به گزارش ایرنا، از پایگاه "استیمسون"، پس از چندین دهه بی‌ثباتی سیاسی، نپال سرانجام برای آینده‌ای باثبات و با قانون اساسی که در سال ۲۰۱۵ تدوین شد، آماده می‌شود. تمایل این ملت در رشته کوه‌های هیمالیا برای رشد اقتصادی طبیعی است، زیرا این کشور دستخوش یک دهه شورش گروه‌های مائوئیست، سرنگونی حکومت سلطنتی و متعاقب آن یک تحول سیاسی شد.
برای کمک به نپال در تحقق مسیر شکوفایی خود، چین به عنوان یک متحد نسبتا جدید اما قدرتمند در تجارت و سرمایه گذاری وارد عمل شده و تسلط پیشین هند در این بخش‌ها را به چالش کشیده است.
در واقع با افزایش تنش میان هند و نپال بود که دولت پکن به صورت آشکار روابط خود با کاتماندو را افزایش داده است. دولت چین بارها اعلام کرد که روابط اقتصادی میان دو کشور می تواند به صورت پایاپای بیشتر شود و مردم از سود و منفعت آن استفاده کنند.
مسئولین چینی سال گذشته همچنین تصریح کردند: برای حمایت از دولتمردان نپال علیه ویروس کرونا نیز آمادگی دارند و می توانند به این کشور کمک بهداشتی و امدادی ارسال کنند.
به همه این دلایل بود که هند مدعی است گسترش روابط چین و نپال کاملا سیاسی و برای تحت فشار قرار دادن هند در حال انجام است.
در هر حال، نپال و چین در سال ۱۹۵۵ روابط دیپلماتیک خود را ایجاد کردند و روابط آن‌ها پس از زلزله گورخا در سال ۲۰۱۵ افزایش یافت. در همان سال، همسایه جنوبی نپال، یعنی هند، یک تحریم تجاری را علیه کاتماندو اعمال کرد و نپال محصور در خشکی و فاجعه زده را برای یافتن سوخت و سایر منابع ضروری به تکاپو انداخت.
درحالی که هند دروازه‌های خود را بر روی نپال بسته بود، چین فرصت مناسبی بدست آورد تا خود را به عنوان یک همسایه خوب و حامی نپال معرفی کند. اگرچه با توجه به وضعیت فرسوده جاده‌های نپال اقدامات چین حد زیادی نمادین بود، اما پکن با اعزام ۱۲ تانکر سوخت کمک رسانی به نپال را آغاز کرد. این اقدام امتیازات ژئوپلیتیکی را برای چین به ارمغان آورد و راه را برای سرمایه گذاری بیشتر چین در زمینه ساخت‌وساز، نیروگاه آبی، فرودگاه، جاده‌سازی و صنایع سیمان هموار کرد.
اگر چه هند به صورت سنتی یکی از حامیان اصلی نپال بوده، اما مسدود شدن مرزهای مشترک هند و نپال در سال های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ سبب شد تا کاتماندو با بحران شدید سوخت و همچنین دارو روبرو شود. این در حالی است که چین در سال های اخیر سرمایه گذاری های چند میلیون دلاری در این کشور کرده و نفوذ خود را در نپال افزایش داده است.
بنابراین می توان اذعان داشت که پکن اکنون بازیگر مهمی در سیاست و اقتصاد نپال است و انتظار می‌رود سرمایه‌گذاری چین در نپال آغازگر دوره جدیدی برای توسعه تجارت و اقتصادی این کشور باشد.
سرمایه گذاری چین در نپال
سرمایه‌گذاری چین در نپال در قالب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، کمک‌های بشردوستانه و کمک‌های توسعه‌ای در سال‌های اخیر، روابط ژئوپلیتیکی بین کاتماندو و پکن را متحول ساخته است. کمک‌های چین همچنین در مراحل اضطراری و بازسازی پس از زلزله نپال نقش مهمی داشته است. چین متعهد به سرمایه گذاری ۴۸۳ میلیون دلاری برای بازسازی نپال شده و در بازسازی بناهای تاریخی نپال که در زلزله تخریب شدند، شرکت کرده است.
