به گزارش ایرنا، "دیگو مولانو" وزیر دفاع کلمبیا هفته گذشته (روز پنجشنبه) مدعی شد که "میدانیم برخی افراد و واحدهای نیروی نظامی بولیواری (ونزوئلا) با حمایتهای فنی روسیه به سمت مرز بسیج شده اند" و این یک "دخالت خارجی" آشکار در مرزهای دو کشور است. ساعاتی بعد ولادیمیر پادرینو، همتای ونزوئلایی مولانو، در یک پیام توییتری دولت کلمبیا را متهم کرد که خود را به "مرکز فرماندهی آمریکا در جنوب و محل پایگاههای نظامی آمریکا» تبدیل کرده و بعد «از مداخله در امور ونزوئلا شکایت میکند...خدای من! ".
با گذشت کمتر از ۲۴ ساعت، سفارت روسیه در کلمبیا روز جمعه با صدور بیانیهای با رد اظهار نظر وزیر دفاع کلمبیا، این اتهامات را "اظهارات غیر مسئولانه یکی از اعضای کابینه دولت" دانست.
"نیکولای کی. تاودومادزه" سفیر روسیه در کلمبیا سپس روز دوشنبه به دولت ایوان دوکه رئیسجمهوری کلمبیا اطمینان داد که "همکاری نظامی" روسیه با ونزوئلا علیه کلمبیا استفاده نخواهد شد.
پیشینه
تنش میان ونزوئلا و کلمبیا در حالی همواره یکی از تیترهای اصلی رسانههای آمریکای لاتین بوده است که از سال ۲۰۱۵ و با بالا گرفتن مناقشات، مرز زمینی وسیع دو هزار و ۲۰۰ کیلومتری دو کشور بسته است. در همان روزهای ماه اوت سال ۲۰۱۵، کاراکاس دولت کلمبیا را متهم کرد که به گروه های مسلح غیر قانونی، باندهای جرم و جنایت و قاچاقچیان اجازه میدهد به راحتی از مرز عبور کنند.
نیکلاس مادورو رئیسجمهوری ونزوئلا گفت: ما خواهان اصلاحات مرزی هستیم. مرزهای فعلی جرمخیز و غیر قابل اعتماد است. ما قربانی کاپیتالیسم و به خصوص از نوع راست شبه نظامیِ آن در کلمبیا هستیم.
به رغم رد و بدل کردن پیامهای هشدارآمیز دو دولت، با گذشت حدود شش سال از اوت ۲۰۱۵، پس از ورود یک گروه مسلح کلمبیایی به شکلی غیر قانونی به خاک ونزوئلا (مارس ۲۰۲۱)، مرز میان دو کشور یکی از پر تنشترین روزهای خود در سالهای اخیر را تجربه کرد.
اکنون با گذشت سالها و در شرایطی که به گفته وزیر دفاع ونزوئلا، کلمبیا به پایگاه آمریکا در منطقه آمریکای لاتین تبدیل شده است، طرح اتهام علیه روسیه و ایران توسط کلمبیا به دلیل پشتیبانی فنی نیروهای نظامی بولیواری محل سوال است.
این دست اختلافات بنابراین مسئله تازهای نبوده و در یکی از آخرین موارد در آوریل ۲۰۱۹، کلمبیا بار دیگر با طرح اتهام علیه مسکو، هرگونه مداخله نظامی به نفع دولت نیکلاس مادورو رئیسجمهوری ونزوئلا را تهدیدی برای ثبات این منطقه دانست. کمتر از یکسال پیش نیز در پی اظهارات وزیر دفاع کلمبیا مبنی بر دست داشتن روسیه در انجام حملات سایبری علیه این کشور، وزارت خارجه روسیه سفیر کلمبیا در مسکو را احضار کرد. دولت کلمبیا، نیکلاس مادورو را متهم کرده که به مخالفان فارک پناه داده و از آنها حمایت میکند اما دولت کاراکاس این اتهامات را رد کرده است.
اهمیت موضوع
کلمبیا و ونزوئلا، دو کشور همسایه در گسترهی آمریکای لاتین که به رغم فاصله جغرافیایی ناچیز، مسئله فاصله از زمین تا آسمان ایدئولوژیکشان همواره در طول تاریخ برجسته بوده است.
یکی به عنوان متحد سرسخت واشنگتن با روابطی درهم تنیده با کاخ سفید و دیگری بر پایه انقلابی که رویکرد ضد امپریالیستی آن، زبانزد خاص و عام است. نکته مرتبط با بحث حاضر اینکه، جدای از اختلافات همیشگی میان بوگوتا- کاراکاس، مسئله "دخالت خارجی" به عنوان یکی از نقاط سیاه پرونده وقوع کودتاهای تلخ تاریخ آمریکای لاتین، همواره محل سوءظن و یکی از دلایل اصلی تنشهای میان کشورهای ناهمگون این منطقه (به لحاظ ایدئولوژیک و رویکرد سیاسی) بوده است.
