به گزارش ایرنا ، استان مازندران با ۲۳ هزار و ۷۵۶ کیلومتر مربع مساحت و داشتن ۲۲ شهرستان و بیش از سه میلیون جمعیت یکی از پرجمعیت ترین مناطق ایران از لحاظ تراکم جمعیتی است و رتبه یک گردشگر پذیری را در کشور دارد. در کنار جاذبه‌های گردشگری متنوع و متکثر، جاده های استان با بیش از سه هزار کیلومتر طول به تنهایی از اصلی ترین جاذبه های گردشگر استان محسوب می شود که نخستین مقصد تماشای مسافران نیز محسوب می شود.
جاده های مازندران که از دیرباز به طراوت، شادابی و سرسبزی شناخته می شد و همواره خود نوعی سیاحت در استان را برای گردشگران فراهم می ساخت، طی چندسال اخیر با انبوهی از زباله پوشیده شده است که به کلی چهره دلنشین آن را به تصویری زشت و آزار دهنده تغییر داده است.
پاکسازی معابر و حاشیه راه‌های مازندران طی دهه های اخیر به یک چالش برای مدیریت این استان تبدیل شده است که حتی در برهه های زمانی متعدد به شعار اصلی انتخابتی نمایندگان مجلس تا وعده، دستور کار و اولویت مسئولان اجرایی نیز بدل شد؛ معضلی که چندین سال است گریبانگیر استان سرسبز مازندران شده و با وجود راهکارها و پویش های متفاوت در همه دوران مدیریتی راه به جایی نبرده است
نکته حائز اهمیت در ریشه یابی این رویداد ناپسند این است که بومی ها ریختن زباله را به گردن مسافران انداخته و مسافران هم مقصر را مردم بومی می دانند. در کنار چرخه ناتمام و باطل مقصر یابی مسئولان نیز مردم را به وعده جمع اوری مستمر دلخوش می کنند که البته در عمل فقط چند روز ادامه داشته و به سرعت به ورطه فراموشی سپرده می شود.
این مساله که چه گروهی بیشترین تقصیر را در وضعیت فعلی جاده ها دارند دردی از مازندران و جاده های سرسبز انباشته به زباله آن دوا نمی کند و در حال حاضر مساله این است که چرا این زباله ها با وجود تاکید مدیران و دستگاه های اجرایی جمع آوری نمی شوند.
طرحی که روی کاغذ ماند
۲۱ مهر ماه سال ۹۹ بود که استاندار پیشین مازندران با صدور حکمی مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند استان را به عنوان مجری طرح مازندران پاک منصوب کرد و به این طرح رسمیت بخشید. وی از مجری طرح مازندران پاک خواست تا با استفاده از امکانات و ظرفیت های تشکل ها و سازمان های مردم نهاد و دیگر بخش های دخیل نسبت به پاکسازی و زیباسازی فضاهای موجود شهری ، روستایی و منطقه ای با توجه به اولویت های ابلاغی اقدام کند و به صورت هفتگی هم در این زمینه گزارش دهد.
پاکسازی ورودی شهرها ، بلوارها و کمربندی ها و فضای عمومی شهری ، جمع آوری پسماند و زباله های حاشیه جاده ها و محورهای اصلی و کمربندی شهرها و هماهنگی جهت تسطیح و بهسازی حاشیه جاده ها و کمربندی ها و جمع آوری نخاله های ساختمانی از دیگر اولویت های اجرای طرح مازندران پاک بوده است .
پیش از این هم در اواخر سال ۹۷ ، استاندار وقت همزمان با انتصابش جمع آوری زباله را دستور کار خود قرار داد و آن را در قالب پویش همگانی به خصوص برای دستگاه های متولی معرفی کرد. اما با وجود اجرای پروژه های زیباسازی ورودی شهرها ، دغدغه اصلی که همان پاکسازی مستمر حاشیه جاده های اصلی و فرعی بود محقق نشد و عملا با شکست مواجه شد و متاسفانه باید گفت به قفسه فراموشی ها رفت.
