«شاهپور علائی مقدم» روز چهارشنبه در نشست خبری به مناسبت چهل و سومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی با تشریح اهم فعالیت‌ها، وضعیت تولیدات بخش کشاورزی و اقدامات این سازمان در جمع خبرنگاران افزود: طبق مصوبه سال ۱۴۰۰ بودجه تملک دارایی‌های سازمان حفظ نباتات کشور حدود ۴۲ میلیارد تومان است و با وجود اینکه ۱۱ ماه از سال گذشته تاکنون ۹ میلیارد تومان آن دستور تخصیص گرفته که تاکنون هم دریافت نشده است.
رئیس سازمان حفظ نباتات کشور تصریح کرد: این در حالی است که نظارت بر فرایند قرنطینه‌ها، مبارزه با ملخ صحرایی، مبارزه بیولوژیک، کاهش مصرف سموم، نحوه کنترل بر سموم و مبارزه با آفات عمومی و همگانی از وظایف این سازمان است تا محصول سالم به دست مصرف‌کنندگان برسد.
علائی مقدم با بیان اینکه اخیراً ۱۴ پیشنهاد به کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی ارائه داده‌ایم که تأیید و به کمیسیون تلفیق ارائه شده است افزود: اگر ما تولید محصول سالم و توسعه صادرات محصولات کشاورزی را می‌خواهیم این امر نیازمند ابتکار عمل مجلس است زیرا اگر بودجه لازم تخصیص داده نشود باید همچنان شاهد عدم انطباق و برگشت محصولات کشاورزی باشیم.
وی اظهار داشت: اکنون سازمان حفظ نباتات کشور طبق برنامه پنج‌ساله حداقل برای سال اول به ۶ هزار میلیارد تومان بودجه نیاز دارد که بار مالی برای دولت ندارد زیرا می‌تواند بخشی از محل تملک دارایی‌های دولت و بخشی از محل درامد و هزینه‌ها تأمین شود.
رئیس سازمان حفظ نباتات گفت: از ابتدای سال تاکنون یک میلیون گواهی بهداشتی توسط این سازمان صادر شده است اما پول آن به خزانه و گمرک واریز شده و حتی یک ریال به این سازمان تعلق نگرفته، همچنین سالانه ۳۵ هزار تن سم به عناوین مختلف وارد کشور می‌شود اما تاکنون عوارضی به سازمان حفظ نباتات در راستای کاهش مصرف سموم یا فعالیت‌های ترویجی داده نشده است.
وی ادامه داد: این در حالی است که تعرفه برگه الکترونیکی گمرک که ۶۰ هزارتومان است طبق قانون قدیمی سازمان حفظ نباتات توسط این سازمان پرداخت می‌شود و صادرکننده حتی این مبلغ را نیز پرداخت نمی‌کند.
علائی مقدم براین باور است که اگر از محل عوارض صادراتی تنها یک درصد به سازمان حفظ نباتات کشور اختصاص یابد بحث سلامت محصولات کشاورزی می‌تواند متحول شود.
نامه وزیر به رئیس‌جمهوری برای تخصیص ۵۰ میلیارد تومان اعتبار جهت مبارزه با ملخ صحرایی
رئیس سازمان حفظ نباتات کشور گفت: برای مبارزه با آفت ملخ صحرایی از محل مدیریت بحران مبلغ ۵۰ میلیارد تومان اعتبار داده شده اما تاکنون ۱۰ میلیارد تومان آن دریافت شده است درحالی که ملخ صحرایی آفت عمومی خطرناکی است که تاکنون ما ۱۶.۵ میلیون هکتار را ردیابی کرده‌ایم.
وی اظهار داشت: همچنین ۱۸۰ هزار هکتار مبارزه با ملخ صحرایی در بوشهر، سیستان و بلوچستان و هرمزگان داریم. به دلیل سیل اخیر عربستان که می‌تواند موجب طغیان ملخ به کشور ما شود وزیر جهاد کشاورزی نامه‌ای به رئیس‌جمهوری و مدیریت بحران داده‌اند که اگر این مبلغ اعتبار محقق نشود ما به طور قطع در مبارزه با این آفت خطرناک دچار مشکل خواهیم شد.
علائی مقدم با اشاره به اینکه کشاورزان ما به تنهایی توان مبارزه با این آفت را ندارند اضافه کرد: اکنون به دلیل شرایط آب و هوایی استان‌های جنوبی از ۱۵ بهمن‌ماه مستعد هجوم ملخ‌ها هستند که این می‌تواند مزارع گندم را مورد آسیب قرار دهد.
