به گزارش خبرنگار سینمایی ایرنا، برای نخستین بار دی ماه سال ۸۹ شورایی تحت عنوان شورای عالی سینما برای حمایت از هنرمندان با حضور شخص رئیس جمهور به تصویب رسید که نخستین اعضای آن را هنرمندانی چون مسعود جعفری جوزانی، داوود میرباقری، احمد نجفی، مسعود ده‌نمکی، جمال شورجه و محسن علی اکبری تشکیل دادند.
این شورا هرچند در دولت دهم چندین جلسه تشکیل داد اما به دلیل نداشتن خروجی حمایتی برای هنرمندان چندان مورد اقبال قرار نگرفت.
اما با پایان کار دولت دهم و روی کار آمدن دولت حسن روحانی اعضای شورای عالی سینما نیز تغییر کردند و سینماگرانی چون مسعود جعفری جوزانی، (مرحوم) خسرو سینایی، پرویز پرستویی، منوچهر محمدی، احمدرضا درویش، سید رضا امیرکریمی و فرهاد توحیدی به عضویت آن درآمدند.
البته این شورا نیز با توجه به ناکارآمدی در نهایت فروردین‌ماه ۹۵ بعد از گذشت ۳ سال بدون تشکیل حتی یک جلسه منحل شد.
حالا و در دولت آیت الله رئیسی این شورا پس از تغییر نام از شورای عالی سینما به «شورای سینما» دوباره احیا شده است و با توجه به تغییر عنوان آن جلسات از این پس به ریاست معاون اول رئیس جمهور برگزار می‌شود.
هرچند هنوز هنرمندان جدید عضو این شورا معرفی نشده‌اند اما ترتیب اعضای شورای سینما در دولت سیزدهم بدین شرح است که معاون اول رییس‌جمهور (رییس)، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی (نایب رییس)، دو نفر از وزرا، رییس سازمان امور سینمایی و سمعی بصری (دبیر)، دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، رییس صدا و سیما، رییس سازمان تبلیغات اسلامی، هفت نفر از سینماگران ، رییس مرکز مدیریت حوزه علمیه قم و رییس یکی از دانشگاه‌های دولتی هنر حضور دارند.
ضرورت تشکیل شورای سینما را می‌توان حل بخشی از مشکلاتی دانست که در سطوح صنوف و سازمان سینمایی و وزارت اتفاق نمی افتد؛ برای اینکه کارگشایی اساسی صورت گیرد بسیاری از موضوعات باید در سطوح عالی‌تری مطرح شود، حالا برای بررسی این موضوع به سراغ چند تن از سینماگران رفته‌ایم که در ادامه از نظر شما نیز می‌گذرد آنچه گفتیم و شنیدیم.
امیدوارم شورای سینما کارکرد داشته و تشریفاتی نباشد
جمال ساداتیان با اشاره به ضرورت تشکیل شورای سینما اظهار داشت: در سینمای ما مطالبات زیادی وجود دارد که مقامات اجرایی باید مطلع باشند تا دستورات را صادر کنند. توقع این بود که شورای عالی سینما شکل بگیرد ولی الان در حد شوراست. اگر رئیس جمهور در این شورا درگیر می شدند اطمینان بخش‌تر بود. امیدوارم شورای سینما کارکرد داشته باشد و تشریفاتی نباشد.
ساداتیان با یادآوری این نکته که پیشگیری بهتر از درمان است تاکید کرد: در زندگی روزمره همان گونه که به هوا نیازمندیم به انواع هنر شامل سینما و تئاتر و موسیقی هم نیازمندیم. الان به لحاظ پُرکردن اوقات فراغت مردم در کشور مشکل داریم و سینما نقش خیلی کلیدی در این زمینه دارد. باید برنامه داشته باشیم که وقت خالی مردم را پر کنیم. توصیه دینی هم این است که وقت‌تان را به سه قسمت کار و استراحت و تفریح اختصاص دهید. ما این حرف ها را فقط در منابر می شنویم و در اجرا نمی بینیم.
تهیه‌کننده فیلم متری شیش و نیم در پاسخ به این پرسش که شورای سینما باید چه اولویت‌هایی داشته باشد توضیح داد: موانع زیادی سر راه سینما وجود دارد. با وجود این که شورای پروانه ساخت و شورای پروانه نمایش داریم، ولی برای یک فیلم همه جا اظهار نظر می کنند. الان تعدادی فیلم در وزارت ارشاد گیر کرده و تکلیفش مشخص نیست. فیلمسازان باید یک موضوع اجتماعی را دستمایه یک درام کنند. ولی هر چیزی را که می خواهی بسازی یک متولی پیدا می شود و اظهار نظر غیر کارشناسی می کند.
برای رفع مشکلات سینما نیاز به شورایی با اختیار تام داریم
حبیب اسماعیلی نیز در این باره گفت: شورای سینما برای اینکه بتواند موثر عمل کند باید گوش شنوا و قدرت اجرایی را همزمان داشته باشد و از آنجا که اعضای آن از مدیران بالادستی هستند به نظر می‌رسد، می‌تواند موثر باشد.
