«مذاکرات وین را مذاکرات تنبیهی آمریکا می‌داند» و می گوید: «آمریکا را پشت در مذاکرات وین نگه داشتیم و حضور آمریکا در مذاکرات منوط به اجازه ایران است.»؛ رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس که در جلسات ارزیابی مذاکرات در وزارت امورخارجه نیز حضور دارد معتقد بود:«اروپایی‌هادر مذاکرات موش می‌دوانند و در انتقال پیام‌های ایران به آمریکا و بالعکس منافع خود را در نظر می گیرند»، اما علیرغم همه مشکلات با صراحت اعلام می‌کند:« نیازی به مذاکره مستقیم با آمریکا نیست.»
وحید جلال‌زاده نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی «رفتار چین و روسیه را در مذاکرات اخیر بسیار سازنده تر از گذشته می داند و در مورد سفر رئیسی به روسیه و سفر امیرعبداللهیان به چین می‌گوید:«تصمیم سیاسی چین و روسیه برای دعوت از رئیس جمهور و وزیر امور خارجه کشورمان برای سفر به این کشور ها در خلال مذاکرات وین نشان داد چین و روسیه به سفر مقامات ایران به کشورهایشان نیاز دارند.»
رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس تکلیف اختلاف نظرها در مورد بررسی و تصویب برنامه جامع همکاری های ایران و چین در مجلس را هم روشن کرده و می‌گوید:«در دولت روحانی از معاونت حقوقی ریاست جمهوری استعلام شد که آیا این توافق باید به تصویب مجلس برسد یا خیر، پاسخ دادند؛ این سند راهبردی ذیل اصل ۱۲۵ قانون اساسی نیست.»
در دولت سیزدهم دوگانه سازی های مقاومت و مذاکره برداشته شده است. طرف خارجی نیز متوجه شده است که دیگر نمی‌تواند روی این دوگانگی مانور دهد.
متن کامل این مصاحبه به شرح زیر است:
نظر شما در مورد اقدامات دولت برای آزادسازی سواحل چیست؟
در دولت نهم تصمیماتی برای آزادسازی سواحل اتخاذ شد، فرماندار ساری که الان هم از همکاران ما در مجلس است، این آزادسازی را آغاز کرد اما وقتی به دیوار دولتی ها خورد با مشکلاتی مواجه شد. اولین دیواری که فرماندار ساری با آن برخورد کرد دیوار وزارت کشور بود. پلاژهای وزارت کشور در ساری قرار داشت و فرماندار هم زیر مجموعه وزارت کشور بود. در دولت نهم اقدامات خوبی در این زمینه انجام شد اما ابتر ماند.
امیدوارم با توجه به سابقه قضایی و حقوقی رئیس جمهور، آزاد سازی سواحل دریای خزر ناکام نماند. دریا و ساحل خواری برای مردم مشکلاتی ایجاد کرده، امیدوارم با این اقدامات زمین های شمال کشور از تصرفات و ساخت و سازهای غیر مجاز رهایی یابد.
نظر شما در رابطه با ضرب‌الاجل دولت برای آزاد سازی سواحل شمال کشور چیست؟
به رئیس جمهور بابت این تصمیم قاطع برای آزاد سازی سواحل خزر تبریک می گویم و امیدوارم این اقدام به نتیجه برسد. اما معتقدم ضرب‌الاجل ۲۰ روزه و یک ماهه بسیار کوتاه است. شاید نتوان در این بازه زمانی این اقدامات را به طور کامل انجام داد. اگر نیاز به قانونگذاری باشد، مجلس آماده است که برای آزاد سازی سواحل قانونگذاری کند.
پیش از این مراکز دولتی در شهر های ساحلی ، مراکز تفریحی بود زمانی که قانون ایجاد مراکز تفریحی را از سوی دولت منع کرد. ادارات دولتی اسامی مراکز را تغییر داده و این مراکز را فرهنگی آموزشی نامیدند تا از شمول قانون خارج شود. باید از یک سو تعارف را کنار گذاشته و از سوی دیگر شتابزده عمل نکنیم. به دولت پیشنهاد می کنم مراکز تفریحی دولتی را جمع آوری کرده و به بخش خصوصی واگذار کند. این امر جهشی در صنعت توریسم و صنعت هتل داری ایجاد خواهد کرد. باید مراکز تفریحی دولتی حذف شود و به کارمندان هزینه ای بابت سفر پرداخت شود.
