به گزارش روز شنبه ایرنا از سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، «راضیه لک» به مخاطرات ساحلی و دریایی استان هرمزگان اشاره کرد و افزود: بالا آمدن سطح آب دریا، تغییر اقلیم و خشک شدن برخی مناطق ساحلی، طوفان‌های گرد و غبار، مخاطرات زیست‌محیطی و آلودگی مناطق ساحلی و دریایی، آسیب دیدن اکوسیستم‌های حساس ساحلی، طوفان‌های حاره‌ای، لغزش‌های دریایی، مخاطرات مرتبط با فرسایش و رسوبگذاری و سونامی، از جمله این مخاطرات ساحلی به شمار می‌روند.
لک، اطلاعات پایه را از نیازهای اولیه برای پایش این مخاطرات ذکر کرد و ادامه‌داد: برای پیشگیری و مقابله یا سازگاری با مخاطرات دریایی نیاز به اطلاعات پایه مختلف در محیط‌های ساحلی و دریایی داریم که این اطلاعات توسط ارگان‌های دریایی همانند سازمان بنادر و دریانوردی، سازمان شیلات، سازمان محیط زیست، سازمان زمین‌شناسی، سازمان جغرافیایی ارتش و همچنین دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی تولید می‌شوند.
وی، نمونه تهیه این نقشه‌ها را سازمان زمین‌شناسی دانست که بیش از یک دهه اطلاعات ارزشمندی از بستر خلیج‌فارس در خصوص رسوبات آن تهیه کرده است.
این مقام مسول، نقشه اطلس آلودگی‌های این حوضه آبریز برای ۶۳ عنصر را از دیگر اطلاعات پایه در خصوص خلیج فارس عنوان کرد که از سوی سازمان زمین‌شناسی و اکتافات‌معدنی کشور تهیه شده است.
مطالعات رسوبات خلیج‌فارس
رییس پژوهشکده علوم زمین به بیان برخی مطالعات انجام شده از سوی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور درخصوص رسوبات خلیج فارس پرداخت و ادامه‌داد: ما در مطالعاتی که بر روی رسوبات دو منطقه بین بندرعباس و قشم و همچنین در بوشهر خلیج‌فارس داشتیم، رسوبات مربوط به ۶ هزار و ۹۰۰ سال گذشته را مشاهده کردیم و این نشان از وقوع یک رخداد عظیم در این مناطق دارد.
وی در این‌باره توضیح‌داد: ما در مغزه‌هایی که از این مناطق برداشت کردیم، متوجه شدیم که در رخدادی که ۶هزار و ۹۰۰ سال قبل رخ داده، رسوبات این حوضه آبریز وارونه شده، به گونه‌ای که قلوه‌های سنگ بسیار بزرگی همراه با رسوبات نرم با خود آورده است.
لک اضافه‌کرد: زمانی که مقاله این مطالعات را در یک همایش بین‌المللی دریایی در بوشهر ارائه کردم، چند نفر از متخصصان این سوال را مطرح کردند که این رسوبات می‌تواند مربوط به طوفان نوح باشد و این ایده را در ذهن ما ایجاد کرد که احتمال داده می‌شود که این رسوبات مربوط طوفان نوح باشد.
ساخت جزایر مصنوعی در خلیج فارس
وی ضمن هشدار به ساخت جزایر مصنوعی در خلیج فارس، گفت: ساخت و ساز جزایر مصنوعی از سوی کشور امارات یکی از مسائلی است که از سوی این کشور با اهداف توریستی در حال انجام است.
وی اضافه‌کرد: علاوه بر ساخت این جزایر، شاهد ساخت یکسری ساختارهای موازی با خلیج فارس هستیم که هیچ هدف توریستی ندارد و رصد ما نشان داد که این ساختارها موازی با دریا موجب افزایش نرخ رسوبگذاری تا ۱۰۰ برابر می‌شود.
رئیس پژوهشکده علوم زمین با بیان اینکه کشور امارات در حال ساخت یک سری ساختارهایی باریک، کم‌عرض، طویل و موازی با ساحل که کاربرد تفریحی نیز ندارند است، هشدار داد: این امر می‌تواند خطری برای ما در آینده باشد، زیرا اگر امارات بتواند با این ساختارها، ساحل خود را توسعه دهد، شاید در آینده ادعایی در خصوص جزیره ابوموسی داشته باشد.
