چهل دوره از جشنواره فیلم فجر می‌گذرد، چهل سالگی را آغاز دوره تکامل و پختگی می‌دانند، در ادوار گذشته جشنواره فجر کمابیش انتقاداتی به محتوا و کمرنگی ارزش‌های انقلابی و حتی نحوه اجرا و فضای پیرامونی جشنواره وجود داشت.
دوره‌ای به فیلم‌ها، دوره‌ای به پوشش و آرایش بازیگران، دوره‌ای به فرش قرمز، شاید هم دوره‌ای به بی‌عدالتی در داوری آثار انتقاد میشد.
دوره چهلم خبری از فرش قرمز نبود تا تداعی فستیوال‌های خارجی نشود، نام کاخ را هم که به خانه تغییر دادند، تا فجر که نماد مبارزه با کاخ‌نشینی است در هیبت و جلال خانه برای دورهمی خانواده اصیل و نجیب سینما، تجلی داشته باشد.
منصفانه قضاوت کنیم ضوابط پوشش و آرایش بازیگران و عوامل فیلم‌ها نسبت دوره‌های قبل بیشتر مراعات شده بود.
چله سیمرغ در تمام ۱۲ روزی که در دهه فجر امسال گذراند تلاش کرد برآیند و چتر گسترده‌ای برای همه هنرمندان ایران انقلابی باشد در فصل انقلاب. در این دوره نام بازیگران کمتر به زبان می رفت، بلکه نقشی که بازی کرده بودند مهم بود و بیشتر به چشم آمدو نام شهیدان مهدی و حمید باکری، نام شهیدان عباس دوران و داریوش رضایی‌نژاد در صحنه فجر می‌درخشید. همه فیلم‌هایی که به داستان این شهدا می‌پرداخت نقش همسران و خانواده‌هایشان را به تصویر کشید. اینها الگوی زندگی و جامعه ایرانی است که فیلم هایشان شایسته تقدیر و تجلیل هستند.
یک هفته نیست که از جشنواره می‌گذرد همه به انتظار نشسته‌اند که فیلم موقعیت مهدی چه زمانی اکران عمومی می‌شود، همه می‌پرسند فیلم دفاع مقدسی ۲۸۸۸ و عقاب‌های آسمانش چرا اشک حاضران را در نشست خبری درآورد. همه سوال می‌کنند چه زمان می‌توانند فیلم هناس را که به داستان زندگی خانواده یکی از شهیدان هسته‌ای پرداخته و همسر شهید در زمان اکران آن گریست ببینند، که ناگهان در فضای مجازی ویدئوی منتشر شد که گویی تولیدکنندگان و منتشرکنندگان آن به صورت هدفمند دنبال یافتن نقاطی خاکستری از یک رویداد ارزشمند هستند تا بیرق آن را بر زمین بکوبند.
آرام‌آرام توجه‌ها از فیلم‌های ارزش‌گرای جشنواره به نقطه‌ای دیگر معطوف می‌شود. نام این فیلم‌ها فراموش می‌شود و مخاطب به سراغ حاشیه‌ای از یک نشست خبری می‌رود ذهن کنجکاو جامعه معطوف می‌شود به توضیح چند دقیقه‌ای نویسنده نمور آخرین فیلم در روز آخر. موضوعی که حتی در فیلم اکران شده پوشانده شده و نویسنده چندین بار برای بیان عیان نظر شخصی خود درباره شخصیت داستانی‌اش عذرخواهی کرد... اما انتقادها و واگویه‌ها بیشتر می‌شود باعث واکنش شدید مخاطبان شد. گویی یادمان می‌رود که موقعیت مهدی به جشنواره امسال حال و هوای دیگر داد و ما را به اصالت عشق و خانواده برد.
مسئولان جشنواره نیز در بیانیه ای بر چارچوب موازین دینی و عرفی جامعه اسلامی آن اظهارات را تقبیح کردند و به سهم مسئولیت اجرایی خود از جامعه مخاطب و دغدغه‌مندان عذرخواهی کردند. حتی داود بیدل کارگردان این اثر با ارایه یادداشتی به واکنش در برابر این موضوع پرداخت. همچنین دبیرخانه جشنواره فیلم فجر و حتی وزیر فرهنگ و ارشاد جداگانه درباره این مسایل توضیح دادند ولی باز هم انتقادهای شدیدی از سوی منتقدان ادامه دار شد.
به اصول اخلاقی و دین اسلام پایبندم
نوشین معراجی فیلم‌نامه‌نویس فیلم نمور می‌گوید: واقعا به مسائل شرع کاملا آگاه هستم و می دانم که حتما باید عقد یا خطبه ای بین زن و مرد خوانده شود و در فیلم نمور که فیلمنامه اش را من نوشته‌ام خطبه عقد و محرمیت بین زوجین صورت گرفته و پس از این مرد، همسرش را ترک می کند و می‌رود. منظورم عشق در کنار ازدواج بود. واقعا اگر کسی را ناراحت کردم، عذر می خواهم. من خودم به اصول اخلاقی و دینی در روابط زن و مرد ایمان کامل دارم و پایبندم.