حال با گذشت حدد سه سال از آخرین وعده پاکسازی مستمر حاشیه جاده های استان باز هم شاهد جا خوش کردن زباله ها در حاشیه جاده های استان هستیم آن هم استانی که فاصله بین شهرها و روستاهای آن به قدری کم است که می توان با کمک و همیاری بخشداری ها ، دهیاری ها و شوراهای روستاها زباله های بین راهی را جمع آوری و ساماندهی کرد .
ویدیو زیر بخشی از جاده محمودآباد به آمل را نشان می دهد که پراکندگی زباله در تمام مسیر و حتی ورودی شهرها دیده می شود.
عبور مدیران از اولتیماتوم
استاندار فعلی مازندران نیز پس از اینکه سکان استانداری را در دست گرفت اولویت اول خود را ساماندهی پسماند اعلام کرد و به تمامی متولیان امر در این خصوص ضرب العجل داد. ۸ آذر ماه امسال بود که استاندار مازندران به شهرداری ها اولتیماتوم داد در صورت عدم پاکسازی ورودی های شهر های استان با این دستگاه ها برخورد می کند.
محمود حسینی پور با تاکید بر اینکه پاکسازی و جمع آوری زباله‌ها در شهرها و جاده‌های بین شهری مستلزم ایجاد یک نهضت و عزم همگانی است، اظهار کرد: مدیریت پسماند در شهرها و روستاهای استان به گونه‌ای باید باشد که هیچ فرد بومی و غیر بومی زباله را در طبیعت رها نکند.
وی افزود: اگر تا ۱۵ روز آینده در شهرها و جاده‌ها زباله‌ای مشاهد شود، شهردار یا مسئول مربوطه را بدون تعارف عزل می‌کنم.
پس از این اولتیماتوم استاندار نخستین همایش پاکسازی ورودی های شهر در بهشهر به عنوان اولین شهر مازندران انجام شد و پس از آن نیز دومینو وار این پاکسازی در شهرهای دیگر مازندران اجرا شد. ولی متاسفانه این روند ادامه دار نشد و گویا تنها برای مدتی کوتاه در مازندران رنگ عمل به خود گرفت و پس از چند هفته مجدداً رنگ فراموشی به این طرح پاشیده شد.
لزوم تدوین قوانین بازدارنده و جدی
مدیرکل محیط زیست مازندران نیز در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: براساس ماده هفت قانون مدیریت پسماند، جمع آوری زباله در خارج از شهر و روستا به عهده بخشداری ها و در حاشیه جاده ها نیز بخشداری با کمک و همکاری راهداری باید نسبت به جمع آوری پسماند اقدام نماید.
حسینعلی ابراهیمی کارنامی با بیان اینکه شرایط جاده های استان از نظر پسماند اصلا مناسب نیست ادامه داد: فارغ از اینکه چه کسانی بومی یا غیر بومی در حاشیه جاده ها اقدام به ریختن زباله می کنند باید گفت این مکان ها چه از نظر بصری و چه از نظر آلودگی محیطی شرایط بدی دارند و نیاز به اقدام جدی در این خصوص می باشد.
وی افزود: با بیان اینکه فقط جمع آوری بر عهده بخشداری و یا راهداری است مشکلی حل نمی شود بلکه علاوه بر نیاز به فرهنگ سازی جدی باید قوانین الزام آور و جریمه های سنگین وضع شود تا افراد نیز زباله را در حاشیه جاده ها رها نکنند.
این کارشناس با بیان اینکه باید نظارت دایمی در جاده های مازندران انجام پذیرد گفت:با دوربین هایی که در اکثر مسیر های مواصلاتی نصب شد بخشی از این نظارت قابل اجرا است و انتظار ما نیز این است که از این ظرفیت استفاده شود.
وی ضمن اشاره به طرح مازندران پاک بیان کرد:علاوه بر وضع قوانین بازدارنده باید پاکسازی حاشیه جاده ها همیشه انجام شود و مازندران پاک در حد شعار نباشد زیرا اگر حاشیه جاده تمیز باشد افراد نیز مجاب می شود که زباله را در طبیعت رها نکنند.
مدیرکل محیط زیست مازندران همچنین به مشکل جاده سازی در مازندران نیز اشاره کرد و گفت: متاسفانه جاده های جنگلی بین شهری ما باز هستند و گردشگر در هرجایی که بخواهد می تواند اتراق کند و در همان جا نیز زباله بریزد در صورتی که باید برای استان گردشگرپذیری مانند مازندران آلاچیق ها و پارکینگ برای گردشگران در نظر گرفته شود تا به عنوان مثال در هر ۱۰ کیلومتر از مسیر جای مشخصی برای ایستادن باشد تا بتوان براحتی زباله ها جمع آوری و ساماندهی شود.
