رسانه‌های مختلف امروز، نگاه ویژه‌ای به حال و هوای نوروزی در روزهای آخر سال در کشور داشته‌اند. به گونه‌ای که طیف‌های گوناگون رسانه‌های خبری هر کدام گزارش‌ها و گفت‌وگوهایی در این خصوص منتشر کرده‌اند که در ادامه بخشی از این گزارش‌ها رصد می‌شود.
اسفند سوت و کور، هدیه ناقابل تورم
روزنامه ابتکار با درج گزارشی نوشت: در دو سال اخیر و روزهای پایانی اسفند وقتی به سراغ دستفروشان و مغازه‌داران می‌رفتیم، از بازار بی‌مشتری گله داشتند و متهم ردیف اول کسادی کارشان را کرونا معرفی می‌کردند. سایه ترس از ابتلا به ویروس کرونا موجب کاهش مراجعه مردم به بازار و در نتیجه رکود سنگین کسب‌وکارها شد و شب عید را برای کاسبان زهر کرده بود. اما شرایط امسال متفاوت از دو سال گذشته است، حالا دیگر کرونا برای مردم عادی شده و چالش کاهش قدرت خرید ناشی از گرانی است که دست به گریبان کاسبان در بازار شب عید شده است. به همین بهانه به سراغ تعدادی از کاسبان رفته و وضعیت موجود در بازار شب عید را بررسی کرده‌ایم. محمد یکی از دستفروشان خیابان طلوعی شهرستان ملایر اوضاع بازار شب عید را خراب می‌بیند و به «ابتکار» می‌گوید: «از صبح در اینجا بساط کرده‌ام و ساعت ۳ بعد از ظهر اولین دشت را کردم. سال‌های گذشته وضعیت‌مان تعریفی نداشت اما امسال واقعا وضعیت خراب شده است. قبلا کرونا را مقصر شرایط می‌دانستیم اما یک نگاهی به خیابان بی‌اندازید، الان ترس از شیوع کرونا می‌بینید؟ اگر ترسی بود این جمعیت در خیابان نبود اما این جمعیت خریدار نیستند و فقط برای تماشا به خیابان آمده‌اند.» احمد دستفروش دیگری که در کنار ما به صحبت‌های محمد گوش می‌کرد به بساط پیش‌رویش اشاره می‌کند و می‌گوید: «امسال شلوارها را گران خریدم و یک مقدار سود برای فروش در نظر گرفتم اما وقتی بساط کردم و دیدم مشتری قیمت را می‌پرسد و می‌رود با خودم گفتم سود کمتری را روی جنس بکشم اما بازهم وضعیت تعریفی ندارد. مشتری هم حق دارد، دخل و خرج با هم جور نیست و خانواده‌ها خریدها را به نسبت اهمیتی که برایشان دارد طبقه‌بندی می‌کنند.»
خبرگزاری مهر در گزارشی آورده است: با نزدیک شدن به ایام نوروز بار دیگر قیمت کالاهای مورد نیاز مردم افزایش یافته است و مردم شیراز خواستار کنترل بازار شب عید هستند. هر ساله با افزایش تقاضا برای خرید کالاها، قیمت برخی از کالاهایی که بیشتر مورد توجه مردم هستند افزایش پیدا می‌کند این در حالی است که نباید فراموش کرد که رشد تصاعدی قیمت‌ها می‌تواند اثرهای جبران ناپذیری و روند بازار داشته باشد. کالاهایی که مردم در آستانه نوروز مورد خریداری قرار