وی افزود: امیدوارم شورای سینما در عمل نتایج مثمر ثمری داشته باشد. برای رفع مشکلات سینما نیاز به شورایی با اختیار تام داریم. زیرا گاه دیده‌ایم در برخی شوراها تصمیم‌هایی برای کمک به اهالی هنر گرفته می‌شود اما در نهایت برای تامین اعتبار و تایید مجلس می‌ماند و به هیچ جا نمی‌رسد.
شورای سینما می‌تواند با اتخاد تصمیم‌های دقیق به رونق تولید کمک کند
محسن محسنی‌نسب نیز با بیان اینکه راه‌اندازی شورای سینما مهمترین اقدام رئیس جدید سازمان است، به ایرنا گفت: احیای این شورا اقدامی بسیار مهم و تاثیرگذار بر رونق سینما خواهد بود. از سرگیری جلسات شورای سینما قطعا امیدوار کننده است و می‌تواند به سینمای ایران در همه شئون کمک کند؛ بنابراین به نظر بنده این کار اقدامی عالی است.
کارگردان فیلم سینمایی شیرهای جوان (۱۳۷۸) از مهمترین اقداماتی که باید با نظارت شورای سینما تصحیح شود را بازنگری در شوراهای سازمان سینمایی از جمله ساخت و تولید دانست و افزود: محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی حرف درستی در ابتدای انتصاب خود زد مبنی بر اینکه افراد ذی‌نفع را نباید در شوراها قرار دهیم چرا که سینما یک بازار رقابتی است و نباید از رقیب‌ها برای تصمیم گیری استفاده کرد بنابراین می‌شود از افراد فرهیخته و قابل اعتماد در این پست‌ها استفاده شود.
وی افزود: باتوجه به اینکه در شورای سینما مدیران اجرایی در سطح کلان کشور حضور دارند می‌توان با اتخاد تصمیم‌های درست و دقیق به رونق تولید کمک کرد که به تبع آن مشکلات بیکاری و معیشت بخشی از سینماگران نیز از بین خواهد رفت.
شورای سینما باید متشکل از سینماگران باتجربه و کارشناسان خبره باشد
سیدضیاء هاشمی نیز در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: دولت پیشین می‌توانست با تعطیلی جشنواره‌های بودجه‌خوار، بودجه آنها را صرف پرداخت هزینه تولید فیلم‌های بخش خصوصی کند یا واریز وجه به هنرکارت اهالی سینما را به طور مداوم انجام دهد که متأسفانه در هیچ‌کدام این موارد اتفاق مناسبی نیفتاد.
تهیه‌کننده فیلم سینمایی اعتراض، تاکید کرد: مهمترین اقدام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت جدید باید تشکیل شورای سینما که آن هم متشکل از سینماگران باتجربه و کارشناسان خبره است، باشد تا بتواند در ریل‌گذاری جدید سینما نقش مؤثری ایفا کنند. دولت فعلی در گام اول باید شورای سینما و نمایش خانگی را تشکیل دهد و وظایفی که به غلط به ساترا محول شده را به این شورا واگذار کند.این شورا باید متشکل از سینماگران باتجربه و کارشناسان خبره باشد تا بتواند در اتخاذ سیاست‌های اصولی و راهبردی دولت در ریل‌گذاری جدید و صحیح سینما و نمایش خانگی نقش موثری را ایفا کند.
لازم است در «شورای سینما» سند چشم‌اندازی برای سینمای ایران تدوین شود
عباس رافعی نیز با تاکید بر الزام برخورداری «شورای سینما» از آرا و عقاید متضاد و مختلف به ایرنا گفت: این شوراها همواره از یک مشکل رنج می‌برده‌اند و آن این بوده است که پیش‌تر تمام اعضای شورا یکدست بودند، یعنی همه اعضا همفکر بودند؛ برای همفکری لازم نیست که جمعی ۵ نفره یا بیشتر تشکیل شود، چراکه عقیده و نتیجه و در نهایت خروجی یکی است. مانند اتاق فکری که همه حاضران در آن‌هم فکر هستند و این اتاق همفکری است و نه اتاق فکر.
وی افزود: به همین دلیل بهتر است که در «شورای سینما» از منتقدین و کسانی که به سیاست‌گذاری‌های فعلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان سینمایی انتقاد دارند، هم دعوت به همکاری شود و در این صورت تشکیل شورای سینما یک اتفاق مثبت و یک اتاق فکر واقعی خواهد بود. پیشنهاد می‌کنم نسبت به انتخاب اعضای شورای سینما دقتی ویژه شود؛ به‌این‌ترتیب که از سینماگران مستقل و فیلمسازان جوان هم در آن عضویت داشته باشند.
