در ادامه گزارش ۲۱ اسفند روزنامه جوان آمده است: شمارش معکوس برای رسیدن چهارشنبه پایان سال نگرانی درباره وقوع حوادث ناگوار را افزایش داده است. این روزها تلاش‌های بسیاری برای کاهش آسیب‌های پیش‌رو به کار گرفته شده تا آخرین چهارشنبه سال با کمترین آسیب همراه باشد. کودکان و نوجوانان به عنوان افراد آسیب پذیر که با هیجان بسیار وارد این اتفاق می‌شوند رتبه ۴۶درصدی را بین آمار مصدومان به خود اختصاص داده‌اند. این رقم را سازمان اورژانس کشور در بررسی آمار حوادث سال گذشته اعلام کرده که ضرورت دارد خانواده‌ها در مراقبت از فرزندان نقش خود را به درستی ایفا کنند.
دکتر محمدباقر راستی، روانشناس خانواده، نقش خانواده را در کنترل هیجان فرزندان مؤثر دانست و به «جوان» گفت: «ریشه بسیاری از مسائلی که در جامعه اتفاق می‌افتد به خانواده بر می‌گردد. در بعضی مناسبت‌ها از جمله چهارشنبه سوری، گاهی شاهدیم که پدر و مادرها خودشان از مواد محترقه استفاده می‌کنند و حتی از فرزندانشان می‌خواهند که آن مواد را برایشان تهیه کنند. حال سؤالی که مطرح می‌شود این است که چرا خانواده این رفتار را از خود نشان می‌دهد که جای بحث دارد. ریشه دیگر به مسائل فرهنگی و آموزه‌هایی که از قدیم تا به حال داشته‌ایم برمی‌گردد که البته وضعیت فعلی نسبت به قبل خیلی بهتر شده است و آن هم دلایل زیادی دارد.»
فشار اقتصادی
این روانشناس عمده دلیلی که باعث کاهش رفتارهای هیجان‌انگیز خطرناک در شب چهارشنبه‌سوری شده را جنبه اقتصادی دانست و گفت: «یکی از دلایلی که باعث کم شنیده شدن صدای مواد محترقه شده، جنبه اقتصادی دارد. وضعیت نامناسب اقتصادی موجب عدم خریداری این مواد شده‌است و بچه‌ها از پدر و مادر تقاضای پول نمی‌کنند، پس استفاده هم کم می‌شود. از طرفی نیروی انتظامی مراقبت شدیدتری انجام می‌دهد. اما بدانیم هیچکدام از این دلایل راهکار ریشه‌ای نیست.»
راهکار اصلی
او در ادامه آموزش خانواده‌ها را از راهکارهای ریشه‌ای نام برد و گفت: «خانواده‌ها بیشترین نقش را در کنترل نوجوانان و جوانان دارند. با آموزش خانواده‌ها به خصوص پدر و مادر، راه درست و رفتار درست به بچه‌ها یاد داده می‌شود. اینجا ممکن است این سئوال مطرح شود که پدر و مادرها چطور به شادی فرزندانشان کمک کنند که در جواب باید گفت، خانواده‌ها برای انجام آن نیاز به تعامل و همکاری ارگان‌های مختلف دارند. به طور مثال فراهم کردن فضاهایی از سوی شهرداری برای ایجاد نشاط و شادی است. آموزش‌ها نباید صرفاً برای چهارشنبه آخر سال باشد. این آموزش‌ها باید ادامه‌دار باشد. تکرار هیجان و شادی در موقعیت، زمان و فرصت‌های مختلف اتفاق بیفتد. باید قدم به قدم جلو برویم و آموزش‌ها را بیشتر کنیم. وقتی تشویق با هماهنگی انجام شود، جایی برای نوجوان وجود داشته باشد که هیجانش را تخلیه کند و لذت ببرد، دیگر خطری وجود ندارد. وقتی این هیجان در جایی کنترل شده و سازمان یافته جلو برود، به قدری لذت بخش است، که دیگر نیازی نیست جایی دیگر آن را با خطر برای خود و دیگری تخلیه کند. این فضاها کم شده است و این بر می‌گردد به کل جامعه».
راهکارهای کوتاه مدت
جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی هم به نقش خانواده در کاهش حوادث اشاره کرد و به «جوان» گفت: «همه ما با شب چهارشنبه‌سوری خاطرات زیادی داریم که در چند دهه قبل خیلی خوب و شاد برگزار می‌شد، اما در دو دهه اخیر، با ورود وسایلی که اصلاً جایگاهی در این قبیل جشن‌ها ندارند، خوشی‌ها به تلخی تبدیل شد.» وی گفت: «برای کنترل شب چهارشنبه سوری دو راهکار متصور است؛ یکی بلند مدت که متأسفانه تجربه نشان داده این راهکار در کشور پاسخگو نیست زیرا برای آن باید برنامه‌ریزی کرد و جلساتی متعددی با حضور روانشناسان و متخصصان گذاشت. بنابراین در مورد راهکار کوتاه مدت صحبت می‌کنیم که در خانواده‌ها میسر است. آن‌ها هستند که باید کمک کنند تا این شب بدون مشکل سپری شود.»
