زهرا السادات قریشی سه‌شنبه در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد:کتاب نوشتن هنر نیست، کتاب خوب نوشتن هنر است و یک نویسنده برای اینکه بتواند کتاب خوبی را تألیف کند و بدون دغدغه به فعالیت‌های خود در این عرصه ادامه دهد، نیاز به حمایت و تأمین مالی دارد. نویسندگان توانمند نباید برای انتشار کتاب خود دغدغه‌ای داشته باشند.
قیمت کتاب و شرایط اقتصادی مردم
قریشی افزود: در دو سال اخیر شاهد افزایش بی‌رویه قیمت کتاب‌ها بوده‌ایم. این در حالیست که بسیاری از مردم در شرایط نامطلوبی از نظر اقتصادی قرار دارند.
این پژوهشگر اضافه کرد: وضعیت اقتصادی مردم در شرایط کنونی اجازه نمی‌دهد که کتاب را به عنوان یک کالای فرهنگی خریداری کنند. برای حل این مشکل مسئولین می‌توانند بخشی از بودجه دولت را به حمایت از چاپ و انتشار کتاب اختصاص دهند تا مردم بتوانند این کالای فرهنگی را که نقش بسیاری در تعالی جامعه دارد با قیمت مناسبتری خریداری کنند.
فضای مجازی و تغییر ذائقه کتابخوانی
وی گفت: فضای مجازی هم ذائقه مردم را تغییر داده است. در حال حاضر اغلب مردم زمان زیادی را به بیهودگی در فضای مجازی سپری می‌کنند اما حاضر نیستند کتابی خریداری کنند و بخوانند.
قریشی بیان کرد: فضای مجازی باعث شده ذهن بیشتر مردم به مطالعه متون کوتاه عادت کند، به گونه‌ای که اکثر افراد حوصله خواندن متن‌های طولانی و کتاب حجیم را ندارند.
وی عنوان کرد: دسترسی به پی‌دی‌اف(pdf) کتاب‌ها در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی نیز موجب شده مردم تمایل کمتری به خرید کتاب داشته باشند. برخی هم تنها به خرید کتاب یا دانلود پی‌دی‌اف کتاب‌ها اکتفا می‌کنند. در واقع آنها زمانی را به خواندن کتاب‌هایی که دانلود یا خریداری کرده‌اند اختصاص نمی‌دهند.
نبود تبلیغات در حوزه نشر
قریشی نبود تبلیغات در حوزه نشر را از دیگر معضلات نویسندگان قلمداد کرد و گفت: تبلیغات در خوری برای معرفی کتاب‌هایی که منتشر می‌شوند و نویسندگان آنها، انجام نمی‌شود. در گذشته صدا و سیما برنامه‌ای را به معرفی کتاب سال اختصاص داده بود اما در حال حاضر هیچگونه حمایتی از کتاب‌های منتشر شده صورت نمی‌گیرد. در صورتی که تبلیغ کتاب، آینده فرهنگی کشور را تضمین می‌کند.
مروری بر کتاب «صید و صیاد در پس باد»
قریشی در ادامه به معرفی کتابش با عنوان «صید و صیاد در پس باد» پرداخت و گفت: این کتاب که به عنوان کتاب برگزیده سال معرفی شده، اثری است ترجمه ای، تحقیقی و تحلیلی که در آن برای نخستین بار، اشعار هاپکینز و مقالات مرتبط با وی به زبان فارسی ترجمه شده و ضمن طرح اندیشه‌های مولانا در غزلیات شمس و آوردن شواهد شعری از وی، سعی دارد به گونه ای تطبیقی، نکات مشترک عرفانی افکار این دو شخصیت را کاویده و پیش روی خواننده نهد.
برنده جایزه کتاب سال فارس ادامه داد: هاپکینز، شاعر، نقاش و موسیقی دان انگلیسی است که در سال ۱۸۴۴ در لندن به دنیا آمد و در سال ۱۸۹۹ در سن ۴۵ سالگی از دنیا رفت و مولانا جلال الدین محمد بلخی ملقب به مولانا، عارف، روان شناس و اندیشمند قرن هفتم هجری قمری نیز در سال ۶۰۴ در بلخ متولد شد که وی را بیشتر با اثر بزرگ و جهانی‌اش به نام مثنوی معنوی می شناسند.
