جشنواره فیلم فجر یکی از مهمترین رویدادهای هنری تلقی می‌شود که چشمِ اُمید سینمادوستان و سینماگران در سراسر کشور را به خود معطوف کرده‌است. این جشنواره، امسال پس از رکود سینما در دوران کرونا در استان‌های مختلف کشور به طور همزمان برگزار شد. هر چند افزایش آمار مبتلایان به کرونا موجبات لغو اکران فیلم‌های جشنواره را در برخی شهرها از جمله قزوین فراهم کرد اما در شیراز و در شب‌هایی که سردترین شب‌های سال به شمار می‌رفت، ۱۶ فیلم بر روی پرده سه سینمای این شهر رفت.
شیراز از چهاردهم بهمن ماه و ۲ روز پس از برگزاری این جشنواره در تهران، به این رویداد مهم پیوست و شهروندان شیرازی توانستند در این ایام، فیلم‌های راه یافته به جشنواره را در سینماهای شیراز به تماشا بنشینند.
گرمای سینماهای شیراز در سرمای زمستان
استقبال مردم شیراز در این فستیوال فرهنگی به نحوی بود که در اغلب روزها بلیت‌های بسیاری از فیلم‌ها به فروش می‌رفتند. همچنان که در برخی سانس‌ها مسئولان سالن‌های نمایش فیلم که به دلیل کرونا امکان استفاده از تمام ظرفیت سالن را نداشتند درصدد بودند که فضایی افزون بر صندلی‌های جشنواره برای حضور مردم در سالن‌ها در نظر بگیرند و همین امر موجب شد که ۱۵اکران جدید به جدول فیلم‌های جشنواره افزوده شود. همچنین با اعلام معاون هنری سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس دو اثر سینمایی «بی‌رویا» و «برف آخر» نیز در روزهای میانی جشنواره به لیست فیلم‌ها اضافه شد تا گرمای سینما و شوق تماشای این فیلم‌ها نیز مخاطبان را در سرمای بهمن‌ماه، پای گیشه‌ها بکشاند.
پرمخاطب‌ترین فیلم‌های جشنواره در شیراز
فیلم‌های جشنواره فجر در شیراز در روزهای پایانی و با توجه به داغ شدن بحث اهدای جوایز با استقبال بیشتری از سوی مخاطبان سینما روبه رو شدند. در واقع فیلم «شهرک» که در بخش‌های مختلف جشنواره نامزد شده بود به دلیل اینکه در روزهای نخست جشنواره اکران شد فروش قابل توجهی در شیراز نداشت. اما فیلم‌های «علفزار»، «ملاقات‌خصوصی»، «بدون قرار قبلی»، «مرد بازنده» و «خائن کشی» پرمخاطب‌ترین فیلم‌هایی بودند که در این دوره از جشنواره فیلم فجر شیراز حضور داشتند. در حقیقت به نظر می‌آمد که در دو روز پایانی سینماهای شیراز حتی با ظرفیتی بیش از ۴۰ درصد به فعالیت پرداختند.
هرچند جشنواره فیلم فجر شیراز در بحبوحه کرونا هم توانست با استقبال قابل قبولی از سوی مردم مواجه شود. اما جای بسی تأمل است که برگزاری این رویداد در کلانشهر شیراز تا چه اندازه توانست رسالت متولیان امر را به منصه ظهور برساند و این جشنواره تاکنون چه رهاوردهایی را برای شهر شیراز و استان فارس به ارمغان آورده است؟ همچنین این پرسش مطرح است که برگزاری این رویداد پس از ۲۱ دوره چه کمکی به روند فیلم‌سازی در استان فارس کرده و آیا از برگزاری این رویداد هدفی جز تماشای فیلم و تقویت اقتصاد سینماها در شیراز دنبال شده است؟
رهاورد جشنواره فجر برای شیراز
ساخت فیلم «۲۸۸۸» با مشارکت سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری شیراز و حضور این فیلم در این جشنواره یکی از دستاوردهای خوب کلانشهر شیراز از این جشنواره بود. هرچند که رئیس سازمان فرهنگی شهرداری شیراز در نشست رسانه‌ای این فیلم اظهار کرد که اولویت این معاونت ساخت فیلم‌های سینمایی نیست اما این اقدام می‌تواند زمینه‌ساز ورود هر چه بیشتر شهرداری به عرصه فرهنگ و هنر برای حمایت از هنرمندان و الگوسازی در این زمینه شود.
همچنین برگزاری جشنواره فیلم فجر افزون بر ایجاد شور و هیجان میان شیفتگان سینما، امکان تماشای آثار را برای سینمادوستان و سینماگران در استان تسهیل کرد. با این حال بررسی تأثیر این رویداد بر عملکرد سینماگران فارس به منظور توسعه فعالیت‌های سینمایی در این استان از اهمیت بسیاری برخوردار است که متأسفانه کمتر به این موضوع پرداخته شده است.
جشنواره ای برای تماشا یا توسعه فیلم‌سازی
در حقیقت جشنواره فیلم فجر در شیراز نباید تنها به تماشای فیلم و شرکت در چند نشست نقد و بررسی ختم شود بلکه می‌توان از این فرصت برای تقویت جریان فیلم‌سازی در استان بهره برد تا بتوانیم حتی شاهد حضور آثار سینماگران فارس در این رویداد باشیم.
