به گزارش ایرنا، مجتمع معدن مس سونگون شهرستان ورزقان در ۹۰ کیلومتری شمال شرق تبریز، بزرگ ترین معدن حال حاضر مس کشور به شمار می رود که گفته می شود ۲۰ درصد ذخایر مس ایران و یک درصد ذخایر مس جهان را در خوی جای داده است.
هر چند مسوولان شرکت ملی صنایع مس ایران اعلام کرده اند که ذخایر شناسایی شده معدن مس سونگون در زمان حاضر زیر ۲ میلیارد مترمکعب است، اما مسوولان محلی می گویند که رقم واقعی ذخایر این معدن غنی بیش از ۲ برابر رقم اعلامی است.
مسوولان استانی و نمایندگان آذربایجان شرقی در مجلس شورای اسلامی همچنین معتقدند که خودداری مسوولان شرکت ملی صنایع مس ایران از تشکیل شرکت مستقل مس آذربایجان و سنگ اندازی بعضی ها در این مسیر، در منافات با مصوبات شورای عالی معادن است که بر لزوم انتقال همه حساب های مالی معادن به استان های محل استقرار و استخراج آنها تاکید دارد.
آنان می گویند که مانع تراشی در مسیر تشکیل شرکت مستقل مس آذربایجان به عنوان مصداق تحقق شعارهای دولت سیزدهم در زمینه عدالت پروری، از رویکردهای منفعت طلبانه و متمرکزگرایانه برخی مسوولان و گروه های ذینفع در شرکت ملی صنایع مس ایران، نشأت می گیرد.
مسوولان استانی و نمایندگان آذربایجان شرقی در مجلس شورای اسلامی با اشاره به تخریب جنگل های ارسباران و منابع طبیعی محل و نیز آلودگی منابع آب زیر زمینی منطقه در درازمدت به دلیل فعالیت معدن مس سونگون شهرستان ورزقان، بر این باورند که رویکرد فعلی شرکت ملی صنایع مس ایران به بهره برداری از ذخایر مس سونگون، ویرانگر است.
افکار عمومی آذربایجان شرقی نیز بر لزوم برخورداری مناسب منطقه از مزایای سالیانه ۲۰ هزار میلیارد تومان گردش مالی مجتمع معدن مس سونگون تاکید دارند و معتقدند که اقدامات صورت گرفته از سوی شرکت ملی صنایع مس ایران برای احیای جنگل ها و منابع طبیعی محدوده استخراجی معدن مس سونگون، ناچیز و در حد صفر است.
یادآوری این نکته نیز ضروری است که سابقه تشکیل شرکت مستقل مس آذربایجان به دوره وزارت نعمت زاده باز می گردد که به رغم دستور وی به مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران برای انجام این کار، اتفاق خاصی نیفتاد و این روند در دوره وزارت رحمانی نیز تکرار شد و دست مردم و مسوولان آذربایجان شرقی برای تشکیل شرکت مس در حنا ماند.
مردم آذربایجان شرقی باید از فواید معدن مس سونگون بهره مند شوند
نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی و امام جمعه تبریز با اشاره به لزوم توسعه اقتصادی و تقویت بسترهای اشتغال زایی، گفت: مس سونگون فرصت توسعه برای منطقه است، اما باید برکات و منافع اقتصادی، توسعه ای و اشتغال زایی این نعمت خدادادی به شکل منطقی و قابل قبول به این استان برگردد.
حجت الاسلام سیدمحمدعلی آل هاشم اظهار داشت: نباید مواد خام معدن سونگون به فروش برسد و برکات آن به استان‌های دیگر برسد، اما آذربایجان شرقی از آن بی بهره بماند.
وی همچنین با اشاره به اجرای طرح‌های معدنی و صنعتی با تاکید بر حفظ محیط زیست افزود: برای انجام طرح‌های معدنی، استفاده از فن آوری های نوین ضرورت دارد تا کمترین آسیب به محیط زیست و طبیعت برسد؛ از طرف دیگر خام فروشی مواد معدنی نیز متناسب با منافع اقتصادی منطقه‌ای نیست.
حجت الاسلام آل هاشم اظهار کرد: نقش مس سونگون در اشتغال زایی جوانان و فارغ التحصیلان آذربایجان شرقی بسیار مهم است و باید این نقش را ایفا کند.
