به گزارش خبرنگار تئاتر ایرنا، چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با برنامه‌ریزی‌های فشرده، مستمر و با تاکید بر چشم‌اندازی که با بهبود شرایط نسبی جامعه از ابتدای پاییز ۱۴۰۰ خورشیدی نسبت‌به تسریع روند واکسیناسیون و حرکت کشور به سمت ایمنی نسبی در مسیر اجرایی شدن قرار گرفت مقرر شد برخلاف دوره سی‌ونهم (۱۳۹۹) به شکل کاملاً فیزیکی برگزار شود.
اما با تمام آن برنامه‌ریزی‌ها و تمهیدات اندیشیده شده، آغاز فصل اجراهای نمایشی چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر از ۱۷ بهمن‌ماه مصادف با شیوع پیک ششم ویروس کرونا و انتشار سرسام‌آور سویه اُمیکرون این ویروس در پایتخت همسو با دیگر استان‌ها و شهرستان‌های کشور بود.
وقتی کرونا ناگهان دست به تغییر شرایط برگزاری جشنواره زد
تنها پنج روز پیش‌از آغاز جشنواره در تاریخ ۱۰ بهمن ماه از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام شد که چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در بخش نمایش‌های صحنه‌ای تنها از ۳۰ درصد ظرفیت سالن‌ها برای میزبانی از مخاطبان با هدف رعایت حداکثری شیوه‌نامه‌های بهداشتی و تلاش برای قطع زنجیره این ویروس بهره خواهد برد.
اما با وجود تمامی تمهیدات اندیشیده شده طی شش روز نخست این رویداد؛ از ۱۷ تا ۲۲ بهمن ماه، پنج نمایش اتاق (به کارگردانی ساشا کشوادی)؛ اسطرلاب ۱/۲ (به کارگردانی صدرا صباحی)؛ بعد از افتادن (به کارگردانی حسین حسینیان)، بی‌زمان (به کارگردانی پروین هادی‌نیا) و رادیوتئاتر سووشون (به کارگردانی آرش جمال‌الدینی) به دلیل ابتلای تعدادی از عوامل اجرایی و بازیگران این آثار نمایشی از جدول اجراهای چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر خط خوردند.
حال با توجه به آنچه که شرحش رفت این سوال پیش می‌آید که آیا طی چهار روز باقیمانده از ایام جشنواره و سرعت لجام‌گسیخته انتشار اُمیکرون در جامعه، بازهم شاهد خروج گروه‌های نمایشی از جدول اجراهای تئاتری خواهیم بود یا نه؟ همچنین برخی از همین گروه‌ها که کرونا حکم به خروج‌شان از جشنواره را صادر کرد نسبت‌به این مساله گله‌مند بودند که بر اساس شیوه اثرشان و برای حضور در جشنواره مجبور به اجاره سالن و پرداخت مبلغ آن از جیب‌شان جهت میزبانی شایسته از مخاطبان بودند. حال با خروج نمایش‌شان از جشنواره تکلیف مبلغ پرداختی آنها چه خواهد شد؟
یافتن پاسخ تمامی این پرسش‌ها و بیشتر را با اتابک نادری قائم‌مقام دبیر و دبیر اجرایی چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به بحث گذاشتیم.
اولویت اول تضمین سلامت هنرمندان و به ویژه مخاطبان
اتابک نادری در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا با بیان آنکه تردیدی در این مهم وجود ندارد که همواره سلامت هنرمندان و مخاطبان همواره بر مقوله اجرای آثار نمایشی اولی بوده است تصریح کرد: نکته بعدی آن است که متأسفانه در شرایط سختی قرار داریم و همه ما از سرعت بالای سرایت و گستره شیوع سویه اُمیکرون ویروس کرونا مطلع هستیم.
وی ادامه داد: برهمین اساس احتمال آنکه طی روزهای باقیمانده از ایام چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر بازهم شاهد خروج گروه‌های نمایشی از جدول اجراها به سبب ابتلای اعضای گروه به کرونا باشیم وجود دارد.
اصل اول و لازم برای حضور گروه‌ها در جدول اجراها و ارائه آثارشان به مخاطبان تست منفی کرونا است. تستی که به فاصله کمتر از ۲۴ ساعت از گروه‌ها قبل‌از اجرای آنها گرفته می‌شود
قائم‌مقام دبیر چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر تصریح کرد: بارها عنوان و تاکید شده اولویت اول فعالیت‌های اجرایی در این دوره جشنواره، سلامت گروه‌های نمایشی و به تبع آن تضمین سلامت دیگر هنرمندان و به‌ویژه مخاطبان تئاتر فجر است.