روابط دوجانبه پکن و کاتماندو بیشتر در مجموعه‌ای از تعاملات پس از سال ۲۰۱۵ افزایش یافت. در سال ۲۰۱۶، نپال و چین توافقنامه تجارت و حمل و نقل را امضا کردند. پس از آن، نپال یکی از اولین کشورهایی بود که به طرح یک جاده یک کمربند چین پیوست. علاوه بر این، از سال ۲۰۱۸، دو همسایه درباره تعدادی از پروژه‌های راه آهن و خطوط انتقال برق مذاکره کرده‌اند. این نشان دهنده افزایش سطح سرمایه گذاری چین در طول این مدت است، زیرا سرمایه گذاری چین در نپال قبل از سال ۲۰۱۵ بسیار کمتر بود.
پایگاه "اید آسیا" نیز نوشت: رهبران نپالی فرصت اقتصادی کم سابقه‌ای را در سرمایه گذاری چین می‌بینند. امضای توافقنامه تجارت و حمل و نقل در سال ۲۰۱۶ پیامدهای جغرافیایی و سیاسی و اقتصادی قابل توجهی برای نپال به همراه داشت، زیرا نپال به دنبال قطع وابستگی خود به هند بود. توافقنامه تجارت و حمل و نقل به نپال اجازه داد تا از طریق کشور سوم و با وابستگی کمتر به هند به واردات و صادرات بپردازد و همچنین دسترسی نپال به ۷ بندر دریایی و زمینی چین را فراهم کرد. به طور مشابه، ساخت راه‌آهن پیشنهادی کایرونگ-کاتماندو به ارزش ۲.۱۵ میلیارد دلار، یک نمونه مهم در سرمایه گذاری چین در نپال است که به عنوان پروژه‌ای برای افزایش اتصال و تسهیل تجارت در سراسر منطقه تلقی می‌شود.
طبق گزارش موسسه تحقیقاتی"اید داتا"، (دیپلماسی مالی) چین در پروژه‌های زیرساختی مختلف در نپال، از جمله راه‌ها و نیروگاه‌های آبی، بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۷ کمتر از یک میلیارد دلار بوده است.
به گزارش ایرنا، در ۲۱ مهر ۱۳۹۸ بود در سفری که شی جین پینگ رئیس جمهوری چین بعد از سفر به هند به نپال داشت، دو کشور قرارداد توسعه خط ریلی میان نپال و تبت را امضا کرده بودند. در واقع احداث راه آهن میان نپال و تبت به عنوان بخشی از طرح یک جاده یک کمربند چین است. نپال این خط ریلی را به عنوان یک گزینه برای رهایی از وابستگی شدید به هند می داند.
در چند سال گذشته سرمایه گذاران چینی چندین پروژه زیرساختی از جمله جاده، بیمارستان، دانشگاه و مراکز دیگری را در نپال به پایان رسانده اند و برنامه هایی برای راه اندازی خطوط راه آهن و انتقال برق در این کشور مطرح کرده اند.
چین در شهر پخارا نیز در حال ساخت یک فرودگاه بین المللی می باشد. دیدارهای وزرای دولتی نپال و چین در دو سال گذشته افزایش یافته و بورس های تحصیلی و مبادلات با چین فرصت های جدیدی برای جوانان نپالی ایجاد کرده است.
کمربند اقتصادی جاده ابریشم و جاده ابریشم دریایی قرن بیست و یک ابتکارهایی هستند که برای نخستین بار در پائیز ۲۰۱۳ توسط رئیس جمهوری چین و به ترتیب در جریان دیدارهایی از قزاقستان و اندونزی ارائه شدند. این 'کمربند' به عنوان شبکه ای طراحی شده از جاده های فراسرزمینی و خطوط آهن، لوله های نفت و گاز و دیگر پروژه های زیرساختی است که از شهر شیئان در مرکز چین آغاز و سراسر آسیای میانه را فرا گرفته و سرانجام به مناطق دوردستی چون مسکو، روتردام و ونیز می رسد.
نپال که کشوری فقیر در حاشیه رشته کوه هیمالیا است در سال ۲۰۰۶ شاهد پایان جنگ داخلی خشونت آمیز یک دهه‌ای بود که به ۲۴۰ سال حکومت سلطنتی هندوها در این کشور پایان داد و آن را تبدیل به جمهوری کرد.