امام جمعه تبریز همچنین با اشاره به فعالیت‌های ورزشی و فرهنگی باشگاه مس سونگون، اضافه کرد: این رویکرد که موجب نشاط و سلامتی جامعه می‌شود، باید بیشتر از پیش تقویت و حمایت شود.
معاون رئیس جمهور برای تشکیل شرکت مس آذربایجان جلسه گذاشت
استاندار آذربایجان شرقی که تشکیل شرکت مستقل مس آذربایجان را به جد دنبال می کند، گفت: طی جلساتی که با حضور وزیر صمت، نائب رئیس اول مجلس و معاون رئیس جمهور داشتیم، در حال طی مراحلی هستیم که مس به سمت توسعه، استقلال و ثبات در حوزه سرمایه‌گذاری برسد.
عابدین خرم اظهار کرد: آذربایجان شرقی از لحاظ معدنی یکی از استان‌های غنی به شمار می‌رود و رتبه اول کشور را به خود اختصاص داده است، به طوری که بیش از هشت میلیارد تن ذخایر معدنی از جمله مس در استان موجود است.
وی افزود: بنا به دلایلی قبلا بهره برداری های مناسبی از این ظرفیت صورت نمی گرفت و این مواد خام بدون فرآوری شدن از استان خارج می‌شد، اما مصمم هستیم صنایع پایین دستی مس، ذوب، تغلیظ و تولید کاتد در این استان تشکیل شود که اگر این اتفاقات نیفتد هیچ ارزش افزوده‌ای نصیب استان نخواهد شد.
استاندار آذربایجان شرقی تصریح کرد: طی جلساتی که با حضور وزیر صمت، نائب رئیس اول مجلس و معاون رئیس جمهور داشتیم، در حال طی مراحلی هستیم که مس به سمت توسعه، استقلال و ثبات در حوزه سرمایه‌گذاری برسد.
وی با بیان اینکه مجموعه هایی مثل مس سونگون تاثیرات خود را باید در اقتصاد استان نشان دهند و مسئولیت های اجتماعی این صنایع باید روشن و شفاف باشد؛ افزود: یکی از مسئولیت های اجتماعی این صنعت و صنایع مشابه این است که در منطقه متبوع در زمینه آب، راه، توسعه، پیشرفت، ورزش و بحث های درمانی هزینه کنند.
وی اظهار کرد: مس سونگون و شرکت ملی مس ایران باید به وظایف قانونی خود درخصوص پرداخت سهم اقتصادی استان و عملکرد شفاف و مسئولیت‌های اجتماعی و قانونی خود عمل کنند.
خرم تأکید کرد: چنین مجموعه‌هایی باید تأثیرات خود را در اقتصاد استان نشان دهند و حتماً باید مسئولیت‌های اجتماعی این صنایع شفاف و روشن باشد.
استاندار آذربایجان شرقی همچنین خواستار تبدیل شدن صنعت مس استان به یک گفتمان، مطالبه و حرکت عمومی شد و گفت: مس سونگون و شرکت ملی مس ایران بایستی به وظایف قانونی خود درخصوص پرداخت سهم اقتصادی استان و عملکرد شفاف و مسوولیت‌های اجتماعی و قانونی خود عمل کنند.
وی اضافه کرد: ضروری است مجتمع مس سونگون تعهدات قانونی و مسئولیت اجتماعی خود را در قبال خدمات ارائه‌شده از سوی ادارات کل منابع طبیعی، جهاد کشاورزی، آب منطقه‌ای و حفاظت محیط زیست استان را ایفا کند.
خرم گفت: شرکت ملی مس متعهد به ۴۰۰ هکتار جنگل‌کاری در منطقه و حفاظت از آن به مدت ۱۰ سال است که مُسکنی برای جلوگیری از فرسایش خاک در این منطقه است.
استاندار آذربایجان شرقی با تاکید بر ایجاد صنایع پایین دستی مس در شهرک های صنعتی ورزقان و اهر، افزود: شرکت مس سونگون موظف به تامین مواد اولیه این صنایع در داخل استان خواهد بود.