می‌دهند از جمله کالاهای اساسی برای معیشت است از همین روی لزوم نظارت بر کاهش قیمت این گونه کالاها از آن جهت دارای اهمیت است که امکان افزایش قیمت‌های ناگهانی از اینگونه کالاها بایستی گرفته شود. اما عدم نظارت بر بازار و کنترل قیمت‌ها موجب شده تا برخی از کالاهای مورد نیاز مردم در آستانه نوروز بال در آورده و قیمت‌های نجومی داشته باشند رشد تصاعدی قیمت برخی از کالاهای اساسی به این علت است که تقاضا در جامعه افزایش پیدا کرده و بازار نیز به تبع آن در تلاش است تا از حاشیه سود ایجاد شده در این مقطع زمانی بهترین بهره برداری را داشته باشد پس قیمت افزایش پیدا کرد. خدابخش رضایی رئیس اتحادیه پوشاک مرکز فارس در گفت‌وگو با خبرنگار مهر گفت: قیمت پوشاک با توجه به نرخ تورم افزایش پیدا نکرده است این در حالی است که قیمت رشد داشته ولی همگام با تورم نبود. یکی از مشکلاتی که واحدهای عرضه کننده پوشاک با آن مواجه هستند عدم وجود مشتری مناسب است این در حالی است که بازار مملو از افرادی است که به بازار مراجعه می‌کنند اما خریدی صورت نمی‌گیرد. با توجه به ارزیابی‌های صورت گرفته از سطح واحدهای عرضه کننده پوشاک در سطح شهر شیراز می‌توان گفت که مازاد نیاز بازار، پوشاک در واحدهای عرضه کننده وجود دارد و هیچ گونه کمبود کالایی در سطح مرکز استان وجود ندارد. می‌توان گفت که قیمت عرضه محصولات پوشیدنی در سطح واحدهای عرضه کننده پوشاک مرکز استان همچون گذشته است زیرا قیمت‌های عرضه‌کنندگان همچون تورم افزایش نداشته و میزان رشد قیمت به همان اندازه نیست.
خبرگزاری ایسنا به نقل از ایسنا، سعید محمدی پور آورده است: تفاوت امسال با سال گذشته این است که سال گذشته رصد قیمت کلیه محصولات به عهده وزارت صمت بود، اما امسال با توجه به اجرای قانون انتزاع از آبان ماه، وزارت صنعت فقط نظارت بر کالاهای صنعتی و خدماتی و بحث رصد ویژه شفافیت قیمت کالاها را به عهده دارد. وزارت صمت نیز در حوزه خدمات، خدمات سفر، خدمات جاده ای، ریلی و هوایی و قیمت کالاهای تولید شده فعالیت خواهد کرد. همچنین برنامه ما نظارت بر اجرای درست این طرح در پایان سال است که منجر به کاهش حداقل ۳۰ درصدی قیمت کالاها شود. در حال حاضر در مراحل ارشاد هستیم و برای دست‌اندرکاران، روند کار را توضیح می دهیم، اما بعد از مرحله ارشاد، در صورت اجرا نشدن این قانون برخورد تعزیری صورت خواهد گرفت. وی با بیان اینکه اولویت نظارتی در شب عید امسال نظارت بر اجرای درج قیمت تولید کننده است، تصریح کرد: طرح نظارت بر بازار شب عید از ۱۴ اسفند شروع شده و تا پایان ماه رمضان ادامه دارد.