کمیسیون امنیت ملی در مجلس دهم طرحی را برای عدم به کارگیری مدیران دوتابعیتی بررسی می‌کرد، آیا در حال حاضر کمیسیون امنیت ملی نظارتی بر عدم به کارگیری مدیران دوتابعیتی در دولت دارد؟
قانون عدم به کارگیری مدیران دوتابعیتی به دولت ابلاغ شده و مجری آن وزارت اطلاعات است. در جلساتی که با وزیر اطلاعات دولت روحانی و وزیر اطلاعات دولت سیزدهم داشته و داریم، همواره بر لزوم عدم به کارگیری مدیران دوتابعیتی تأکید کردیم. با وزرای اطلاعات دولت روحانی و رئیسی موضوع نفوذ به عنوان خطر جدی مطرح شد و دقت بر این موضوع مورد مطالبه جدی اعضای کمیسیون بود.
آیا اسامی مدیران دوتابعیتی رسماً اعلام شد؟
این موضوع همیشه جزو سوالات و مطالبات کمیسیون امنیت ملی از دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی بوده است.در مورد به کارگیری مدیران دوتابعیتی در مشاغل حساس و پست‌های سیاسی حساسیت‌های زیادی وجود دارد که به حق و درست است . این حساسیت‌ها در مورد سرمایه‌گذاری و فعالیت‌های اقتصادی افراد دوتابعیتی موضوعیتی ندارد.
طبق قانون هر فرد خارجی می‌تواند در ایران سرمایه گذاری کند و حتی سرمایه گذاری خارجی در ایران تسهیل شده است. در مورد سرمایه گذاری ایرانیان خارج از کشور نیز تلاش داریم قوانین را به گونه‌ای تسهیل کنیم که این افراد با آرامش خاطر در ایران سرمایه گذاری کنند.
اما در مشاغل حساس و تصمیم ساز به کارگیری افراد دو تابعیتی اشتباه محض است.
بررسی پرونده دو تابعیتی بودن مدیران قبلی دولت در چه مرحله‌ای قرار دارد؟
آقای کریمی قدوسی در مجلس دهم فهرستی از مقامات سیاسی دوتابعیتی تهیه کرد و این لیست چندین بار راستی آزمایی و تحویل مقامات مربوطه شد.
منتظر گزارش دستگاه‌های اطلاعاتی در مورد نتیجه بررسی پرونده دوتابعیتی بودن مدیران قبلی دولت سابق هستیم.
در رسانه‌های آمریکایی اعلام شده که ایران پذیرفته است فقط تحریم‌های برجامی لغو شود، این در حالی است که ایران پیش از این اعلام کرده بود باید همه تحریم‌ها لغو شود.
مذاکرات وین چه در دولت سابق و چه در دولت فعلی در قواره برجام است. بسیاری از افراد فکر می‌کنند برجام جدیدی در حال شکل گیری است. این گونه نیست. جمهوری اسلامی خود را ملزم به تعهدات برجامی می‌داند و معتقد است طرف مقابل نیز باید ملتزم به تعهدات برجامی باشد. دعوا بر سر این است.
مذاکرات وین چه در دولت سابق و چه در دولت فعلی در قواره برجام است.
مقام معظم رهبری در دولت سابق که این مذاکرات آغاز شد سه شرط تعیین کردند: یک: لغو تحریم‌های برجامی و تحریم‌های دوران ترامپ، دو: راستی آزمایی و سه: برگشت جمهوری اسلامی به تعهدات برجامی.
جمهوری اسلامی بعد از خروج آمریکا از برجام در چند مرحله به توانمندی‌های هسته‌ای خود افزود.
در دولت سابق پنج گام هسته‌ای هرچند ناقص برداشته شد. بعد از تصویب قانون راهبردی لغو تحریم‌ها دولت مکلف شد بخشی از توانمندی‌های هسته‌ای را در غنی سازی و تولید سانتریفیوژهای پیشرفته و جدید و تولید اورانیوم فلزی را افزایش دهد.