همراهی با کودکان و نوجوانان
ملکی دورهمی‌های خانوادگی را در این شب مهم دانست و گفت: «خانواده‌ها باید کنار هم باشند. حضور خانواده‌ها و کانون خانواده‌ها معجزه می‌کند و اگر پدر و مادرها فکر کنند می‌توانند جلوی جوانان و نوجوانانشان را بگیرند، اشتباه می‌کنند. آن‌ها به هر طریقی از زیر چشم این مراقبت‌ها خارج می‌شوند و در خیابان با غریبه‌ها جشن می‌گیرند. بنابراین توصیه می‌کنیم خانواده‌ها کنار هم باشند؛ چرا که یکی از مواردی که در جشن چهارشنبه سوری رایج است آتش‌بازی است. پس اگر بخواهند آتشی روشن کنند، پدر و مادر از هر کسی دلسوزتر است و آن‌ها هستند که آداب این کار را می‌دانند. می‌دانند که نباید کنار ماشین‌ها، کنار درختان، در پارکینگ‌های سربسته آتش روشن کنند، ولی بچه‌ها این موارد را نمی‌دانند. آن‌ها هستند که می‌دانند کنار ظرف بنزین، نفت، تینر و الکل نباید مواد آتش‌زا باشد. اگر بزرگترها کنار بچه‌ها باشند مراقبت بیشتری می‌شود و در نهایت آتش را کامل را خاموش می‌کنند. مورد قابل توجه دیگر اینکه، کنار آتش‌هایی که خودشان روشن نکرده‌اند، نباید قرار بگیرند. مواردی بود که افراد از کوچه و خیابان رد می‌شدند و وقتی آتش را دیدند تصمیم می‌گیرند از روی آن بپرند، غافل از اینکه یک سری افراد بی‌احتیاط داخل آن آتش مواد منفجره مثل اسپری‌ها و افشانه‌ها را انداخته‌اند.
هشدار به خانواده‌ها
سخنگوی آتش‌نشانی با هشدار به خانواده‌ها گفت: «پدر و مادرها در این روزهای آخر سال بیشتر مراقب رفتار فرزندانشان باشند. اگر در این روزها تغییری در رفتار آن‌ها می‌بینند، اگر آن‌ها کاری را پنهانی انجام می‌دهند، دوست جدیدی به جمع دوستان قدیم آن‌ها اضافه شده است که با آن‌ها رفت و آمد یا صحبت تلفنی دارند، بیشتر مراقب باشند. اگر موردی دیدند، که مواد شیمیایی به خانه می‌آورند و در آنجا نگهداری می‌کنند طوری که به شخصیت آن‌ها برنخورد آن‌ها را درباره خطرات کارشان باخبر وصحبت کنند. بدانیم انفجار ۲۵۰ گرم از این مواد شیمیایی می‌تواند یک اتاق را تخریب کند، ولی دیدیم که چند کیلو از این مواد در خانه نگهداری می‌شده است. این مواد بعضاً آنقدر حساس هستند که با حرارت خیلی کم هم آتش به پا می‌کنند، اما بچه‌ها این مهم را نمی‌دانند و گاهی دیده شده است که برای پنهان کردن این قبیل مواد آن‌ها را در جیب لباس داخل کمد قرار داده یا در کیف مدرسه پنهان می‌کنند. سپس با حرارت بالا منفجر می‌شوند.»
نکات ایمنی
وی در ادامه گفت: «در این شب‌ها بهتر است در و پنجره‌ها بسته باشد. در پشت بام‌ها و به خصوص بالکن‌ها، مواد قابل اشتعال مثل روزنامه، مقوا و لباس برای خشک شدن نباشد. در خیلی از موارد دیده شده است با پرت کردن ترقه به بالکن حادثه آتش‌سوزی یک منزل اتفاق افتاده است. خودروهاهم بهتر است در این شب‌ها در خیابان نباشد و آن‌ها را به جایی امن و سر بسته منتقل کرد.» اگر می‌دانیم کسی در ساختمان محل زندگی یا در همسایگی از این قبیل کارهای خطرناک را انجام می‌دهد و مواد شیمیایی برای ساخت موادمنفجره حمل می‌کند قبل از هر اتفاق تلخی آنرا به مراجع انتظامی و دستگاه‌های نظارتی اطلاع دهیم.
هشدار به کسبه
ملکی با هشدار به کسبه هم گفت: «کودکان و نوجوانان در این روزها احتمال اینکه به مغازه‌های رنگ فروشی، ابزار فروشی بروند و درخواست موادی مثل اکلیل سرنج کنند زیاد است. روی صحبت با این دسته از کاسبان است. معلوم است بچه ۱۲ساله این روزها برای چه این مواد را می‌خواهد. خودمان را جای پدر و مادر او بگذاریم و از فروش این قبیل مواد خودداری کنیم.»
آماده‌باش آتش‌نشانی
سخنگوی آتش‌نشانی ادامه داد: نکته دیگر درباره دسترسی آسان به فندک، کبریت و الکل که این روزها بنا به شرایط کرونایی خیلی در دسترس است، می‌باشد. تأکید می‌کنیم، اگر خانواده‌ها می‌خواهند این شب را بدون مشکل بگذرانند و بدون دردسر وارد سال جدید شوند، خودشان همت کنند و کنار هم باشند. اما اگر بچه‌ها را در خیابان رها کنند باید منتظر یک حادثه بد و غیرقابل جبران باشند. در آخر به اطلاع همه شهروندان می‌رسانیم، نیروهای ما در سازمان آتش‌نشانی علاوه بر ایستگاه‌های ثابت، با استقرار گسترده ایستگاه‌های آتش‌نشانی سیار در سراسر شهر، در آماده باش کامل هستند. بنابراین شهروندان با بروز هر حادثه‌ای خودشان را به نزدیکترین ایستگاه رسانده یا با ۱۲۵ تماس بگیرند تا از نزدیکترین ایستگاه در محل حادثه مأموران همراه لوازم به محل اعزام شوند.