به گزارش ایرنا، سد نرماب چهل چای مینودشت از مهمترین پروژه‌های ملی وزارت نیرو در استان گلستان به شمار می‌رود که عملیات احداث آن در سال ۱۳۹۰ با اعتبار اولیه چهار هزار میلیارد ریال( ۸۵ درصد فاینانس داخلی و سهم قرارگاه خاتم و ۱۵ درصد سهم دولت) بر روی سه رودخانه نرماب، چهل‌چای و خرمالو مینودشت آغاز شد و قرار بود تا سال ۱۳۹۵ به بهره‌برداری برسد اما به سبب عدم تخصیص کامل اعتبارات موردنیاز هم اکنون پیشرفت فیزیکی بدنه اصلی آن به ۹۰ درصد رسیده است.
این سد که از نوع خاکی همگن به ارتفاع ۶۰ متر، عرض تاج سد ۱۰ متر و طول تاج ۸۰۷ متر یکی از طرح‌های مهم عمرانی و زیربنایی گلستان است و ظرفیت ذخیره ۱۲۵ میلیون مترمکعب آب و قابلیت تنظیم تا ۱۹۲ میلیون مترمکعب را دارد، علاوه بر رفع کمبود آب آشامیدنی افزون بر ۵۵۰ هزار نفر جمعیت چهار شهر و ۱۳۰ روستای شرق استان، تامین آب ۱۸ تا ۲۴ هزار هکتار اراضی زراعی منطقه و نیز کنترل و ذخیره سیلاب‌های فصلی را برعهده خواهد داشت.
به اعتقاد کارشناسان تکمیل سد نرماب چهل‌چای مینودشت یک تیر و چند نشان خواهد بود زیرا علاوه بر کنترل سیلاب‌های فصلی در استان سیل خیز گلستان و خسارات سهمگین ناشی از آن، نقش مهمی در تامین آب آشامیدنی یک چهارم جمعیت ۲ میلیون نفری این استان شمالی و تامین آب چند ۱۰ هزار هکتار اراضی زراعی این خطه را که سال‌هاست کم آبی و خشکسالی امان کشاورزان آن را گرفته، برعهده خواهد داشت.
با این حال تکمیل این پروژه ملی و بزرگ گلستان و بهره‌مندی از محاسن و مزایای آن که مقامات عالی‌رتبه زیادی هر از چندگاه از آن بازدید و قول مساعد برای تسریع روند اجرایی می‌دهند، مستلزم تخصیص اعتبارات ویژه است که مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان ۲۲ بهمن امسال درحاشیه بازدید علی محمد زنگانه استاندار جدید این خطه شمالی از آخرین وضعیت سد نرماب چهل چای، نیاز مالی برای تکمیل آنرا ۲۰ هزار میلیارد ریال اعلام کرد و گفته بود: این میزان اعتبار برای تکمیل بخش‌های باقی مانده سد شامل سدهای انحرافی، تملک اراضی، جابجایی روستاها، تاسیسات هیدرومکانیکال، بدهی به پیمانکار، احداث تونل‌ها، نظارت‌های عالیه و احداث راه دسترسی باقی مانده صرف خواهد شد.
مهمترین تامین کننده آب آشامیدنی منطقه
سیدمحسن حسینی افزود: مجموع اعتبار مورد نیاز برای تکمیل سد نرماب مینودشت اگرچه برای استان گلستان رقم بزرگی است اما تامین آن از منابع ملی با توجه به مزایای سد برای این استان شمالی، عدد قابل قبولی است و تامین آن باید در دستور ویژه دولت جهادی سیزدهم و وزارت نیرو قرار گیرد.
وی، سد نرماب چهل چای مینودشت را از مهمترین منابع تامین کننده آب آشامیدنی، صنعت و بخشی کشاورزی گلستان دانست و گفت: اعتبارات پیش بینی شده امسال برای تکمیل سد نرماب چهل چای مینودشت ۲ هزار و ۴۵۰ میلیارد ریال است که تاکنون هزار و ۹۰۰ میلیارد ریال آن تخصیص یافته و درصورت تخصیص اعتبارات و تلاش پیمانکار، کل بدنه سد تا خرداد سال آینده تکمیل و به بهره‌برداری می‌رسد.
