محمد محمدیبخش رئیس سازمان هواپیمایی کشوری در گفتوگو با روزنامه ایران توضیح میدهد: با تلاش و پیگیریسازمان هواپیمایی کشور، اخیراً این سازمان از رتبه (CAO (civil aviation organization به CAA یعنی (civil aviation authority) ارتقا پیدا کرده است. این ارتقای جایگاه به این معنی است که رتبه حاکمیت در هوانوردی تغییر کرده و این سازمان بدون هیچ نوع منافعی در بخش ارائه خدمات، تنها وظیفه خاص حاکمیتی و مقرراتگذاری را انجام میدهد.
تغییر ساختار و عنوان این سازمان در نهادهای خارجی تاکنون صورت نپذیرفته بود که اکنون با تغییر به CAA از یک سازمان عام به سازمانی سطح بالا و دارای قدرت و اختیار کامل برای نظارت کلان و اعمال حاکمیت در هوانوردی ایران تعریف و شناخته میشود و در مجامع بینالمللی در تراز بالاترین نوع ساختارهای اعمال قانون قرار گرفته است.
از سال ۱۳۲۸ که ایران عضو ایکائو شد سازمان هواپیمایی کشوری وظیفه هماهنگی بین قوا در داخل و خارج کشور را برعهده داشت، اما اکنون با ارتقای جایگاه سازمان هواپیمایی کشوری، نقش این سازمان از هماهنگکننده به سازمانی با اختیارات و قدرت بیشتر در مراحل مختلف طراحی تا تولید ناوگان تبدیل شده است.حتی افزایش ایمنی پروازها، تعمیرات و نگهداری، افزایش پروازهای عبوری... در ادامه این تغییر جایگاه اتفاق میافتد.
وی افزود: با اقداماتی که سازمان هواپیمایی کشوری در سالهای گذشته انجام داده سازمان را به پختگی و خبرگی رسانده که باعث شده سازمان هواپیمایی کشوری جهانی رتبه CAAرا به ایران اهدا کند.
محمدیبخش افزود: بعد از گذراندن مراحل مختلف، سازمان هواپیمایی اجازه راهاندازی دفتر طراحی و تولیدات پیدا کرده و سطح سازمان از هماهنگی کردن به سطح سازمانی دارای قدرت و اختیارات کامل رسیده است. اکنون سازمان هواپیمایی اختیار پیدا میکند اقدامات عمیقتری در حوزه هوانوردی انجام دهد و اختیارات لازم را در حوزه تعمیرات، آموزش، توسعه و انجام این اقدامات دارد. در حقیقت سازمان هواپیمایی به عنوان یک سازمان حکمران میتواند اختیارات بالاتری برای تعمیرات بیشتر، سرخط آمدن پرندهها و آموزشهای مختلف داشته باشد و دست سازمان برای انجام این امور باز خواهد ماند.
رئیس سازمان هواپیمایی افزود: ارتقای سطح سازمان هواپیمایی به ارتقای دانش تخصصی در حوزه توسعهایمنی و پایداری پروازها کمک میکند.
محمدی بخش گفت: اکنون با مجوز سازمان هواپیمایی کشوری که این مجوز را از سازمان جهانی هواپیمایی گرفته است، میتوانیم از دانش شرکتهای دانش بنیان استفاده کنیم و دفاتر طراحی، دفاتر ساخت و تولید را ایجاد کنیم و گسترش دهیم.
محمدی بخش با اشاره به سالها تحریم صنعت هوایی گفت: ارتقای جایگاه سازمان هواپیمایی کشوری موجب گذر از برخی تحریمها و شکسته شدن خط تحریمی صنعت میشود. این ارتقای جایگاه باعث میشود اختیاراتی را که سازمان هواپیمایی کشوری دارد برای تأمین قطعات، خدمات، عمق بخشی به استفاده از ظرفیتهای بومی، برای بالا بردن ظرفیتهای هوانوردی ایران استفاده کند. همچنین در حوزه توسعه هوانوردی عمومی، ساخت و تولید پهپادهای مختلف، ساخت هواپیماهای کوچک و بزرگ و حوزههای دیگر هم اختیارات سازمان هواپیمایی کشوری را افزایش میدهد.
محمدیبخش با اشاره به اینکه جایگاه CAA ایمنی پرواز در کشور را افزایش خواهد داد، گفت: همچنین با افزایش اختیارات ما میتوانیم ایمنی پروازها را افزایش دهیم و در حوزه حکمرانی و ایمنی به افزایش ضریب عملیاتی پرندهها منجر میشود.