به طور کلی تر باید گفت که سرمایه گذاری چین در نپال را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: دولتی و خصوصی. تفاوت‌های فاحشی در نحوه عملکرد این سرمایه گذاری‌ها وجود دارد. شرکت‌های دولتی عمدتاً در پروژه‌های مرتبط با زیرساخت‌های حیاتی مانند نیروگاه‌های آبی و ساخت جاده‌ها و مسیرها مشارکت دارند. از طریق چنین سرمایه گذاری‌هایی است که چین می‌خواهد تصویر خود را در منطقه به عنوان یک متحد متعهد به فعالیت‌های اقتصادی نشان دهد.
از سوی دیگر، سرمایه‌گذاری‌های شرکت‌های خصوصی چینی عمدتاً در شرکت‌های خرد-فروشگاه‌های کوچک در مقاصد جهانگردی مهم نپال مانند "تامول" در کاتماندو و "پوخارا" بوده است. بخش گردشگری نپال نیز با افزایش گردشگران چینی رونق یافته است.
در سال ۲۰۱۹، ۱۷۰ هزار گردشگر چینی از نپال دیدن کردند. با این حال، تاکنون تنها دو سرمایه گذاری خصوصی بزرگ چین در نپال وجود داشته است. این دو سرمایه گذار خصوصی چین شامل سیمان هونگشی و هواکسین هستند. در سال ۲۰۱۷، گروه هونگشی چین قرارداد سرمایه گذاری مستقیم خارجی به ارزش ۳۵۹ میلیون دلار با دولت نپال امضا کرد و با سیمان شیوام نپال برای ساخت یک کارخانه سیمان پیشرفته در نوالپاراسی که شرکت چینی ۷۰ درصد از سهام آن را در اختیار دارد، قرارداد منعقد ساخت.
تارنمای وزارت خارجه نپال با توضیح یکی از طرح‌های سرمایه گذاری چین نوشت: یکی دیگر از طرح‌های مشترک چین و نپال، طرح ساخت راه آهن از میان کوه‌های هیمالیاست که مرز تبت را به کاتماندو پایتخت نپال، شهر پوخارا و شهر لومبینی (محل تولد بودا) متصل می کند.
پیش بینی می شود این طرح سالانه ۲.۵ میلیون جهانگرد چینی را سرازیر نپال کرده و درآمدی ۲.۵ میلیارد را برای اقتصاد نپال به ارمغان بیاورد. چینی‌ها که مطالعه این طرح را انجام داده‌اند اعلام کرده‌اند که طول خط آهن کرونگ به کاتماندا حدود ۷۳ کیلومتر خواهد بود که هزینه‌ای بالغ بر ۲.۲ میلیارد دلار خواهد داشت.
مقامات نپالی اعلام کرده‌اند با توجه به کوهستانی بودن کل مسیر ۹۹ درصد از این مسیر از درون تونل ها و از روی پل ها گذر خواهد کرد.
انتظار می‌رود تولید برق یک بازار صادراتی بلندمدت و سودآور برای نپال ایجاد کند. در صورت اجرای موفقیت آمیز سرمایه گذاری چین در این بخش و اجرایی شدن این پروژه‌ها، نپال می‌تواند با بهبود درآمد ملی، برق ارزان‌تری به مردم ارائه کرده و وضعیت مالی دولت را بهبود بخشد.
نباید این را فراموش کرد که نپال از نظر اقتصادی مشتری خوبی برای هند بوده است و هند با این کشور ۵ میلیارد دلار مازاد تجاری دارد. با این حال پروژه راه ابریشم جدید (از جمله جاده ابریشم هوایی) برای کشورهای کوچک فقط یک معنی دارد و آن توسعه زیر ساخت ها و روابط تجاری بیشتر با دیگر کشورها است.
سرمایه گذاری و تامین مالی چین نقش بزرگی در اهداف زیرساختی نپال ایفا می‌کند، اما این به نپال بستگی دارد که محیطی مساعد برای موفقیت این سرمایه گذاری‌ها و پیشرفت اقتصادی ایجاد کند.