نویسنده فیلم سینمایی بهت (۱۳۹۶) در توضیح تاکید بر حضور خانم ها در «شورای سینما» خاطرنشان کرد: امیدوارم حضور این خانم‌ها صرفا برای یک ویترین نباشد چراکه این اتفاق درست زمانی افتاد که انتقادها به دلیل عدم حضور بانوان در هیئت‌داوران چهلمین جشنواره فیلم فجر بالا گرفت و این شاید واکنشی به این موضوع باشد. این موارد نوعی عقب‌نشینی تاکتیکی است و نه عملی استراتژیک؛ که شاید برای نمایش باشد. اگر از فیلمسازان خانم منفعل برای حضور در این شورا دعوت شود، مطمئناً هیچ کاری برای بالندگی سینماگران خانم نخواهد شد؛ چون سابقه این را داشته‌ایم که در شوراهای مختلف سینماگران منفعل خانم حضور داشته‌اند و این حضور عملاً خروجی‌ای نداشته است.
رافعی تصریح کرد: سینمایی که بعد از ۴۳ سال هنوز قانون مدون و کتابچه‌ای تدوین‌شده ندارد که وقتی درجایی بی‌قانونی رخ می‌دهد به آن کتابچه مدون ارجاع داده شود. به‌عبارت‌دیگر سینمای ایران هیچ سندی ندارد و بهتر است سند چشم‌اندازی برای سینمای ایران تنظیم شود.
تشکیل «شورای سینما» اقدام مهمی است
هارون یشایی نیز در گفت و گو با ایرنا با اشاره به تشکیل «شورای سینما» و مشکلات سینمای ایران اظهار داشت: امیدوارم «شورای سینما» رویکرد ثبات بخشیدن به تصمیمات و اجرایی شدن آن را داشته باشد.
تهیه‌کننده فیلم سینمایی ناخدا خورشید (ناصر تقوایی ۱۳۶۵) با تاکید بر اهمیت برخورداری از تخصص در بین اعضای «شورای سینما» یادآور شد: لازم است که در «شورای سینما» عده‌ای متخصص بنشینند و تصمیم‌گیری کنند؛ اینکه آنان چه کسانی باشند مهم نیست و چیزی که اهمیت دارد تخصص این اعضاست؛ اینکه تصمیمات مبنای شخصی و سلیقه‌ای پیدا نکنند یعنی پیرو همان صحبت قبلی باید الگوی مشخصی برای عمل تدوین و تنظیم گردد تا رهیافت و خروجی این شورا هم با توجه به آن اعمال شود.
تهیه‌کننده فیلم سینمایی اجاره نشین‌ها (داریوش مهرجویی۱۳۶۵) اظهار داشت: در نهایت باید دید کسانی که در شورای سینما حضور می‌یابند چه کسانی هستند و مهمترین ویژگی آنان باید صلاحیت و شایستگی ایشان باشد؛ در این مفهوم هر کسی که هستند باید صورت مسئله را بدانند و دنبال راه‌حل آن بروند. صد البته تشکیل «شورای سینما» اقدام مهمی است چرا که به شرط موفقیت، چشم‌اندازی مثبت در قسمت اجرایی تصمیمات مرتبط با سینما است؛ و امیدواریم از ابتدا تصمیم‌گیری‌ها درست در این شورا اتخاذ و با روش درست هم اجرا شوند.
صیانت از اساس سینمای ملی باید اولین دغدغه شورای سینما باشد
مسعود اطیابی نیز شورای سینما را به این خاطر که در راس امور اجرایی کشور شکل گرفت، موثر دانست و توضیح داد: مسئولان اجرایی در این شورا دغدغه‌های سینما را از طریق نمایندگان این صنعت متوجه می شوند. وقتی قرار است سینما کلید پیشرفت کشور باشد در شوراهای مشورتی این چنینی باید درباره آن تصمیم گیری شود. معاون اول که با رئیس جمهور در ارتباط است در این جلسات شرکت می‌کند و این اتفاق مثبتی است.
کارگردان خروس جنگی با تاکید بر این که افرادی که در این شورا حضور دارند نباید یکدست باشند بیان کرد: هفت، هشت نفر سینماگری که در شورا حضور دارند نباید از یک گونه و یک جریان خاص باشند. چون در این صورت هیچ همکاری و هیچ وفاقی شکل نمی گیرد. مذهب رسمی کشور ما شیعه است و اساس شیعه بر وحدت است. در هر حوزه ای باید تفکرات و نگاه‌های مختلف حضور داشته باشند.
این تهیه‌کننده درباره اولویت‌های شورای سینما اظهار داشت: حمایت و حفاظت و صیانت از اساس سینمای ملی باید اولین دغدغه شورا باشد. متاسفانه در کشور ما از بیرون سینما به سینما حمله بی جهت و بدون مطالعه می شود. عده‌ای نگاه‌های مغرضانه و ناسالم دارند و دیگران را علیه سینما تحریک می‌کنند. انعکاس این صداها در بیرون از سینما به ضرر نظام و وحدت ملی است. در سینمای ما همه گونه ژانری با هم برابرند و هیچ ژانری بر ژانر دیگری ارجحیت ندارد و به تکثر و توازن ژانرها نیاز دارد.
اطیابی منحل شدن شورای عالی سینما در گذشته را یکی از نشانه‌های بی‌توجهی به سینما دانست و گفت: دکتر رئیسی چند موضع‌گیری درباره سینما داشتند که نشان داد برایشان وحدت ملی و حقوق سینماگران مهم است. این رویکرد را من می پسندم و امیدوارم که ادامه داشته باشد.