وی با بیان اینکه شرکت مس سونگون تا پایان شهریور ماه سال ۱۴۰۱ متعهد به ایجاد نیروگاه ۵۰ مگاواتی است، اظهار داشت: همچنین ایجاد نیروگاه ۵۰۰ مگاواتی نیز برای توسعه این شرکت از تعهدات دیگر مس سونگون است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری آذربایجان شرقی نیز گفت: شرکت مس سونگون در مقابل خدماتی که از دستگاه های اجرایی استان دریافت می کند، باید برنامه زمان‌بندی شده دقیق از تمام طرح‌ها و اقدامات توسعه‌ای خود ارائه کند.
محمد کلامی با اشاره به ایجاد شهرک تخصصی صنایع پایین دستی مس، افزود: بخش خصوصی که قصد سرمایه گذاری در صنایع تبدیلی مس دارند نسبت به تامین مواد اولیه از سوی شرکت مس سونگون نگرانی‌هایی دارند که شرکت مس باید با شفاف‌سازی در این زمینه، تضمین لازم به سرمایه‌گذاران را بدهد.
فرصت یک ماه وزیر صنعت برای تشکیل شرکت مس آذربایجان
نوزدهم دی ماه امسال بود که نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی اعلام کرد که «توافقات خوبی با وزیر صمت و مسئولان شرکت مس انجام شد و وزیر صنعت یک ماه فرصت خواست تا مراحل تشکیل و تفکیک شرکت مس آذربایجان را نهایی کند».
احمد علیرضا بیگی، افزود: تشکیل شرکت مس آذربایجان مطالبه دیرینه ماست که در دوره‌های گذشته به بهانه‌های مختلف به تعویق افتاده است و حق طبیعی و قانونی مردم آذربایجان در بهره مندی از معادن غنی استان نادیده انگاشته شده است.
بیگی ادامه داد: آقای نعمت زاده، وزیر وقت صمت به مدیر عامل شرکت ملی مس ماموریت داد تا شرکت مس آذربایجان تشکیل شود، در دوره آقای رحمانی هم تلاش‌های زیادی شد، اما عملاً اتفاق خاصی روی نداد و طرح تشکیل شرکت مس آذربایجان روی کاغذ ماند و مسئولان شرکت ملی مس این طور وانمود کردند که تشکیل شرکت مس آذربایجان به لحاظ مادی و طرح‌های توسعه‌ای به ضرر منطقه و استان است، در حالی که شرکت مس آذربایجان بناست به عنوان یک شریک از شرکت مس جدا شده و به طور مستقل به فعالیت خود ادامه دهد.
نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو خاطرنشان کرد: یک سوم درآمدهای شرکت ملی مس به آذربایجان شرقی تعلق دارد و ما به همین اندازه سهم آذربایجان را از منابع شرکت ملی مس مطالبه می‌کنیم.
وی ادامه داد: در نهایت سه شنبه گذشته با حضور وزیر صنعت، مدیرعامل شرکت مس، نمایندگان و مدیران ارشد آذربایجان شرقی طی جلسه‌ای با بحث‌های مفصل تصمیم گرفته شد تا طرح تشکیل شرکت مس آذربایجان نهایی شده و اجرایی شود.
نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: شرکت ملی مس در سال ۹۹ بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان درآمد داشته است که یک سوم این درآمدها باید به آذربایجان شرقی و شرکت مس آذربایجان تعلق یابد، اما هیچ اثری از منافع شرکت ملی مس در توسعه زیرساخت‌های مختلف آذربایجان شرقی طی سال‌های اخیر مشاهده نمی‌شود.
بیگی افزود: بر اساس قانون ۸۵ صدم درصد درآمدهای شرکت ملی مس باید صرف اجرای مسئولیت‌های اجتماعی آن شود که این رقم بالغ بر ۵۰۰ میلیارد تومان می‌شود، اما در حوزه عمل به مسئولیت‌های اجتماعی شرکت ملی مس هم هیچ عملکردی از این شرکت در آذربایجان شرقی دیده نمی‌شود و وقتی از آنها سوال می‌کنیم که چه عملکردی داشتید طی سال‌های گذشته، اساساً هیچ کارنامه‌ای نمی‌توانند ارائه کنند به غیر از بزرگراه خواجه ورزقان در ۱۰ سال پیش که هنوز تکمیل نشده است.
