به گزارش ایرنا، غلامعلی حداد عادل روز شنبه در آیین بزرگداشت حکیم نظامی گنجوی در مجتمع فرهنگی هنری فدک اردبیل بیان کرد: اردبیل استانی است که وحدت دیانت و سیاست را نزدیک به ۵۰۰ سال پیش محقق ساخت که بعدها شعار شهید مدرس و قلب حرکت انقلاب اسلامی امام راحل(ره) بود.
وی با بیان اینکه راز پیروزی انقلاب این بود که امام راحل(ره) فاصله میان سیاست و دیانت را برداشت، گفت: امروزه دشمنان انقلاب درصدد هستند که دیانت را از سیاست جدا کنند. مفهوم پرقدرت و پرتاثیری که با آغاز حرکت صفویان در اردبیل ذیل اعتقاد به اسلام و تشیع و اهتمام به برپایی حکومتی بر پایه دین و مذهب که ضامن حفظ ایران منجر شد.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی اظهار کرد: در زمانی که قدرت مهارنشدنی همسایه غربی ما حد و مرزی برای گسترش قلمرو خود نمی‌شناخت، این امر محقق شد و امروز هم مردم اهل علم، ادب، دیانت، غیرتمند در دفاع از حریم اسلام و تشیع اردبیل فرزندان همان نیاکانند و برگزاری آیین بزرگداشت نظامی در این استان باید در چنین چشم‌اندازی ارزیابی شود.
وی با قدردانی از نماینده ولی‌فقیه در استان و امام‌جمعه اردبیل به عنوان قافله‌سالاری که بینش عمیق و صحیح خود را با بزرگداشت نظامی گنجوی به ظهور رساند، اضافه کرد: نظامی یکی از پنج شاعر درجه اول تاریخ ادبیات فارسی و در ردیف مولوی، سعدی، حافظ و فردوسی است.
حداد عادل گفت: نظامی گوهری ارزنده و تابناک از گنجینه جواهرات معنوی و فرهنگی ایران و شاعری پرکار بوده که حدود ۲۰ هزار بیت شیرین، دلپذیر، خوش لفظ، خوش مضمون و خوش آهنگ از او به یادگار مانده است.
وی با اشاره به جایگاه پنج‌گنج در ادبیات ایران و جهان در کنار مخزن الاسرار، اسکندرنامه، خسرو و شیرین، لیلی و مجنون و هفت پیکر افزود: همان طور که رستم با شاهنامه وارد فرهنگ ایران شد و همه جا نامش گسترش یافت، لیلی و مجنون هم با نظامی این شهرت را پیدا کرد.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی بیان کرد: یکی از خصوصیات خمسه نظامی آن است که از قرن ۶ که سروده شده تا امروز مونس و شمع محفل اهل ذوق، ادب و هنر در سراسر قلمرو ایران و بین فارسی زبانان بوده و به اندازه‌ای گیرا، جذاب و انگیزاننده بوده که اهل هنر را دعوت کرده تا بالاترین هنر خود را در خوشنویسی و مجلس‌سازی آن به کار گیرند.
وی اضافه کرد: نظامی گنجوی نه تنها یکی از ذخایر ادبی ایران، بلکه یکی از ذخایر هنری دنیا و کتاب‌های او زینت‌بخش کتابخانه‌ها و موزه‌های سراسر جهان است.
حداد عادل ادامه داد: شاعر در ایران فراوان بوده است اما تنها معدودی از آنها حکیم نامیده شده‌اند که از انگشتان یک دست بیشتر نیست و از جمله می‌توان به ابوالقاسم فردوسی اشاره کرد.
وی تشریح کرد: نظامی گنجوی فراتر از سخن‌وری در مراتب مقامات و کمالاتی دیگری بوده که او را شایسته لقب حکیم کرده و در واقع شعر برایش ابزاری برای بیان حکمت بوده است؛ چنان که در شعرش اعتقاد به خدا و توحید را با زیباترین بیان می‌بینیم.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی افزود: نظامی گنجوی با وجود اینکه از نظر اعتقادی جزو اهل سنت بود اما عشق و ارادت به اهل بیت (ع) داشت و از ۷۰ سال پیش تا کنون بسیاری از کتاب‌های فارسی با تحمیدیه‌های نظامی آغاز شده که فاقد هرگونه پیچیدگی و کهنگی است و در عرصه ادبیات می‌درخشد.
وی بیان کرد: نظامی در کنار ایران‌دوستی و فارسی‌دوستی آراسته به زهد، تقوا، خلوت‌نشینی برای تهذیب نفس و تربیت معنوی بود و به امیرالمومنین (ع) محبت داشت، با وجود اینکه مورد توجه درباریان عصر خود بوده است.