قریشی بیان کرد: این اثر بر آن است تا نشان دهد هرچند دو سرزمین از جهاتی فاصله‌هایی با هم داشته باشند، اما عارفانشان سخنگویانِ فطرت آدمی هستند؛ فطرتی که از شرق و غرب و زمان و مکان بیرون است و به عبارتی بی خویشانی‌اند که همواره رو به اصل خویش دارند.
وی در رابطه با عنوان این کتاب گفت: ظاهر عنوان این کتاب، رمان گونه جلوه می کند. در واقع این کتاب رمانی است از زندگی ما آدمیان که بر اساس اندیشه‌های مولانا و هاپکینز، عارف انگلیسی نگاشته شده است.
این نویسنده و پژوهشگر اضافه کرد: ماجرای صید و صیاد، ماجرای آدم هاست؛ آن زمان که خیال زیرکی و صیادی می کنند. ماجرای انسان و زندگی هر لحظه‌اش، ماجرای صیادی در پس باد و بود این عالم است.
وی افزود: صیاد آدمیانی هستند که یاد را از یاد برده و با خیال زیرکی و صیادی، سرگرم شکار جزییات زندگی و سایه ها هستند و صید آنچنانی هم عایدشان نمی شود و عشقی صیدافکن می باید تا به آن ها بگوید«صید بودن خوش‌تر از صیادی است.»
قریشی گفت: سعی کردم در پنج بخش اول این کتاب به مقدماتی کلی و مشترک در مورد فکر و شعر مولانا و به ویژه هاپکینز به عنوان یک شاعر عارف ناشناخته بپردازم.بخش دوم کتاب با عنوانِ «برای یار لطیفی که شب نمی خسبد» می‌توان خدا و اوصاف او را از منظر این دو شاعر به نظاره نشست و مفاهیمی چون عشق، وحدت، جهان اصل، جریان تکامل، نمادها و تصاویر مربوط به خداوند برای خواننده تشریح می‌شود.
وی افزود: در این بخش، یک نکته بدیع در اندیشه هاپکینز مطرح می‌شود که آن مفهوم «فطرت» و«فردیت» است که پس از وی در جهان غرب، مقالات متعددی راجع به آن نگاشته شده و در کتاب صید و صیاد با مفهوم جان هستی و تشخص موجودات و اشیا مطرح شده و موازی با اندیشه های مولانا در این زمینه در هفت قرن قبل مورد تحلیل قرار می گیرد.
نویسنده «صید و صیاد در پس باد» در تشریح بخش سوم این کتاب گفت: بخش سوم با عنوانِ «به گل اندوده خورشیدی» آغاز می شود که برگرفته از شعر مولانا مبنی بر «به گل اندوده خورشیدی، میان خاک، ناهیدی» است که در واقع نگاهی است به انسان و کاوش در جنبه های مختلف وجودی وی و یک بحث مبسوط و کامل خودشناسی و دیدار با خویشتن درون از نگاه دو شاعر است.
وی در توصیف بخش چهارم این کتاب گفت: این بخش با عنوانِ «استخوان و باد و روپوش» به مفهوم طبیعت و عناصر آن، هم به عنوان حجاب و هم تجلی‌گاه خداوند می پردازد.
قریشی بیان کرد: در بخش پایانی، برآیندی از اندیشه های مشترک و وجوه افتراق آن‌هاست با این برآیند که آنچه در غزل مولانا آمده، به گونه ای فشرده و گاه اشاره وار و با تفاوت ها و حجم بسیار اندک در شعر هاپکینز نیز می‌آید که گذشته از این تفاوت در بسامد و گونه‌گونی بیان یک موضوع عارفانه در کلام مولانا، وجوه اشتراکات بسیاری آنها را به هم نزدیک می کند.
این نویسنده اظهار داشت: در حال حاضر کلاس‌های مولانا شناسی در شیراز در حال برگزاری است و محتوایی که در این کتاب ارائه شده به صورت مبسوط‌تر، گسترده‌تر و مشروح‌تر در این کلاس‌ها بیان می‌شود.
قریشی سوم بهمن‌ماه ۱۴۰۰ در آیین پایانی دومین جایزه کتاب سال در استان فارس با کتاب «صید و صیاد در پس باد؛ بررسی تطبیقی خدا، انسان و طبیعت در منتخبی از غزلیات دیوان شمس و مجموعۀ اشعار جرارد منلی هاپکینز» از انتشارات نوید موفق به دریافت تندیس کتاب سال و جایزه شد.
گفت و گو از فرزانه قنبر دزفولی