اصلاح و بازنگری قانون سازمان حفظ نباتات در دستور کار است
رئیس سازمان حفظ نباتات کشور اظهار داشت: قانون سازمان حفظ نباتات به سال ۱۳۴۲ برمی‌گردد با وجود اینکه طی این سال‌ها دستورالعمل‌ها و پروتکل‌ها تغییر کرده است اما این مهم کافی نیست و ما در دولت سیزدهم به دنبال اصلاح و به‌روزرسانی این قانون هستیم.
وی از مجلس شورای اسلامی خواست تا قانون این سازمان که درباره سلامت محصولات کشاورزی است خارج از نوبت رسیدگی شود تا این قانون هرچه سریع‌تر تغییر یافته و بروز شود.
رصد و پایش ۳۵ میلیون تن محصولات وارداتی و ترانزیتی طبق استانداردهای داخلی
رئیس سازمان حفظ نباتات کشور با بیان اینکه رسالت ما تلاش در مدیریت حوزه تدارک سموم شیمیایی و غیرشیمیایی است گفت: سالانه حدود ۳۵ میلیون تن محصولات وارداتی و ترانزیتی داریم که طبق استانداردهای داخلی توسط شبکه‌های قرنطینه‌ای در گمرکات رصد و پایش می‌شوند.
به گفته وی، سازمان حفظ نباتات کشور ضامن سلامت و بهداشت محصولات کشاورزی است به طوریکه از ۱۳۵ میلیون تولید بخش کشاورزی ۸۵ میلیون تن از لحاظ عوامل خسارت زا توسط سازمان حفظ نباتات مراقبت می‌شود بنابراین سهم مراقبت و صدور دستورالعمل‌های فنی این سازمان برای تولید محصول سالم حائز اهمیت است.
وی وظیفه سازمان حفظ نباتات را بر اساس قانون و دستورالعمل‌ها مبارزه با آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز دانست و اضافه کرد: بر اساس معاهدات بین‌المللی سازمان حفظ نباتات متعهد است شرایط و مقررات بین‌المللی را رعایت کند زیرا آفات و بیماری‌ها در بخش کشاورزی حد و مرزی ندارند بنابراین این سازمان باید در گمرکات، مرزهای زمینی و دریایی و هوایی مراقب باشد تا عوامل خسارت زا وارد کشور نشود. همچنین در زمینه صادرات و ترانزیت محصولات کشاورزی باید دقیق عمل کند.
ترویج مصرف صحیح سموم در دستور کار است
علائی مقدم با اشاره به اینکه نیاز سالانه کشور به آفت‌کش‌ها حدود ۳۵ هزار تن است گفت: میانگین مصرف سموم در بخش کشاورزی ایران یک‌سوم متوسط دنیا است یعنی سرانه مصرف سم کشاورزی برای هر ایرانی نزدیک ۴۰۰ گرم محاسبه می‌شود که مقدار زیادی نیست اما مشکل عدم انطباق را داریم.
وی اظهار داشت: این بدان معناست که کشاورزان ما نسبت به روش استفاده از مصرف سموم در عرصه‌های تولیدی آگاهی کافی را ندارند که این مهم نیز به فلسفه وجود مراکز خدمات، کارشناسان معین و عرصه نظام مهندسی کشاورزی و بخش ترویج برمی‌گردد که درست عمل نمی‌کنند و برای انتقال‌یافته‌ها به بخش کشاورزی باید این مهم برطرف شود.
رئیس سازمان حفظ نباتات کشور افزود: ما اکنون با بخش خصوصی در خصوص تولید محتوا برای روش صحیح استفاده از سموم در بسترها همکاری داریم و این مهم شروع شد تا بتوانیم با فعالیت‌های ترویجی این مشکل را رفع کنیم.
علائی مقدم با بیان اینکه سازمان نظام مهندسی درست عمل نکرده است گفت: ما باید بتوانیم در بحث نظارت‌های میدانی، سامانه رصد و پایش سموم، ارتقای آموزش و ترویج، مدیریت کلینیک‌های گیاه پزشکی و فروشگاه‌های سم متعهدتر عمل کنیم.
ارائه تسهیلات برای توسعه آزمایشگاه‌ها در کنار بسترهای تولید
رئیس سازمان حفظ نباتات کشور گفت: به تازگی با برگزاری جلسه‌ای با معاونت غذا و دارو وزارت علوم و سازمان استاندارد قرار شد مجوز ایجاد آزمایشگاه در مراکز تولید توسط بهره‌برداران و صادرکنندگان صادر شود.
وی اظهار داشت: برخی بهره‌برداران و صادرکنندگان ازجمله اتحادیه صادرکنندگان خشکبار و گلخانه داران بزرگ برای ایجاد آزمایشگاه در بسترهای تولید اعلام آمادگی کرده‌اند.