موضوع دیگری که به گفته رئیس سازمان هواپیمایی کشوری با ارتقای جایگاه سازمان هواپیمایی رخ خواهد داد جذب پروازها از آسمان کشور است. محمدیبخش گفت: افزایش پروازهای عبوری از آسمان کشور به چند عامل بستگی دارد که شامل ایمنی و زیرساختهای ناوبری است. ما در این زمینهها پیشرفتهای چشمگیری داریم در حوزههای ناوبری، رادار، روشنایی باند و در بسیاری حوزههای دیگر خودکفا هستیم و این خودکفایی با تأیید سازمان هواپیمایی کشوری برای تولید محصولات بومی اتفاق افتاده است. تولیدات بومی میتواند پروازهای عبوری از آسمان ایران را افزایش دهد. این تولیدات با ایمنی بیشتر و ظرفیتهای پروازی که فرودگاههای ما دارند، پروازهای عبوری از آسمان ایران را افزایش میدهد.
محمدی بخش با اشاره به اینکه، تغییر مسیرها و قیمت در انتخاب ایران به عنوان مسیر پروازی اهمیت دارد،گفت: ارتقای جایگاه ایران به CAA حتماً هزینه عبور از آسمان ایران را برای ایرلاینهای بینالمللی کاهش میدهد و این ارتقای جایگاه، در اقتصاد هوانوردی و در کاهش هزینهها مؤثر است.
محمدیبخش گفت: البته اثرات ارتقای جایگاه سازمان هواپیمایی کشوری در بازه زمانی بروز مییابد و در سال ۱۴۰۱ بخشی از این اثرات مورد توجه خواهد بود. ما افزایش پروازهای نوروزی را داریم و ضمن افزایش پروازهای بینالمللی آمادگی به چرخه برگشتن پرندههایی را که خوابیده بودند هم داریم. این موضوعات شاخصهایی برای اندازهگیری اثرات ارتقای جایگاه سازمان هواپیمایی کشوری است. البته ما هنوز در ابتدای راه هستیم و با این ابزاری که ابتدای کار است میتوانیم کارهای بزرگتری انجام دهیم و به مردم خدمات بیشتری ارائه کنیم. با این خدمات تأخیرات پروازی کم میشود و پروازها افزایش مییابد همچنین فرودگاهها توانمند میشود و نقاط پروازی افزایش مییابد.
محمدیبخش افزود: با ارتقای جایگاه ایران، اقدامات مکملی انجام میشود و ورود هواپیما و صندلی و مسیرهای پروازی افزایش خواهد یافت. بسیاری از موضوعاتی که با ارتقای جایگاه سازمان هواپیمایی رخ میدهد مربوط به بخش فنی و تخصصی صنعت هوایی است که در بخشها و حوزههای تخصصی شرکتهای دانشبنیان و مراکز تعمیرات ایرلاینها این پیشرفتها ملموس است و پیشرفتها برای مردم وقتی ملموس خواهد بود که وارد چرخه خدمترسانی بیشتر شود و در آینده نزدیک این اتفاق خواهد افتاد. در واقع اکنون هم سطح بینالمللی سازمان هواپیمایی ارتقا یافته و هم زیر سایه این ارتقا، سطح سرویس به مشتری ارتقا مییابد.
نهاد جهانی سازمان هواپیمایی کشوری(ایکائو) برخی اختیارات را با کدها و عناوین خاصی اعلام میکند. سازمان هواپیمایی کشوری نیز از تاریخ عضویت در سازمان هواپیمایی جهانی به عنوان (civil (aviation organization یعنی هماهنگکننده بین قوا در صنعت هوانوردی بوده است. این سازمان بهتدریج ویژگیهایی پیدا کرده که توانسته است فارغ از نقش هماهنگکنندگی، ارتقا یافته و صاحب نظارتهای عالیه، دفاتر طراحی و تولید شود.
مطابق ضروریات در سال ۱۳۲۸ اداره کل هواپیمایی کشوری مطابق قانون مجلس ایجاد شد که تمامی وظایف در حوزههای ارائه خدمات، مدیریت فرودگاهها، آموزش و سایر اقدامات هوایی را برای کشور انجام میداد و با همین نگاه، CAO نامیده شده بود.
در نیاز امروزه، جایگاه حاکمیت در هوانوردی تغییر کرده و این سازمان بدون هیچ نوع منافعی در بخش ارائه خدمات، تنها وظیفه خاص حاکمیتی و رگولاتوری را انجام میدهد.
با وجود این تغییر ساختار و عنوان این سازمان در نهادهای خارجی تاکنون صورت نپذیرفته بود که اکنون با تغییر به CAA از یک سازمان عام به سازمانی سطح بالا و دارای قدرت و اختیار کامل برای نظارت کلان و اعمال حاکمیت در هوانوردی ایران تعریف و شناخته میشود و در مجامع بینالمللی در تراز بالاترین نوع ساختارهای اعمال قانون قرار گرفته است.