مروری بر تاریخ سیاسی آمریکای لاتین در سالهای گذشته نشان میدهد که پشت هر جنگ داخلی، کودتا و بحران اجتماعی و سیاسی در این منطقه میتوان رد پای کاخ سفید را مستقیم و یا غیرمستقیم مشاهده کرد اما رویکرد میلی آمریکا و متحدان سینه چاکش همچون کلمبیا در توصیف مفاهیم مد نظر خود همچون "مداخله و یا همکاری" خارجی از آن دست مواردی است که نمونهاش را در تعریف دموکراسی از آنها شنیدیم. سرکوب معترضان ضد نژادپرستی یا به قول دونالد ترامپ «تروریستها» به بهانه حمایت از دموکراسی تا توجیه و دفاع از هجوم هواداران ترامپ به ساختمان کنگره به بهانه پیروی از دموکراسی گواه این مطلب است.
کلمبیا در حالی به تریبون اعلام مواضع کاخ سفید در آمریکای لاتین و پیروی دقیق از مقامات آمریکایی در مرزبندی میان دوست و دشمن تبدیل شده است که ونزوئلا با وجود این متحد قوی امپریالیست آمریکا تا پشت مرزهای خود، احساس خطر کرده و حفظ امنیت آن از اولویتهای دولت کاراکاس است.
حفظ امنیت یکی از نخستین کارکردهای یک دولت در همه کشورهای جهان محسوب میشود اما اینکه نام همکاریها و هرگونه تقویت حوزه نظامی توسط کشورهای مورد غضب آمریکا که اتفاقا ایجاد بی ثباتی از هر راه ممکن توسط کاخ سفید و متحدانش، بزرگترین تهدید علیه این کشورها است، تنور انگ زدنها از "مداخله خارجی" را داغ میکند، جای تامل دارد.
"احترام به حاکمیت" کشورهای آمریکای لاتین، عبارتی است که دائما از سوی مقامات روس شنیده میشود و در مقابل اما آنچه از آمریکا در گوش جهان پیچیده است، موضع بالا به پایین کاخ سفید به "حیاط خلوت" آمریکا است. عدم پذیرش این واقعیت که دوران رفتارهای قلدرمآبانه به سرآمده و فشارهای حداکثری علیه کشورهای آمریکای لاتین همچون ونزوئلا و یا کوبا که حدود یک ماه پیش، ۶۰ سالگی تحریمهای ظالمانه آمریکا را پشت سر گذاشت، دیگر کارساز نیست، تقلایی خلاف جهت آب و مقاومتی مذموم از سوی آمریکا است که تنها برای متحدانش از جمله کلمبیا باورپذیر است.
ارزیابی
در نهایت اینکه دولت ونزوئلا بارها بر حلوفصل مسالمتآمیز تنشها با کلمبیا تاکید کرده اما حتی در تازهترین نمونه آن در اکتبر ۲۰۲۱ و استقبال مادورو از پیشنهاد مجلس سنای کلمبیا مبنی بر ایجاد یک کمیسیون پارلمانی به منظور عادیسازی روابط، دولت کلمبیا بار دیگر ساز مخالف زد و دولت ونزوئلا را "دیکتاتوری" توصیف کرد.
انتخابات برای تعیین جانشین ایوان دوکه رئیسجمهوری کلمبیا ۲۹ مه (۸ خرداد) برگزار خواهد شد و طبق نتایج نظرسنجیها، تا کنون سناتور گوستاوو پِترو عضو ائتلاف چپگرا و شهردار سابق بوگوتا (۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵) پیشتاز است. انتظار میرود در صورت روی کارآمدن دولت چپگرا در این کشور، روابط با ونزوئلا تا حدودی منعطف تر شده و آتش تنشها میان دو کشور، تا حدودی فروکش کند.
اینکه کلمبیا با چشم بستن بر زشتی مداخله آمریکا در داخلیترین امور ونزوئلا به جرم تن ندادن به خواستههای نامعقول آمریکا، به تکرار اتهامات و برچسب زدنهای آمریکا میپردازد، واقعیتی تلخ است.
ونزوئلا در حالی مرکز سیبل تحریمهای واشنگتن قرار گرفته، که البته از هر مداخلهای، آسیبزننده تر است. تحریمهای فلجکنندهای که تقویت روابط با سایر قدرتهای جهانی از جمله روسیه، راهکاری برای دور زدن آنها و نجات از انزوا در این دهکده جهانی، از جمله معقولترین راهها به نظر میرسد.