تهران – ایرنا – کارشناسان سازمان ملل با اعلام اینکه تغییرات اقلیمی باعث زیان های برگشت ناپذیری به طبیعت شده، هشدار داده اند که اگر انتشار گازهای گلخانه ای به سرعت کاهش نیابد، گرم شدن زمین می تواند واکنش های زنجیره ای را با تاثیرات فاجعه باری برای همه گونه های جانداران از جمله انسان رقم زند.

به گزارش روز چهارشنبه ایرنا به نقل از خبرگزاری فرانسه، هیات بین دولتی تغییرات آب و هوایی (IPCC) در گزارش جدیدی در مورد تاثیرات گرمایش جهانی متذکر شد که همه اشکال حیات روی زمین از طریق شبکه گسترده ای از علل و تبعات با هم مرتبط هستند. این اثرات در سراسر زیستگاه های طبیعی جهانی، شدید و وسیع است.

این هیات در تشریح سرفصل های کلیدی گزارش خود برای سیاستگذاران افزود: تغییرات اقلیمی باعث خسارت های اساسی و جبران ناپذیر فزاینده ای در اکوسیستم های زمینی، آب شیرین، ساحل و دریایی باز شده است و توسعه ناپایدار، تنها آسیب پذیری در برابر این خطر را افزایش می دهد.

بسیاری از سیستم های طبیعی در حال حاضر به مرز توانایی خود برای مقابله با اثرات یک سیاره گرم رسیده یا به آن نزدیک شده اند.

اقیانوس ها مقادیر زیادی دی اکسید کربن از جو را با افزایش میزان انتشار آن جذب کرده اند، اما این امر به قیمت تغییر شیمی آب، اسیدی شدن اقیانوس ها که به حیات دریایی آسیب می زند، تمام شده است.  

گرم شدن هوا همچنین با افزایش موج گرمای قدرتمند دریایی مرتبط است که باعث شکوفایی مضر جلبک ها می شود، ماهی ها را می کشد و سفید شدن مرجان ها را رقم می زند. صخره های مرجانی محل زندگی دستکم یک چهارم از همه حیوانات و گیاهان دریایی هستند.

اما براساس اعلام هیات بین دولتی تغییرات آب و هوایی، چنانچه گرمایش جهانی بدون کاهش چشمگیر در انتشار گازهای گلخانه ای ادامه یابد، مرجان های آب های کم عمق جهان که با موج های گرمایی دریایی ضربه خورده اند، بعید است یک قرن دوام آورند.

جنگل ها، مناطق استوایی یا شمالی نیز به طور ویژه با افزایش دما، خشکسالی و آتش سوزی مورد تهدید قرار دارند. بعلاوه، مرگ و میر ۲۰ درصدی برای درختان در برخی مناطق ثبت شده است.

در گزارش هیات بین دولتی تغییرات آب و هوایی آمده است با گرم شدن چهار درجه سانتیگراد، نیمی از آمازون می تواند به نقطع اوج رسد، تبدیل به دشتی هموار شود و شروع به آزادسازی ذخیره عظیمی از دی اکسید کربن کند و گرمایش زمین را سرعت بخشد.

تنها با در دمای ۲ درجه سانتیگراد، لایه منجمد دائمی اعماق زمین می تواند شروع به ذوب شدن و آزادسازی مقادیر زیادی متان کند، یک گاز گلخانه ای که بسیار قدرتمندتر از دی اکسید کربن است.

اگرچه هدف توافق آب و هوایی پاریس محدود کردن گرمایش زمین به ۱.۵ درجه سانتیگراد بالای سطح قبل از صنعتی شدن است، برنامه و تعهدات فعلی بین المللی شاهد رسیدن دما به ۲.۷ درجه سانتیگراد خواهد بود.

تصور بر این است که زمین وارد ششمین دوره انقراض جمعی شده که با مصرف گرایی بیش از حد بشر و نابودی گسترده گونه های جانداری و زیستگاه ها رقم خورده است. همچنین گرمایش جهانی به این تهدید می افزاید.

براساس این گزارش، بهترین سناریو این است که ۹ درصد از همه گونه های جانداری جهان با ۱.۵ درجه سانتیگراد گرم شدن زمین، احتمالا در معرض خطر بالای انقراض قرار می گیرند. در دمای ۴ درجه سانتیگراد، بدبینانه ترین سناریو به خطر افتادن ۳۹ درصدی گونه های جانداری است. حتی تخمین های بسیار پایین، هزار برابر بیش از نرخ طبیعی انقراض است.

این گزارش در ادامه حاکی است که این تهدید روی زمین یا دریا و در همه جا برای حیوانات یا گیاهان است. اما تنها ۱۵ درصد از خشکی ها، ۲۱ درصد از آب شیرین و ۸ درصد از اقیانوس ها محافظت می شوند.

در این گزارش هشدار داده شده که بسیاری از این خطرات در حال حاضر بدون توجه به مسیر انتشار گازهای گلخانه ای، در کوتاه مدت اجتناب ناپذیر است. از اینرو هیات بین دولتی تغییرات آب و هوایی بر لزوم مقابله با گرمایش جهانی با کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و آمادگی برای تاثیرات آن تاکید دارد.

به گفته «اینگر اندرسن» رئیس برنامه محیط زیست سازمان ملل، بهترین راه برای دستیابی به این هدف این است که به طبیعی اجازه دهیم این کار را انجام دهد. وی افزود: ما به بازسازی اکوسیستم در مقیاس بزرگ از اقیانوس ها تا قله ها نیاز داریم.