وی تاکید کرد: شرکت مس باید در زیرساخت‌های راه آهن، بزرگراه ها، احیای منابع طبیعی و دیگر بخش‌های آذربایجان شرقی به مسئولیت‌های اجتماعی خود عمل می‌کرد که متاسفانه در قبال مقایسه با عملکرد این شرکت در استان کرمان، تقریباً هیچ عملکردی در آذربایجان شرقی مشاهده نمی‌شود. متاسفانه می‌بینیم در ازای خروج ثروت عظیمی از معادن مس سونگون از آذربایجان شرقی تقریباً چیزی عاید استان نشده است.
این نماینده مجلس شورای اسلامی بیان کرد: باید شرکت مس آذربایجان تشکیل یابد و با فعالیت قدرتمندتر خود حداقل در کنار آسیب‌هایی که محیط زیست و منابع طبیعی استان وارد می‌کند، در توسعه زیرساخت‌های استان، توسعه صنایع پایین دستی صنعت مس و انجام شایسته مسئولیت‌های اجتماعی نقش ویژه ایفا کند.
بیگی افزود: طی جلسه‌ای که اخیراً داشتیم توافقات خوبی با وزیر صمت و مسئولان شرکت مس انجام شد و وزیر صنعت یک ماه فرصت خواست تا مراحل تشکیل و تفکیک شرکت مس آذربایجان را نهایی کند و استاندار آذربایجان شرقی هم مسئول شد تا طرح‌های سرمایه گذاری و اشتغال در حوزه صنعت مس را آماده کند.
وی در رابطه با اظهارات عجیب برخی نمایندگان استان کرمان در خصوص تشکیل شرکت مس آذربایجان، گفت: اظهارات برخی نمایندگان استان کرمان ارزش پاسخ دادن ندارد، حرف ما یک حرف منطقی و قانونی است و این تصمیم بر اساس منافع ملی و استانی گرفته شده و اجرایی می‌شود.
بیگی تاکیدکرد: ما حقوق حقه آذربایجان شرقی را می‌خواهیم و وزیر صنعت هم باید پاسخ درخوری به این خواسته مردم آذربایجان و نمایندگان آنها دهد و حمایت از دو باشگاه تراکتورسازی و ماشین سازی تبریز هم در چهارچوب همین موضوع است.
وی در پایان بیان کرد: خواسته ما از مردم و رسانه‌ها هم این است که به حواشی ایجاد شده توسط برخی افراد در مورد تفکیک و تشکیل شرکت مس آذربایجان توجه نکنند و اصل موضوع را که به تصویب و مرحله اجرا رسیده پیگیری کنند تا خدای نکرده اصل موضوع تشکیل شرکت مس آذربایجان و بهره مندی استان از منافع آن در گرد و غبار حاشیه سازی‌ها گم نشود.
وزارت صمت تاسیس شرکت مس آذربایجان را اولویت دهد
نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: تاسیس و راه اندازی شرکت صنایع مس آذربایجان باید جزو اولویت‌های وزارت صمت باشد.
علیرضابیگی با تاکید بر اینکه ایجاد شرکت صنایع مس آذربایجان جزو مطالبات به حق مردم این خطه است، از روند کند فرآیند اداری تاسیس این شرکت ابراز تاسف کرد و افزود: با وجود اینکه طی هفته های اخیر جلسات متعددی با حضور وزیر صمت و مدیران شرکت ملی صنایع مس ایران برگزار شد، اما روند کلی چندان رضایت بخش نیست.
وی اظهار داشت: در ادامه این روند نامبارک، اخیرا" نامه معاون وزیر صمت در خصوص تشکیل هلدینگ شرکت ملی مس منتشر شده است که هشداری داده شد تا بلکه جلوی عدم ایفای تعهدات وزیر محترم گرفته شود.
علیرضابیگی ادامه داد: با توجه به اینکه شرکت ملی مس ایران یک بنگاه اقتصادی خصولتی است، دیگر نمی تواند عنوان ملی بودن مثل شرکت های ملی نفت و گاز را یدک بکشد و عدم تحقق مطالبات مردم آذربایجان و کارکرد غیرعادلانه در فراهم سازی فرصت برای این منطقه، با تفاسیر موجود ادامه خواهد داشت.