اگر در مذاکرات پیش رو توافق صورت گیرد، ایران نیز به تعهدات برجامی خود برخواهد گشت. ایران به کمتر از برجام و یا بیشتر از آن رضایت نمی‌دهد. آمریکا برخی تعهدات فرابرجامی را مطرح می‌کند، پاسخ ایران این است که ما از برجام عدول نخواهیم کرد.
مذاکرات برای لغو تحریم‌های برجامی و ترامپی است. در دوران ترامپ برچسب برخی تحریم‌های هسته‌ای تغییر کرد تا در مسیر حرکت دولت آینده آمریکا برای لغو تحریم‌های برجامی مین گذاری شود.
برخی شرکت‌ها به دلیل فعالیت‌های هسته‌ای تحریم بودند اما برچسب تحریم آنها را به تحریم‌های حقوق بشری و تروریسم تغییر دادند. این اقدام باعث شد دولت فعلی آمریکا اعلام کند این تحریم‌ها هسته‌ای نیست و به همین دلیل قابل رفع نمی‌باشد. جمهوری اسلامی اعلام می‌کند که این تحریم‌ها حقوق بشری نیست بلکه لیبل آن تغییر کرده و این موضوع در مسیر توافقات مشکل ایجاد کرده است.
طرف مقابل علاقه مند است که مذاکراتی در خصوص موضوعات هسته‌ای، حقوق بشر و منطقه انجام دهد اما جمهوری اسلامی فقط مذاکرات برجامی را بر اساس مسائل هسته ای مدنظر قرار داده است.
آیا تیم مذاکره کننده ایرانی در وین فقط به دنبال لغو تحریم‌های برجامی است و یا در مورد سایر تحریم‌ها نیز مذاکره می کند؟
نظام جمهوری اسلامی همیشه به دنبال حذف ساختار و رژیم تحریم‌ها است اما در وین به دنبال لغو تحریم‌هایی هستیم که طبق برجام لغو شده بود. در مذاکرات وین به دنبال احیای حقوق ایران در برجام، تعهدات جمهوری اسلامی و تعهدات طرف مقابل هستیم.
تحلیل شما در مورد مذاکره با آمریکا چیست؟
جمهوری اسلامی در برجامی حضور یافت که آمریکا یک طرف آن بود. آمریکا از برجام خارج شده و در دولت بایدن، آمریکا تقاضای بازگشت به برجام را دارد.
مذاکرات وین، مذاکرات تنبیهی آمریکا است. آمریکا را پشت در مذاکرات وین نگه داشته‌ایم، حضور آمریکا در مذاکرات وین منوط به اجازه ایران است. شبهاتی مطرح می‌شود مبنی بر اینکه بعد از ترور سردار سلیمانی علیرغم اینکه ادعاهایی مبنی بر انتقام مطرح شد، اقدام عملی در این خصوص انجام نشده است.
مذاکرات وین، مذاکرات تنبیهی آمریکا است. آمریکا را پشت در مذاکرات وین نگه داشته‌ایم، حضور آمریکا در مذاکرات وین منوط به اجازه ایران است.
بعد از جنگ جهانی دوم هیچ تیر مستقیمی به پایگاه‌های آمریکا از سوی یک واحد سیاسی عضو سازمان ملل شلیک نشده است. اما بعد از ترور سردار سلیمانی دولت جمهوری اسلامی رسماً به پایگاه نظامی آمریکا در عراق حمله کرد و بعد از آن آمریکا هیچ پاسخی نداد.فارغ از تعداد کشته ها ،نفس عمل بی سابقه بود.
مذاکرات وین که از دولت روحانی آغاز شد، مذاکرات تنبیهی است که جمهوری اسلامی در آن اعلام می‌کند آمریکا عضو نامطلوب برجام است، از برجام خارج شده، دروغگو و نقض کننده عهد است. راستی آزمایی نیز در همین راستا تعریف می‌شود.