خبرگزاری فارس در مطلبی با عنوان «وقتی دست مردم به وقت عید برای هم برکت دارد!» آورده است: نرم نرمک می توان گفت که هرچه بود و هرچه شد، بالاخره عید پشت پنجره خانه هایمان نشسته است. مهیای سالی نو می شویم اما دنبال جگرگوشه هایمان هم هستیم؛ همان لبخندی که باید روی چهره همدیگر بنشانیم. ما تا بوده، یار روزهای سخت هم بوده ایم. خلاقانه و آبرومندانه. بین ما بعضی خوشحالند و در این چند روز پایانی سال، حسابی برای خرید یا خانه تکانی دست به کار. هستند اما کسانی که شرایط مالی خوب و امکان تهیه وسایل یا لباس نو ندارند. اگر برایمان مقدور است چه خوب که حتی یک قدم کوچک برای خوشحالی و دستگیری از خانواده های نیازمند یا افراد درمانده و بی بضاعت برداریم، چطور؟! تجربه چند خانواده نوعدوست مثل خود شما را با هم به اشتراک می گذاریم. خانواده محمدی از ساکنان سرچشمه هستند. پدربزرگ خانواده که سالهاست دست به خیر دارد، «پا درمیانی برای کار خیر» را توصیه می کند. یکی از کارهایی که می توانیم انجام دهیم، جمع آوری کمک های مالی برای خانواده های نیازمند و آبرومند است. شاید برای اغلب ما مقدور نباشد که وجه قابل توجهی را به دست افراد بی بضاعت و کم درآمد برسانیم. بنابراین چه خوب که برای مثال در فضای مجازی یک گروه فامیلی ایجاد کرده و بخواهیم هر کس هر چه در توان دارد را به شماره کارت فردی مورد وثوق همه واریز کند. بعد هم با کمک چند تن از دوستان وجه جمع آوری شده را به خرید مواد غذایی یا لوازم مورد نیاز نیازمندان اختصاص دهیم. بالاخره در دور و برمان کسانی را می شناسیم که درآمد کافی ندارند یا با مشکل روبرویند. خانواده سماواتی از ساکنان جی هم مدام از دستفروشان و مغازه های کوچک محله خرید می کنند تا سِنتراستارها یا همان فروشگاه های بزرگ زنجیره ای. به نظرشان یکی از مشکلات این روزهای جامعه، خوب نبودن شرایط کسب و کارهای خُرد است. دیده شده بعضی مغازه دارها ورشکست شده و بدهی مالی دارند چون زیر سایه یک فروشگاه بزرگ له شده اند. بعضی هم شغل ثابتی ندارند و با دستفروشی روزگار می گذرانند. بنابراین راهی که در روزهای پایانی سال به ذهن این خانواده می رسد، خرید از دستفروش هاست که امیدوارند مدیریت شهری دست کم این روزهای پایانی سال با سخاوت و ساماندهی، کمک حال باشد.
نوروز فرصتی برای افزایش خدمت به مردم
روزنامه ایران با درج یادداشتی به قلم سردار حسین رحیمی رئیس پلیس پایتخت، نوشت: نهادینه‌سازی سیمای پلیس مقتدر و در عین حال اخلاق گرا، قانون‌مدار، مهربان و هوشمند در جامعه از مهم‌ترین اولویت‌های پلیس برای جذب مشارکت عمومی مردم و تقویت چهره اجتماعی این نیروی خدمتگزار است. پلیس همواره در تمام ایام سال با اجرای برنامه‌ها و طرح‌های مختلف در صدد حفظ و ارتقای نظم و امنیت عمومی است که صد البته این تلاش‌ها در ایامی چون عید نوروز، دوچندان می‌شود. اقتدار توأم با رأفت اسلامی و عمل بر مدار قانون از جمله اصلی‌ترین رموز استقرار امنیت پایدار در جامعه است و پلیس بخصوص در سال‌های اخیر و با ترسیم خط روشن خدمت به آحاد جامعه، سعی کرده است به این مهم جامه عمل بپوشاند. شعار نوروزی سال ۱۴۰۱ با عنوان «پلیس هوشمند، قانون مداری، نشاط بهاری» مؤید این معناست که این نیروی خدمتگزار علاوه بر توسعه علمی و رشد در حوزه‌های مختلف ارتباطی و اطلاعاتی و سوار بودن بر قطار «هوشمندسازی»، پایبندی خود به قانون