علائی مقدم افزود: تسهیلات لازم برای ایجاد آزمایشگاه در قرارگاه دیپلماسی محصولات کشاورزی مصوب شد یعنی هر صنف و انجمن که در صادرات محصولات کشاورزی نقش دارند با مراجعه به سازمان می‌توانند نسبت به راه‌اندازی آزمایشگاه‌های پرتابل اقدام کنند و محدودیتی نداریم.
به گفته وی، البته این مهم زیر نظر آزمایشگاه‌های مرجع سازمان غذا و دارو است و تا یکم اسفندماه تعداد آزمایشگاه‌های مرجعی که بتوانند پروتکل ال سی مس را داشته باشند به 10 آزمایشگاه توسعه می‌یابند تا زیرساخت‌های برگه آنالیز را برای محصولات صادراتی به‌ویژه برای کشور روسیه داشته باشیم.
رئیس سازمان حفظ نباتات کشور درباره سامانه سماک گفت: این سامانه در امتداد تولید (کاشت، داشت و برداشت) تا سرسفره عملیات رصد و پایش را انجام می‌دهد یعنی مرحله به مرحله است تا پنجره قبلی را تکمیل نکنید پنجره بعدی امکان بارگذاری اطلاعات را ندارد.
وی اضافه کرد: اطلاعات صادرکننده و تولیدکننده ، مکان و مرکز تولید و سابقه توسط جهاد کشاورزی استان‌ها تایید می‌شود که این مهم از یکم اسفندماه ابلاغ و اجرایی خواهد شد.
علائی مقدم ادامه داد: در بحث آزمایشگاهی نیز سامانه لیمز متمرکز آزمایشگاه‌های کشور است که در اختیار سازمان غذا و دارو قرار دارد و فعالیت‌های آزمایشگاهی بر اساس تعرفه‌های وزارت بهداشت و درمان است.
وی اضافه کرد: در صورت احراز صلاحیت و سلامت محصول در سامانه قرنطینه حفظ نباتات نمونه‌برداری از بسترهای تولید را انجام می‌دهد و مسئول نهایی و بین‌المللی که سازمان حفظ نباتات است مجوز صادرات را صادر می‌کند.
وی گفت: هیچ مبلغی توسط نظام مهندسی کشاورزی بابت این فرایند دریافت نمی‌شود مگر هزینه‌ای بابت کارشناسی که در بستر تولید مشاوره فنی و مهندسی به تولیدکنندگان می‌دهد.
وی اظهار داشت: ثبت‌نام در سامانه سماک در فاز اول برای محصولات صادراتی است بعد به محصولات مصرف داخلی نیز تعمیم داده می‌شود.
تعلیق صادرات فلفل دلمه‌ای به دلیل عدم تطبیق سموم ثبت‌شده دو کشور
رئیس سازمان حفظ نباتات کشور گفت: سازمان حفظ نباتات متولی صدور گواهی بهداشتی گیاهی است بر اساس مقررات و دستورالعمل استاندارد مکلف است برای محصولات عاری از بیماری، علف هرز و آفات گواهی صادر کند هیچ وظیفه‌ای برای این سازمان پیش از این برای باقیمانده سموم نبوده است.
وی اظهار داشت: باقیمانده سموم پیش از این به صورت تصادفی توسط سازمان غذا و دارو رصد و پایش می‌شد این موضوع در قانون و مقررات صادرات ایران و کشورهای مختلف هم نبوده است اما وقتی کشور روسیه با رصد تصادفی فلفل دلمه‌ای اعلام کرد 4 نوع سم مورد استفاده در تولیدات ایران را نمی‌شناسد، این نامه از طریق سفارت به سازمان حفظ نباتات کشور ارائه شد و در اختیار مجموعه داخلی و موسسات تحقیقاتی ما قرار گرفت اما با توجه به اینکه بحث سلامت طبق قانون پاسخگویی با وزارت بهداشت و درمان است در صلاحیت سازمان حفظ نباتات نیست و این نامه سرانجام باید توسط سازمان غذا و دارو رصد و پایش می‌شد.
علائی مقدم افزود: این 4 نوع سم ، استاندارد داخلی ایران و اتحادیه اروپا را دارا است اما روسیه به دلیل اینکه مزرعه آنچنانی در زمینه تولید سبزی و صیفی ندارد این محصولات را وارد می‌کند اطلاعاتی در این خصوص ندارد وقتی این موضوع از مراکز تحقیقاتی وزارتخانه در دست پیگیری قرار گرفت تا پاسخ مستدل دریافت کنند این تصور ایجاد شد که پاسخگو نیستند.