مذاکرات با آمریکا از طریق واسطه‌ها مشکلی ایجاد کرده است؟
تدبیر و تصمیم وزارت خارجه در این زمینه درست است. در حال حاضر جمهوری اسلامی از طریق واسطه‌ها و یا نوشته‌های غیررسمی با آمریکا صحبت می‌کند. طبیعتا واسطه‌ها نیز منافع خود را در نظر می گیرند.
کشورهای اروپایی که واسطه این مذاکرات هستند، منافع خودشان را هم در نظر می‌گیرند. اروپایی‌ها معتقدند که تحریم‌ها به ما مربوط نیست، با آمریکا صحبت کنید اما موضوعات هسته‌ای به ما مربوط است. چون توانمندی‌های هسته‌ای ایران، اروپا را تحت الشعاع قرار می‌دهد و به تعبیر ما در مذاکرات هسته‌ای (موش می دوانند).
اما به هر حال در این شرایط نیازی به مذاکره با آمریکا احساس نمی شود.
اروپایی ها در مذاکرات (موش می دوانند) و در انتقال پیام‌های ایران به آمریکا منافع خود را در نظر می‌گیرند اما در این شرایط نیازی به مذاکره مستقیم با آمریکا احساس نمی‌شود.
وزارت امور خارجه اعلام می‌کند که ما به دنبال احیای برجام نیستیم، چون ایران به تعهدات خود عمل کرده و آمریکا برجام را نقض کرده است و آمریکا باید بابت بدعهدی که داشته، خسارت و جریمه بپردازد. ساز و کار پرداخت جریمه آمریکا بابت این نقض عهد چیست؟
از برجام چیزی باقی نمانده است. هر دو طرف در حال حاضر در نقطه اولیه ایستاده‌اند. ایران توانمندی‌های هسته‌ای صلح آمیز خود را افزایش داده، قانون راهبردی لغو تحریم‌ها توانمندی‌های هسته‌ای ایران را ارتقا داده و در حال حاضر از برجامی که سال ۹۴ تصویب شده، چیزی باقی نمانده است. آمریکا و اروپا نیز از ابتدا به تعهدات خود عمل نکرده‌اند.
در قانون راهبردی لغو تحریم‌ها نامی از آمریکا نبرده‌ایم، مخاطب ما در این قانون انگلیس، چین، روسیه، فرانسه و آلمان بوده‌اند، اغلب این کشورها در اجرای تعهدات برجامی خود کوتاهی کرده‌اند.
طرف آمریکایی اعلام می‌کند اگر تا چند وقت دیگر به توافق نرسیم برجام خاصیت خود را از دست می‌دهد، برای ما هم خاصیت خود را از دست داده است.
آقای سیف همان سال اول برجام رسماً اعلام کرد که برجام هیچ خاصیت و دستاوردی نداشته است. عراقچی نیز در کمیسیون امنیت ملی رسماً اعلام کرد اگراز لحاظ انتفاع اقتصادی برجام هیچ فایده‌ای نداشته ولی ایران «نیم بند» از برجام بهره برداری سیاسی کرده است.
من نمی‌خواهم با کلمات بازی کنم، از برجام چیزی باقی نمانده، روحی هم ندارد، به دنبال این هستیم که توافقی که در برجام صورت گرفته و تعهداتی که هر دو طرف پذیرفته‌اند به نقطه اول برگردد تا بعد از لغو تحریم‌ها و راستی آزمایی، ایران به تعهدات هسته‌ای خود برگردد.
توافقات ایران با چین و روسیه چقدر بر میز مذاکرات وین تأثیر گذاشته است؟
رفتار چین و روسیه در مذاکرات اخیر بسیار سازنده تر بوده است. بنده گزارش‌ها را مطالعه می‌کنم، علاوه بر این در جلساتی که با مذاکره کنندگان در وزارت خارجه داریم ارزیابی این است که چین و روسیه سازنده تر از گذشته در مذاکرات حضور یافته‌اند، دلیلش این است که در دولت سیزدهم دوگانه سازی های مقاومت و مذاکره برداشته شده است. طرف خارجی نیز متوجه شده است که دیگر نمی‌تواند روی این دوگانگی مانور دهد.