معراجی در دومین بیانیه خود تصریح کرد: به عنوان یک ایرانیِ مقید به دین اسلام و با اطلاع و آگاهی از مناسبات و شرعیات مقدس شیعیان، طبیعی است که جاری شدن خطبه عقد در هنگام ازدواج زوجین را لازم و قطعی می دانم و به آن اعتقاد راسخ دارم. لازم است در صورتی که شرایط پرفشار نشست‌های خبری و فضای حاکم بر جشنواره موجب شده که حق مطلب به درستی ادا نشود و موجبات رنجش برخی هم‌میهنان عزیز را فراهم آورد، مراتب عذرخواهی خود را تقدیم کنم.
سینمای ایران باید پاک و مطهر از سخنان غیر شرعی باشد
ستاد جشنواره چهلم فجر هم با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد به تازگی ویدیویی در حال بازنشر و دست به دست شدن در شبکه‌های مختلف اجتماعی و رسانه‌های مجازی است که نشان می‌دهد عده ای در صدد تخریب چهره چهلمین جشنواره فیلم فجر است. در بخش دیگری از این فایل تصویری برش از ویدیوی سخنان نویسنده یکی از فیلم‌های سینمایی حاضر در نشست خبری جشنواره است که به طور قطع، نوعی اظهارنظر شخصی است و ارتباطی به سازمان جشنواره ندارد.
این بیانیه می افزاید: اظهارات این نویسنده و سخنان هنجارشکنانه وی که البته با تکذیب و عذرخواهی وی نیز همراه شده است ربطی به رویکرد و نگاه سازمان جشنواره فجر ندارد و این‌گونه اظهارات مغایر با شرع مقدس از سوی ستاد جشنواره به شدت تقبیح و محکوم می شود. ستاد چهلمین جشنواره فیلم فجر از اساس این‌گونه اظهارنظرهای مبتنی بر اباحه گری را محکوم می داند و معتقد است سینمای ایران باید پاک و مطهر از هر حرکت ، سخن و رفتار غیر شرعی باشد.
خطای یک فرد را به جامعه هنری تسری ندهیم
محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در آیین اختتامیه سی و هفتمین جشنواره موسیقی فجر درباره حواشی ایجاد شده در چهلمین جشنواره فیلم فجر، گفت که هنرمندان سرمایه‌های ما هستند و کسی حق ندارد با ادبیات غیرفرهنگی با آنها صحبت کند، دست‌اندرکاران جشنواره‌های هنری کشور در بدترین شرایط کارهای مهمی را در برگزاری جشنواره انجام دادند، انصاف نیست یک نقطه ضعف را به همه بخش‌های تسری بدهیم. اگر اتفاقی در بخشی رخ دهد و یک اظهار نظر نادرستی مطرح شود، مورد تایید کسی نیست و همه از آن ابراز انزجار دارند.
روا نبود دستاوردها نادیده گرفته شود
انصاف نبود خیمه جشنواره‌ای که در آن موقعیت مهدی تحسین همگان، از موافق، منتقد و مخالف را برانگیخت و نام بلند شهید را که رسالت انقلاب و فجر است زنده کرد، چنین به طوفان انتقاد گرفته شود. رویدادی که فیلم ۲۸۸۸ که نام خلبانان شهید و تیزپروازان آسمان میهن در دوران دفاع مقدس را به یادمان آورد، جشنواره‌ای که از خانواده شهدای هسته‌ای غفلت نکرد، و در فیلم هناس چشمان مخاطب همراه همسر شهید داریوش رضایی‌نژاد تا پایانش بی‌وقفه گریست، کاش زوایای اخلاقی پرداخت به اصالت خانواده در فیلم‌های این دوره هم دیده میشد و همه چیز به پای چند جمله -به اعتراف اشتباه- یک نویسنده تخطئه نمیشد، اگر هم نقدی بود کاش صبورانه و مشفقانه تذکری داده میشد تا این همه دستاورد یک‌جا از دست نرود.
جدا از اشتباهی که در تبیین نظر یک فرد آن هم در بحبوحه نشست خبری رخ داده است، وقتی گوینده سخنش را اصلاح می‌کند و بابت رنجش خاطر دغدغه‌مندان مسائل مذهبی و فرهنگی جامعه عذرخواهی می‌کند، اخلاق حکم می‌کند سخنش را بپذیریم، نه آنکه زحمات چندساله ۲۲ فیلم جشنواره، تلاش‌های چندین ماهه مجریان جشنواره را نادیده بگیریم. انتقاد بر اظهارنظر شخصی یک نویسنده درست، اما کاش اکنون که عیب‌های جشنواره عنوان شد هنر و محاسن آن بیان می شد.