمیته تحقیق کنگره در مورد اتفاقات روز ششم ژانویه را دنبال کند، دلیلش را می‌فهمد.
پرونده‌های مختلفی علیه ترامپ گشوده مانده که مهمترین آن مربوط به حمله هواداران خشمگین وی به کنگره است.
تارنمای سی ان ان به نقل از منابع نزدیک به این شبکه خبری می‌نویسد: اخبار واصله از کمیته تحقیق بیانگر این واقعیت است که آن‌ها روی ترامپ و حلقه اطرافیان نزدیکش متمرکز شده‌اند و دادخواست قضایی علیه او به وزارت دادگستری آمریکا ارایه می‌شود.
گزینه‌های دیگرِ حزب جمهوریخواه
اگر ترامپ به هر علت نخواهد یا نتواند به عنوان نامزد اصلی جمهوریخواهان وارد رقابت‌های ۲۰۲۴ شود، معاون وی در دوره ریاست‌جمهوری شانس نسبتا بالایی خواهد یافت.
در کنار «مایک پنس»، برخی رسانه‌ها شانس «نیکی هیلی» سفیر خبرساز دولت ترامپ در سازمان ملل را برای نامزدی جمهوریخواهان بالا می‌دانند. هیلی در انتخابات سال ۲۰۱۸ برای پست معاونت «میت رامنی» نامزد جمهوریخواهان مطرح شده بود.
هیلی و پنس در راه نامزدی حزب جمهوریخواه با این مشکل مواجهند که ترامپ را پس از حمله طرفدارانش به کنگره تخطئه کرده و او را علیه خود برانگیخته‌اند؛ چالشی که برای چهرهایی مانند «مایک پمپئو» مطرح نیست و به همین خاطر تحلیلگران شانس وزیر امور خارجه ترامپ را هم بالا می‌بینند.
در میان چهره‌هایی که ممکن است به صورت نیابتی از سوی ترامپ وارد رقابت شوند، «ایوانکا ترامپ» دختر رئیس‌جمهوری سابق است. علاوه بر وی، ترامپیست‌ها از معرفی چهره‌های جدید غافل نبوده‌اند. نمونه آن هم «الیز استفانیک» نماینده ۳۷ ساله کنگره از نیویورک است که به خاطر دفاع سرسختانه از ترامپ در جلسات مربوط به استیضاح او توانست نامی برای خود دست و پا کند.
ترامپ می‌خواهد سرنوشتی مانند «گروور کلیولند» بیابد؛ تنها رئیس‌جمهوری تاریخ آمریکا که در اواخر قرن ۱۹ توانست دو دوره ریاست جمهوری متناوب داشته است.
از دیگر چهره‌های مطرح این حزب می‌توان به «ران دسنتیس» فرماندار فلوریدا و «کریس کریستی» فرماندار سابق نیوجرسی و یکی از نامزدهای انتخابات ۲۰۱۶ اشاره کرد که اولی از متحدان ترامپ و گزینه معاونت وی برای ۲۰۲۴ و دومی از منتقدان ترامپ به شمار می‌آیند.
بیم و امیدهای ترامپ
ترامپ آشکارا می‌خواهد سرنوشتی مانند «گروور کلیولند» بیابد؛ تنها رئیس‌جمهوری تاریخ آمریکا که توانست دو دوره ریاست جمهوری متناوب داشته است. دوره نخست ریاست جمهوری کلیولند از سال ۱۸۸۵ تا ۱۸۸۹ و دوره دومش از سال ۱۸۹۳ تا ۱۸۹۷ بود.
این در حالی است که این هراس هم وجود دارد که وی به سرنوشتی دیگر گرفتار آید. به نوشته آتلانتیک برخی مشاوران ترامپ مثل «آدلای استیونسون» نامزد ریاست جمهوری دهه ۱۹۵۰ را که دو بار به طور پی در پی شکست خورد به ترامپ یادآوری می‌کنند تا او را از نامزدی انتخابات ریاست جمهوری در ۲۰۲۴ باز دارد.
با این حال و همچنان که خودِ ترامپ اظهار داشته نتایج انتخابات میاندورهای وضعیتی تعیین‌کننده بر سرنوشت نامزد نهایی جمهوریخواهان خواهد داشت و مشخص خواهد کرد که کلید کاخ سفید در اختیار نامزد کدام حزب قرار می‌گیرد. مضاف بر این عامل تعیین‌کننده، نتیجه تصمیم دستگاه قضایی درباره پرونده‌های ترامپ و اتفاقات غیرقابل‌پیش‌بینی دیگر مشخص خواهد ساخت، آیا رئیس‌جمهوری سابق خواهد توانست به رقابت‌های ۲۰۲۴ راه یابد؟