نکته دوم رفتاری است که اروپا و آمریکا علیه چین و روسیه انجام داده‌اند، در حال حاضر چین و روسیه تحت تحریم اروپا و آمریکا هستند. این امر در نزدیکی مواضع چین و روسیه با ایران تأثیرگذار بوده است.
دولت جدید دوگانه سازی های مقاومت و مذاکره برداشته شده است. طرف خارجی نیز متوجه شده است که دیگر نمی‌تواند روی این دوگانگی مانور دهد.
نکته سوم سیاست‌های دولت جدید در نگاه به شرق و پیگیری سیاست خارجی متوازن است. بسیاری از همسایگان و متحدان راهبردی ایران گلایه دارند که هر وقت ایران لبخندهای اروپایی‌ها را ببیند، متحدان خود را فراموش می‌کند. بعد از امضای برجام، ایران در ارتباطات با شرق آسیب دید که امیدواریم در دولت جدید رابطه ایران با شرق، آفریقا و آمریکای لاتین و کشورهای همسایه اصلاح شود. در این کشورها زمینه‌های بسیار خوبی برای افزایش روابط اقتصادی، تجاری، سیاسی و فرهنگی وجود دارد.
رسانه‌های آمریکایی اعلام کرده‌اند که روسیه پیشنهاد داده که فعلاً توافق موقت با ایران شکل بگیرد، آیا گزینه توافق موقت هنوز روی میز مذاکرات وین قرار دارد یا برداشته شده است؟
در همان زمانی که عراقچی مذاکرات را اداره می‌کرد، آمریکایی‌ها وقتی موضع محکم و جدی ایران را برای توافق دائم و رفع تحریم‌ها دیدند و معتقد بودند که این توافق در دسترس نیست، لذا پیشنهاد توافق موقت یا مرحله‌ای و گام به گام را مطرح می‌کردند.
بر این اساس بطور مثال ایران برخی فعالیت‌های جدی هسته‌ای خود را تعطیل کرده و در قبال آن آمریکا می‌پذیرد تحریم فروش نفت را تعلیق کند.
ایران چنین پیشنهادی را قبول نکرد، زیرا باعث می‌شد اقتصاد شرطی شده و به دنبال مذاکرات کشیده شود. این پیشنهاد در دولت قبل و دولت فعلی پذیرفته نشد.
اولین مطرح کننده پیشنهاد توافق موقت، آمریکایی‌ها بودند. ایران به دنبال توافق موقت نیست بلکه به دنبال توافق دائم است. توافق موقت از روی میز وین برداشته شده است.
آیا توافق ایران و چین و ایران و روسیه باید در مجلس به تصویب برسد؟
برنامه جامع همکاری های ایران و چین نام توافقی است که بین تهران و پکن بسته شده است. در دولت دوازدهم از معاونت حقوقی ریاست جمهوری و معاونت قوانین مجلس استعلام شد که آیا این توافق باید به تصویب مجلس برسد یا خیر؟ پاسخ دادند که این سند راهبردی در ذیل اصل ۱۲۵ قانون اساسی نیست. در جلسه‌ای که با وزیر امور خارجه داشتیم آقای امیرعبداللهیان نیز بر این نکته تأکید کردند.
در دولت دوازدهم از معاونت حقوقی ریاست جمهوری و معاونت قوانین مجلس استعلام شد که آیا توافق ایران و چین باید به تصویب مجلس برسد یا خیر؟ پاسخ دادند که این سند راهبردی در ذیل اصل ۱۲۵ قانون اساسی نیست.
اخیرا برای اینکه هیچ حرف و حدیثی باقی نماند در مورد توافق ایران و چین از معاونت قوانین مجلس استعلام کردم. منتظرم که جواب بدهند. البته مانند قبل پاسخ این خواهد بود که این توافق ذیل اصل۱۲۵ قانون اساسی نیست.
در مورد توافق ایران و روسیه نیز هنوز سند راهبردی امضا نشده است، در این سفر در مورد مقدمات دستیابی به برنامه جامع همکاری‌های دو کشور گفتگوهای خوبی صورت گرفت. طرف روسیه نیز استقبال کرد. امیدواریم در آینده بتوانیم با روسیه هم برنامه جامع راهبردی درازمدت را امضا کنیم. اگر این همکاری‌ها در قالب برنامه جامع راهبردی باشد، نیازی به تصویب در مجلس ندارد اما اگر توافقنامه یا مقاوله نامه باشد قطعا نیازمند مصوبه مجلس است.