را اثبات کرده و آن را چراغ راه برنامه‌های خود می‌داند و در کنار همه این پیشرفت‌ها، شور و نشاط آغاز سالی جدید و نو شدن را همگام با بهار به جشن نشسته و آن را توشه یک سال پر از تلاش و فعالیت‌های مؤثر می‌نماید. هوشمندسازی پلیس و ایجاد تسهیل در اقدامات و عملیات این نیرو، همواره با تکیه بر ظرفیت‌های درون سازمانی و نیروی انسانی متخصص و همچنین استفاده از ظرفیت‌های برون سازمانی و برقراری ارتباط مؤثر با مردم، تعریف شده تا علاوه بر افزایش سرمایه‌های اجتماعی پلیس، مشارکت عمومی در راستای حفظ و ارتقای نظم و امنیت عمومی و آرامش را نیز شاهد باشیم و اینجاست که می‌توان، دستیابی به امنیت پایدار را هدفی در دسترس دانست. عمل بر مدار قانون یکی از مهم‌ترین مشخصه‌های پلیس جمهوری اسلامی ایران است و همین امر نیز رسیدن به قله «پلیس در تراز جامعه اسلامی»، را به‌عنوان راهبردی اصلی، پیش روی برنامه‌های کلان انتظامی گذاشته است. پلیس هوشمند، قانون‌مدار و پر از شور و شوق ساختن و به پیش بردن اهداف، برای جامعه‌ای که مردمش را سرمایه اجتماعی دانسته و به‌دنبال نیل به جایگاه پلیس در تراز جامعه ایمانی است، تلاش می‌کند از هر فرصتی برای افزایش خدمت به مردم بهره گیرد و چه فرصتی مغتنم‌تر از بهار که همزمان با رویش دوباره زمین، با اهداف بلند و عالی، گام‌های خود را در راه رسیدن به قله نظم و امنیت عمومی، محکم کرده و مستحکم‌تر از قبل به مسیر تعالی خود ادامه دهد.پلیس هوشمند مردمی و قانونمند و منضبط، کارگزاری امین، متعهد، مؤمن و متخصص است که در برنامه‌هایش هم بر مشارکت فعال و حداکثری مردم تأکید دارد و هم به اجرای دقیق قانون و حفظ ارزش‌ها و ولایت‌مداری پایبند است، شادی و نشاط اجتماعی را ارج نهاده و به‌دنبال هموار کردن مسیر رسیدن به قله نظم، آرامش و امنیت حقیقی است، قانون مداری را اصل دانسته و هوشمندی را میانبری برای آرمان‌ها و نقشه راه فعالیت در دنیای حاضر می‌داند.
روزنامه صمت در مطلبی با عنوان «برگزاری فستیوال نوروزی در ایران‌مال» به نقل از رامین سمیع‌زاده مدیر فستیوال نوروزی ایران‌مال نوشت: ما همه‌ساله میزبان رویدادهای بزرگ نوروزی در کشور بوده‌ایم اما ایده اولیه فستیوال نوروزی، از اواخر دی‌ماه ۱۴۰۰ توسط مدیریت گروه شکل گرفت و شعار اصلی آن «برگزاری بزرگ‌ترین رویداد نوروزی کشور با استانداردهای بین‌المللی در ایران‌مال» بود. به‌گفته مدیر فستیوال نوروزی ایران‌مال، نخستین‌بار همه فروشگاه‌های مستقر در ایران‌مال بخش تجاری این رویداد را پوشش می‌دهند و تمامی واحدهای غذایی و فروشگاهی تا سقف ۵۰ درصد برای مشتریان تخفیف در نظر گرفته‌اند. در واقع رقابت بی‌سابقه‌ای نیز میان مراکز فروش و شرکای تجاری ایران‌مال به‌وجود آمده، از چیدمان بهترین سفره هفت‌سین تا جذب حداکثری گردشگران و مشتریان جزو برنامه‌های تجاری این فستیوال است. وی با اعلام اینکه در فستیوال برگزاری مسابقات جذاب ورزشی هم پیش‌بینی‌شده، افزود: بخش دیگری از این رویداد، فستیوال موسیقی اقوام و آیین‌های سنتی ایران است که در کنار موسیقی پاپ و بین‌المللی در ایران‌مال اجرا می‌شود. وی در پایان ضمن دعوت از مردم به بازدید نوروزی از ایران مال اعلام کرد: در این مسیر، تمامی برنامه‌ریزی‌ها، مقدمات و اقدامات لازم اعم از پارکینگ، امکانات رفاهی و نیز خدمات ویژه با رعایت اصول و پروتکل‌های بهداشتی عملیاتی شده است.
