به گزارش ایرنا، کاهش ۴۶ درصدی بارندگی، افزایش دوبرابری مصرف آب،مصرف روزانه سه میلیارد لیتر آب در تهران، همگی هشداری برای این مایه حیات در روزهایی که شهروندان سرگرم خانه تکانی ایام نوروز و سال جدید هستند.
در همین حال و در شرایطی که مصرف آب در پایتخت به بیشترین میزان در روزهای پایانی سال رسیده است، سدهای پنج گانه استان تهران با کسری ۲۴۳ میلیون متر مکعبی نسبت به مدت مشابه سال گذشته مواجه است و براساس اعلام شرکت آب و فاضلاب استان تهران میزان مصرف آب از سوی هر شهروند تهرانی در روزهای پایانی سال تا ۴۰۰ لیتر در روز هم می‌رسد و مهمتر از همه اینکه با توجه به کاهش ۴۵درصدی منابع و ۴۶درصدی بارش‌ها در استان تهران، وضعیتی نگران کننده برای بهار و تابستان پیش رو انتظار می رود.
در روزهای اخیر میزان مصرف لحظه‌ای آب در تهران به ۴۰ هزار لیتر در ثانیه رسیده است و چنانچه این روند ادامه یابد پیش بینی می شود این رقم به ۵۰ تا ۵۵ هزار لیتر در ثانیه هم برسد و علاوه بر فشار به شبکه توزیع موجب بروز افت فشار یا قطع آب در برخی نقاط شود.
بنابراین در زمان حاضر به علت کمبود ذخایر آبی،توجه به میزان مصرف آب و رعایت مدیریت مصرف باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد و از انجام خانه تکانی ها و شست و شوهای بی رویه، خودداری کرد.
دراین شرایط شهروندان می توانند سنت دیرینه خانه تکانی را با انجام برخی اقدامات، به خوبی مدیریت کنند که استفاده کامل از ظرفیت ماشین لباسشویی، ظرف شویی و سپردن شست و شوی فرش‌ها به مراکز قالی شویی از جمله این راهکارها است که شهروندان در این ایام و خانه تکانی عیدانه بدون هدر رفت آب می توانند آن را مورد توجه قرار دهند زیرا به گفته کارشناسان فقط با ۱۰درصد کاهش مصرف آب می‌توان از این شرایط بحرانی به سلامت گذر کرد.
خبرنگار ایرنا با برخی شهروندان تهرانی که سرگرم خانه تکانی بودند گفت و گویی انجام داده است که نبود فرهنگ صرفه جویی و چشم و هم چشمی موضوعاتی است که اکثر آنها به آن اشاره کرده اند.
سعید رضاییان مالک یک بنگاه املاک در شرق تهران درحالی که مشغول شستن مبلمان ،صندلی ها و در و دیوار بنگاه خود با آب شرب است به خبرنگار ایرنا، گفت:همه مغازه داران و بنگاهها از آب شرب استفاده می کنند.
وی با بیان اینکه چاره ای جز این هم نیست عنوان کرد که این شستن ها سالی یکبار اتفاق می افتد و این کاری است که همه انجام می دهند.
این شهروند تهرانی در عین حال تعرفه آب و نبود فرهنگ استفاده بهینه از آب شرب را عامل این وضعیت ذکر کرد و افزود: نبود نظارت بر مصرف آب شرب و بی حساب و کتاب بودن تعرفه آب موجب شده تا شهروندان برای شست وشو به همین شکل عمل کنند.
استخرهای خصوصی عامل هدر رفتن آب شرب
وی با طرح این سوال که چندهزار استخر خصوصی در شمال تهران وجود دارد، ادامه داد: این شستن ها که به جایی نمی رسد و نمی تواند بحران ایجاد کند، بحران و کم آبی را آنهایی مسبب می شوند که میلیون ها لیتر آب در روز و هفته و فقط برای استخرهایشان هدر می دهند.
شهروند دیگری که با شیلنگ آب در حال شست و شوی محوطه یک ساختمان ویلایی بود با اشاره به خشکسالی های اخیر و کاهش بارش ها به ایرنا گفت: من مدام پیگیر اخبار هستم و دراین بین اخبار مربوط به خشکسالی و کسری ذخایر سدها را پیگیری می کنم.
این شهروند که خود را حسین فتاحی و بازنشسته آموزش و پرورش معرفی کرد با گلایه از نبود فرهنگ سازی در بهینه مصرف کردن آب شرب ادامه داد: درکجای دنیا مثل ما ایرانی ها از آب شرب این چنین بی رویه استفاده می کنند؟
وی بابیان اینکه ما باید درباره حتی یک لیتر آب شرب که هدر می رود جوابگو باشیم افزود: در این شرایط حساس خشکسالی و کم آبی بیش از مردم باید مسوولان توجیه شوند و اجازه ندهند آب شرب که هزینه بالایی برای دولت دارد برای آبیاری و استفاده در استخرهای آنچنانی استفاده شود.