وی به نامه اخیر معاون وزیر صمت اشاره و اضافه کرد: این نامه به هیچ عنوان از تفکیک صحبتی به میان نیاورده است و تنها حکایت از تشکیل لایه بندی جدیدی دارد که همچنان سیاست گذاری در توسعه، سرمایه گذاری و اشتغال را در اختیار خواهد داشت، کما اینکه در جلسه اخیر وزارت صمت خبری از تحقق تعهدات نبود و موضوع سهم آذربایجان از شرکت ملی مس در سرمایه گذاری و انجام مسئولیت های اجتماعی از جمله انتقال مالکیت باشگاه تراکتور مورد توجه قرار نگرفت.
علیرضابیگی با بیان اینکه مردم آذربایجان باید در جریان این امور قرار بگیرند، گفت: حتی موضوع انتقال باشگاه تراکتور در این زمینه دچار دغلکاری شده و سطح موضوع به باز شدن پنجره نقل و انتقالاتی باشگاه تنزل پیدا کرده است که این به معنی استمرار بی سرو سامانی های گذشته است.
ارزش ذخایر معدن مس سونگون به ۳۲۰ میلیارد دلار می رسد
عضو کمیسیون صنایع و معادن و نماینده مردم ورزقان در مجلس شورای اسلامی نیز با با اشاره به ارزش ۳۲۰ میلیارد دلاری ذخایر معدن مس سونگون گفت: هر چند کارشناسان شرکت ملی صنایع مس به طور رسمی ظرفیت شناخته شده مس سونگون را ۲ میلیارد تن اعلام می کنند، ولی دانشمندان رقم دقیق آن را چهار میلیارد تن برآورد کرده اند.
اللهوردی دهقانی ادامه داد: با روند فعلی، استخراج مس از معدن سونگون ۳۸۰ سال طول می کشد و حتی اگر تولید فعلی سالانه ۳۰۰ هزار تنی کنسانتره سه برابر هم شود باز ۱۳۰ سال برای اتمام معدن زمان می خواهد.
وی یادآوری کرد: مس سونگون سالانه ۲۰ هزار میلیارد تومان درآمد دارد که اگر تنها یک هزار میلیارد تومان آن در شهرستان سرمایه گذاری شود، اتفاقات بزرگی رخ می دهد.
دهقانی خطاب به مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران گفت: مردم از ما سوال می کنند که مالیات درآمد سالانه ۲۰ هزار میلیارد تومانی مس سونگون کجا می رود؛ این باید به شهرستان برگردد. شرکت ملی صنایع مس ایران قبلا یک درصد سهم آلایندگی را به شهرستان می پرداخت که پنج شش سال است نمی پردازد، این رقم کجاست؛ بگویید برویم پیگیری کنیم که مختص شهرستان ورزقان است.
وی تشریح کرد: شرکت ملی صنایع مس ایران سالانه بیش از یک هزار میلیارد تومان کمک های اجتماعی دارد که تنها ۱۶ تا ۲۰ میلیار تومان آن به ورزقان می رسد و این عادلانه نیست.
وی همچنین با تاکید بر ضرورت برخورداری بیشتر شهرستان ورزقان از درآمدهای مس سونگون تاکید کرد: اینجا هم بخشی از کشور است و باید مورد توجه قرار گیرد؛ ما با مشکل کمبود برق در کشور مواجه هستیم و مجتمع مس سونگون نیز مستثنی از این قاعده نیست و قرار بود نیروگاه ۵۰۰ مگاواتی در اینجا احداث شود و شرکت ملی صنایع مس باید اقدام عملی برای آن بکند.
وی گفت: شرکت های فعال در حوزه استخراج و اکتشاف مجتمع معدن مس سونگون با ارائه گزارش های نادرست و غیرواقعی، معادنی به ارزش ۳۲ هزار میلیارد تومان را از آن منتزع کردند و این خیانت به منطقه کشور است.
وی افزود: در منطقه ارسباران علاوه بر مس سونگون، معادن مس پهناوری در آستامال نیز وجود دارد؛ ظرفیت تولید کنسانتره مس سونگون باید به یک میلیون تن و تولید مس کاتدی به ۴۰۰ هزار تن در سال افزایش یابد.