روزنامه صبح نو در گزارشی با عنوان «واکسن نوروزی را فراموش نکنید» می‌نویسد: رو به کاهش است و البته مردم نیز خود را برای برگزاری مراسم نوروز ۱۴۰۱ آماده می‌کنند. بسیاری هم در حال بستن بار سفر و زدن به جاده‌ها هستند؛ اتفاقی که به گفته وزیر کشور، حداقل با تزریق دو دوز واکسن کرونا ممکن خواهد بود و در غیر این صورت، باید قید سفر با خودروی شخصی یا وسایل حمل‌ونقل عمومی را زد.براساس آماری که وزارت بهداشت ظهر دیروز منتشر کرد در فاصله ظهر روز دوشنبه تا ظهر روز سه‌شنبه ۱۷اسفند، ۱۴۴بیمار کرونایی جان خود را از دست دادند تا تعداد کلی جانباختگان کرونایی در ایران به ۱۳۸هزار و ۲۶۰نفر برسد. همچنین در همین بازه زمانی هم پنج‌هزار و ۸۴۱بیمار جدید مبتلا به کرونا در کشور شناسایی شدند که از این تعداد ۹۸۸نفر در مراکز درمانی کشور بستری شدند. بر این اساس مجموع بیماران کرونایی کشور هم به هفت‌میلیون و ۱۰۲هزار و ۱۵۹نفر رسید. این در شرایطی است که هم‌اکنون سه‌هزار و ۴۲۸نفر از بیماران در بخش‌های مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌ها تحت نظر هستند. آمار واکسیناسیون هم حکایت از آن دارد که تا صبح دیروز ۶۳میلیون و ۲۷۴هزار و ۶۱۹نفر دوز اول، ۵۵میلیون و ۸۷۳هزار و ۵۴۲نفر دوز دوم و ۲۴میلیون و ۳۴۲هزار و ۲۰۵نفر، دوز سوم واکسن کرونا را تزریق کرده‌اند و مجموع واکسن‌های تزریق‌شده در کشور به ۱۴۳میلیون و ۴۹۰هزار و ۳۶۶دوز رسید. همچنین در روز دوشنبه ۲۵۸هزار و ۲۵۹دوز واکسن کرونا در کشور تزریق شده است. به گفته وزیر کشور در خصوص سفرهای داخلی و خارجی در ایام پیش‌رو تذکراتی در حوزه حمل‌ونقل و اماکن اقامتی و اصناف داده شد تا رعایت پروتکل‌ها، کنترل تجمعات و دریافت کیو آر کد ازسوی اصناف به‌خوبی محقق شود. در سفرهای خارجی تزریق واکسن و داشتن گواهی تست پی‌سی‌آر برای ورود و خروج و نحوه مراقبت‌ها لازم است که تاکید شد این کنترل‌ها در مبادی ورودی و خروجی محقق شود.
روزنامه جام جم در مطلبی نوشت: «تزریق دو دز واکسن ملاک سفرهای نوروزی است اما در ستاد ملی مقابله با کرونا بحث شد که تزریق دز سوم مورد تاکید قرار گیرد». این خبری بود که دیروز احمد وحیدی، وزیر کشور مطرح کرد. پیش از این هم ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور کشور تاکید کرد که اولویت برای مسافرت و حضور افراد در کاروان‌های راهیان نور، تزریق سه دز واکسن است. براساس تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا اما اگر فردی دز سوم واکسن را هم تزریق نکرده باشد و تنها دو دز واکسن تزریق کرده باشد، می‌تواند نتیجه منفی آزمایش کرونای خود را به همراه داشته باشد. تاکید برای تزریق واکسن در حالی انجام می‌شود که حدود ۱۵ درصد از جمعیت کشور هنوز واکسن کرونا تزریق نکردهاند و از جمعیت ۸۰میلیونی کشور، حدود ۲۴ میلیون نفر دز سوم واکسن کرونای خود را تزریق کرده‌اند. سوال مهم اما این است که چه ضمانتی برای اجرای قوانین تنظیم‌شده در سفرهای نوروزی وجود دارد؟ محسن فرهادی، معاون فنی مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت و درمان توضیح میدهد که اتصال سامانه ایران من به سامانه‌های فروش بلیت، انجام شده و بلیت ناوگان حمل و نقل عمومی به افرادی که واکسن تزریق نکردهاند، فروخته نمیشود. این درحالی است که درصد قابل‌توجهی از خانواده‌های ایرانی با خودروی شخصی سفر می‌کنند و بررسی واکسیناسیون مسافران خودرو ممکن نیست. فرهادی معتقد است که دوربینهای پلیس راهور این خودروها را رصد و مالکان خودروهایی را که واکسیناسیون انجام نداده‌اند، یک میلیون تومان جریمه می‌کند. این در حالی است که از تعداد ۱۷۰۰ دوربین بینشهری، ۸۵ درصد آنها یعنی ۱۶۰۰ دوربین فعال است. درست است که گفته می‌شود مدیریت جامع و کاملی برای اجرایی شدن قوانین سفرهای نوروزی وجود دارد اما فرهادی معتقد است که این شهروندان هستند که باید در این‌باره همکاری لازم را داشته باشند، در غیر این‌صورت برگشت به عقب و طغیان ویروس در نوروز یا پس از آن اتفاق می‌افتد.