جای خالی نشست‌های نقد و بررسی در جشنواره امسال شیراز احساس می‌شد و این نشست‌های تخصصی تنها برای سه فیلم «۲۸۸۸»، «بی‌مادر» و « خائن‌کشی» برگزار شد. این در حالیست که برگزاری نشست‌های نقد و بررسی به رونق جریان فیلم‌سازی و ارتقا سطح فیلم‌سازی در استان کمک شایانی می‌کند اما شیوع سویه اومیکرون در این دوره از جشنواره مانع بزرگی برای شکل‌گیری این محافل بود. هرچند برگزاری اینگونه نشست‌ها در دوران گذشته و پیش از شیوع کرونا هم هیچ‌گاه نتوانست کمک قابل توجهی به بهبود وضعیت سینماگران در استان فارس کند. گویا تأثیرپذیری علاقمندان و فیلمسازان از برگزاری این رویداد تنها محدود به ایام جشنواره فیلم فجر می‌شود و بازتاب چندانی در عملکرد آنها ندارد. با نگاهی به وضعیت مراکز سینمایی فارس و آثار هنرمندان فعال در این عرصه در می یابیم که برگزاری جشنواره فجر در طول این سال‌ها نه تنها در عملکرد فیلمسازان این استان و بهتر شدن روند فیلم‌سازی از نظر کمی و کیفی تأثیر قابل‌توجهی نداشته بلکه در طول این سال‌ها شاهد کاهش فعالیت‌های فیلمسازان فارس در این استان و حتی کوچ بسیاری از آنها به پایتخت برای ادامه فعالیت‌هایشان بوده‌ایم.
عدم تناسب جمعیت فارس با سانس‌های در نظر گرفته شده
شاید یکی از دلایل کم‌رنگ شدن نقش این رویداد فرهنگی در شهر شیراز و بی‌انگیزگی فیلمسازان شیراز برای حضور در این عرصه را بتوان به شیوه برگزاری جشنواره در این کلانشهر نسبت داد. به عنوان مثال در جشنواره فیلم فجر امسال نحوه انتشار جدول اکران سینماها و مشخص کردن زمان و مکان نمایش فیلم‌ها نشان می‌داد که متولیان امر در تهران برای برگزاری باکیفیت این رویداد در شهر شیراز اهمیت زیادی قائل نیستند.
در جدول برنامه نمایش فیلم‌ها، نشست‌های نقد و بررسی مشخص نشده بود و تقسیم‌بندی تعداد سالن‌های در نظر گرفته شده برای نمایش فیلم هم با جمعیت استان همخوانی نداشت. در حقیقت در استان پهناور فارس با برخورداری از جمعیتی حدود پنج میلیون نفر، فیلم‌ها با سانسی محدود اکران می‌شد. گویا برای مشخص کردن جدول نمایش فیلم‌ها جمعیت استان‌ها در نظر گرفته نشده بود و تفاوتی بین استان‌های کم‌جمعیت و پُرجمعیت وجود نداشت و در حالی که تهران با ۶۲ سالن نمایش، فیلم‌های جشنواره را اکران می‌کرد، در کلانشهر شیراز تنها چهار سالن سینما میزبان اکران فیلم‌های این دوره از جشنواره بودند.
نادیده گرفتن سینمادوستان فارس در نظرسنجی جشنواره
بحث نظرسنجی مردمی برای گزینش بهترین فیلم جشنواره فجر نیز از دیگر معضلاتی است که باعث دلسردی مخاطبان و علاقمندان به هنر سینما در استان‌های مختلف کشور از جمله استان فارس شده است. نظرسنجی آرای مردمی و سیمرغ بهترین فیلم از نگاه تماشاگران همه ساله در ایام برگزاری این رویداد انجام می‌شود اما با وجود اینکه تمهیدات لازم برای انجام این نظرسنجی به صورت الکترونیکی اندیشیده شده، هنوز هم مردم شیراز و استان فارس نتوانسته‌اند آن طور که بایسته و شایسته است در این نظرسنجی شرکت کنند. البته امسال به گفته دبیر جشنواره فیلم فجر به دلیل عدم اطمینان از صحت نتایج نظرسنجی، سیمرغ آرای مردمی از جشنواره فجر حذف شد اما لازم است تدابیر کافی برای بهره‌گیری از نظرات مردم در استان‌های مختلف کشور در دوره آینده اتخاذ شود تا مخاطبان سینما در دیگر استان‌ها نیز بتوانند در این امر مشارکت داشته باشند.
مجلل در تهران، محقر در شهرستان‌ها
جشنواره فیلم فجر در شیراز در حالی با این مشکلات و کم و کاستی‌ها دست و پنجه نرم می‌کند که شاهد برگزاری باشکوه این جشنواره در پایتخت هستیم و این جشنواره در تهران با وجود وسعت بیشتر این شهر به صورت قاعده‌مندتر و منسجم‌تری برگزار می‌شود.
هرچند که برای برگزاری سیستماتیک چنین جشنواره‌ای در شیراز مشکلات و مسائل بسیاری وجود دارد اما با در نظر گرفتن ظرفیت بالای استان فارس در عرصه سینما و با توجه به اینکه رئیس سازمان سینمایی کشور پیش از برگزاری جشنواره فیلم فجر اعلام کرد که این جشنواره صرفا یک جشنواره سینمایی نیست بلکه رویدادی است که با هدف عدالت فرهنگی و هنری و تمرکززدایی در تمام استان‌های ایران به طور همزمان برگزار می‌شود و باید با نگاهی عدالت محور اثرات و دستاوردهای آن شامل کل جامعه شود، نیاز است که این رویکرد با نگاه جدی‌تر در استان فارس دنبال شود.
چهلمین جشنواره فیلم فجر در ۲ بخش فرهنگی و رقابتی از ۱۲ تا ۲۲ بهمن برگزار شد و شیراز برای بیست و یکمین دوره پیاپی میزبان این رویداد هنری با اکران ۱۶ فیلم بود که این جشنواره در شیراز از ۱۵ بهمن آغاز شد و تا ۲۲ بهمن ادامه داشت.