نمایندگان اصرار دارند که از جزئیات این توافقنامه اطلاع داشته باشند، آیا جلسه غیرعلنی برای اعلام جزئیات این توافقنامه‌ها برگزار خواهد شد؟
نمایندگان از جزئیات سند راهبردی ایران و چین اطلاع دارند. در مجلس سابق خلاصه‌ای از جزئیات این توافق در اختیار نمایندگان قرار گرفت، در مجلس یازدهم نیز این جزئیات به اطلاع نمایندگان رسید. این توافق شامل حوزه‌های سیاسی،اقتصادی فرهنگی و اجتماعی است.
نظر شما درباره شبهاتی که پیرامون توافق ایران و چین مطرح می‌شود چیست؟
آمریکا و اروپا به شدت از همکاری و توافق ایران و چین ناراضی هستند و این نارضایتی را به صورت علنی و شفاف اعلام می‌کنند.آمریکا و اروپا مخالف هر گونه افزایش سطح روابط ایران با چین و روسیه هستند. در داخل نیز جریان غربگرا که به دنبال افزایش ارتباط ایران با غرب هستند، مخالف افزایش سطح روابط ایران با روسیه و چین هستند.
ایران عضو پیمان شانگهای شده که یکی از نتایج برنامه جامع راهبردی ایران و چین است. در حال حاضر ایران عضو موقت پیمان اورآسیا است که در حوزه اقتصادی بسیار به نفع صادرکنندگان است که نتیجه ارتقای سطح روابط ایران با چین و روسیه است.
نظرات افراطی ها را قبول ندارم..
سفر آیت الله رئیسی به روسیه و سفر وزیر امور خارجه به چین در جریان مذاکرات وین چه پیامی داشت؟
این دو سفر هم‌زمان با مذاکرات وین بسیار مهم بود. در سفر به چین، وزیر امور خارجه اعلام کرد اجرای برنامه جامع همکاری آغاز شده است. مهمتر از تصمیم ایران برای سفر به این دو کشور، تصمیم سیاسی چین و روسیه برای انجام این سفر در جریان مذاکرات وین بود. این سفر به دعوت مسکو و پکن انجام شد. این دعوت و سفر ،سیاسی بود و طرف چین و روسیه نیز نیازمند سفر وزیر امور خارجه و رئیس جمهور ایران به کشورهایشان بودند.
تصمیم سیاسی چین و روسیه برای انجام این سفر در جریان مذاکرات وین بسیار مهم بود.این دعوت و سفر ،سیاسی بود و طرف چین و روسیه نیز نیازمند سفر وزیر امور خارجه و رئیس جمهور ایران به کشورهایشان بودند
علت عدم تغییر ترکیب سفرای ایران در کشورهای خارجی با روی کار آمدن دولت سیزدهم تغییر چیست؟
معاونان وزیر امور خارجه تغییر کرده‌اند. آقایان باقری، صفری، نجفی، بیگدلی در معاونت‌های وزیر امور خارجه مستقر در دوران ظریف معاونت‌های سیاسی حذف شده و تبدیل به دستیار ارشد و مدیران کل منطقه‌ای شده‌اند.
در حال حاضر در داخل کشور هنوز بسیاری از مدیران و فرمانداران دولت سابق بر سر کار هستند. انتظار دارید نمایندگان ایران در کشورهای خارجی در این مدت کوتاه تغییر کنند! این تغییر و تحولات روند قانونی طولانی دارد. ۴۰ نمایندگی ایران در خارج از کشور در آستانه تغییر هستند، کمیته‌ای در وزارت امور خارجه شکل گرفته که تعیین صلاحیت گزینه‌های پست سفارت در کشورهای مختلف را رتبه گذاری می‌کند. ان شاءالله امیدواریم قبل از پایان سال، این ۴۰ نمایندگی تعیین تکلیف شوند.