سید علیرضا فاطمیان‌پور معاون فرهنگی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در گفت و گو با روزنامه همشهری می‌گوید: «فصل دل‌تکانی» یکی از برنامه‌های روزهای پایانی سال نام دارد که در اسفند ماه و پیش از نوروز ازسوی سازمان به اجرا در می‌آید. نوروز خوانی و راه اندازی کاروان شادی در معابر، کوچه ها و خیابان های فرعی تهران، اجرای آئین‌های سنتی نوروز نواحی ایران و توزیع محصولات فرهنگی برای کودکان و بزرگسالان از بخش های اصلی این ویژه برنامه به حساب می آید. تولید و انتشار بسته محصولات مجازی «فصل دل‌تکانی» هم یکی از بخش هایی است که در آستانه سال نو، فرهنگ‌سراها بر اساس آن، محصولات مجازی را در قالب های مختلف تولید و در فضای مجازی منتشر می‌کنند. همچنین دومین شماره از مجموعه داستان‌های کوتاه طنز «کتابراه» با موضوع صداقت، قناعت و نوروز برای عرضه(فیزیکی و مجازی) در مترو، اتوبوس و تاکسی تولید می‌شود. بهار در راه است و در فاصله کمتر از دو هفته به پایان سال ۱۴۰۰ و آغاز قرن جدید، تهران با ویژه برنامه های گوناگون به استقبال بهار می رود. اتوبوس کتابگرد هدهد در مناطق محروم و حاشیه تهران مستقر می‌شود و علاوه بر ارائه خدمات کتابخانه‌ای و توزیع محصولات فرهنگی، به اجرای برنامه‌های شاد و متنوع برای کودکان می‌پردازد و آرزوهای آنان را در قالب نقاشی دریافت می‌کند. پس از آن، نقاشی کودکان روی درخت آرزوها در مراکز خرید پایتخت نصب می‌شود و شهروندانی که در این روزهای پایانی سال در تدارک خرید هستند، با دیدن نقاشی‌ها می‌توانند آرزوهای کودکان را برآورده کنند.
جمع بندی:
از اواسط اسفندماه، شور و تکاپوی خانه‌تکانی و آماده شدن برای تحویل سال جدید و آماده کردن هفت‌سین بین ایرانیها جایگاه ویژه‌ای پیدا می‌کند؛ به‌هرحال رسم و سنتی است که از باستانیان به ارث رسیده و به اعتقاد خیلی‌ها با شگون همراه است. به نظر می‌رسد مردم ترجیح داده‌اند فعلا تنها خریدهای ضروری را داشته باشند و همین سبب شده هنوز بازار پوشاک و کیف و کفش همچون بازار لوازم خانگی و ظرف و ظروف که سال‌ها و در ایام نزدیک به نوروز رونقی داشت آن را به خود نبیند و همچنان در انتظار گشایش به سر ببرد. این مهم سبب شد تا رسانه‌های مختلف به این موضوع بپردازند و در قالب‌های گوناگون خبری به انتشار آنها اقدام کنند.