یکی از رسالتهای مهم حقوقی، آموزشی و فرهنگی، آموزش همگانی از سوی ارگانهای متولی در مقوله تکریم و احترام متقابل به همسر است.
از منظر کارشناسان، آموزش آداب صحیح معاشرت و برقراری ارتباط بین زوجین در کتب درسی و مطالب فرهنگی که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد و اگر چنین نشود یک نقیصه بزرگ است که میتواند اثرات جبرانناپذیری برای جامعه به همراه داشته باشد.
بخشی دیگر به جامعه و نوع رفتار والدین با یکدیگر مربوط میشود. بروز رفتارهای خشن در درون خانواده یا جامعه میتواند زمینهساز ناهنجاریهای کودک و شکلگیری رفتارهای زشت و ناهنجار در بزرگسالی شود. یکی از مهمترین مواردی که باید به کودک، نوجوان و جوانی که از والدین و مربیان خود درس زندگی را فرا میگیرد، آموزش داده شود، نحوه کنترل خشم و برخورد اصولی با موقعیتهاست.
به گفته کارشناسان حقوقی، فرهنگی و روانشناسی، همه معضلات زنآزاری، مردآزاری و کودکآزاری، ناشی از عدم سرمایهگذاری کافی بر روی فرهنگ، پایبندی به باورهای غلط و کلیشهای گاه محلی و بومی و روانپریشی است که فرد را برای بروز همه نوع آزارهای جسمی و روحی مستعد میسازد.
فردی که از خانواده، دوستان و اجتماع زخمخورده است به جای مراجعه به مشاور خانواده، روانشناس و روانپزشک، عقدههای درونی را به شکلهای مختلف در زندگی فردی و اجتماعی نمایان میکند.
رفع این معضلات نیازمند اهتمام جدی مسئولین بخشهای مختلف فرهنگی جامعه است تا با فرهنگسازی و ارائه آموزشهای مناسب، محیط خانواده را برای فرزندان و همسران امن سازند.
از سوی دیگر، قوانین جاری نیز باید اصلاح شوند و از بازدارندگی بیشتری برخوردار باشند تا از بروز برخی رفتارهای ناهنجار در جامعه جلوگیری شود. از سوی دیگر، در نظر گرفتن بودجه و اعتبارات کافی برای بخشهای مرتبط با تحکیم بنیان خانواده نیز میتواند از همسرآزاری و کودکآزاری بکاهد.
۱۲۳؛ شماره رندی که مخصوص یاریطلبی آسیبدیدههای اجتماعی است
سوپروایزر اورژانس اجتماعی شیراز با تأسف میگوید: تنها ۶۰ درصد از آسیبدیدگان اجتماعی در این شهر از ۱۲۳ (اورژانس اجتماعی) یاری میجویند.
طاهره حیدری که گفت و گوی خود با ایرنا را منوط به هماهنگی با مسئولان ذیربط میدانست، فقط به این نکته کوتاه اشاره کرد: موارد کودکآزاری، والد آزاری، دختران و زنان آسیبدیده و معلولآزاری از طریق این خط تماس گزارش میشود.
نارسایی فرهنگی ، علت جرائم رفتاری
یک روانشناس بالینی اعلام کرد: برطبق پژوهشهای علمی، علت همه جرایم رفتاری و آسیبهای روانی و بدنی، نارسایی فرهنگی است؛نتیجه تحقیقات ما نشان داده که صد در صد آزاردهندگانی که دستگیر شده و در زندان بسر میبرند، همان شاهدین کوچک دیروز هستند که همواره نظارهگر جر و بحثهای خانوادگی و سایر معضلات خانوادگی و فامیلی بودهاند.
فرشیا ارشدی در مصاحبه با ایرنا بیان کرد: معضلات عدیده فرهنگی موجب شده تا خروار خروار عقدهها در درون این افراد تجمیع شود و کل دوران زندگی آنها را تحت تأثیرخود قرار دهد.
این روانشناس گفت:رفتارهای تلخ زوجین بدون توجه به شاهدین کوچک، دعواها و مشاجرههای فیزیکی والدین در اجتماع و با بستگان، ذهن تصویربردار کودکان معصوم را آلوده می کند و مکانیزم جابهجایی شکل میگیرد بدین نحو که برای فروکش کردن خشم ایجاد شده از مشاهده رفتار پدر و مادر، عقدههای خود را بر سر همکلاسی خود خالی میکند.
ارشدی ادامه داد:سپس در بزرگسالی در صورت توبیخ در محل کار یا اخراج، با همسرش بد رفتاری می کند و عقده ها را بر سر همسر، فرزند و ... خالی می کند و بدین ترتیب خشمهای غلبه یافته به صورت زنجیرهوار منجر به شکلگیری محیطهای متشنج و بروز انواع آزارهای بیپروا میشود.
وی بیان کرد: فقط فرهنگ میتواند اصلاحات اجتماعی را رقم بزند و این حساسیت را به وجود آورد که در مواجهه با رفتارهای هنجارشکنانه، خشم خود را کنترل و از بروز آسیبهای روانی و فیزیکی خودداری کنند و این ممکن نیست مگر اینکه آموزش اخلاقشناسی طرفین، سرلوحه همه دورههای آموزشی از ابتدایی تا تحصیلات عالی قرار گیرد و افراد بتوانند از موهبت و حمایت عاطفی خانوادگی بهرهمند شوند.
این روانشناس گفت: پذیرش مشکلات روانی و مراجعه به مشاوران و روانشناسان برای غلبه بر رفتارهای پرخاشگرانه و اختلالات رفتاری میتواند به ایجاد محیطی آرام در خانواده و اجتماع کمک کند.
فقر فرهنگی و اقتصادی و همسر آزاری
یک عضو کانون وکلای استان فارس گفت:برخی افراد خود را ذیصلاحتر از دادگستریها میدانند و بدون پیگیری راهکارهای قانونی، به اجرای شخصی احکام مبادرت میکنند.
محمدرضا نعمتی در گفت و گو با ایرنا ادامه داد:همسرآزاری،ریشه در دو عامل فقر فرهنگی و اقتصادی دارد و همین عوامل میتوانند به همسرآزاری دو سویه منجر شوند.
وی افزود: قانون به صراحت برای هر جرم از قبیل همسرآزاری،کودکآزاری و ... مجازات تعیین کرده است. از آن جمله میتوان به قتل اشاره کرد که حکم آن، قصاص است.
وکیل پایه یک دادگستری استان فارس گفت: تخطی از قوانین ساری و جاری میتواند ناهنجاریهای زیادی را برای جامعه به همراه آورد. اینکه هر خانواده، قبیله یا قوم خود را لایق و سزاوار مجازات اقوام و خویشاوندان بداند و به نقش قانون و قانونگذار بیتوجه باشد، مصداق واقعی هرج و مرج در جامعه است.
نعمتی گفت: تغییر این شرایط، نیازمند کنار گذاشتن افکار منسوخ و اجتناب از کهنهپرستی است که فقط با کار بر روی فرهنگ عمومی جامعه امکانپذیر است.
این وکیل از علما و فرهنگیان درخواست کرد تا نارساییها و شکافهای فرهنگی را شناسایی کنند و به ویژه از دستگاههای آموزش و پرورش، دانشگاهیان، گردانندگان سیستمهای ارتباط جمعی و ... درخواست کرد تا حداکثر تلاش خود را به ارتقای فرهنگ عمومی جامعه معطوف کنند.