به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا، مصیب امیری روز سه‌شنبه در هشتمین همایش بین‌المللی باستان‌شناسان در محل تالار فردوسی دانشگاه تهران، درباره حل مشکل نیروی انسانی متخصص و جذب فارغ‌التحصیلان دانشگاهی حوزه باستان‌شناسی، افزود: در همکاری مشترک بین پژوهشگاه میراث فرهنگی، پژوهشکده باستان‌شناسی و وزارت میراث فرهنگی در صدد تدوین برنامه‌ای هستیم که بتوانیم از ظرفیت‌های علمی دانشکده‌ها و گروه‌های باستان‌شناسی در طرح‌ها و پروژه‌های باستان‌شناسی سراسر کشور استفاده کنیم.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی از وجود بیش از یک میلیون اثر تاریخی در کشور خبر داد و اظهار داشت: حراست و حفاظت از این آثار ارزشمند، به تنهایی در توان هیچ کدام از دستگاه‌ها نیست. به همین منظور لازم است با همکاری دانشگاهیان و جوانان دانشجو یک نهضت آگاهی‌بخشی در جامعه ایجاد کنیم تا این نهضت بتواند یادگار گذشتگان را حفظ کند.
تبدیل ایران به پایگاه علمی باستان شناسی
علی دارابی قائم‌مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، نیز گفت: موضوع علم باستان‌شناسی به عنوان یکی از شاخه‌های علوم اجتماعی، حیات فرهنگی انسان و دریافت خط سیر فرهنگی بشر و جوامع از طریق دستیابی و مشاهده تجربی و علمی شواهد مادی باقیمانده از گذشتگان است.
وی با بیان اینکه دستاوردها، داده‌ها و تحلیل‌های حاصل از باستان‌شناسی مبتنی بر مواد فرهنگی است که امروز میراث فرهنگی را به مهمترین منبع فرهنگی جوامع تبدیل می‌کند، اظهار داشت: در ایران، باستان‌شناسی در آغاز از پیامدهای برقراری رابطه سیاسی و اجتماعی با جوامع غربی در بیش از یک قرن گذشته بوده و در سایه باستان‌شناسان خارجی شکل گرفت. به تدریج با شکل‌گیری تشکل‌ها و نهادهای تخصصی، ایجاد رشته دانشگاهی مرتبط و حضور متخصصان ایرانی در گروه‌های خارجی، جامعه باستان‌شناسی ایران ماهیت و قوام گرفت.
وی افزود: وقوع انقلاب اسلامی و تغییر در روابط، یکی از عرصه‌هایی را که به شدت مورد تاثیر قرار داد عرصه علمی باستان‌شناسی بود. به‌گونه‌ای که بعد از قطع وابستگی فرهنگی، جامعه باستان‌شناسی ایران در چند دهه فعالیت جزو گروه‌های سرآمد علمی کشور شد که تحقق شعار بی نیازی و نداشتن وابستگی به خارج از کشور را به اثبات رساند.
دارابی تصریح کرد: البته این نداشتن وابستگی به معنای تمایل نداشتن جامعه فرهنگی و باستان‌شناسی کشور به ارتباط و کار مشترک با گروه‌های علمی خارجی نیست، بلکه آنچه تغییر کرده است بی نیازی مبنایی است؛ در عین اینکه می‌دانیم رشد و معرفی یافته‌های این حوزه و قرارگیری آن در چرخه دانش، نیازمند ارتباطات زمینه‌ای و دوطرفه‌ای با جوامع خارج از کشور است.
قائم‌مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با بیان اینکه «باستان‌شناسی امروز از شناخت صرف فرهنگ‌ها و تمدن‌های گذشته عبور کرده و تبدیل به علمی شده که می‌تواند روح تازه‌ای در کالبد علوم انسانی بدمد»، با برشمردن انتظاری که از اساتید و متخصصان و به ویژه جوانان این حوزه در این دهه از خوداتکایی جامعه باستان‌شناسی کشور می‌رود، گفت: انتظار می‌رود دایره گسترش گرایش‌های میان‌دانشی حوزه باستان‌شناسی در لبه مرزهای دانش این حوزه بر پایه مواد فرهنگی موجود در کشور رقم زده شود.