این شهروند با این اعتقاد که پرهیز از اسراف و جلوگیری از هدر رفتن آب شرب در شرایط کم آبی وظیفه تک تک شهروندان است،گفت: رسانه ها نیز باید پیگیر باشند و آب مصرفی مناطق مختلف تهران را از مسوولان جویا شوند تا مشخص شد چه منطقه ای بالاترین مصرف آب را دارد و علت آن را جویا شوند.
یک راننده تاکسی که سرگرم زاپاس عوض کردن و شاهد گفت و گوی این شهروند با خبرنگار ایرنا بود با عذر خواهی وارد گفت و گو شد و افزود: شست وشو و خانه تکانی شب عید یک رسم و یک سنت دیرینه است اما پرهیز از اسراف مخصوصا آب شرب که مایه حیات است یک تکلیف و وظیفه همه همشهریان است.
وی گفت: من در طول روز و هفته و ماه در همه مناطق تهران در رفت و آمد هستم و می بینم برخی از شهروندان و مالکان ساختمانهای آنچنانی چطور از آب شرب استفاده می کنند و اگر اعتراضی هم داشته باشید در جواب می گوید پولش را می دهم و به کسی ارتباطی ندارد.
این راننده تاکسی گفت: مدتی پیش تعدادی گالن را به منزلی در منطقه یک بردم و بطور ناخواسته شاهد بودم که لوله کشی که در ساختمان در حال کار بود همه این گالن ها را که حاوی اسید بود در استخری به طول حدود ۵۰ متر و عرض ۲۰ متر خالی کرد و بعد روشن کردن پمپ آب، دریچه های استخر را برای تخلیه باز کرد.
وی گفت: اینکه چقدر آب در این استخر وجود داشت و در حال تخلیه بود نمی دانم اما به نظرم استخرهایی که فقط در یک منطقه تهران وجود دارد به اندازه یک سال آب مصرفی شهروندان تهرانی مصرف می کنند و هیچ کس هم به این مسئله توجهی نمی کند.
میزان بارش ها کافی نبود
درحالی که امید به رفع کمبود منابع آبی در پاییز و زمستان سال جاری بود اما در تازه‌ترین گزارش‌ها، وضعیت بارش‌ها در استان تهران از ابتدای سال آبی جاری تاکنون بیش از ۹۰ میلی متر بارندگی در حوزه عملکردی استان تهران ثبت شده است که این مقدار نسبت به مدت مشابه سال قبل، کاهش ۴۶ درصدی را نشان می دهد، بنابراین، کمبود منابع آبی حاکم شده در پایتخت موضوعی نیست که با بارش‌های اخیر جبران شود.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای تهران درآخرین گزارش خود از وضعیت ذخایر سدهای تهران از کاهش ۲۴۳ میلیون متر مکعبی حجم آب سدهای پنج گانه نسبت به مدت مشابه سال گذشته خبر داد و گفت:میزان ورودی آب سدهای پنج گانه استان، از ابتدای سال آبی جاری تاکنون، حدود ۲۰۵ میلیون متر مکعب می باشد که این مقدار در مدت مشابه سال آبی گذشته بیش از ۲۹۶ میلیون متر مکعب بوده است.
احمد علی قربانیان با بیان اینکه مشکل کم آبی در استان تهران ادامه دارد، گفت: حجم آب سد امیرکبیر تا روز ۲۲ بهمن ماه حدود ۳۷ میلیون مترمکعب است در حالی که این میزان در روز مشابه سال گذشته ۹۲میلیون مترمکعب بوده است.
به گفته وی حجم آب سد طالقان از ۲۵۹ میلیون مترمکعب در سال گذشته به ۱۷۸ میلیون مترمکعب و حجم آب سد لتیان از ۲۲ میلیون مترمکعب به ۱۷ میلیون مترمکعب رسیده است. همچنین حجم آب سد لار ۱۲ میلیون مترمکعب بوده که در مقایسه با موجودی ۳۴ میلیون مترمکعبی پارسال، ۲۲ میلیون مترمکعب کاهش را نشان می دهد. حجم آب سد ماملو نیز از ۱۴۹ میلیون مترمکعب سال گذشته، به ۶۹ میلیون مترمکعب رسیده است.