وی گفت: متاسفانه در برخی از مسیر های مواصلاتی همانند عباس آباد به کلاردشت آلاچیق وجود دارد ولی چون قانونی نیست مسئولیتی را در قبال پسماند قبول نمی کنند در صورتی که اگر این آلاچیق ها قانونی و با نظارت ساخته شوند می توان از افراد متولی تعهد گرفت که پسماند این بخش را مدیریت کنند.
ابراهیمی با بیان اینکه برطرف شدن مشکل انباشت زباله در استان قابل حل شدن است ، گفت: اما برای رفع آن به مدیریت تلفیقی دستگاه ها نیاز است و باید دستگاه های متولی نقش اصلی را داشته باشند و با همکاری سایر دستگاه ها ایده های لازم برای رفع جمع آوری شود و در قالب یک نظام نامه تدوین و همه دستگاه ها به آن عمل کنند.
مدیرکل محیط زیست مازندران ادامه داد:باید همه دستگاه های متولی از جمله محیط زیست، بهداشت ، منابع طبیعی و سازمان جنگل ها پای کار باشند و همچنین اختیارات لازم به استان واگذار شود تا در این خصوص و با توجه به حجم بالای مسافر در مازندران یک تصمیم اساسی صورت بگیرد و مدیریت شود.
سورتینگ ها متهم ردیف اول
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای مازندران نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: بخش اعظمی از زباله های کنار جاده مربوط به میوه های سورتینگ ها هستند که متاسفانه به علت قابل استفاده نبودن در حاشیه راه ها تخلیه می شوند.
حسن جهانیان با اشاره به ضعف نظارتی در حاشیه راه ها افزود: به عنوان مثال جهاد کشاورزی زمانی که به سورتینگ ها مجوز بهره برداری می دهد باید بر تخلیه پسماند آنها نیز نظارت داشته باشد و با رصد مستمر،مجوز کارخانه دارانی را که در حاشیه جاده اقدام به تخلیه پسماند می کنند ، باطل کند.
وی با تاکید بر این که افرادی که در حاشیه جاده ها اقدام به ریختن زباله می کنند باید شناسایی شوند، افزود: دهیاران باید موظف شوند این افراد را شناسایی کرده و با آنها برخورد قهری کنند از جمله محروم شدن از خدمات اجتماعی و یا جریمه نقدی را در پیش بگیرند.
پخش شدن زباله در جاده هراز
زباله ها تاقبل از فرا رسیدن نوروز جمع آوری می‌شود
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای مازندران گفت: طرح پاکسازی حریم راه‌های مازندران با هدف زیبا سازی و ایمن سازی محورها برای رسیدن سال نو در استان آغاز شده است.
وی با تاکید بر این که وظیفه پاکسازی و جلوگیری از ریختن زباله و نخاله بر عهده بخشداری ها است ، افزود : با توجه به اینکه حاشیه جاده ها در حوزه راهداری محسوب می شود ما نیز با بخشداری ها همگاری خواهیم کرد تا با کمک هم قبل از فرارسیدن نوروز و شروع شدن سفرهای نوروزی تمامی جاده های استان بویژه محورهای مواصلاتی و جاده کناره پاکسازی شود
اما خبر جمع آوری نوروز زبالهاز حاشیه جاده های استان در حالی است که مازندران استانی همواره گردشگر پذیر بوده و هیچگاه جز دوره کوتاهی از همه گیری ویروس کرونا صنعت توریسم استان تعطیل نشده است.
پاکسازی مستمر زباله از حاشیه راه های استان یک ضرورت انکار ناپذیر است که باید همه دستگاه های متولی حل این مشکل را تکلیف خود بدانند و به آن اهتمام ویژه داشته باشند. ضمن اینکه باید این مساله یکبار برای همیشه به صورت ریشه ای حل شود و همراه باپاکسازی با فرهنگ سازی مناسب و یاجریمه افراد متخلف به طور کامل برطرف شود.