وی با ابراز امیدواری نسبت به تبدیل ایران به پایگاه علمی باستان‌شناسی منطقه، تاکید کرد: با عبور از رویکرد محض در باستان‌شناسی و اتخاذ رویکرد کاربردی، پیوند موثرتری بین تلاش و دستاوردهای این رشته و نیازهای جامعه امروز در شناخت و بهره‌گیری از منابع فرهنگی و استحکام بنیان‌های اجتماعی ایجاد شود.
دارابی از تغییر نوع رابطه جامعه باستان‌شناسی با دنیای پیرامون و حرکت از وضعیت تاثیرپذیری جهانی به سمت تاثیرگذاری در سطح منطقه و در بین کشورهای حوزه فرهنگی ایران، به عنوان انتظاری عمده از جامعه متخصصان باستان‌شناسی نام برد و گفت: امید است حوزه باستان‌شناسی همگام با حوزه‌های پیشرو در عرصه فناوری، از تکنولوژی‌های روز در خدمت شناخت هدفمند بهره‌گیری کند تا ضرورت‌ها و نیازهای حفاظتی آثار و یافته‌ها به حداقل برسد.
معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درباره انتظارات دانشگاهیان و متخصصان باستان‌شناسی از این وزارتخانه اظهار داشت: یکی از مطالبات اساسی اساتید، پیشکسوتان و سرآمدان حوزه باستان‌شناسی از وزارت میراث فرهنگی این است که فضای کار به گونه‌ای فراهم شود که باستان‌شناسان ایرانی بتوانند در صدور خدمات علمی، فنی و مهندسی در حوزه باستان‌شناسی، کاوش‌ها و فعالیت‌های علمی باستان‌شناسی در خارج کشور ورود کنند. رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی عهده‌دار برنامه‌ریزی برای این موضوع شده است.
دارابی بر تدوین سازوکاری توسط نهادهای دانشگاهی در همکاری با پژوهشگاه میراث فرهنگی، به منظور شناسایی و بکارگیری نیروی انسانی متخصص در حوزه‌های مرتبط با فعالیت‌های وزارت میراث فرهنگی در سراسر کشور تاکید کرد.
دنبال ارتقای گروه باستان شناسی هستیم
به گزارش دانشگاه تهران، عبدالرضا سیف، رییس دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران نیز در این نشست گفت: به دنبال ارتقای برنامه‌های گروه باستان‌شناسی و ارتقای این گروه به دانشکده هستیم.
وی افزود: در سطح دانشگاه نیز نظر مساعدی وجود دارد که دانشکده باستان‌شناسی و تاریخ هنر در دانشگاه تهران شکل گیرد و میان‌رشته‌های جدید در این دانشکده راه‌اندازی شود.
به‌روزرسانی سرفصل دروس باستان‌شناسی همگام با پیشرفت‌های روز دنیا
محمد مرتضایی، رییس پژوهشکده باستان‌شناسی نیز با اشاره به آسیب‌های دوران همه‌گیری کووید ۱۹ بر مطالعات باستان‌شناسی، اظهار داشت: مطالعات باستان شناسی در سالیان اخیر متاثر از بیماری کووید ۱۹ لطمات زیادی در ایران و جهان خورده و محدودیت‌های سفر امکان انجام پروژه‌های میدانی را به حداقل کاهش داده است. هر چند نقش کمبود اعتبارات پژوهشی، دست کمی از بیماری کووید نداشته است.
رییس پژوهشکده باستان‌شناسی از برنامه‌ریزی و اجرای پژوهش‌های هدفمند و پرسش‌محور، انجام برنامه‌های بررسی و شناسایی به منظور تکمیل نقشه باستان‌شناسی ایران با توجه به اسناد بالادستی، چاپ و انتشار نتایج پژوهش‌های باستان‌شناسی در کشور و به‌روزرسانی سرفصل دروس باستان‌شناسی همگام با پیشرفت‌های روز دنیا و بهره‌مندی از مطالعات میان‌رشته‌ای در باستان‌شناسی به عنوان محورهایی نام برد که لازم است سرلوحه اقدامات برنامه‌ریزان این حوزه قرار گیرد.