حداد عادل با بیان اینکه نظامی خود را دهقان فهیم پارسی‌زاد می‌دانست، اضافه کرد: به اعتبار معیارهای هنری خمسه نظامی در سطح جهانی است و البته سایر آثار او نیز الهام‌بخش شاعران دیگری شده و حتی چند نفر از شاعران مهم با تقلید از او، آثار بزرگی پدید آورده‌اند.
نظامی گنجوی شاعری ایرانی و پارسی‌گوی است
وی گفت: چنین گنجینه‌ای متعلق به ملت ایران و همه فارسی‌زبانان است اما گاه حرف‌های تعجب‌آور و تناقض‌آمیزی به گوش می‌رسد، از جمله اینکه نظامی ایرانی نیست و شعر فارسی ندارد و حتی برخی تلاش داشتند تا اشعار فارسی او را که با خط فارسی در آرامگاهش نقش بسته، خراب کنند و بردارند.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی افزود: انکار تعلق نظامی به قلمرو ایران اسلامی و انکار فارسی‌گویی او، از انکار روز روشن بدتر است، اهل معرفت و خرد می‌دانند که انکار حقایق برای هیچ کس اعتبار نمی‌آورد.
رئیس پیشین مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: اگر امروز آرامگاه نظامی در داخل مرزهای ایران نیست، بدین معنی نیست که او به ایران اسلامی و زبان فارسی تعلق نداشته، چنان که وجود آثار هنری و تاریخی ایران در موزه‌های نیویورک، لندن، پاریس و مسکو به معنای تعلق آنها به آن کشورها نبوده و بلکه نشان دهنده عظمت ایران اسلامی است.
حداد عادل اضافه کرد: حتی آنها که می‌خواهند با انتصاب سرمایه‌های فرهنگی ایران برای خود اعتبار کسب کنند نیز حرکتشان از عظمت فرهنگ ایران حکایت دارد.
وی تاکید کرد: باید اعتراف کنیم که ما نظامی را آنچنان که باید و شاید نمی‌شناسیم؛ همه کسانی که به اسلام، ایران و فرهنگ ایران اسلامی دل‌بسته‌اند باید برای حفظ این ذخایر فرهنگی و تاریخی همت کنند.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی یادآور شد: فرهنگ و سبک زندگی ایرانی- اسلامی مورد تاکید رهبر معظم انقلاب توسط همین ادبیات و شعر دلنشین به همه جا گسترش یافته است و روح سلحشوری و حماسی مردم از سوی همین شاعران گسترش پیدا کرده است.
وی با بیان اینکه شعر در تاریخ ایران به عنوان رسانه عمل کرده است، افزود: خواندن شعر و حفظ کردن آن تنها اشتغال ذوقی و زبانی نبوده است و این فاصله‌گیری ما از زبان و ادبیات کهن، نشان از فاصله ما از فرهنگ ایرانی- اسلامی است.
حداد عادل اظهار کرد: برای مقابله با طغیان بی‌امان تهاجم فرهنگی که همه فرهنگ‌های اصیل را نشانه گرفته است، باید از این داشته‌ها استفاده کنیم و اشعار امثال نظامی باید در بین خانواده‌ها و محافل گسترش یابد.
رونمایی از بخشی از دانشنامه زبان و ادبیات فارسی
بر اساس این گزارش در ادامه این مراسم، بخشی از دانشنامه زبان و ادبیات فارسی که پیش‌تر از سوی فرهنگستان زبان و ادب فارسی تالیف شده و شامل مقالات متعددی در مورد حکیم نظامی گنجوی بود، به صورت مجزا در قالب کتابی در ۲۰۰ صفحه رونمایی شد.
۲۱ اسفندماه در گاه‌شمار رسمی کشور با عنوان روز بزرگداشت نظامی گنجوی نام‌گذاری شده است.
حکیم ابومحمد الیاس بن یوسف بن زکی ابن مؤید نظامی شاعر معروف قرن ششم هجری قمری در سال ۵۳۵ هجری قمری در شهر گنجه متولد شد و از فنون حکمت و علوم عقلی و نقلی و طب و ریاضی و موسیقی بهره کامل داشته و از عالمان فلسفه و حکمت بوده است.
نظامی در سن هفتاد سالگی چشم از جهان فرو بست و آرامگاه او هم‌اکنون در شهر گنجه در جمهوری آذربایجان قرار دارد.
حکیم دارای اثرهای برجسته بسیاری است اما مهمترین اثر نظامی گنجوی "پنج گنج" یا "خمسه نظامی" نام دارد و دیوان اشعار او مشتمل بر قصاید، غزلیات، قطعات و رباعیات است.