سونامی در خلیج فارس
وی، سونامی را مجموعه‌ای از موج‌های بسیار طولانی دانست که گاهی فاصله بین دو قله موج به صدها کیلومتر می‌رسد و گفت: در دریای عمان یعنی از تنگه هرمز تا مرز بین ایران و پاکستان امکان سونامی وجود دارد. بیشترین امکان برای آن، وجود گسلی بزرگ است که زمین‌لرزه ای شدید را در این ناحیه ایجاد می‌کند و در نتیجه آن با جابه‌جایی آب کف دریا، احتمال وقوع پدیده ای همانند سونامی در همه نقاط ساحل مکران وجود دارد.
به گفته وی، آثار تاریخی به جا مانده نشان می‌دهد که در منطقه مکران شامل ایران و پاکستان، زلزله‌های بزرگی رخ داده است، نمونه آن در نوامبر ۱۹۴۵ و در منطقه «سابداکشن» زون مکران در نزدیکی سواحل پاکستان است که با بزرگی ۸.۱، سونامی را بوجود آورد که سواحل عمان را تحت تاثیر قرار داد.
لک خاطرنشان‌کرد: بر اثر این سونامی، در نواحی ساحلی پاکستان بیشترین ارتفاع امواج سونامی به حدود ۱۳ متر رسید و حدود چهار هزار نفر کشته شده و درکراچی نیز ارتفاع امواج به حدود ۲ متر رسید، ضمن آنکه در «پسنی» و «اورماره» شکست‌های اساسی و عمده‌ای در زمین پدید آمد و در بعضی نقاط تا حدود ۱.۵ متر زمین پایین افتاده بود.
وی تاکید کرد: دو زلزله سال‌های اخیر جزیره قشم شاید مثال بارزتری از اهمیت توان لرزه خیزی گسل‌های زون زاگرس در بستر دریا باشد. مرکز کانونی این دو زلزله در داخل جزیره قشم قرار دارد و با این حال رهگیری و شناخت دقیق این گونه گسل‌ها برای برآورد بیشینه زلزله احتمالی رخ داده، حائز اهمیت است.
این محقق حوزه زمین شناختی خاطرنشان‌کرد: گسل‌های شناخته شده در منطقه و مرکز زلزله های رخ داده نشان از ادامه روند گسل ها در بستر دریا دارد.
رخداد فاجعه زیست محیطی برای جنگل‌های حّرا همانند دریاچه ارومیه
لک با اشاره به ساخت پل خلیج فارس، توضیح داد: ما یکسری مطالعات دقیق برای بررسی زیربستر در خلیج‌فارس انجام دادیم و نتایج نشان داد که در تنگه خوران طی هزاران سال حتی یک متر رسوبات در این منطقه نشست نداشته و این امر حاکی از یک جریان بسیار شدید جزر و مدی در این منطقه است که رسوبات با مد وارد این تنگه می‌شود و با یک جریان جزری، این رسوبات از تنگه خوران خارج می شود و از این طریق یک ساز و کار بالانسی میان میزان رسوبات وارد شده و خارج شده در جنگل‌های حرا وجود دارد.
وی اضافه‌کرد: حال اگر به هر دلیلی در تنگه خوران جلوی این روند ورود و خروج رسوبات جلوگیری شود، این رسوبات در جنگل حرا باقی خواهد ماند.
این محقق حوزه زمین‌شناسی خاطرنشان‌کرد: با ساخت پل خلیج‌فارس در این منطقه، ساختارهایی در بستر دریا ایجاد خواهد شد که می‌تواند عاملی برای تغییر وضعیت رسوبات وارد شده به جنگل‌های حرا باشد و احتمال می‌رود یک عاملی برای آسیب رساندن به این جنگل‌ها باشد و ایجاد پل می‌تواند وضعیتی همانند وضعیت دریاچه ارومیه ایجاد کند.
لک یادآور شد: از این رو توصیه می‌شود که برای ساخت این پل حتما مطالعات دقیق‌تری در تنگه خوران انجام شود تا پلی در راستای توسعه پایدار در این منطقه ایجاد شود.