تبعیت و قاعده‌مندی رعایت تام و تمام و با قدرت شیوه‌نامه‌های بهداشتی مساله‌ای نیست که در قالب دستورالعمل و بخشنامه لازم به‌عنوان کردنش باشد. چراکه هیچ نعمتی در جهان بزرگ‌تر از سلامتی نیست
به گفته نادری، وقتی‌که می‌توان با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی، تضمین اجراهای سالم و به‌دور از اما و اگر برای برگزاری جشنواره‌ای با بالاترین درجه امنیت و سلامت را داشت دیگر نیازی نیست که به‌دنبال بخشنامه و دستورالعمل باشیم. هرچند که در این حوزه دستورالعمل‌های مختلف و متعددی از نهاد وزارتی تا ستاد ملی مقابله با کرونا روزانه به جشنواره‌های مختلف فرهنگی‌هنری فجر می‌رسد.
انتخاب ۱۰۹ نمایش تئاتر فجر پیش از شیوع سویه اُمیکرون صورت گرفت
نادری در پاسخ به این پرسش که با وجود پیش‌بینی‌هایی که در مورد جهش و شکل‌گیری سویه‌های مختلف ویروس کرونا در جهان وجود داشته و دارد چه نیازی به انتخاب ۱۰۹ اثر و چیدن جدولی وسیع و کمی برای چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر بود؟ تاکید کرد: مهم‌ترین نکته‌ای که مطرح کنندگان این نقد کمتر به آن توجه داشته و دارند آن است که روند گزینش و انتخاب این آثار پیش‌از شیوع گونه اُمیکرون و قرار گرفتن کشورمان در پیک ششم کرونا توسط اعضای هیات انتخاب صورت گرفته است.
وی خاطرنشان کرد: اما با توجه به آنکه تنها چند روز مانده به آغاز چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر شاهد اوج‌گیری سویه اُمیکرون ویروس کرونا و قرار گرفتن تهران و دیگر استان‌های کشورمان در رنگ قرمز بودیم، مهم‌ترین کار کاستن ظرفیت پذیرش سالن‌های میزبان جشنواره از یک‌سو و از سوی دیگر الزام بر رعایت حداکثری شیوه‌نامه‌های بهداشتی و انجام تست‌های کرونای روزانه برای اطلاع از سلامت تمامی عوامل گروه‌های نمایشی بود. تمامی این موارد نیز در دستور کار ستاد اجرایی قرار گرفت.
هرچند شاید خروجی تأکید بر رعایت حداکثری شیوه‌نامه‌های بهداشتی و انجام تست‌های روزانه درنهایت به خروج پنج گروه نمایشی طی شش روز نخست جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر منتج شده باشد؛ اما قطعاً نتیجه آن، که تضمینی بر سلامت دیگر هنرمندان و از همه مهم‌تر مخاطبان آثار نمایشی است آن‌قدر شیرین است که می‌توان خاطره خروج این گروه‌های نمایشی از جدول اجراها را در سایه شیرین و حلاوت سلامت، به‌سادگی از ذهن دور کرد
نمایش‌های خارج شده از جدول اجراها هزینه تماشاخانه نمی پردازند
دبیر اجرایی چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در پاسخ به پرسش دیگر ایرنا به ادعای مطرح‌شده از سوی ایلناز شعبانی بازیگر و مدیر برنامه‌ریزی نمایش بی‌زمان که به سبب ابتلای تعدادی از عوامل این گروه ناچار از جدول اجراهای جشنواره خارج شده است مبنی‌بر آنکه این گروه تماشاخانه ملک را با هزینه شخصی برای اجرای خود اجاره کرده بود تا بتواند میزبانی شایسته‌ای از مخاطبان داشته باشد یادآور شد: قطعا با توجه به اتفاقی که رخ داده، تعاملات و گفت‌وگوها صورت خواهد گرفت و تماشاخانه مطرح‌شده از این گروه نمایشی که اجرای آن به ناچار از جدول اجراها خارج شد هزینه‌ای دریافت نخواهد کرد. چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به دبیری حسین مسافرآستانه برای نخستین بار در طول حیاتش افتتاحیه خود را روز ۱۵ بهمن ماه در یزد پشت سر گذاشت.
جشنواره چهلم با میزبانی از ۱۰۹ گروه نمایشی از سراسر کشور و هفت کشور مهمان (تاجیکستان به عنوان مهمان ویژه جشنواره) تا ۲۶ بهمن ماه در ۱۰ بخش (۶ بخش اجرایی و چهار بخش نمایشگاهی و اسنادی) برگزار خواهد شد.