وی گفت: برنامه ما از زمان اجرای قانون انتزاع ، یعنی صفر تا 100 محصول از مزرعه تا سر سفره شامل تنظیم بازار، قیمت‌گذاری ، کیفیت در اختیار وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفته است.
ایجاد معاونت سلامت و امنیت محصولات گیاهی
رئیس سازمان حفظ نباتات از ایجاد معاونت سلامت و امنیت محصولات گیاهی در این سازمان خبر داد و اظهار داشت: اکنون این فرایند در قالب یک کمیته است و روز گذشته با سازمان امور استخدامی جلسه داشتیم تا به معاونت ارتقا یابد.
وی با بیان اینکه کشورها از لحاظ بین‌المللی روی سازمان حفظ نباتات حساس هستند تصریح کرد: روسیه اطلاعات و گواهی بهداشت را از سازمان حفظ نباتات می‌خواست نه سازمان غذا و دارو زیرا آنها نمی‌دانند طبق برنامه پنجم و ششم توسعه سازمان غذا و دارو در سلامت وظیفه مند است.
وی ادامه داد: اما اکنون با قانون انتزاع اطلاعات را از سازمان غذا و دارو از طریق سامانه سماک در قالب لیمز دریافت و گواهی بهداشتی صادر می‌کنیم.
وی با بیان اینکه اختلافات داخلی ما به کشور روسیه ربطی ندارد گفت: بنابراین با اقدامات انجام شده مسائل تداخلی بین سازمان غذا و دارو سازمان حفظ نباتات برطرف می‌شود زیرا تلاقی بحث سلامت و بهداشت در سازمان حفظ نباتات است.
وی افزود: قرار است از 17 بهمن‌ماه به بعد هیات روسی از مزارع و بسترهای تولید ایران بازدید کنند که در همین راستا تاکنون 32 گلخانه را معرفی کرده‌ایم.
وی افزود: تاکنون محصول کشاورزی به ایران برگشت داده نشده اما کشورها می‌توانند به دلیل پروتکل‌های بهداشتی از ورود مجدد کالا جلوگیری کنند و صادرات را تعلیق کنند.
وی اضافه کرد: روسیه صادرات فلفل ایران را فعلا تعلیق کرده تا ابهامات رفع شود.
از سرگیری صادرات کیوی به هند با رفع دو ابهام
رئیس سازمان حفظ نباتات کشور درباره صادرات کیوی به هند گفت: اکنون در کشور سالانه 380 هزار تن کیوی تولید می‌شود که ازاین میزان 50 درصد به کشورهای هدف صادر می‌شود و حدود 32 هزار تن به مقصد هند می‌رود.
به گفته وی، تاکنون 27 هزار تن محصول کیوی به هند صادر شده است.
علائی مقدم اضافه کرد: اکنون اطلاعات لازم در خصوص بسترهای تولید، انبار و فراوری از سه سال گذشته تاکنون به هند ارسال شده که با رفع دو ابهام صادرات کیوی به این کشور از سر گرفته می‌شود.
تعداد سم فروشی‌ها 10 برابر کلینیک‌های گیاه پزشکی
رئیس سازمان حفظ نباتات کشور گفت: از این به بعد کشاورزان باید برای خرید سموم و کود از سازمان نظام مهندسی کشاورزی نسخه دریافت کنند.
وی افزود: اراده جدی داریم تعداد کلینیک‌های گیاه پزشکی و سم فروشی‌ها را متعادل کنیم شما در هیچ کجای دنیا نمی‌بینید که سم فروشی 10 برابر کلینیک‌های گیاه پزشکی باشد که این نیز به دلیل عدم مدیریت صحیح سازمان نظام مهندسی کشور بوده است
کلینیک‌های گیاه پزشکی اجازه فروش سم ندارند
علائی مقدم گفت: وقتی به هر کسی مجوز ایجاد کلینیک و سم فروشی بدهیم علم، تخصص و دانش را فدا کرده‌ایم به طور مثال در استان مازندران 1200 مرکز سم فروشی داریم که معلوم نیست این میزان چه ضرورتی دارد.
وی اضافه کرد: در بحث انسانی هم پزشک تعدادش بیشتر از داروخانه است اما ما در بخش کشاورزی بدون ضابطه سم فروشی بدون اساسنامه و مقررات بازدارنده داریم.
وی توصیه کرد: هر گیاه پزشک در هر بستری که توانست نزدیک‌ترین فرد به کشاورز ما باید بتواند نسخه‌نویسی کند و کلینیک‌های گیاه پزشکی ما به هیچ عنوان حق سم فروشی ندارند.