نظرتان درباره ترکیب تیم مذاکره کننده هسته ای چیست؟
هسته سخت تیم مذاکره کننده که کاملا تغییر یافته است. تیم تصمیم گیر برای مذاکرات هسته‌ای به طور کامل تغییر کرده است. در کنار این تیم، تیم کارشناسی و مشاور حضور دارند. این تیم تصمیم گیر و تصمیم ساز نیستند، چون تصمیم سازی در تهران صورت می‌گیرد. تیم مذاکره کننده دستورالعملی را پیگیری می‌کند که در تهران نوشته شده است. البته هنر مذاکره کننده و تاکتیک‌ها و تکنیک‌هایی که پیگیری می‌کنند بسیار مهم است.
علاوه بر این مشاوران جدیدی نیز در تیم مذاکره کننده به کار گرفته شده‌اند. اما برخی کارشناسان حرفه‌ای وزارت امور خارجه به عنوان مشاور در تیم حضور دارند اما تصمیم گیر و تصمیم ساز نبوده و در مذاکرات حضور ندارند. کمیسیون امنیت ملی بر تغییر و تحولات در تیم مذاکره کننده حساس است و رصد می‌کند.
عده‌ای این شبهه را مطرح می‌کنند که دولت آقای رئیسی نیز مانند دولت آقای روحانی اقتصاد کشور را به برجام گره زده است و از همان تیمی که می‌گفتند برای مذاکرات مناسب نیست، استفاده می‌کند.
رئیس جمهور از ابتدا گفت که نمی‌خواهیم اقتصاد کشور را به برجام گره بزنیم.
۴۰ نمایندگی ایران در خارج از کشور در آستانه تغییر هستند، کمیته‌ای در وزارت امور خارجه شکل گرفته که تعیین صلاحیت گزینه‌های پست سفارت در کشورهای مختلف را رتبه گذاری می‌کند. ان شاءالله امیدواریم قبل از پایان سال، این ۴۰ نمایندگی تعیین تکلیف شوند.
اعلام شده که چهار دیپلمات ایرانی در عربستان مستقر شده‌اند. مذاکرات ایران و عربستان به کجا رسیده است؟ ایران با عربستان چند دور مذاکرات انجام داده است؟
ایران و عربستان در این مذاکرات صریح بودند و گلایه‌های جدی از هر دو طرف مطرح شده و عربستان علاقه مند است که ایران را در بحث یمن وارد کند اما موضع جمهوری اسلامی ایران این است که این موضوع داخلی یمن است و معتقدیم باید وضعیت انسانی که در یمن حاکم است، اصلاح شود.
اعلام کردیم که سیاست‌های عربستان در یمن درست نیست، متأسفانه امروز عربستان در باتلاق یمن گیر کرده، هر روز حمله‌های یمن علیه عربستان و امارات افزایش می‌یابد. روزی که عربستان به یمن حمله می‌کرد باور نمی‌کرد که روزی ریاض مورد حمله یمن قرار گیرد. امارات نیز باور نمی‌کرد که ابوظبی و دوبی مورد حمله یمن قرار گیرند.
جمهوری اسلامی همیشه مدافع کشورهای مظلوم و آزاده بوده است اما درخواست عربستان به گونه‌ای است که دخالت ایران در منازعه یمن را به گونه‌ای جلوه دهد که ایران از اول در این منازعه نقش داشته، این در حالی است که ایران هیچ گاه در منازعه یمن نقش نداشته اما همیشه به عربستان توصیه کردیم که دست از این حملات بی ثمر بردارد.
ایران دفتری در جده برای نمایندگی اش در سازمان کنفرانس اسلامی دارد. یکی از موضوعات مهم در مذاکرات این بود که دو طرف به دفاتر نمایندگی‌شان برگردند لذا چند نفر از کارشناسان وزارت خارجه در این دفتر حضور یافتند که قدم مثبتی بوده است. امیدواریم طرف عربستانی به این رویکرد بازگردد که مشکلات منطقه را با کشورهای منطقه حل کند.طرف‌های غربی به دنبال این هستند که در توافق احتمالی وین جای پایی برای مذاکرات منطقه‌ای بگذارند. اما ایران معتقد است کشورهای منطقه به بلوغ سیاسی دست یافته‌اند که مشکلات خود را حل کنند.