حسینی، کنترل سیلاب در مناطق شرق گلستان در حوضه سه رودخانه نرماب، چهل‌چای و خرمارود،تولید برق آبی و توسعه صنعت گردشگری گلستان را از دیگر اهداف احداث این سد بزرگ برشمرد و اضافه کرد: هم اکنون سد خاکی بر روی رودخانه نرماب با ارتفاع ۶۰ متر در حال احداث است و تا الان از ۷.۲ میلیون مترمکعب خاکریزی مورد نیاز، ۶ میلیون و ۲۰۰ مترمکعب آن انجام شده است ضمن اینکه کار طراحی و احداث دریچه و نصب تاسیسات هیدرومکانیکال سد به‌صورت کامل انجام و در مراحل پایانی نصب قرار دارد.
به گفته وی تا کنون حدود ۹ هزار میلیارد ریال برای سد نرماب چهل‌چای هزینه شده که ۲ هزار میلیارد ریال آن را مربوط به بدهی به پیمانکار است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گلستان همچنین بزرگترین مشکل در تکمیل سد نرماب را استملاک و تملک اراضی برای مخزن سد دانست و گفت: از حدود ۷۰۰ هکتار، ۲۵۰ هکتار آن استملاک شده و پیگیر خرید ۱۶۰ هکتار اراضی برای کشاورزان از طریق بنیاد مستضعفان هستیم.
حسینی کمبود سنگ ریپ رپ (مقاوم به فرسایش) برای بدنه سد را یکی دیگر از مشکلات تکمیل آن دانست و افزود: به دلیل نیاز فوری به این سنگ‌ها، باید با تدابیر صورت گرفته در تهیه آن تسریع شود.
استاندار گلستان در حاشیه بازدید از این سد گفت: با اینکه اقدامات خوبی تاکنون برای سد نرماب چهل چای مینودشت انجام شده اما تکمیل این پروژه بسیار مهم به ۲۰ هزار میلیارد ریال اعتبار دیگر نیاز دارد.
برای تکمیل سد ۲۰ هزار میلیارد ریال نیاز است
علی محمد زنگانه افزود: در سفر ریاست جمهوری به استان گلستان تلاش می‌کنیم تا مصوبات خوبی در تامین منابع باقی مانده جهت تکمیل سد چهل چای مینودشت از طریق منابع نقدی، اوراق و تهاتر نفت اخذ نماییم.
به گفته وی تاکنون از سه رودخانه تامین کننده سد نرماب چهل چای مینودشت کانال‌های چند کیلومتری احداث شده و میزان پیشرفت فیزیکی سد نیز مطلوب است.
زنگانه اضافه کرده بود: تکمیل سد نرماب به تامین آب آشامیدنی، صنعت و کشاورزی بیش از ۵۵۰ هزار نفر از مردم گلستان بویژه در شهرهایی که با تنش آبی مواجه هستند، کمک بزرگی خواهد کرد.
به این حال آنچه مسلم است، اهتمام به تکمیل این سد با مزایا و محاسنی که کارشناسان و مسوولان متولی به آن اشاره کردند، می‌تواند گام بزرگی در مسیر توسعه و رفع کمبودهای منطقه کمتر توسعه یافته شرق استان گلستان و افزایش امید به آینده در مردمان این دیار باشد.
نکته‌ای که نماینده مردم گنبدکاووس در مجلس شورای اسلامی نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به آن اشاره کرد و با حیاتی دانستن تسریع در تکمیل سد نرماب چهل چای مینودشت گفت که بخش قابل توجهی از تامین منابع آب پروژه مجتمع آبرسانی فجر این شهرستان مرزی در گرو آبگیری و بهره‌برداری از این سد است که دولت و وزارت نیرو باید اهتمام ویژه‌ای به تکمیل آن داشته باشند.
امانقلیچ شادمهر افزود: در نشست شهریور ماه امسال مجمع نمایندگان گلستان در مجلس شورای اسلامی با علی اکبر محرابیان وزیر نیرو، مشکلات و کمبودهای استان در حوزه آب، برق و فاضلاب مطرح شد که با دستور وی ۲ تن از معاونان وزارتخانه به استان سفر کردند که رهاورد خوبی برای منطقه از جمله شروع عملیات حفر سه حلقه چاه آب عمیق ۲۲ آبان امسال در روستای ایگدر علیا با هزینه ۹۰ میلیارد ریال به همراه داشت.
وی اضافه کرد: با این حال گنبدکاووس در تامین منابع آب آشامیدنی شهری و مناطق روستایی با مشکلات عدیده‌ای مواجه است که مشکلات حوزه روستایی با تکمیل سد نرماب و راه‌اندازی دستگاه آب شیرین کن در نوار مرزی (حوزه هوتن و کرند و چندین روستای همجوار آنها) تا حدود زیادی رفع خواهد شد.
