به گزارش روز چهارشنبه گروه علم و آموزش ایرنا از شورای عالی انقلاب فرهنگی، محمدعلی زلفی گل در جلسه ۳۶۵ شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی به منظور بررسی آیین نامه هیات امنای دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی که در محل دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد، با بیان اینکه آیین نامه مدیریت دانشگاه‌ها به دلیل قدیمی بودن و ناهماهنگی با اتفاقات زمانه ناگزیر به بازنگری است، افزود: به عنوان مثال در آیین نامه حاضر، بحث پارک های علم و فناوری و شیوه ارتباط آنها با دانشگاه‌ها و بحث های اجرایی آن واضح نیست. روسای پارک‌های علم و فناوری با دانشگاه‌های وزارت علوم هیچ گونه ارتباطی ندارند و برعکس این موضوع هم صادق است و باید این ارتباط دو سویه شکل بگیرد.
وزیر علوم که ریاست جلسه را برعهده داشت، تصریح کرد: هر کسی که در محیط دانشگاه با دانشجو سر وکار دارد، باید آگاهانه رفتار کند چون نحوه برخورد و تعامل آن در آموزش دانشجویان موثر است؛ بنابراین ضرورت دارد تا مباحث مختلف دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی را بازنگری کنیم.
زلفی گل به بازنگری کلیدی آیین نامه هیات‌های امنا اشاره کرد و گفت: هیچ شاخصی برای انتخاب افراد در جایگاه هیات امنایی دانشگاه ها وجود ندارد و مهم‌ترین شاخص آن بعد سیاسی فرد است.
وی تاکید کرد: ما در قبال آیندگان مسوول هستیم و باید شاخص برای اعضای هیات امنای دانشگاه‌ها مشخص کنیم. بنابراین سال ها بعد، افراد دیگری در جایگاه وزارت علوم قرار می‌گیرند و باید در این فرصت در راستای ساختار سازی و بهینه کردن و بالابردن استقلال دانشگاه‌ها قدم برداریم. سوال اصلی این است که افراد عضو هیات امنا باید چه شاخص حداقلی داشته باشند؟ و نیز وظیفه اعضای هیات امنا چیست؟
رییس شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی خاطرنشان کرد: با جمع بندی مباحث این موضوعات را به موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی وزارت علوم ارایه خواهیم داد تا مطالعات تطبیقی ملی و فراملی پشتوانه به روز رسانی آیین نامه هیات امنای دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی قرار بگیرد و در شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی به بحث و بررسی گذاشته می‌شود.
زلفی گل با توجه به سخنان اعضای شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی بیان کرد: بازنگری در وظایف هیات امنا به نظر جای کار دارد. درواقع هر مصوبه‌ای که بار مالی داشته باشد، هیات امنای دانشگاه‌ها باید تصویب کند که این مورد جزو وظایف آن است. آنچه مسلم است برنامه‌های راهبردی دانشگاه‌ها را هیات امنای دانشگاه‌ها باید تصویب کند چون اصل برنامه دارای بار مالی است.
وی افزود:بر این اساس مقرر شد مطالعات تطبیقی ضمیمه بحث بازنگری آیین نامه هیات امنای دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی قرار گیرد و با پیگیری‌های مداوم، کارشناسی بهینه‌ای با رویکرد تحولی برای بازنگری آیین نامه هیئت امنای دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی برای چهل ساله دوم انقلاب انجام شود.
وظایف هیأت امنا و شورای عمومی دانشگاه ها به روشنی تعریف شود
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی هم در این جلسه به دو مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی( آیین نامه جامع مدیریت دانشگاه و آیین نامه ارتقا در زمینه راهبری دانشگاه‌ها) اشاره کرد و گفت: این دو مصوبه کلیدی است که برای تحقق هر نوع اتفاق فرهنگی، دینی و علمی در دانشگاه باید از این دو مکانیزم بهره برد. بنابراین اهمیت این مساله بسیار بالا است و در نهایت در این جلسه ها موضوعات نهایی سازی می‌شود تا در صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
سعیدرضا عاملی هیات امنا را یک رکن دانشگاه دانست و اظهار داشت: ما با در نظر گرفتن ارکان دانشگاه باید بدانیم چه وظیفه‌ای را برای هیئت امنا قائل هستیم و نیز چه وظیفه‌ای را برای شورای عمومی دانشگاه مد نظر داریم.
وی تصریح کرد: عملا شورای عمومی دانشگاه‌ها نقش و کارکرد لازم را ندارند اما فرض این است که شورای عمومی دانشگاه‌ها باید کارهای محتوایی در زمینه شرح وظایف هیئت امنا قائل شود. درحقیقت این شورا باید ارکان دانشکاه را در نظر بگیرد تا همزمان مسئولیتی به ارکان مختلف دانشگاه‌ها محول نشود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر تعریف ارکان هیات امنای دانشگاه‌ها تصریح کرد: به هرحال به روزرسانی آیین نامه هیات امنای دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی یکی از کارهای مهم شورای عالی انقلاب فرهنگی است که وزیر علوم به اهمیت موضوع توجه داشته‌اند.
تغییر ماموریت ها باید لحاظ شود
رییس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی نیز در این جلسه گفت: نکاتی که در جلسه مطرح شده چند موضوع را تقویت می کند؛ اول اینکه قانونی که مجلس شورای اسلامی و شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۶۷ با توجه به فضای آموزش عالی آن زمان تصویب نموده است، با تنوع و گسترش امروز نیاز به بازنگری دارد.
حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی رستمی افزود: آیا بازنگری جزیی باشد؟ به طوریکه فقط آیین نامه هیئت امنا را اصلاح کنیم و یا اینکه در جریان کلان تر با توجه به تحول شورای عالی انقلاب فرهنگی و تحول جریان علمی کشور، آن را لحاظ کنیم؟ درواقع در جریان کلان سیاست گذاری هدایت و نظارت آموزش عالی ممکن است نقش‌ها و سطح‌های دیگری تعریف شود؛ آیین نامه مدیریت دانشگاه ها ممکن است تغییراتی کند و شبیه این موضوعات شاید اتفاق بیفتد. بنابراین بحث هیات امنا به صورت جزیی و بدون نگاهِ اتصالش به سایر مقررات و آیین نامه‌ها، شاید کامل نباشد.
وی با بیان اینکه، براساس آیین نامه، هیات امنا کاملا مالی و معاملاتی است و نیز شورای دانشگاه به مباحث داخلی دانشگاه می‌پردازد، افزود: گاهی اوقات در یک دانشگاه سند راهبردی نوشته شده است؛ یعنی چند نفر سند ۲۰ ساله یک دانشگاه را می‌نویسند بدون اینکه شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارتخانه و هیئت امنا بر روی آن نظارتی داشته باشند و در شورای دانشگاه‌ها به تصویب می‌رسانند که این امر بر مبنای این است که یک جای خالی وجود دارد. آیا هیئت امنا باید این جای خالی را به عنوان حلقه هادی و ناظر دانشگاه پر کند؟ بنابراین تغییر ماموریت‌ها باید لحاظ شود.
باید نحوه ترکیب هیات امنای دانشگاه‌ها اصلاح شود
همچنین رییس هیات عالی جذب در این جلسه اظهار داشت: هر سیاست و آیین نامه‌ای باید بعد از مدتی به روزرسانی شود. از سال ۱۳۶۸ آیین نامه هیئت امنای دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی سال ها تغییر نکرده است؛ درحالیکه در این مدت کلی تجربه کسب کرده ایم و به کمبودها و اشکالات هیات امنای دانشگاه‌ها واقف هستیم.
محمد علی کی نژاد به نحوه ترکیب هیات امنای دانشگاه‌ها به عنوان یک شاخص اشاره کرد و افزود: باید نحوه ترکیب هیات امنای دانشگاه‌ها اصلاح شود و نیز در هر استان یک هیات امنا داشته باشیم. به نظرم جایگاه هیات امنا دانشگاه‌ها است و جایگاه هیات امنا را برای سایر دستگاه ها مشخص کرد همچنین بحث ترکیب آن و تعداد هیئت امناها به صورتی تعیین شود تا رییس هیات امنا -وزیر علوم - در جلسات آن بتواند شرکت کند.
هیات امنای دانشگاه‌ها از قابلیت چابکی افتاده‌اند
رییس دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه این جلسه تصریح کرد: دو هیات امنا در دانشگاه آزاد اسلامی فعالیت دارند؛ نخست هیات امنا در دانشگاه و دیگری به عنوان هیات امنای استانی عمل می‌کند که در هیات امنای استانی دو نفر نماینده شورای عالی، چهار نفر نماینده دانشگاه آزاد و استاندار وجود دارد یعنی هیات امناهای متفاوتی وجود دارد که بسیار متفاوت عمل کرده‌اند.
محمدمهدی طهرانچی تصریح کرد: یک زمانی هیات امنای دانشگاه‌ها را قوه عاقله دانشگاه‌ها می‌دانیم و رییس دانشگاه قوه مجریه است، اما زمانی می‌گوییم هیات امنای دانشگاه‌ها قوه نظارتی دانشگاه‌ها و قوه عاقله شورای دانشگاه‌ها است که این موارد را باید بحث و بررسی کنیم.
وی معتقد است:یک نظام اجرایی در دانشگاه‌ها وجود دارد که از وزیر تا روسای دانشگاه ها و... آغاز می شود و نیز یک شبکه نظارتی و تصمیم سازی داریم که از شورای انقلاب فرهنگی آغاز و تا هیئت امنای دانشگاه‌ها امتداد دارد؛ هیئت امنا را باید در شورای عالی انقلاب فرهنگی تنظیم شود.
بررسی آیین نامه هیات امنای دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی
دبیرشورای اسلامی شدن دانشگاه ها با تاکید بر پرداختن به بحث احراز صلاحیت روسای دانشگاه ها و نیز اصلاح آیین نامه هیات امنا در راستای بازنگری و ارتقای آیین نامه جامع مدیریت دانشگاه‌ها تصریح کرد: با نگاهی کلان به مجموعه آیین نامه هیئت امنای دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی، این شورا پس از گذشت یک دهه از اصلاح قبلی آیین نامه جامع مدیریت، مورد توجه قرار داده است.
حجت الاسلام و المسلمین روح الله شاطری افزود: بحث آیین نامه هیات امنای دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی در جلسه قبل با تاکید کمیته مدیریت سند دانشگاه اسلامی به ریاست دکتر رنجبر سپرده شد که وی با تشکیل جلساتی به مباحث و جزییات موضوع آیین نامه هیات امنای دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی به خوبی پرداخته‌اند که در این جلسه گزارشی ارایه می‌دهند.
در ادامه این جلسه حاضران در این جلسه در زمینه اجرایی سازی به روزرسانی آیین نامه هیات امنای دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی با عناوینی چون مسایل کلیدی هیات امنا، جایگاه و شان هیات امنا، راهکار مباحث مطروحه به بیان نظرات خود پرداختند.