دکتر اسماعیل فراهانی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا در تحلیل نقاط قوت و ضعف چهلمین جشنواره فیلم فجر، اظهار داشت: وقتی جشنواره‌ای را در آغاز یک دولت برگزار می‌کنیم عملا حاصل تلاش و فعالیت دولت گذشته است، در چهار سال دوم دولت روحانی به سینما آسیب‌های زیادی وارد شد که بخشی از این آسیب ناشی از انفعال وزیر فرهنگ و ارشاد سابق و بخشی حاصل اتفاقات جامعه از جمله کرونا بود که باعث شد تولیدات سینمایی کاهش یابد و شاهد اقبال به سمت فضای مجازی و توسعه «وی او دی»ها بودیم.
این جامعه شناس و عضو مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی افزود: این آسیب‌های شکل گرفته از انفعال مدیریتی سابق و کاهش مجموعه تولیدات سینمایی موجب تصمیماتی از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت سیزدهم و پیگیری‌های وی همچون حمایت از هنرمندان، تلاش برای بازنگری ساز و کارهای ساترا و اصلاح ایرادات این حوزه، تلاش برای بازگشایی سینماها و اماکن فرهنگی و غیره شد که نوید رفع ضعف‌ها در سال‌ها و دوره‌های بعد جشنواره را می‌دهد.
فراهانی تاکید کرد: با توجه به بضاعت موجود و خروجی اتفاقات گذشته جشنواره چهلم در مجموع وضعیت قابل قبولی داشت چون ظرفیتی که تحویل این دولت شد قوی نبود و قدم‌های دولت سیزدهم برای اصلاح مثبت است، از سوی دیگر فرم آثار جشنواره هم قابل قبول بود، از نظر برگزاری جشن اختتامیه نیز فضای خوبی را وزارتخانه پیگیری کرد اگرچه اشتباهاتی پیش آمد که خیلی شایسته ماجرا نبود و مجموعه زحمات تاحدودی دیده نشد.
داور بخش تجلی اراده ملی چهلمین جشنواره فیلم فجر ادامه داد: وقتی در مورد نگاه ملی صحبت می‌کنیم نیازمند این هستیم که ایده هایی را برای پیشرفت و بازسازی جامعه در مقابل عموم مخاطبان قرار دهیم، بنابراین در این بخش آثاری می توانند مفید باشند که اگر داستانی را از گذشته نقل می کنند پیام هایی در مورد اصلاح امروز داشته باشند، اگر به امروز اشاره دارند نشاط و سرزندگی و پویایی را برای جامعه به همرا بیاورند و اگر در مورد آینده اند امید را در بر داشته باشند.
فراهانی خاطرنشان کرد: بدون قرار قبلی ساخته بهروز شعیبی این چارچوب را داشت، طرحی از آینده با ادغام در گذشته، نشاط، خانواده قدرتمند و... از جمله مواردی بود که در این فیلم لحاظ شده بود و حقیقت زندگی جامعه ایرانی را نشان می داد، نقصان هایی هم که کم و بیش در این اثر بود به واقعی بودن و باورپذیری داستان کمک کرد.
وی افزود: نکته مثبتی که در بخش جایزه اراده ملی وجود داشت این بود که چون در حوزه های مختلف داوری صورت می‌گرفت تیم‌های خوبی از کارشناسان و اساتید شرکت داشتند و گفتگوهای خوبی هم شکل گرفت، بنابراین غیر از جایزه خروجی اعطا شده در این بخش، گفتگوهای مذکور در آینده به ارتقای سینمای ایران کمک خواهد کرد.
این جامعه شناس و عضو مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، به لزوم مشاوره گرفتن سازندگان آثار سینمایی با کارشناسان حوزه های مختلف تاکید کرد و گفت: در سینمای ایران عادت شده است درباره حوزه آسیب ها و مسایل اجتماعی و فرهنگی بدون مراجعه به مشاور و متخصص فیلم ساخته بشود. ورود به حوزه آسیب ها و مسایل اجتماعی و حساسیت نسبت به محیط بیرونی خوب است اما وقتی کارشناسی در کنار مجموعه نیست باعث می شود مشکل را بدرستی نشان ندهند و یا راهکارهایی که نشان می دهند راهکارهای مناسبی نباشد به همین دلیل شاهد ضعف تئوریک و نظری در فیلم های مرتبط با مسائل اجتماعی هستیم، در همین راستا وزارت فرهنگ و بنیاد سینمایی فارابی باید گفتگوهایی بین کارشناسان و متخصصان و هنرمندان شکل دهند تا در این زمینه پیشروی کنیم.
وی افزود: در جشن اراده ملی جشنواره چهلم فجر بیشترین جایزه به موقعیت مهدی اهدا شد، این اتفاق هم ناشی از این است که شهیدان باکری زندگی و رفتارشان دلالت‌هایی در زندگی اجتماعی امروز دارد و این تکرار بی‌مورد نیست، کنش‌های این دو شهید به عنوان فرمانده یا شهردار می تواند درس هایی برای زندگی امروز داشته باشد.
داور تجلی اراده ملی از سوی شورای فرهنگ عمومی ادامه داد: برخی آثار سینمایی یک اتفاق هستند، اتفاقی که می‌تواند به لحاظ فرم، محتوا، ساختار و... چیزی به سینمای ایران اضافه کند؛ مثل آژانس شیشه ای ابراهیم حاتمی‌کیا، جدایی نادر از سیمین اصغر فرهادی، یک حبه قند رضا میرکریمی، شبی که ماه کامل شد نرگس آبیار و حتی ایستاده در غبار محمدحسین مهدویان. اما در هر دوره جشنواره شاهد چنین اتفاقی نیستیم، اتفاق یعنی فیلمی اثرگذار که دریچه ای به روی سینمای ایران و مخاطب آن باز می‌کند. موقعیت مهدی اتفاق این دوره جشنواره بود و نقطه قوت جشنواره چهلم می‌تواند همین اتفاق باشد، اثری که می‌تواند در ذهن جامعه ایران بماند و چشم اندازی از جامعه ایران ارائه کند.