مهمترین مطالبه اهالی از دولت
همچنین نماینده مردم مینودشت، گالیکش، کلاله و مراوه تپه در مجلس شورای اسلامی به خبرنگار ایرنا، تسریع در تکمیل سد نرماب چهل چای مینودشت را با توجه به مزایای آن، مهمترین مطالبه مردم منطقه از وزارت نیرو و دولت جهادی آیت الله رییسی دانست و بیان داشت که اختصاص اعتبارات ویژه برای تسریع در تکمیل و بهره‌برداری این سد در مصوبات سفر پیش روی رییس جمهوری به استان گلستان پیش بینی شده است.
رضا آریانپور افزود: اهمیت تکمیل این سد بزرگ مخزنی با مزایای بسیار خوب آن از جمله تامین آب آشامیدنی پایدار یک چهارم جمعیت گلستان اتفاق مبارکی است که انتظار داریم شخص رییس جمهوری به آن ورود کرده و اعتبارات ویژه‌ای در سفر به استان برای آن تخصیص دهند زیرا به طور معمول اعتبارات سفر برخلاف اعتبارات سالانه قانون بودجه، ۱۰۰ درصد تخصیص خواهد یافت.
سرپرست فرمانداری مینودشت با اشاره به سفر در پیش روی رییس جمهور و برخی اعضای دولت به استان گلستان به خبرنگار ایرنا گفت: مردم و مدیران این شهرستان در جریان این سفر از دولت انقلابی انتظار دارند تا در تکمیل برخی پروژه‌های نیمه تمام که برخی از آنها جزو طرح‌های ملی و استانی هستند، نگاه ویژه داشته باشند.
محمد تقی قزل سفلی افزود: تسریع در تکمیل پروژه ملی سد نرماب چهل چای مینودشت که بدنه آن ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد، مهمترین درخواست و مطالبه مردم این شهرستان ولایتمدار بالاخص هزار و ۴۰۰ خانوار اهالی پنج روستای "جنگلده بالا و پایین، محمدزمان خان، پس پشته و باقرآباد" واقع در کاسه و مخزن سد از رییس جمهور انقلابی است.
ضرورت ساماندهی روستاهای اطراف سد
وی اضافه کرد: مردم روستاهای واقع در کاسه و مخزن سد نرماب که از ۸۷ با آغاز رسمی مطالعات سد نرماب در طرح کوچ قرار گرفتند، همیشه نسبت به بلاتکلیفی خود گله‌مند بوده و خواستار پایان دادن به وضعیت خویش هستند.
قزل سفلی یادآور شد: همزمان با شروع عملیات ساخت و ساز سد نرماب در سال ۹۰، کار جابجایی این روستاها به ترتیب اولویت و ابتدا روستای ۲۰۰ خانواری جنگلده پایین آغاز شد و ظرف چند سال اهالی این روستا به مکان جدید نقل مکان کردند اما کار انتقال روستای دوم که جنگلده بالا بود به دلائل مختلف به تاخیر افتاد و ۲۸ خرداد ۹۹ عملیات ساخت ۲۰۰ واحد مسکونی برای اهالی این روستا در زمینی به مساحت ۱۴ هکتار شروع شد که تاکنون فقط ۶۰ واحد (معادل ۳۵ درصد) تحویل اهالی شده و بقیه درحال ساخت است.
به گفته سرپرست فرمانداری مینودشت، برای جابجایی سه روستای دیگر واقع در کاسه سد نرماب چهل چای مینودشت یعنی "محمدزمان خان، پس پشته و باقرآباد" هنوز اقدام خاصی صورت نگرفته و اهالی این روستاها در بلاتکلیفی روزگار می‌گذرانند، اهالی این روستاها اجازه ساخت و ساز مسکن برای خود و فرزندانشان ندارند و از طرف دیگر به آن ها اجازه تعمیر و توسعه خانه فعلی هم داده نمی‌شود.
قزل سفلی ابراز امیدواری کرد دولت انقلابی آیت الله رییسی با نگاه ویژه به پروژه ملی سد چهل چای مینودشت و تخصیص اعتبارات مورد نیاز برای تکمیل آن، مردم گلستان بویژه نواحی شرقی آن را از مزایای این پروژه بهره‌مند و اهالی روستاهای طرح کوچ را نیز از بلاتکلیفی خارج نماید.
نیمی از جمعیت ۲ میلیون نفری گلستان در هفت شهرستان گنبدکاووس، رامیان، آزادشهر، مینودشت، گالیکش، کلاله و مراوه‌تپه در شرق این استان سکونت دارند.