وضعیت آبی سدهای تهران نگران کننده است
عضو هیات مدیره انجمن آب و خاک پایدار ایران نیز در گفت و گویی رسانه ای به وضعیت خشکسالی شدید در تهران و مسئله تامین آب در دو فصل بهار و تابستان پیش رو هشدار داد و گفت: سدهای تأمین آب تهران حدود ۳۰۰میلیون مترمکعب آب دارند و اگر میزان تبخیر و کاهش نزولات جوی را در نظر بگیریم، در تابستان مشکلات عدیده‌ای را برای تأمین آب شرب تهران خواهیم داشت.
محسن موسوی خوانساری، در رابطه با کاهش ذخایر سدهای تأمین آب شرب استان تهران گفت: پنج سد وظیفه تأمین آب شرب تهران را به‌عهده دارند که وضعیت آنها نگران‌کننده است؛ سد لتیان و سد لار که در شرق تهران قرار دارند مجموعاً ۲۰ میلیون مترمکعب آب دارند و در روزهای آینده از مدار خارج می‌شوند و آبی برای استان تهران در سدهای منطقه شرق باقی نخواهد ماند.
وی ادامه داد: در غرب تهران هم سد امیرکبیر را داریم که مقدار آب آن یک‌سوم سال گذشته است و این سد حدود ۳۰ میلیون مترمکعب آب دارد که بسیار نگران‌کننده است، اگر سد طالقان و ماملو را هم به سدهای مذکور اضافه کنیم جمعاً حدود ۳۰۰ میلیون مترمکعب آب داریم و اگر میزان تبخیر و کاهش نزولات جوی را در نظر بگیریم، قطعاً در تابستان مشکلات عدیده‌ای را برای تأمین آب شرب تهران خواهیم داشت.
عضو هیئت مدیره انجمن آب و خاک پایدار ایران تأکید کرد: مسئولین باید از همین الآن اعلام خطر کنند و مشکلات کم‌آبی را از طریق صداوسیما، فضای مجازی و رسانه‌ها به مردم گوشزد کنند. درست است که در برخی مناطق مانند هرمزگان ۲برابر میانگین سالانه بارش داشتیم اما در مجموع وضع ذخایر آبی نگران‌کننده است.
موسوی با تأکید بر اینکه "از همین الآن تمهیدات لازم برای تأمین آب شرب و کشاورزی در نظر گرفته شود", گفت: برای کشت بهاره نیز باید به کشاورزان هشدار داده شود و کشت بهاره با در نظر گرفتن کمبود شدید منابع آبی انجام شود.
دستور استاندار تهران برای استفاده بهینه از آب شرب
همزمان با روزهای پایانی سال و مصرف دو برابری آب و کمبود ذخایر و منابع تامین آب شرب پایتخت، استاندار تهران نیز در نشستی خطاب به شهرداری تاکید کرد که این نهاد برای آبیاری فضای سبز نباید از آب شرب استفاده کند.
محسن منصوری با اشاره به شرایط موجود منابع ابی پایتخت تصریح کرد: شهرداری حتی در یک مورد نیز حق استفاده از آب شرب برای آبیاری فضای سبز ندارد.
وی افزود: عقل حکم می کند که منابع آبی را به بخش شرب اختصاص دهیم و سپس منابع را صرف بخش کشاورزی کنیم. باید برای مواجهه با روزهای کم آبی برنامه ریزی کرد و متوجه بود که عمده مصرف این مایع حیات در بخش کشاورزی است از همین رو مدیریت در این حوزه باید با جدیت دنبال شود.
منصوری با بیان اینکه در تهران ۳۳ درصد منابع برای شرب و بهداشت و مابقی برای کشاورزی و صنعتی استفاده می شود، تاکید کرد: پس از تامین منابع آبی بخش آشامیدنی، می توانیم به فکر تامین منابع آب کشاورزی باشیم.
استاندار تهران بر لزوم توجه به مدیریت بحران پیش از وقوع حادثه تاکید کرد و گفت: متاسفانه ما از تجربیات درست استفاده نمی کنیم در حالی که در منطقه ای قرار گرفته ایم که به لحاظ ابتلا به حوادث طبیعی شرایط خاصی دارد.
صرفه‌جویی در مصرف آب توصیه می شود
در شرایطی که دیگر منابع آبی جدیدی برای تهران متصور نیست و گزارش‌های اداره کل هواشناسی استان تهران حاکی از آن است که متوسط دما طی سه ماه آینده حدود ۰.۵ تا یک درجه بیشتر از نرمال برآورد شده است این شرایط سبب می شود لزوم مدیریت منابع آب و مدیریت مصرف آب بیش از پیش احساس شود.
در این روز های پایانی سال، استفاده از مکان‌های مکانیزه و استفاده از فناوری‌های جدید برای شست وشو و صرفه‌جویی در همه موارد به ویژه بخش خانه تکانی و استفاده از آب غیر شرب توصیه می شود.